Anjiografi Cihaznda Grnt Nasl Oluuyor Dr Fatih GLEN

Anjiografi Cihazında Görüntü Nasıl Oluşuyor? Dr. Fatih GÜLŞEN İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Girişimsel Radyoloji Bilim Dalı

Anlatım Amaçları • Anjiografi Cihaz Bileşenleri • X-ışını tüpü • X-ışını oluşumu • Dedektör Sistemi (Image Intensifier / Flat Panel) • Görüntü oluşumu

Röntgen Cihazları • Radyografi Cihazları: Statik görüntüleme sağlar. • • Direkt grafi cihazları Portabl röntgen Mamografi Konvansiyonel Tomografi • Radyoskopi Cihazları: Dinamik ve statik görüntü sağlar. • Floroskopi • C-kollu sabit veya mobil skopi sistemleri • Anjiografi

Anjiografi Cihazı Anjiografi Cihaz Bileşenleri • • • Hasta masası Kontrol paneli X-ışını tüpü Güç Kaynakları Dedektör Sistemi (Image Intensifier / Flat panel) Kontrast pompa enjektörü Monitörler Kumanda konsolu / Görüntü işleme ünitesi PACS sistemi Soğutma Ünitesi

Anjiografi Cihazı Anjiografi Cihaz Bileşenleri

Anjiografi Cihazı X-ışını tüpü

Anjiografi Cihazı X-ışını tüpü

Anjiografi Cihazı X-ışını tüpü • Katot (-) • Döner Anot (+)

Anjiografi Cihazı X-ışını tüpü - Katot

Anjiografi Cihazı X-ışını tüpü - Katot 1. Filament 2. Odaklayıcı başlık (Focusing cup)

Anjiografi Cihazı X-ışını tüpü - Katot

Anjiografi Cihazı X-ışını tüpü - Anot

Anjiografi Cihazı X-ışını tüpü - Anot

Anjiografi Cihazı Katot Anot • • Filaman akım verilerek ısıtılır (2200 o. C) Filamandan ayrılan elektronlar elektron bulutu oluştururlar. Elektron bulutu potansiyel farkı ile hızlandırılır. Ddaklama başlığı ile anota (hedefe) odaklanır.

Anjiografi Cihazı Atomun Yapısı • Maddenin en küçük birimi ATOM • Atom: Çekirdek + Elektronlar • Çekirdek: Nötron + Proton

Anjiografi Cihazı X ışını • Elektronların anota (hedefe) çarpması sonucu: • Isı (%99, 8) • X-Işınları (%0, 2) • Karakteristik radyasyon • Frenleme radyasyonu

Anjiografi Cihazı Karakteristik Radyasyon • Hedefe çarpan e-lar, hedefteki tungsten atomunun yörüngesinden bir elektron koparır. • Dış yörüngede bulunan e-lar, kopan iç yörüngedeki e-ların yerine geçer. • İç ve dış yörüngelerdeki e-ların arasındaki bağlanma enerjilerinin farkı bir ışımaya neden olur. . . X ışını • X ışını bir enerji demetidir.

Anjiografi Cihazı Frenleme Radyasyonu • Hedefe gelen e-lar (-) yüklü, çekirdek komşuluğundan geçerken (+) yüklü çekim kuvveti nedeniyle hızlarını (kinetik enerjilerini kaybeder. • Örneğin 100 ke. V enerji ile yaklaşan çekirdek yanından geçerken zıt yüklerin çekim etkisi nedeniyle yavaşlar ve enerjisi 40 ke. V’a düşer. • Sonuç olarak aradaki fark bir enerji ortaya çıkması demektir. . . X ışını

Anjiografi Cihazı Frenleme Radyasyonu

Anjiografi Cihazı Frenleme Radyasyonu

Anjiografi Cihazı X ışını özellikleri • • • • Elektromanyetik radyasyondur Hızları 300. 000 km/sn (ışık hızı) Dalga boyları 0. 001 -10 Å olup gözle görülmezler Enerjileri 1. 2 Ke. V-12. 4 Me. V Çeşitli maddelerle kimyasal etkileşime girerler Biyolojik etkilere sahiptirler Enerjileri mesafenin karesi ile ters orantılıdır Dokuları geçer (Penetrasyon), geçerken intensiteleri azalır (Absorpsiyon) * Ağırlıkları yoktur Yüksüz olup manyetik alanda sapmazlar Elde edilişlerinden dolayı heterojen yapıdadırlar İyonizan etkiye sahiptirler Luminesans (Fosforesans) özellik taşır* • X ışını • Dedektör

Anjiografi Cihazı X ışını obje ile etkileşimi • Atenüasyon (Absorpsiyon) Soğurulma • Transmisyon (Geçme) • Saçılma

Anjiografi Cihazı Atenüasyon (Zayıflama) • X-ışınlarının (Primer radyasyon) objeden geçerken şiddetinin azalmasıdır. • A = h. Z (Atom mumarası)3. λ (Dalga boyu)3. tk (Kalınlık). D (Yoğunluk) • Görüntü oluşumu için dokular farklılıkları olmalıdır. (FE olay) X ışınının enerjisi Atenüasyon arasında atenüasyon

Anjiografi Cihazı Fotoelektrik Olay – X ışınının kaybolması • X-ışını fotonu hedef atomun (obje/hasta) iç yörünge elektronunu yörüngesinden fırlatır, kendisi de kaybolur. (enerjisi kaybolur) • İyonlaştırıcı etki (e-lar serbestlenir) • X ışını iyonizan radyasyon

Anjiografi Cihazı Transmisyon (Geçme) • Yarı değer seviyesi* yüksek x-ışını demeti daha penetrandır. • Radyografik incelemelerde objeye ulaşan Xışınlarının %5’inden daha azı filme veya dedektöre ulaşmaktadır. • Bunların da yarısından azı filmle/dedektörle etkileşime girerek görüntü oluşumuna katkıda bulunmaktadır • Tüpten çıkan X-ışınlarının %1 kadarı görüntü oluşumunu sağlamaktadır.

Anjiografi Cihazı Transmisyon (Geçme) • Çok Radyolüsent Hava-Gaz • Radyolüsent Yağ • Ara Yoğunluk Su-Yumuşak dokular • Radyoopak Kalsifikasyon-Kemik-Taş • Çok Radyoopak Metal-Kontrast maddeler

Anjiografi Cihazı (Kompton) Saçılma • Saçılan radyasyon hasta hakkında yararlı bilgi taşımayan, filmde bulanıklığa yol açan ve hasta/personel ekibinde alınan dozu arttıran istenmeyen bir unsurdur.

Anjiografi Cihazı Görüntü Kaydedici – İmaj Reseptörü • Röntgen filmi (Kaset-Film-Ranforsatör) • Görüntü plağı (CR) • Dijital Detektörler (DR) • Floroskopi • Image Intensifier • Flat panel dedektör

Anjiografi Cihazı İmaj Reseptörü – Image Intensifier

Anjiografi Cihazı İmaj Reseptörü – Flat Panel Dedektör

Anjiografi Cihazı Flat Panel Dedektör – Pixel sistemi • Dedektörde piksel sayısı • 512 x 512 • 1024 x 1024 • Her bir piksele ulaşan X ışını miktarına göre bu piksellerdeki elektriksel aktivite matematiksel değere çevrilir. • Bu matematiksel değerler ise büyüklüğüne göre beyaz-siyah arası gri tonlara çevrilir ve monitöre aktarılır. • Her bir pikselde, beyaz-siyah arası çok sayıda gri ton özelliği mevcuttur. 212: 65536 gri ton • …. görüntü elde edilmiş olur…

(DSA) Digital Subtraksiyon Anjiografi • Kontrast madde verilmeden önce elde edilen temel ekran görüntüsü elde edilir. (piksellerde matematiksel değerler –gri tonlar– hafızaya alınır) • Kontrast madde verildikten sonra sürekli olarak alınan her bir görüntü karesi (piksellerdeki matematiksel değerler-gri tonlar) ilk başta alınan temel görüntüden çıkarılır. (dijital subtraction: çıkarma işlemi uygulanır. ) • 2. görüntü – 1. görüntü, 3. görüntü – 1. görüntü, 4. görüntü – 1. görüntü …. X görüntü-1. görüntü • (Kontrast madde+kemik-yumuşak doku) – (kemik-yumuşak doku)

(DSA) Digital Subtraksiyon Anjiografi

(DSA) Digital Subtraksiyon Anjiografi

Teşekkürler