GENEL JEOLOJMNERALLER Prof Dr Yaar EREN2012 Mineraller GENEL

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Mineraller

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Ana mineral grupları • • • Silikatler, Si. O 44 Oksitler, O 2 Sülfitler, S 2 Karbonatlar, CO 32 Fosfatlar, PO 43 Evaporitler Halitler Sülfatlar • Doğal elementler

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Yaygın mineral grupları • Silikatlar (örnekler) – – – Kuvars Feldispat Mikalar amfibol Olivin Kil mineralleri

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Silikatlar • Silikatlar silis (Si. O 2) ve diğer element içeren minerallerdir • Tetrahedron şekilli oldukları için negatif yüklüdürler ve diğer elementlerin pozitif iyonlarını çekerler

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Silis-Oksijen tetrahedronu

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Kuvars grubu mineraller

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Kuvars grubu mineraller • • Bileşim Si. O 2 Sertliği: 7 Özgül ağırlığı: 2. 65 Kristal sistemi: hekzagonal • Genellikle renksiz, renkleri bileşimlerine giren yabancı maddelere göre değişir ve ayrı isim alır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kuvars grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kuvars grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • • Sitrin: sarı renkli Ametist: mor renkli Dumanlı Kuvars: siyah renkli Süt Kuvars: beyaz renkli • Dilinimi yoktur, kolay kırılır, kırılma yüzeyi camsı ve yağlıdır • Doğada bozunmaya karşı en dayanaklı mineraldir. Florür asitinden başka hiçbir asitten etkilenmez • Yerkabuğunda feldispatlardan sonra en yaygın olan mineraldir.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Kuvars grubu mineraller Ametist

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Süt kuvars Sitrin

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Kuvars grubu mineraller • Türleri • • • Kalsedon: Kuvarsin kriptokristalin türüdür. Opal: sulu silistir Si. O 2. n. H 2 O Çakmaktaşı: Kuvarsın şekilsiz çok ufak kristalli türü Jasp: Bileşiminde kil bulunan kuvars Agat: Çeşitli renkli yuvarlak ve ince tabakalardan oluşmuş kalsedonun bir türü

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kuvars grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 kalsedon opal jasp

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Kuvars grubu mineraller • Kuvars cam ve seramik sanayinin hammadesidir. • Kil ve organik maddeden arındırılmış kuvars kumu inşaat malzemesi olarak kullanılır • Opal kırılarak mıcır ve pirinç adı verilen yapı malzemesi elde edilir

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Kuvars mineralinin-mikroskop altındaki görünümü

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Feldispat grubu mineraller • Yerkabuğunda en çok bulunan mineraldir • Bileşimleri esas olarak Sodyum, potasyum, kalsiyum ve alüminyum silikattir • İki gruba ayrılırlar – Ortoklas – Plajioklas

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Feldispat grubu mineraller

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Feldspatlar

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Feldispat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Ortoklas – – – – Bileşimi: KALSi 3 O 8 Çok iyi dilinimlidir, iki yönde gelişmiş dilinime sahiptir Dilinim yüzeyleri arasındaki açı 900 dir Sertliği 6 Özgül ağırlığı: 2. 55 Renkleri beyaz veya kırmızımsıdır Kolay kırılır, kırılma yüzeyi camsıdır, düzgün değildir Çoğunlukla magmatik kayaçlarda: granit, siyenit vb, metamorfik kayaçlarda gnayslarda, sedimanter kayaçlarda kumtaşlarında bulunur

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Feldispat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Feldispat grubu mineraller • Türleri – Sanidin – Adüler – Aytaşı Seramik sanayinde oldukça kullanılan bir mineraldir.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Feldispat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Plajioklas – Bileşimleri – albit (Na. Al. Si 3 O 8) – ve anortit (Ca. Al 2 Si 2 O 8) arasında değişir. -Triklinik sistemde kristalleşir -Üzerleri çizikli ve oyukludur. Kolay kırılır, kırılma yüzeyleri camsıdır -Sertlikleri: 6 -6. 5 -Özgül ağırlıkları: 2. 60 -2. 76 -Rengi grimsi ve donuk, beyaz veya renksiz olabilirler Magmatik taşlarda bulunurlar

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Feldispat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 albit anortit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Plajioklasların mikroskop altında görünümü

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Feldispat grubu mineraller • Feldispatların ayrışması – Feldispatların ayrışmasında su ve karbondioksit rol oynar. Ortoklas ve plajioklasın ayrışması sonucu kil mineralleri ve kuvars oluşur. Ayrışma sonucu kayaçlarda %5 -30 oranında hacim artışı olur. Ayrışma sonucu taşıma güçleri ve basınç dirençleri azalır. – Baraj temellerinde ve bazı bina temellerinde yapılan incelemelr feldispat içeren kayaçların 20 -25 m derinliğe kadar ayrıştıklarını göstermiştir.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Feldispatoid grubu mineraller • Bileşim ve bulunuşları açısından feldispatlara benzerler. Bileşimlerindeki silis miktarı daha azdır. • Bazalt ve siyenitlerde bulunurlar • Cam ve seramik sanayinde kullanılırlar • Feldispatlara benzer bir şekilde ayrışırlar

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Feldispatoid grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Türleri – Lösit (KAl. Si 2 O 8) Rengi gri-beyaz, cam parıltılı, yarı saydam, sertliği 5. 5, özgül ağırlığı 2. 5. -Nefelin: (Na, K) (Al. Si. O 4), hekzagonal, sertliği: 5. 5, özgül ağırlığı: 2. 6, cam parıltılı, kırılma yüzeyleri yağsı -skapolit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Feldispatoid grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 lösit Nefelin

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Feldispatoid grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 skapolit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Nefelin. İzotropik taneler lösit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Mika grubu mineraller • Mikalar doğada ince levhalar ve pulcuklar halinde bulunurlar, ve bu özellikleriyle de kolaylıkla tanınırlar

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Mika grubu mineraller

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Mika grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Ayrılma özelliği mikaların bir yönde mükemmel dilinime sahip olmalarındandır • Sertlik: 2 -3 • Özgül ağırlıkları: 2. 5 -3. 2 • Bileşimleri sulu alüminyum silikattir. • Görünüş ve bileşimlerine göre üçe ayrılır. – Beyaz mika (muskovit) – Siyah mika (biyotit) – Pembe mika (lepidolit)

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Mika grubu mineraller • Beyaz mika (Muskovit) – KAl 2(OH)2 Si 3 Al. O 10 – Renksiz veya beyaz renklidir – Kolayca ince levhalara ayrılır, bu parçalar elastiktir ve bükülür – Granit-diyorit gibi magmatik, gnays-mikaşist gibi metamorfik kayaçlarda ve kumtaşlarında bulunur

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Mika grubu mineraller

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Mika grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Siyah mika (Biyotit) – Siyah ve koyu renklidir – Güzel bir parlaklığı vardır – Bozuşmayla klorit ve vermikülit’e dönüşür – Vermikülit – Mg 3(Al, Si)4 O 10(OH)2. 4 H 2 O • Monoklinik • Pulsu-levhamsı kristaller • Renk, sarı, kahverengi, bronz • Özgül ağırlık 2 -3 • Sertlik: 1, 5 -Vermikülit ısıtılınca 15 -16 kat hacmi artar. Bundan dolayı hafif beton yapımında, prefabrik inşaatta, ısı ve ses izolasyonunda kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Mika grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Biyotit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Mika grubu mineraller

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Mika grubu mineraller • Pembe mika-Lepidolit – KLi 2 Al(Al, Si)3 O 10(F, OH)2 – Bileşiminde lityum bulunan mikadır. – Renk mor ile açık pembe arası – Kristal sistemi monoklinik – Sertlik: 2. 5 – Özgül ağırlık 2. 8

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Mika grubu mineraller

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Piroksen grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Genel formülleri X 2 Si 2 O 6 – X –yerine Mg, Fe, Ca. Mg. Fe, Na. Fe gelebilir • Yatay kesitleri çoğunlukla sekizgendir • Dilinim yüzeyleri arasındaki açı 870 dir • Kristal sistemlerine göre iki gruba ayrılırlar – Rombusal piroksenler: enstatit, hipersten, bronzit – Monoklinal piroksenler: Diopsit, ojit ve diallaj

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Piroksen grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 ejirin diopsit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Piroksen grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 jadeit spodumen hedenberjit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Piroksen grubu mineraller Hipersten Ojit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Amfibol grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Magnezyum, kalsiyum silikat ve demir’den oluşurlar • Kristal sistemleri genellikle monokliniktir • Dilinim yüzeyleri arasındaki açı 1240 dir • Uzun prizma ve çubuklar şeklinde bulunurlar • Prizma yüzeyine paralel iki yönde dilinimleri vardır • Yatay kesitleri altıgendir • Bu grupta bulunan önemli mineraller

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Amfibol grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Hornblend • Koyu yeşil-siyah renklidir. Genellikle altı köşeli prizmalar halinde bulunur.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Amfibol grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Tremolit: Genellikle telsel ve yağsı parlaklıktadır • Bileşimi Ca 2(Mg, Fe)5 Si 8 O 22(OH)2 -Asbest (amyant): Tremolitin telsel türüdür. Uzun bükülebilir lifler halindedir. Beyaz gri renklidir ve ipeksi bir parlaklık sunar. Asitten ve sıcaklıktan etkilenmez. Yüksek sıcaklığa dayalı çimento yapımında, asbestli çimentolu boru ve levhalarla, yer karoları yapımında, ayrıca eternit adı verilen malzemenin yapımında kullanılır.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Amfibol grubu mineraller

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Amfibol grubu mineraller Asbest

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 asbest • Çok yaygın olarak kullanılan bir mineraldir • Sıcağa ve kimyasal aşındırıcılara karşı dayanıklıdır • Liflere ayrılır, lifler uzun, bükülebilir • Lifler oldukça sağlam ve dayanıklıdır • İngilterede 30 milyon ton asbest kullanılmıştır.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 asbest • Asbest neden tehlikeli – Binlerce insan asbest yüzünden ölmekte • İngiltere’de yılda 30. 000 kişi! – Asbestten kaynaklanan hastalıkların tedavisi yok

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 asbest • Vücuda nasıl karışır ? – Soluma – Yeme/içme

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 asbest • Kullanıldığı yerler – – – – Boru izolasyonu Blokların izolasyonu Conta Taban ve tavan döşemelerinde Tahta yapımı Gemi izolasyonlarında Eşyaların paketlenmesinde Yapıştırıcı Ses izolasyonu Fren balataları Boyamada kalınlaştırıcı Ateşe dayanıklı giysi-perde Yüksek sıcaklıklarda çalışan makinelerin izolasyonunda

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Amfibol grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Amfibol grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Amfibol grubu mineraller • Aktinolit – Koyu yeşil renkli, uzun prizma şekillidir.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Amfibol grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Aktinolit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Amfibol grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 PPL hb bio X nicol hb bio

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Olivin • (Mg, Fe)2 Si. O 4 • Fayalit (Fe 2 Si. O 4) ve forsterit (Mg 2 Si. O 4) arasında değişen bir grub mineralin adıdır • Genellikle süstaşı olarak kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 olivin

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Olivin

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Olivin

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Turmalin grubu Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Turmalin

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Kil terimi esas olarak bir kayaç adıdır. 1/256 mm den küçük taneli plastik malzeme kil olarak tanımlanır • Kil mineralleri sulu alüminyum silikat olup, zaman magnezyum ve demir alüminyumun yerini alır. • Başlıca kil mineralleri – Kaolinit – Montmorillonit – İllit – Atapuljit-sepiolit – Klorit Grubudur.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Kaolinit – Al 4(Si 4 O 10)(OH)8 – Ortorombik ve hekzagonal şekilli levhacıklar şeklindedir – Saf olduklarında beyaz renklidir – Serliği 1 – Özgül ağırlığı: 2. 3 – Feldispatların ayrışması sonucu oluşurlar – Tuğla, boru ve seramik sanayinde kullanılırlar

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Kaolinit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Montmorillonit – – – – Al 2 O 3. 2 Si. O 2. n. H 2 O Suyu geçirmez Bünyesine su alarak hacminin birkaç katı şişer Kristal sistemi monoklinik Sertlik: 1 -2 Özgül ağırlık: 2. 3 -3 Sondaj çamuru, su sızmasını engelleme (baraj, kuyulara zehirli madde)

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Talk – – – – – Mg 3 Si 4 O 10(OH)2 Renk yeşil Donuk Monoklinik sistemde kristalleşir Sertlik: 1 Özgül ağırlı: 2. 7 -2. 8 Bükülebilir fakat elastik değildir Dokunulduğunda sabunumsu bir his verir Yapı dekorasyonu, ısı yalıtımı, asit ve elektriğe dayanıklı taş, boya, çatı malzemesi, seramik ve pudra sanayinde kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Talk

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • İllit grubu – K 2 O. 2 Al 2 O 3. 3 Si. O 2. 2 H 2 O – Mika tipinde kil mineralidir – Beyaz veya yeşilimtrak renklidir – Sertliği 1 -2 – Özgül ağırlığı: 2. 6 -2. 9 – Sedimanter (tortul) kayaçlarda bulunur

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Atapuljit-Sepiolit grubu – 2 Mg. O. 3 Si. O 2. 2 H 2 O – Beyaz renkli – Sertliği: 2 – Özgül ağırlığı: 2. 7

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Klorit grubu – – – – (Mg, Fe; Al)6(Al, Si)4 O 10(OH)8 Monoklinik Kristalleri tabuler Genellikle yeşil renklidir Sertlikleri: 2 -3 Özgül ağırlıkları: 2. 6 -3. 3 Bükülebilir, fakat elastik değildir Düşük dereceli metamorfiklerin karakteristik mineralidir

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Kil grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • • Killer kolloid şeklinde davranır. Çok değişik türleri vardır. Kimyasal çevrelerine oldukça duyarlıdır. Yeraltısuyu kirleticileri için havuz olarak kullanılabilir. • Su akışına karşı bariyer görevi görür • Erozyona karşı hassastır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Karbonat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Kalsit – – – – – Ca. CO 3 Kirecin hammaddesidir Trigonal sistemde kristalleşir Sertliği: 3 Özgül ağırlığı: 2. 7 Çoğunlukla renksiz, beyaz, gri, sarı, siyah renklidir Çift kırma özelliği vardır Üzerine HCl döküldüğünde köpürür Kireçtaşları kalsit mineralinden oluşmuştur. Kayaçlar içinde damar, mağaralarda, sarkıt, dikit ve travertenler şeklinde bulunabilir – Çimento ve kireç yapımında – Demir ve karayollarında mıcır olarak – Başkalaşıma uğramışları mermer olarak kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Kalsit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Kalsit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Karbonat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Aragonit – – – – Ca. CO 3 Ortorombik sistemde kristallenir Çoğunlukla, prizmatik, kolonsu ve telsel halde bulunur Sertliği: 3. 5 Özgül ağırlığı: 2. 9 Kolay kırılır Renksiz, beyaz, sarı, kırmızı gibi değişik renklerde olabilir – Cam parıltılıdır – Bir çok organizmanın kavkısı aragonit mineralindendir.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 aragonit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Karbonat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Dolomit: – Ca. Mg(CO 3)2 – Kristal sistemi romboedrik – Sertliği: 3 -3. 5 – Özgül ağırlığı: 2. 85 – Hidroklorik asitten az etkilenir – İnşaatta bazı çimento türlerinin üretiminde kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Dolomit Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 019

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Karbonat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Diğer Karbonat grubu mineraller – Manyezit Mg. CO 3 – Siderit Fe. CO 3 – Rodokrozit Mn. CO 3 – Smitsonit Zn. CO 3 – Witerit Ba. CO 3

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Karbonat grubu mineraller Rodokrozit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Zinkit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Karbonat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Manyezit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Karbonat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Boraks – Na 2 B 4 O 7. 10 H 2 O – Renk beyaz renksiz – Camsı parlaklılığnda – Monoklinik – Sertlik: 2. -2. 5 – Özgül ağırlık – 1. 7 – Bor cevheridir

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Boraks

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Sülfat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Jips (Alçıtaşı) – – – – – Ca. SO 4. 2 H 2 O Sistemi monoklinik Sertliği: 2. -2. 5 Özgül ağırlığı: 2. 3 Doğada renksiz, saydam, beyaz, gri ve siyah renklidr Şekilsiz veya telsel güzel kristaller şeklinde olabilir İnci parlaklığı vardır Suda %2 oranında erir Tortul kayaçlar içinde kalın tabaka veya mercekler şeklinde tuz, marn ve kireçtaşlarıyla ardalanmalı olarak bulunur – Isıtılınca suyunu kaybeder – Anhidrit su alarak jipse dönüşür, bu sırada hacim değişimi olur

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Jips

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Jips

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Sülfat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Mühendislik işlerinde kazı, tünel, baraj inşaatlarında zemin açısından çok tehlikelidir • Jips su alark hacminin büyümesi, su kaybederek hacminin küçülmesi nedeniyle inşaat yeri olarak seçilmemelidir • Jips 120 0 C’ye kadar ısıtılarak suyunun 3/2 si uçurulup alçı yapılır • Çimento sanayinde, dekorasyon işlerinde, ses ve ısıya karşı yalıtkan olarak kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Sülfat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Anhidrit – – – – Ca. SO 4 Kristal sistemi ortorombik Sertliği: 3 -3. 5 Özgül ağırlıuğı: 2. 95 Rengi beyaz, mavimsi, gri, esmer ve kırmızı olabilir Genellikle şekilssiz veya masif haldedir Anhidrit su alarak jipse dönüştüğünde hacmi % 40 oranında artar – Ca. SO 4 + 2 H 2 O -Ca. SO 4. 2 H 2 O – Anhidrit katkı malzemesi olarak çimento sanayinde kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Sülfat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Sülfat grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Barit – Ba. SO 4 – Kristal sistemi ortorombik – Camsı parlaklığı vardır – Özgül ağırlığı : 4. 5 – Ele alınıca yoğunluğundan dolayı kolaylıkla tanınır – Beyaz, mavi, yeşil, gri, pembe renkte olabilir – Baritin %80’i sondaj sanayinde kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Barit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Halidler • Kayatuzu (halit) – Na. Cl – Saydam veya beyaz renklidir – Kübik sistemde kristalleşir – Üç yönde dilinimi vardır – Camsı parlaklığa sahiptir – Sertliği 2 – Özgül ağırlığı: 2. 1 – Tadıyla kolaylıkla tanınır Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Halidler Kayatuzu Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Halidler Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Florit – Ca. F 2 – Kristal sistemi kübik – Renk pembe, yeşil. Mavi, sarı ve çok değişik renklerde – Dört yönde dilinimi vardır – Camsı parlaklığı – Sertliği: 4 – Özgül ağırlığı: 3. 1 – Florin kaynağıdır, metal ve optik sanayinde kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Florit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Sülfit grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 • Galen – Pb. S – Renk gümüş grisi – Metalik parlaklık – Kristal sistemi kübük – Dört yönde dilinim – Sertlik: 2. 5 – Yoğunluk: 7. 5 – Kurşun kaynağı

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Sülfit grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 galen

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Sülfit grubu mineraller • Pirit – Fe. S 2 – Aptal altını olarak bilinir – Kristal sistemi kübik – Renk sarı – Metalik parlaklığı – Sertlik: 6 -6. 5 – Özgül ağırlığı: 5. 1 – Sülfirik asit üretiminde

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Pirit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Pirit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Sülfit grubu mineraller • Kalkopirit – Cu. Fe. S 2 – Tetragonal sisitemde kristalleşir – Renk sarı-yeşil – Metalik parlaklığı – Sertliği: 3. 5 -4 – Özgül ağırlığı: 4. 2

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Sülfit grubu mineraller Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 chalcopyrite

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Oksitler • Manyetit – – – – Fe 3 O 4 Renk siyah Metalik parlaklık Kristal sistemi kübik Sertlik 5. 5 -6. 5 Özgül ağırlığı: 5. 1 Mıknatıs özelliği Demir cevheridir

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Oksitler

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Oksitler • Korund – Al 2 O 3 – Renk değişik, beyaz, saydam, sarı yeişl mavi – Camsı parlaklık – Kristal sistemi trigonal – Sertlik: 9 – Yoğunluk: 4 – Süstaşı ve aşındırıcı

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Oksitler

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Oksitler • Rutil – Ti. O 2 – Renk siyah – Yarı metalik parlaklık – Tetragonal sistemde kristallenir – Sertlik 6 -6. 5 – Özgül ağırlık: 4. 2

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Oksitler Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Oksitler • Kromit – Fe. Cr 2 O 4 – Renk kahverengi siyah – Parlaklık metalik –yağsı – Kübik sistemde kristallenir – Sertlik: 5. 5 – Özgül ağırlık – 4. 5 -4. 8 – Krom cevheridir

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Oksitler

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Fosfatlar • Apatit – Ca 5(PO 4)3(OH, F, Cl) – Kristal sistemi hekzagonal – Renk tipik olarak yeşil fakat farklı renklerde de olabilir – Parlaklık camsı-yağsı – Sertlik: 5 – Özgül ağırlık: 3. 1 -3. 2 – Fosfat kaynağı olarak kullanılır

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 apatit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 apatit

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Doğal elementler • Altın • Gümüş • Kükürt vb.

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Doğal elementler

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Doğal elementler Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Doğal elementler Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Doğal elementler kükürt Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

• GENEL JEOLOJİ-MİNERALLER Prof. Dr. Yaşar EREN-2012 Beril