CMV EBV 2020 Prof Dr Mehmet KIYAN Cytomegalovirus

CMV - EBV 2020 Prof. Dr. Mehmet KIYAN

Cytomegalovirus (CMV) Prof. Dr. Mehmet KIYAN

CMV o CMV (HHV-5) ismini nereden alır? o Enfekte konak hücrelerde masif bir büyüme, genişleme eğilimi gösteren çok çekirdekli hücreler oluşturur (syncytia) o Sitomegalovirus (CMV) enfeksiyonları her an, her yerde görülebilir. o Herpes grubu içinde insanlarda en sık hastalığa neden olan viruslardır o Konjenital enfeksiyonlara neden olan etkenler içinde ilk sırada yer alır

Cytomegalovirus (CMV) o Lenfosit, monosit , fibroblast ve epitel hücrelerinde enfeksiyona neden olurlar o Latent enfeksiyon: o T lenfositler o Monositler o Kemik iliği stromal hücreleri o Virüs çoğu vücut salgıları (özellikle tükürük, idrar, vajinal salgı ve semen) yoluyla yayılır. o Kan transfüzyonu ve organ nakliyle de bulaşır. o Klinik seyir Ø çocuklarda adolesan dönemde semptomsuz Ø İmmun sistemi sağlam yetişkinlerde hafif seyirli hastalık

Cytomegalov irus (CMV) o Virüs hem humoral hem de hücresel bağışıklıkla ilişkilidir ancak enfeksiyon engellenemez o Özellikle 1. trimesterde fetüsün primer enfeksiyonu, çok çekirdekli dev hücreler oluşturan sitomegalik inklüzyon hastalığına neden olabilir. o Organlar etkilendiğinden yaygın konjenital anomaliler gelişir

Cytomegalovirus (CMV) o Virüs, özellikle immünsupresyon durumlarında yeniden aktive olur o Transplantasyon Ø Solid organ Ø KI o Başta AIDS olmak üzere İmmünosuprese hastalar Ø pnömoni Ø retinit (% 15) o Tedavide Gancyclovir, Ø kolit Ø özofajit Ø ensefalit

CMV o İnsan herpes grubu ile o Virus tarafından kodlanan çok ortak özelliklere sahip az protein vardır. o Ancak antijenik olarak Ø En önemlisi Fc reseptörü farklı gibi davranabilen yüzey glikoproteinidir o Tek serotipi var o Doğal konak: İnsan Ø Hayvanların CMV suşları insanda hastalık yapmaz Ø Tür spesifiktir Ø dolayısıyla insan kaynaklı hücre kültürlerinde üretilir o Genom 240 kbp

CMV Bulaş ve Replikasyon o o Yaşamın erken döneminde Ø plasentadan, Ø doğum sırasında doğum kanalından Küçük çocuklarda Ø orofaringeal ve respiratuvar Ø tükrük Ø enfeksiyöz sekresyonlar Ø İdrar Ø Anne sütü Ø Gözyaşı Ergenlik sonrası Ø cinsel ilişki Ø servikal ve vajinal sekresyon Ø sperm Transfüzyon

CMV Replikasyon • Sentezlenen proteinler o Çok erken (IE) proteinler o erken (E) proteinler o temel ve kuvvetli yapılar • CMV’ye özgü olarak IE proteinler, o yeni enfekte olmuş hücredeki m. RNA’lar terine virion ile enfekte hücreye getirilmiş m. RNA’lardan tercüme edilir.

CMV Epidemiyoloji o Enfeksiyonları tüm dünyada yaygındır ama epidemiler yapmaz. o Virusla ilk karşılaşma yaşı ile sosyoekonomik düzey arasında ilişki var o Gelişmekte olan toplumlarda çocukluk ve adolesan çağda karşılaşma oranı yüksek o Seropozitiflik %90 civarındadır o İlk enfeksiyonlar sıklıkla asemptomatiktir. o Ancak primer enfeksiyon sonrası virus pek çok vücut bölgesinde de bulunur o Sıklıkla Latent kalan virus ara reaktive olabilir o CMV enfeksiyonlarının yaygın olmasının nedeni

CMV Patogenez Yaşa göre hedef organlar o Fötal - neonatal dönem Ø Nöronlar Ø Tükrük bezleri o Sağlıklı erişkinler Ø Lenfoid dokular o İmmün yetmezlikli kişiler o Özellikle akciğerler Enfeksiyon çeşitleri o Primer enfeksiyon o Latent enfeksiyon Ø Ø Ø Makrofajlar (en çok) Lenfositler Tükrük bez hücreleri Böbrek hücreleri Serviks hücreleri o Rekürren enfeksiyon

CMV Latentlik • Latent kalma mekanizması özgüldür. • Çünkü; CMV enfekte konak hücrelerde MHC sınıf I kompleks ile virüs proteinleri stabil değildir o Viral antijenler hücre yüzeyine eksprese edilmez o Sitotoksik T hücreleri tarfından öldürülemez • CMV, kemokin reseptörü görevi yapan bir protein kodlar, o enfekte hücrelerden salınan gerçek kemokinlere bağlanıp enfeksiyon bölgesine immun hücrelerin göçünü engeller. • CMV, T hücre aktivasyonunu inhibe ederek sistemik hastalığa neden olabilir.

Konjenital CMV enfeksiyonu o o o o Mikrosefali Nöbetler Sağırlık Sarılık Peteşi ve purpura Hepatosplenomegali Zeka Geriliği Bebekler 2 -3 yıl idrarla virüs yayar.

Heterofil negatif mononükleozis sendromu • • • Yüksek ateş, Letarji Tonsillit Hafif LAP KCFT hafif bozuk Periferik kanda atipik lenfositler • Genellikle hafif seyirli • Heterofil antikor testi negatiftir • AIDS’li hastalarda o o Pnömoni Özofajit İshal Retinit

Organ alıcılarında CMV enfeksiyonu Belirtiler: • CMV seropozitiflerde Ø Latent virus reaktivasyonu • CMV seronegatiflerde Ø Transplante edilen organ, kan transfüzyonu Ateş, pnömoni, hepatit, korioretinit, çeşitli endokrin bozukluklar, Ø gastrointestinal ülserasyonlar Ø … / … Ø Ø Ø

CMV Laboratuvar Tanı o Direkt tanı Ø İdrar, nazofaringeal sekresyon, servikal sekresyon, CMV ile infekte doku biyopsileri, kan o Histopatoloji Ø Histopatoloji- Wright-Giemza , Hematoksilen eozin (Baykuş gözü görüntüsü) o Antijenemi testi Ø pp 65 proteini (Lökositlerde) o Hücre kültürü Ø İnsan kaynaklı deri ya da embriyonik akciğer fibroblast hücresine ekim Ø Üreme yavaş (7 -21 gün) Ø Üreyen virus CMV? IFA ile araştırma yapılır Ø Hücre kültürünü hızlandırmak için Shell vial yöntemi (72 saat içinde) Ø Hücre kültüründe üreme yavaştır (genellikle 7 -12 gün) Ø HSV ve VZV nin üreme hızı ile karşılaştırılırsa fark önemlidir. Ø CMV karakteristik bir CPE gösterir. Ø Çekirdek etrafında ve çekirdek içinde inklüzyon cisimciği oluşur, enfekte hücre büyür o Moleküler yöntemler

CMV Seroloji ELISA Ø Hızlı olması nedeniyle avantajlı duyarlı ve özgül Ø P 150, p 52, p 38, p 130 rekombinant antijenleri Ø Akut hastalık tanısı; Ig. M antikorlarının saptanması veya Ig. G titresinde 4 katı artış ile yapılır Ø Ig. M pozitifliği normal konaktaki enfeksiyonda veya kongenital CMV enfeksiyonunun tanısında yararlı Ig. M pozitifliği; Ø 3 -4 ay sürer bazen iki yıla kadar uzayabiir Ø reenfeksiyon ve reaktivasyon sırasında da pozitif olması nedeni ile her zaman primer enfeksiyon lehine değildir. Ø Otoantikor olan hastalarda yalancı pozitif sonuçlar

İmmün yetmezlikli kişide CMV Ig. M • Değeri yok • Testin duyarlılığı düşük • Akut enfeksiyonda; bazen saptanamaz, bazen uzun süre geçmesine rağmen pozitif olarak kalı • Reaktivasyonda da pozitiftir ve primer enfeksiyonun ayrımını sağlamaz

Kongenital CMV enfeksiyonunda Tanı • Hayatın ilk 3 haftası içinde: -Hücre kültüründe üretme -PCR ile genomunu gösterme -Kordon kanında CMV Ig. M pozitifliği

CMV Tedavi • • Gansiklovir (Pnömoni ve retinit) Foscarnet Asiklovir Valganciclovir (Kc alıcılarında koruma amaçlı) *Bu ilaçlar özellikle immünsupresse hastalardaki ciddi CMV enfeksiyonlarında kullanılır

Epstein - Barr Virus (EBV) Prof. Dr. Mehmet KIYAN

Hedefler • EBV yapısı, taksonomisi ve replikasyon özelliklerinin gözden geçirilmesi • EBV’nin neden olduğu hastalıklar hakkında genel bilgi sahibi olunması • Enfeksiyöz mononukleozun (IM) patofizyolojisi ve kliniğinin açıklanması • IM sunumunu ve doğal tarihçesi • IM’de mikrobiyolojik tanı testlerini gözden geçilmesi • EBV enfeksiyonlarının ciddi komplikasyonlarının sıralanması

Epstein - Barr Virus Dünyadaki en yaygın virüslerden biri Tip 1 ve Tip 2 Downey hücresi: EBV ile enfekte lenfositlerin ortak adıdır. .

Epstein-Barr Virüs Tarihçe • Denis Burkitt, 1961‘yılında Uganda'da cerrah olarak çalışırken, Afrikanın bazı bölgelerindeki, çocuklarda yüksek oranda tümör olduğunu bildirdi. Bu hastalık Burkitt lenfoması olarak tanındı. • Coğrafi tesadüfler nedeniyle, araştırmacılar Sir Anthony Epstein, Yvonne Barr ve Burt Achong Afrika'dan gönderilen tümör örneklerinden kansere neden olan virüsleri aramaya başladılar. • 1964 yılında, elektron mikroskobunda, günümüzde Epstein. Barr virüsü olarak bilinen herpes virüsünün yeni bir üyesini keşfettiler. • Uganda - Burkitt’ lenfomalı çocukların tümör dokularında

EBV Genel Bilgi o EBV, en iyi çalışılmış virüsler o den o Dünyadaki yetişkinlerin % 80 - 90'ını etkileyen en yaygın virüs o Latent (veya lizojenik) bir virüs o Virus, tekrar aktif hale gelmeden önce üremesini durdurur ve uzun bir süre boyunca dorman halde kalır. o Bu sürede, konakta saptanabilir semptomlar, antikorlar veya viryonlar yoktur. o Yaptığı hastalıklar o Enfeksiyöz mononükleoz, o Burkitt lenfoması, Ø Endemik (% 100 = EBV ile ilişkili) Ø Sporadik (% 40) o Nazofarengeal karsinom o Hodgkin lymphoma o diğer bazı hastalıklarla da bağlantılı

EBV Taksonomi o Çift sarmallı DNA virüsü; o o olgun viryonlarda lineer, o latent formda dairesel - örnek: lambda fajı, adenovirüsler o Herpesviridae ailesi o Herpes Tip 6 olarak bilinir o Boyut: ~ 120 nm zarflı, 100 - 110 nm kapsid o Alt familya: Gammaherpesvirinae (lenfoprofileratif virüsler) o Genus: Lenfokryptovirus o Kapsid simetrisi: ikosahedral, 162 kapsomerli düzenek o Kapsid düzeneği: nükleer membrandan o Nükleik asit replikasyonu: çekirdekte

EBV Replikasyon özellikler o EBV replike olduğu hücrede sitopatik etki yapmaz o EBV ile enfekte olup virüs genomunu içeren hücre devamlı üreme özelliği kazanır Enfeksiyon çeşitleri o Litik enfeksiyon o Latent enfeksiyon o Transformasyona neden olabilen enfeksiyon

EBV ile farklı enfeksiyon paternleri gelişir o Prodüktif enfeksiyon o Differansiye epitel hücresinde o Latent enfeksiyon ; o B lenfositlerinde o Transformasyon ; o B lenfositlerinde

Virüs, konak hücreye C 3 d kompleman reseptörü ile tutunur. Bu nedenle çok az sayıda hücre tipini enfekte eder • Oro-farinks ve naso-farinks • B lenfositleri Litik enfeksiyon Latent Enfeksiyon o Epitel hücrelerinden ZEBRA o B lenfositlerinde replikasyon proteini eksprese edilir kısıtlı olup enfeksiyon latent halindedir o Bu transkripsiyon faktörü erken ekspresyonu o Enfekte B lenfosit birkaç düzenler epizom içerir o genler -> aktif virüs o Onkogenik olan iki zar proteini replikasyonu ve litik de dahil olmak üzere, enfeksiyon epizomdan sadece birkaç gen eksprese edilir o Burkitts lenfoma o Nazal farengeal karsinom o Ek olarak: Ø enfeksiyöz mononükleoz ?

EBV Replikasyon EBV (gp 350 / 220) B lenfosit (CD 21) Viral DNA Viral proteinler EBNA

EBV Replikasyon o EBV, konak hücre yüzey reseptörü proteinine (C 3 d kompleman proteini) bağlanarak hücre içine girer. o Viral DNA, o konak hücre sitoplazmasında dairesel hal alır, o konak hücre çekirdeğine girer o konak hücre genetik materyali ile birleşir. o Viral proteinler eksprese edilir. o EBNA-1, EBV’nin hücre içinde hayatta kalması için çok önemlidir. o Konak hücrenin bağışıklık sistemi, bu proteinleri yabancı olarak tanır ve enfekte olmuş konak hücreyi imha etmek için sitokinler serbest bırakılır (T hücreleri) o Ancak, bu işlem % 100 etkili değildir o konağın kan ve boğazında kalan EBV virüsü ile enfekte birkaç B hücresi konağı yaşam boyu tehdit eder

EBV Viral antijenler o Enfeksiyondan kısa bir süre sonra az sayıda erken gen aktive olur o Çoğu DNA sentezini regüle eder o Ayrıca o o o EBNA-1 EBNA-2 EBNA-3 B EBNA-3 C EBNA-LP Ø EA-1, EA-2 Ø Viral DNA polimeraz Ø Timidin kinaz

EBV Viral antijenler o Genomun replikasyonundan sonra viral yapısal komponentleri kodlayan genler aktive olur o Virüs üreten hücrelerde en fazla VCA saptanır o Membran antijenleri o Oluşan antikorlar nötralizan özellikte; gp 350/220 o BZLF 1 tarafından kodlanan replikasyon aktivatörü; ZEBRA

EBV Viral antijenler ile hastalık ilişkisi Kanser tipi Sağlıklı taşıyıcı Burkitt lenfoma Nazofarinks kanseri, HH, T hücreli lenfoma, Kronik aktif EBV enf Lenfoproliferatif hastalık, X’e bağlı lenfoproliferatif EBNA- LMP- EBER 1 -2 3 1 2 + - - + + + + +

EBV Enfeksiyonunun Doğal Tarihi 1. Primer EBV enfeksiyonu kapsamında: o Asemptomatik enfeksiyon o Çocuklarda (Doğal olarak memory B hücre popülasyonu daha düşük olduğu için) o Akut IM o Ergenlerde o Tekrarlayan enfeksiyon / reaktivasyon 2. Primer EBV enfeksiyonu kapsamı dışında: o Kronik aktif enfeksiyon o Lenfoproliferatif bozukluklar Ø XLP (Duncan Sendromu olarak da bilinen X’e bağlı Lenfoproliferatif Sendrom) Ø organ nakli sonrasında o Malinite 3. EBV ve Kronik Yorgunluk Sendromu Arasındaki

EBV Sorumlu tutulduğu hastalıklar Sıklıkla o Enfeksiyöz mononükleoz o Burkitt lenfoma o Nazofarengeal karsinoma Daha az • Hodgkin lenfoma • İmmünkompromize hastalarda gelişen lenfoproliferatif hastalıklar • Bazı T hücre lenfomaları • Gastrik karsinomlar • Tonsil karsinomu • Supraglottik laringeal karsinom • Timik karsinom • Tükrük bezi karsinomları

Enfeksiyöz Mononükleoz Klinik o “Glandüler ateş”, “Mono” ve “Öpüşme Hastalığı” da denir • Virüs, tükrük ile temas yoluyla yayılır, kan yolu ile bulaş nadir o lenfatik dokulara girer o B hücrelerini enfekte eder. o Enfekte B hücreleri atipik görünüme bürünür (Downey hücreleri) o En sık 15 -25 yaşlarında o Gelişmiş ülke üniversitelerindeki öğrencilerin yaklaşık % 50'sinde EBV bağışıklığı l e s k k i ı l z Fi kın ya ep g De ssin ki

Enfeksiyöz Mononükleoz Klinik o Düşük ekonomik sınıflar, erken çocukluk döneminde enfeksiyonu geçirerek bağışıklık kazanır. o Çocukluk çağında genellikle semptomlar hafif veya yoktur o Diğer çocukluk çağı hastalıklarında olduğu gibi hafif seyirli olup ayırt edilemez. o Hamilelik sırasında sorunlara neden olmaz. o Önleyici önlemler alınması ? ? ? o Spesifik bir tedavisi yoktur. o Asiklovir Ø nükleosid analoğu Ø EBV DNA-polimeraz inhibisyonu ile EBV enfeksiyonunu inhibe eder, Ø ancak gizli enfeksiyon veya enfeksiyonu tedavi etme yeteneği yok

Enfeksiyöz Mononükleoz Klinik Genel enfeksiyon belirtileri o o o hafif ateş halsizlik baş ağrısı bulantı, yorgunluk boğazda ağrı • FM o Eksüdatif farenjit, tonsillerde hiperemi ve beyazımsı-gri membran o Lenfadenopati o Splenomegali o Vücutta peteşiyel döküntüler o Ampisillin kulanımı sonrası da oluşabilir IM için önemli olan Triad: 1. Lenfadenopati, 2. Eksüdatif farenjit, 3. Splenomegali

Enfeksiyöz Mononükleoz Epidemiyoloji o Erişkin yaş grubunda seropozitiflik oranları: o ABD : >%90 o Türkiye: % 80 -86 Orofarenksden EBV izolasyon oranları: o Seropozitif sağlıklı bireylerin %10 -20 o Enfeksiyöz mononükleozdan o Renal transplant alıcılarının %50 sonra aylar sürebilen uzun -70 periyotlarda farengial EBV o Hematolojik maligniteli atılımı bildirilmiştir hastaların %70 -90 o Bağışık kişilerin yaklaşık %15 -20’si az miktarda EBV’yi o HIV ile enfekte hastaların herhangi bir dönemde %50’sinin tükrüklerinde ekskrete etmektedir o İmmün baskılanmış kişilerde bu oran %50’ye kadar

Enfeksiyöz Mononükleoz Mono - Spesifik test o Çoğu olguda klinik tanı o ateş, o farenjit o lenfadenopati o Kan sayımı o Lökositoz, o Lenfositoz Ø Periferik yaymada Downey hücresi (CD 8+T Lenfositler) o “Mono spot” test pozitifliği o Hastada IM belirtileri varsa, Paul-Bunnell heterofil antikor testi yapılır, başka test Tanı

Enfeksiyöz Mononükleozlu Bir Hastada Atipik Bir Lenfosit (Wright – Giemsa) Atipik lenfosit (Downey hücresi) neyin göstergesidir 1. Aşırı Antijen stimülasyonu 2. T hücresinin aktifleşmesi

Enfeksiyöz Mononükleoz Spesifik Tanı o Heterofil antikorların saptanması o Paul-Bunnel Testi, o Lam aglütinasyon testi, o Mono-Plus testi o EBV spesifik antikorların gösterilmesi o ELISA o IFAT o İMMÜNBLOT o PCR EBV - Spesifik test o Enfeksiyonun erken döneminde Viral kapsid antijenlerine spesifik Ig. M tespit edilebilir o Bu antikorlar 4 -8 (ort: 6) hafta içinde kaybolur. o Akut fazda Ig. G’ler belirir, başlangıçtan 4 -8 (ort. 6) hafta sonra zirve yapar, daha sonra azalıp yaşam boyu kalır. o Enfeksiyonun başlangıcından 2 -4 ay sonra immünofloresan testleriyle EBNA'ya karşı antikorlar (EBV nükleer antijeni), tespit edilebilir.

Paul - Bunnel Testi o Aralarında filogenetik ilişki olmayan ama yapıları benzeyen antijenlere; Forssman antijeni; Heterofil antijen denir o Paul-Bunnel EBV- Koyun eritrositi o Heterofil antikorlar Ig. M yapısındadır o Ig. M hızlı kaybolduğu için Paul-Bunnel testinde aglütinasyon titresi hızlı düşer o 1/56 ve üzeri anlamlı “Titre artışı” o Heterofil antikorlar hastalığın ilk haftasından itibaren serumda bulunabilir o Erişkinde %90 ortaya çıkar. 3 -6 ay süreyle serumda bulunur sonra kaybolur o Çocuklarda heterofil antikorlar gösterilemeyebilir, ayrıca düşük titredeki antikor cevabı 1 yıla kadar devam edebilir (Blake et al. , 1976) Heterofil antikor Negative Mononükleozis benzeri olguların % 10 kadarı EBV ile değil başka etkenler ile meydana gelir. Ø Ø CMV HIV Toksoplazmozis İnsan herpes virüsü tip 6 (HHV-

Paul - Bunnel - Davidsohn Testi o Davidsohn ve Walker tarafından Paul-Bunnell testinde o hastanın serumunun ilk önce Forssman antijeni içeren ginedomuz böbreği ile absorbsiyon işlemine tabi tutulmasının testin özgüllüğünü artırdığını, o Test yapılırken koyun eritrositleri yerine at eritrositlerinin kullanılmasının duyarlılığı arttırdığı bildirmişlerdir. Ø At hücreleri ile yapılan aglütinasyon tüp testi, konvansiyonel Paul. Bunnell testine göre daha fazla duyarlılığa ve benzer özgünlüğe sahiptir. o Monospot testi gibi ticari kitlerin ortaya çıkışı klinik tanıların onaylanmasını daha kolay ve hızlı hale getirmiştir. Bu testler genellikle tek bir serum dilüsyonunda lam üzerinde yapılır ve gine-domuz böbreği ile önceden absorbe edilmiş veya edilmemiş olsun, formalinle muamele edilmiş at eritrositlerinin aglütinasyonuna bağlıdır. Bazen yalancı pozitifler olabilir. o Heterofil antikorlar, enfeksiyöz mononükleozdan aylar veya yıllar boyunca pozitif olarakkalabilir, dolayısıyla bu

Paul-Bunnell. Davidsohn testi • At veya koyun aglütinin, guinea pig böbrek ve öküz hücreleri ile absorbe edilmeden ve edildikten sonraki titrasyonlarıyla ayırt edilmesi temeline dayanır. • IM antikoru içeren hasta serumu guinea pig böbrek hücreleri ile muamele edilir. Bu antikorlar böbrek hücreleri tarafından absorbe edilmez. • Bu antikorlar IM için pozitif olan Sığır (Öküz) eritrositleri ile reaksiyona girer ve aglütinasyona neden olur. • Forssman antikorlarını içeren hasta serumu ile guinea pig böbrek hücreleri muamele edilir. • Hasta serumundaki Forssman antikorları absorbe olur. • Daha sonra bu serum ile sığır eritrositleri aglütinasyon deneyine tabi tutulur. • Hasta serumundaki Forssman antikorları daha önceki adımda guinea pig böbrek hücreleri tarafından absorbe edildiği için

Davidsohn Diferansiyel testi Absorbe edilmek için varsayımsal titre ve diferansiyel titre arasındaki üç tüp farkından daha büyük olmalıdır. Heterofil antikor Enfeksiyöz mononükleoz Guine pig böbrek ekstesi Sığır (öküz) eritrositleri Absorbe olmaz Absorbe olur Forssman Absorbe olur Absorbe olmaz Serum hastalığı Absorbe olur Avantajı: Uygun şekilde yapıldığında, Enfeksiyöz Mononükleoz için spesifiktir. Yanlış pozitif sonuçlar nadirdir. Dezavantajı: Çok zaman alıcı ve külfetlidir.

Enfeksiyöz Mononükleoz Mono Slide Test • At eritrositlerinin enfeksiyöz mononükleozisde oluşan antikor ile reaksiyona giren antijenlere sahip olduğu saptanmıştır. • Lateks aglütinasyon testidir. • Bir lam üzerinde hasta serumu ile at eritrositleri karıştırıldığında, aglütinasyon görülmesi testin pozitif olduğunu gösterir. • Tanı koydurmaz, klinik tablo ile birlikte değerlendirilmelidir.

Enfeksiyöz Mononükleoz Tanı Erken faz CA Ig. M + CA Ig. G + (düşük avidite) Geç Faz Reaktivasyon CA Ig. G + (yüksek avidite) EBNA Ig. G + CA Ig. G + EBNA Ig. G + CA Ig. A ve Ig. M + EA Ig. G

Serolojik Sorunlar yeni enfeksiyonların %5’inde anti-CA Ig. M negatif yeni enfeksiyonların %2030’unda Anti-EA (Ig. G) saptanamaz Nadir olgularda Anti-CA (Ig. M) persistan Anti-EBNA Ig. G negatif çünkü: - Kronik aktif EBV enfeksiyonu - Hücresel immünitenin baskılanması ( Anti-CA Ig. G (+), Anti-EA Ig. G )

EBV ELISA o EBV-CA, EBV-EA, EBNA o Otomatik sisteme uygun o Kantitatif sonuç o Avidite testi mümkün o Değişik kitlerde kullanılan farklı antijen içerikleri nedeni ile testin performansı değişken Ø Hücre ekstratları Ø Rekombinant proteinler Ø Sentetik peptidler o IFA için saptanan yorumların referans kriterleri, antijen ismi aynı olsa bile tüm ELISA’lar için geçerli olmayabilir o ÖRNEK: EBNA 1 rekombinant protein

İmmünoblot Erken faz Erken ve geç faz Geç Faz Geç faz İMMÜNBLOT o İlgili tüm antijenler test şeridi üzerinde o Antijenler tanımlı IFAT o Seroloji’de altın standart o İmmünoblot + Avidite = IFAT

EBV PCR o EBV ilişkili hastalıkların tanısı ve takibinde o EBV enfeksiyonun patogenezini anlamak için o EBV viral yükünü ölçmek için çok çeşitli yöntem, teknik ve protokol mevcut o EBV saptanma teknikleri, viral yük değeri sonuçları laboratuvarlar arasında standardizasyon kazanmadı o Hangi örneğin çalışılacağına dair ortak bir fikir birliği oluşmuş değil

Burkitt’s Lenfoma ve diğer EBV ilişkili hastalıklar o EBV, hastalığa neden olmaz, o Oral hairy leukoplakia, ancak sabit gen çoğunlukla AIDS hastalarında translokasyonları olabilir. bulunan, dilin yan tarafındaki hücrelerde aşırı miktarda EBV o EBV antikorları fazla miktarda replikasyonunu vardır. üretilir o antikor üretimi için bir genin o Burkitt’in lenfoması, o Çene ve karında malign tümör yanına bir onkogen yerleşir, o Non- Hodgkin lenfomadır. dolayısıyla onkogenler de fazla miktarda üretilir. o Çoğunlukla orta ve batı Afrika’daki çocuklarda o Nazofarengeal karsinom, Ø Güney Çin'deki insanların% 2'sinde Ø Burun ve boğazda görülür Ø Aynı zamanda Güneydoğu Asya'nın bir kısmı, kuzey Afrika ve Artic'te Ø Afrika ve Papau Yeni Gine'deki çocuklarda 8 / 100. 000

EBV ile Mücadelede Yeni Gelişmeler o Avustralya'da Queensland Tıbbi Araştırma Enstitüsü'nde glandüler ateşe ve lenfoproliferatif hastalıklara karşı bir aşı üzerinde çalışılmakta o EBNA-3 antijeni ile aynı olan bir peptidi kullanarak EBV spesifik T hücre uyarımı esasına dayanır o Harvard Halk Sağlığı Okulu araştırması (2001): o EBV ile Multipl skleroz arasında bir bağlantı olabileceğini göstermektedir. o 62. 000 kadından alınan kan örnekleri 19891999‘ yılları arasında test edilmiş MS‘ li hastaların örneklerindeki EBNA-2 antikor seviyeleri 4 kat yüksek bulunmuştur

EBV ile Mücadelede Yeni Gelişmeler o Nagasaki Üniversitesi Biyomedikal Bilimler Enstitüsü'nde yapılan bir araştırmada: o Akut Mononükleozlu hastalara ait CD 4 T hücrelerinin iyileşme aşamasındaki hastalardan alınan CD 4 T hücrelerine kıyasla HIV ile daha fazla enfekte olduğu tespit edilmiş o Bu bulgu: birçok STD olduğu gibi Ø EBV'nin HIV bulaşını kolaylaştırdığını Ø HIV replikasyonunu artırabileceğini göstermektedir. Ø Townsend endeksi Ø Sosyal sınıf ile Hodgkin lenfoması gelişiminde EBV’nin rolü arasında bir ilişki vardır

Kaynaklar • Jawetz, Melnick&Adelberg’s Medical Microbiology, Carrol KC, Morse SA, Mietzner T, . 27 th ed, Lange, 2016. • Sherris Medical Microbiology, Ryan KJ, Ray CG (eds), 6 th ed, Mc. Graw Hill Education, 2014. • Jawetz, Melnick & Adelberg’s Medical Microbiology, Brooks G, Carroll KC, Butel J, Morse S, 27 th ed, Mc. Graw Hill Lange, 2016. • Tıbbi Mikrobiyoloji ve İmmunoloji, Şener B, Esen B, 14. baskı, Güneş Tıp Kitabevleri, 2018. • Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi, Topçu AW, Söyletir G, Doğanay M, 4. Baskı, Nobel Tıp 57 Kitabevleri, 2017.