Sal ve Gvenlii Ynetim Sistemleri 2 Hafta Standart

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri 2. Hafta

Standart Ne Demek? • İmalatta, ölçmede ve deneyde beraberlik anlamına gelmektedir. 2

Standardizasyon Ne Demek? • Uluslararası Standardizasyon Örgütü’nün (ISO) yaptığı tanıma göre, standardizasyon; ‘belirli bir faaliyetten, ekonomik fayda sağlamak üzere, bütün ilgili tarafların katkı ve işbirliği ile belirli kurallar koyma ve kuralları uygulama işlemidir. 3

ISO Yönetim Standartları Ailesi Havacılık I. T. Servisi ISO 27001 ISO 20000 Telekom Kalite ( gerekler) ISO 28001 Enformasyon Güvenliği TL 9000 Tedarik Zinciri Yönetimi AS 9100 ISO 9001 Otomotiv Asset Çevre Yönetim Büyüme Gıda Güvenliği Ekonomik ISO 22000 ISO 50001 ISO/TS 16949 Ri Kalite (Rehber) Yönetimi ISO 14001 ISO 9004 Çevre ( rehberler ) ISO 14004 Mgt. ISO 14064 Sürdürülebilir Enerji ISO 18617 Çevresel 5500 Sürdürülebilir Integrite ISO 20121 Satınalma ISO 39001 ISO 14040 Hayat Çevrimi Sürdrülebilir olaylar Sosyal Soruml Rehberi Sosyal Sorumluluk Büyüme Sera Gazları (SA 8000) ISO 37001 Antibribery ISO 26000 Sosyal Sorum Rehberi ISO 22301 Yol Güvenliği İş Sürekliliği 9

ISO 45001 ile OHSAS 18001 Farkları • 4 maddeden 10 ana maddeye çıkartıldı. Yüksek seviyeli yapıya ulaştı • Diğer Yönetim Sistemi Standartları ile entegrasyonu sağlandı • Yasal Şartlara uyum vurguları arttı • Üst Yönetimin Sorumluluğu artırıldı. • Önleyici faaliyet yerinde Risk Yönetimi getirildi. • Riske dayalı düşünme ile kontrollerin ve kapsamların belirlenmesi • Tedarik süreci eklendi. (Tedarikçi ve taşeron yönetimi) • Çalışan katılımı ön plana çıkarıldı. • Çalışan Temsilcisi ifadeleri ilave edildi • Kuruluş Bağlamı eklendi. • Doküman ve kayıt yerine dokümante edilmiş bilgi 5

Anex SL Yüksek Seviye Yapı Nedir? • ISO; çevre, kalite, iş sürekliliği yönetimi, gibi çeşitli konularda yönetim sistemi standartları oluşturmuş ve yayımlamıştır. • Bu standartların ortak unsurları olmasına rağmen, çok farklı şekil ve yapılarda hususlar da içermekteydi. Bu farklılıklar ve ortak yapı eksikliği, uygulama aşamasında bazı karışıklıklar ve zorluklara sebep olmaktaydı. Bu karışıklıklar ve zorluklar ISO standartlarında Annex SL Yüksek Seviye Yapı yapısına geçilme ihtiyacını doğurmuştur. • Başlangıçta, ISO 9001 ve ISO 14001 arasındaki uyumluluğu koordine etmek için kurulan Annex SL Yüksek Seviye Yapı, tüm ISO yönetim sistemi standartları için uygulanabilir bir taslak haline getirilmiştir. • İşletmelerde birden fazla yönetim sistemlerinin entegre olarak kurulmasını kolaylaştırıp, cazip hale getirmek için oluşturulan bir taslak yapı olan Annex SL Yüksek Seviye Yapı, aynı zamanda birden fazla yönetim sistemi arasında yeni kavramları aşılamak için bir fırsat oluşturmaktadır. • Özetle Annex SL Yüksek Seviye Yapı; aynı çekirdek metin, ortak terimler ve tanımlar içeren bir temel standart yapısıdır. 6

Yüksek Seviyeli Yapı 7

Yüksek Seviyeli Yapı Standart Maddeleri 8

Yüksek Seviyeli Yapı ve Sürdürebilirlik 9

STANDARTLAR (ISO 9001 -ISO 14001 -ISO 45001), TARİHSEL GELİŞİMLERİ VE GENEL DEĞERLENDİRME

YÖNETİM NEDİR? • Yönetim canlı varlıkların kolonileşmesi ile ortaya çıkan bir davranış biçimidir. Koloniler belli kurallara göre yönetilirler. İnsan canlı varlıkların en mükemmeli olup yönetim anlayışını soyuttan somuta taşımıştır. İnsan çeşitli değerlere odaklanarak yönetim tarzını sürekli iyileştirmiştir 11

YÖNETİM SÜRECİ • • Günümüz koşullarında bilgi, teknoloji ve iletişim alanında yaşanan büyük gelişmeler toplumları kıyasıya bir rekabete ve her geçen gün yeni gelişmelerin yaşandığı ekonomik bir yarış içerisine sürüklemektedir. Dünya ticaretinin küreselleşmesi rekabetin kapsam ve sınırlarını genişletmiş, yarışa katılanların sayısı giderek artmıştır. Üstelik bu yarışa katılanlar her geçen gün daha üstün nitelikli olmaktadır. Müşteriler artık daha bilinçli, daha bilgili hale gelmiş ve müşteri beklentileri en üst seviyeye ulaşmıştır. • Artık müşteri beklentilerini karşılamak yeterli olmamakta müşteri beklentilerinin de ötesine geçmek gerekmektedir. • İşletmelerin ayakta kalabilmeleri ancak tüm sektörlerde Müşteri İhtiyaç ve beklentilerine uygun mal üretiminin veya hizmetin sağlanmasıyla gerçekleşebilecektir. Bu sebeple kuruluşlarda tasarım aşamasından başlayarak üretim, pazarlama ve satış sonrası hizmetlere kadar tüm aşamaları kapsayan ve sürekli iyileşmeyi hedefleyen Kalite Yönetim Sistemi’nin uygulanması olmazsa olmaz şart olmuştur. 12

13

YÖNETİM SÜRECİ • • • Müşterilerin ve tüketicilerin, ürün ve hizmet almakta oldukları kuruluşlardan olan beklentileri giderek artış göstermektedir. Artık sadece kaliteli ürün veya hizmet sunmak yetmemekte, Kuruluşlardan çevreye zarar vermemeleri, sosyal sorumluluklarını da yerine getirmeleri beklenmektedir. Bu beklentiler, klasik ‘kalite’ tanımlarının da geçerliliğini yitirmesine sebep olmuş; Kalite tanımı; çevreyle bütünlük, sosyal sorumlulukların eklenmesi ile birlikte genişletilmiştir. Artık ‘kalite’ denilince, kuruluşların sağlığı ve güvenliği çevre yönetimi ve iş ile ilgili mevzuata ne derece uygun olduğu, ilgili taraflar için güvenli ve sağlıklı çalışma ortamını oluşturup oluşturmadığı ve bu ortamı sürekli iyileştirip iyileştirmediği de sorgulanmaktadır. 14

Nereden Nereye? 1. 2. 3. Yerel Başarı Küreselleşme Birleşme Kurumlaşma Bio Ekonomi Ömür Bilişim Ekonomisi Gelir € Para Sanayi Ekonomisi Hız Tarım Ekonomisi 1750 1950 2020

Nereden Nereye? Beklentiler, Arz ve Talep

Nereden Nereye? Beklentiler, Arz ve Talep

Ne değişti / Hız

Ne değişti Miktar

Ne değişti Teknoloji, Üretim Hizmet Kapasitesi”

DEĞİŞİM 21

Yaşam Hızlandı, Miktarlar Arttı Etkilenenler ve Taraflar Arttı Uçak Mezarlığı -4 bin 800 uçak ve 350 binden fazla uçak parçası

Rekabet Yarışı Yarışa Hazır mıyız? 23

İhmal edilen her problem davet edilen bir kriz

SÜREÇ BİLGİSİ Finansal Riskler Stratejik Riskler Bilgi güvenliği Riskleri Artı Değer Üretimi Operasyonel Riskler GİRDİ İşgüvenliği riski Yatırım Riskleri Üretim ve Hizmet ÇIKTI Çevre etkileri

Yönetim Sistemlerinin Ortaya Çıkış Sebepleri • • • Sosyal çevresel finansal riskleri yönetmek Verimliliği arttırmak Maliyetleri düşürmek Marka ve itibari korumak Sürekli gelişim sağlamak Globalizasyon Birleşmeler Artan talep, müşteri istekleri, Yasal zorunluluklar

Standartların Önemi NEDEN ISO 9001: 2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ ?

NEDEN ISO 9001: 2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ ? • ISO 9001 Kalite Standardı, organizasyonların müşteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik olarak Kalite Yönetim Sisteminin kurulması ve geliştirilmesini konusunda rehberlik eden ISO tarafından yayımlanmış standarttır. • Kuruluşun organizasyonel yapısından, müşteri memnuniyet seviyesine, toplanan verilerin analiz edilmesinden süreçlerin etkin yönetimine, iç denetimden ürün tasarımına, satın almadan satışa kadar pek çok noktada Kalite Yönetim Sistemi koşullarını belirler. • ISO 9001 Standardı, esas olarak bir kontrol mekanizmasıdır. Bu standardın amacı, hata ve kusurları azaltmak, ortadan kaldırmak ve daha önemlisi oluşabilecek hata ve kusurları önlemektir. • Standart, direk olarak ürün ve hizmet kalitesiyle ilgili değil, yönetim sisteminin kalitesi ile ilgilidir. Buradaki temel varsayım, etkin bir Kalite Yönetim Sistemi oluşturulması ve uygulanması halinde müşteri ihtiyaçlarını karşılayacak kaliteli ürün ve hizmetler üretileceğidir.

NEDEN ISO 9001: 2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ ? ISO 9001 YARARLARI • • Kişiler ve bölümlerden daha fazla yararlanma İletişim kalitesinin arttırılması Tüketici ve tedarikçiler ile ilişkilerin geliştirilmesi Etkin bir yönetim sisteminin kurulması Sorumluluk ve yetkilerin açık tanımlanması Geniş bir izleme ve kontrol sağlaması Zaman ve metaryellerden daha fazla yararlanma

MA LİY ont me , k Pro ses SATICI AM A ile İy REN K , Ç İZG Alg ı lam a İste k ALICI r K a ra e len d irm De ğ er ir şt n a k e m İ N K a y Alıcının Satıcıdan Beklediği * Uygun kalite * Uygun fiyat * Zamanında teslimat * Süreklilik * Estetik * Moda, çizgi * Ergonomi * Renk, koku, zevk Z LİT A k E PAZAR KOK U, Ölç MO ES DA V TE TİK E ET rol NEDEN ISO 9001: 2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ ?

ISO 9001’in Yol Haritası MILQ 9858 1959 AQAP 1968 BS 5750 1979 ISO 9001 1987 1950’lerde yürürlüğe giren MILQ 9858 yönetim dünyasına bomba gibi düşmüştür 31

ISO 9001’in Yol Haritası 2000 2008 2015 1994 1987 32

ISO 9001 TARİHÇESİ Kontrol Tabanlı 1987 İlk yayın Kontrol Tabanlı 1994 Küçük Revizyon Proses Tabanlı 2000 Büyük Revizyon Proses Tabanlı Proses ve Risk Tabanlı 2008 Küçük Revizyon 2015 Büyük Revizyon 9

TS EN ISO 9001: 2008 NEDİR? Avrupa Standartlar Kuruluşu Türk Standardları Enstitüsü Standart Numarası TS EN ISO 9001: : 2015 Uluslararası Standart Kuruluşu Revizyon Tarihi TS EN ISO 9001: 2015 Kalite Yönetim Sistemlerinin kurulması esnasında uygulanması gereken şartların tanımlandığı ve belgelendirme denetimine tabi olan standarttır.

Standartların Önemi NEDEN ISO 45001: 2018 İŞ Sağlığı ve Güvenliği YÖNETİM SİSTEMİ ?

Neden İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (ISO 45001: 2018)? 36

İŞ KAZASI NEDİR? Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) iş kazasını “Önceden planlanmamış, çoğu zaman yaralanmalara, makina ve teçhizatın zarara uğramasına veya üretimin bir süre durmasına yol açan olay. ” olarak tanımlamıştır. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ise iş kazasını “Belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış beklenmedik bir olay. ” olarak tanımlamıştır.

İİŞ KAZASI ( SGK KANUNU) Ø Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, Ø İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, Ø Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, Ø Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, Ø Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, Meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.

MESLEK HASTALIĞI (SGK KANUNU) Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.

SAĞLIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLER 1) KİŞİYE BAĞLI FAKTÖRLER (Beslenme Alışkanlıkları, Temizlik Alışkanlıkları) 2) ORTAM a)FİZİKİ ORTAM………. (Sıcak, Soğuk, Havalandırma) b)BİYOLOJİK ORTAM…(Tarım, Hayvancılık, Bakteriler, Mikroorganizmalar) c)SOSYAL ORTAM……. . (Gelenekler, Kültür, İnançlar) d)PSİKOLOJİK ORTAM. . (Dalgınlık, Sinir, İlgisizlik, Dikkatsizlik) 3) DİĞER ETKENLER (Kalıtsal)

MESLEKİ HASTALIK GRUPLARI q KİMYASAL MADDE KAYNAKLI OLAN HASTALIKLAR q MESLEKİ CİLT (DERİ) HASTALIKLARI q PNÖMOKONYOZLAR (Akciğerde toz birikimi) VE DİĞER MESLEKİ SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI q MESLEKİ BULAŞICI HASTALIKLAR q FİZİKİ ETKENLERLE OLUŞAN HASTALIKLAR.

DÜNYADA İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI (ILO) q Her yıl 270. 000 iş kazası meydana geliyor ve 160. 000 kişi meslek hastalıklarına yakalanıyor q Her yıl 350. 000 kişi iş kazası nedeniyle ölüyor q Her yıl 1. 700. 000 kişi meslek hastalığı nedeniyle ölüyor q Her gün yaklaşık 6000 kişi iş kazası ve meslek hastalıkları nedeniyle ölüyor

TÜRKİYE’DE İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI (SGK) Her 7 dakikada bir iş kazası olmakta, her 10, 8 saatte bir çalışan hayatını kaybetmekte ve her 5, 5 saatte bir ise; bir işçi sürekli iş göremez şekilde sakat kalmaktadır. Her Gün: 172 İş kazası 4 ölüm 6 sürekli iş göremez Bu durum bize, kazaya neden olan tehlikeyi fark etme sağ duyusunun, önlemeye yeterli olmadığını göstermektedir.

TÜRKİYE’DE İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI ÖLÜMLÜ İŞ KAZALARINDA NEREDEYİZ ?

TÜRKİYE’DE İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI ÖLÜMLÜ İŞ KAZALARINDA AVRUPA’DA

TÜRKİYE’DE İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI DÜNYADA

TÜRKİYE’DE İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI • İLO (uluslararası çalışma örgütü)’ya üye 82 ülkede 100. 000 sigortalı çalışan başına iş kazasında yaşamını yitirenler. v El Salvador’da 40. 1 v Cezayir’de 21. 6 v Türkiye’de 18

TÜRKİYE’DE İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI GELİŞEN ÜLKELERDE 1 ÖLÜMLÜ KAZAYA KARŞI 700 -750 İŞ KAZASI RAPOR EDİLİYOR…

TÜRKİYE’DE İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI ÜLKEMİZDE İSE 1 ÖLÜMLÜ KAZAYA KARŞI 80 İŞ KAZASI RAPOR EDİLİYOR…

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amacı Çalışanları Korumak Üretimi Korumak İşletmeyi Korumak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Verim Artışı ve Kalite Üstünlüğü Risk Değerlendirmesi Yangından Korunma Acil Durum Tedbirleri 50

Ne Kadar Anlayışlı Olalım Emniyet kemersiz çalışanı ilk gördüğümüzde affedelim; Tamam. . . Ya bir daha ki görmemize kadar geçen zamanda biz görmeden düşüp ölürse? . .

KAZA TEORİSİ T. D = TEHLİKELİ DURUM= Kişinin, işverenin sağladığı bir iş ekipmanı veya kişisel koruyucu donanımından ötürü ve çevresel faktörlerden etkilenerek karşılaştığı güvenliğin ihlal edildiği haller T. H = TEHLİKELİ HAREKET= Bireyin tavır hal ve hareketlerinden meydana gelen tehlikeler KAZA = T. D x T. H Bazı Tehlikeli Durumlar: 1. Yetersiz Koruyucu ve Korkuluk 2. Kusurlu Teçhizat 3. Uygun Depolanmamış Yakıtın Kullanımı 4. Uygun Olmayan Havalandırma 5. Uygun Olmayan Işıklandırma

KAZA TEORİSİ Bazı Tehlikeli Hareketler: 1. Tecrübesiz çalışmak. 2. Başkasının işine karışmak. 3. Çalışma hızının uygun olmaması. 4. Emniyet ekipmanını kullanmamak. 5. Kaba şaka yapmak.

KAZA TEORİSİ

İş Kazası Nedenleri Yetersiz Güvenlik Tehlikeli Davranış Kontrolü % 78 TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR % 20 TEHLİKELİ ŞARTLAR % 2 DOĞAL AFETLER Tehlikeli Durumlar • İşi Bilinçsiz Yapmak, • Dalgınlık ve Dikkatsizlik • Makine Koruyucularını Çıkarmak • Görevi Dışında İş Yapmak • İşe Uygun Makine Kullanmamak • Kişisel Koruyucuları Kullanmamak • Uygun olmayan giyimler, (uzun saç, elbise) • Vs. İş Kazası • Emniyetsiz Çalışma Yöntemi • Emniyetsiz ve Sağlıksız Çevre Koşulları • Topraklanmamış Elektrik Makineleri • İşe Uygun Olmayan El Aletleri • Tehlikeli Yükseklikte İstifleme • İşyeri Düzensizliği • Vs.

KAZA TEORİSİ q Ölüm q Ciddi Kazalar / Yaralanmalar 1 30 q Basit / Küçük Kazalar 300 q Ucuz Atlatılan Kazalar 3. 000 q Emniyetsiz Hareketler 30. 000

Kaza Teorisi KAZA GELİYORUM DER!!! Her ciddi kazanın ardında bir buzdağı yatar. . . 57

KAZA TEORİSİ Üst yönetim Hat yöneticileri, tasarımcılar, planlayıcılar Çalışma ortamındaki uygulamalar teknik hatalar, farklı koşullar çevresel koşullar Koruyucu ekipmanlar Ardışık Nedenler Güvenli olmayan faaliyetler Yetersiz denetim Bilinmeyen hatalar Hatalı kararlar Hat yöneticileri Pay Sahipleri İşçiler, Bakımcılar, Soförler vb KAZA 58 58

KAZALARIN MALİYETLERİ q TEDAVİ q MAHKEME GÖRÜNEN GİDERLER (DOĞRUDAN) q SİGORTA PRİMLERİ VE TAZMİNATLAR q İŞ GÜNÜ KAYBI GÖRÜNMEYEN GİDERLER (DOLAYLI) q ÜRETİM VE VERİM KAYBI q GECİKME CEZALARI q TOPLUMUN UĞRADIĞI KAYIPLAR

İŞ KAZALARININ ETKİLERİ 1. 2. 3. 4. Sosyolojik Psikolojik Tıbbi Ekonomik

İŞ KAZALARININ ETKİLERİ q İş gören Açısından Sakat kalabilir (Ancak çalıştığı sürece ücret alabilir, geçimini sağlayabilir). Hayatını kaybedebilir. q İşveren Açısından Üretim ve verimlilik olumsuz yönde etkilenir. q Ülke Ekonomisi Açısından Sosyal güvenlik sistemi zarar görür, ülke kaynakları israf olur. Milli refah olumsuz etkilenir.

İSG YÖNETİM SİSTEMİNİN FAYDALARI q Hastalık ve sakatlıkları azaltarak, çalışanların ve toplumun rahat ve güvenli bir ortamda yaşamalarını sağlar. q Kaynakların etkin kullanımıyla tasarruf sağlar, q Yönetim ve iletişim etkinliğini arttırır, q İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatına uymayı kolaylaştırır, q Denetim sürecinin geliştirilmesi sağlar, q Firmanın imajını ve ününü geliştirir, q Çalışan ve müşteri memnuniyeti artırır q İş kazası ve meslek hastalıklarının oldukça yüksek olan maliyetlerini en aza indirir.

Standartların Önemi NEDEN ISO 14001: 2015 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ ?

ISO 14001: 2015 NİÇİN ÇEVRE KAYNAK TÜKETİM ATIK

İnsanlar Yaşamını Sürdürebilmesi İçin; Hava Su Toprak Ya Olmasa

NİÇİN ÇEVRE Konya’nın Karapınar İlçesi’ndeki mısır tarlasında hasat yapılırken, 70 metre çapında ve 80 metre derinliğinde yer kabuğunun aniden çökmesiyle obruk oluştu. Konya`da esrarengiz çukurlar

NİÇİN ÇEVRE • İnsanlık tarihinin büyük kısmında yaşam, doğanın kendini yenileyebileceği düzeyden daha az miktarda doğal kaynak tüketilerek sürdürülebiliyordu. Ancak son 30 yıldır gezegenin kırılma noktalarına doğru hızla ilerliyoruz. • İnsanların yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan doğal kaynaklar, doğanın sunabileceğinin üzerine çıktı. • Başka bir deyişle; dünyadan aldığımız kredinin neredeyse minimum ödeme tutarını ödeyebiliyoruz. • Günümüzde, bir yıl içerisinde tüketilen doğal kaynakların doğa tarafından yenilenmesi 18 ayı buluyor. • Bu nedenle yaşamımız ‘sürdürülebilir’ olmaktan çıkıyor.

NİÇİN ÇEVRE • İNSANLIK BU KORKUNÇ TÜKETİMİ DÜNYAYA GERİ VERMİYOR, VEREMİYOR. • ATIK BERTARAF TESİSİ NASIL BİR ŞEY? • KULLANDIĞINIZ ÜRÜNLERİN NE KADARI GERİ VERİLEBİLECEK KADAR AYRIŞTIRILABİLİR. • BERTARAF KOLAY MI?

NİÇİN ÇEVRE Uçak Mezarlığı -4 bin 800 uçak ve 350 binden fazla uçak parçası

NİÇİN ÇEVRE

İyi ve Gayretli Firmalar Var Ama…. Ø Siz geldiniz aküleri bahçeye gömdük diyenler… Ø Elektrik çok yakıyor, arıtmayı devre dışı bıraktık, zaten bakımı da çok para belediye gelince açarız diyenler… Ø Kimyasalı nasıl bertaraf ediyorsunuz sorusuna, abi logara döküyoruz diyenler de 71

Dünyayı Bekleyen Tehlike n n n Dünya Bankası verilerine göre; eğer enerji verimliliği konusunda bir adım atmazsak 2030’a kadar toplamda enerji ihtiyacı yüzde 120 artacak. Bazı senaryolara göre fosil kaynaklı geleneksel enerji kaynakları (petrol, doğalgaz ve kömür gibi) 2050 yılına kadar tükenecek. Her geçen gün enerji kaynaklarımız azalmakta. Küresel ısınma sonucu ani iklim değişiklikleri Kuraklık Kıtlık

Ülkemizi Bekleyen Tehlike Küresel ısınmanın etkisiyle Göller Bölgesi'ndeki 65 gölden 31'i tamamen kurudu, 11 göl kuraklık tehlikesi ile karşıya kaldı.

Gündoğdu - Rize

ISO 14001 Tarihsel Gelişimi 1970’ler ve 1980’ler, Ayrupa yaşamanın gelişmesine ve planların çevre izin yapısı ile uygulamalı olmasına tanık oldu. Endüstrinin cevabı oldukça tepkiliydi. Birleşmiş Milletler'in himayesi altında, Çevre ve Kalkınma Dünya Komisyonu (WCED) 1972 yılında Ortak Geleceğimiz raporunu yayınladı. Uluslararası Ticaret Odası (ICC) 1990 yılında sürdürülebilir gelişim için İş Tüzüğü'nü oluşturdu. 1991 yılında ICC İş Tüzüğü'nü (ses çevre yönetiminin 16 prensibi) piyasaya sürdü. Dünya Zirvesi 1992 yılında Rio de Janeiro'yu atadı. 1996 yılında Çevre yönetimi için ISO standartlarının geliştirilmesi

ISO 14001 Tarihsel Gelişimi 1991 -1993: SAGE Çevre için Stratejik Danışma Grubu 1993: TC 207 Çevre Yönetimi için Teknik Komite ISO 14001: 1996 ISO 14001: 2014 ISO 14001: 2015

ISO 14001: 20015 • 1 - Kapsam • 2 - Atıf yapılan standart ve/veya dokümanlar 3 - Terimler ve tarifler 4 - Kuruluşun bağlamı / amacı 5 - Liderlik ve çalışanların katılımı 6 - Planlama 7 - Destek 8 - İşletme 9 - Performans değerlendirme 10 - İyileştirme Bu maddeler ISO 9001: 2015 standardı- ISO 45001: 2018 maddeleri ile birebir aynıdır…

Yüksek Seviyeli Yapı ve Sürdürebilirlik 78

YÖNETİM SİSTEMLERİNİN TEMEL PRENSİPLERİ Personelin Bağlılığı Süreç Yaklaşımı Kanıt Esaslı Karar Alma Liderlik Müşteri Odaklılık İyileştirme Yönetim Sisteminin Temel Prensipleri İlişkiler 79

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ MÜŞTERİ ODAKLILIK Kuruluşlar müşterilerine bağlı olarak yaşarlar. Bu nedenle mevcut ve Gelecekteki müşteri ihtiyaçlarının iyi anlaşılması, müşteri isteklerinin Karşılanması ve müşteri beklentilerinin karşılanması için çalışmaları Gerekir. Mal veya hizmeti alan, diğer bir ifade ile yönetim veya örgütün varoluş nedeni olan müşteri ve kitlenin memnuniyetini sağlamaya odaklanmak demektir. 80

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ MÜŞTERİ ODAKLILIK Kuruluşlar; • Mevcut ve gelecekteki müşteri ihtiyaçlarını anlamalı, • Müşteri şartlarına uymalı, • Müşteri beklentilerini aşmak için çaba göstermelidir. 81

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ MÜŞTERİ ODAKLILIK Müşteri Beklentileri Nedir ? • Özel İlgi • Kalitede Süreklilik • Üretim ve Hizmette Güvenirlilik • Hizmet ve Üretimde Çeşit Zenginliği • Satış Sonrası İyi Servis • Makul Fiyat • Kolaylık • Yenilik ve gelişme • Konfor • Sosyal Sorumluluk • Çevreyle Bütünlük vb.

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ LİDERLİK Liderler, kuruluşun varlık amacını ve geleceğini belirlerler. Çalışanların tümünün kuruluşun belirlenen hedeflerine ulaşması için çalışmaları konusunda gerekli ortam oluşturulmalıdır. Liderlik, bir yöneticinin hem faaliyetleri hem de davranışları ile ilgilidir. Liderler hareketleriyle peşindekileri sürükleyen kişidir. . 83

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ LİDERLİK 84

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ LİDERLİK 85

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ PERSONELİN BAĞLILIĞI 86

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ PERSONELİN BAĞLILIĞI Öne geçer n l e m n e lu u r o n ki e d Ön , y kaz in d a c k e n i ç i ya a r ı as r. e ç ge y a ark Yaban kazları, kanatlarını çırptıkça arkalarından gelen kazın yukarıya çıkmasını kolaylaştıran bir hava akımı yaratırlar. Bunun için Kıtalar arası uçarlarken V şeklinde uçarlar. Bu bir EKİP işidir. Devamlı yer değiştirerek dinlenirler ve sürü halinde KITALAR arası uçarlar.

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ PROSES-SÜREÇ YAKLAŞIMI 88

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ PROSES-SÜREÇ YAKLAŞIMI • Faaliyetler ve ilgili kaynaklar bir süreç olarak yönetildiğinde istenilen Sonuçlar daha verimli olarak elde edilecektir. Bir örgütte yapılan işler, birbirleriyle ilişkili bir çok süreçten (işlemler dizisi) oluşur. İşte süreç yönetimi, bu süreçlerin tanımlanması, bu süreçler arasındaki ilişkilerin çözümlenmesi, süreç sahiplerinin belirlenmesi, ve süreç performansını ölçmek için standartlar belirlenmesi olarak açıklanabilir. 89

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ PROSES-SÜREÇ YAKLAŞIMI • Süreç: kaynakları kullanarak girdilerin çıktılara dönüşümünü sağlayan faaliyet bütünüdür. • Örneğin satış süreci, müşteri talebi ile başlayan ve sipariş onayı ya da sözleşme ile sona eren bir faaliyet bütünüdür. Burada proses yaklaşımı ile algılanması gereken konu, üretici bir firmanın müşteri talebinden başlayıp faturalandırma aşamasına kadar giden iş adımlarını bir bütün olarak değil, kendi içerisinde proseslerine ayırarak kuruluşu bu şekilde yönetebilmesidir. • Örneğin bu örnekte satış müşteri talebi ile başlayıp sipariş onayı ya da sözleşme ile sona eren bir proses olarak tanımlanacak ve ardından planlama ya da satın alma gibi ilişkili süreçler bir faaliyet olarak yönetilecektir. 90

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ PROSES-SÜREÇ YAKLAŞIMI SÜREÇ/PROSES FORMATI • • Sürecin Sürecin adı, sorumlusu, girdileri, faaliyetleri, çıktıları, performans göstergeleri, diğer süreçlerle ilişkisi.

SÜREÇ-PROSES YAKLAŞIMI BÖREK

Örnek; SÜREÇ BİLGİSİ 93

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ İYİLEŞTİRME İyileştirme şirketin tüm faaliyetlerinde sürekli bir hedefi olmalıdır. "Hiç bir şey mükemmel değildir" anlayışıyla hareket ederek, her zaman işi daha da geliştirme ve iyileştirmeye çalışmak, ve işi sürekli olan 'değişim' paralelinde yeni hedeflere yöneltmek anlamına gelir. Bu sürekli iyileştirme sürecinin temelinde PUKO döngüsü bulunmaktadır.

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ İYİLEŞTİRME PÜKO, bir sürekli iyileştirme aracıdır Planla: Ne yapmak gerektiğini ve NASIL yapılacağını belirleme. Hedeflere ulaşmak için kaynaklar, zamanlama, sorumlulukların planlanması. (Amaç, hedef. . ) Uygula: Planı ve ölçüm araçlarını gerçekleştirecek aktiveteler. Kontrol Et: Sonuçların değerlendirme. plana göre uygulama. gidip Planı gitmediğini Önlem Al: İyileştirmeyi kararlı hale getirmek için yeni çalışma kurallarını düzenlemek

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ İYİLEŞTİRME 96

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ KANIT ESASLI KARAR ALMA 97

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ KANIT ESASLI KARAR ALMA

YÖNETİM SİSTEMİ PRENSİPLERİ/ İLİŞKİ YÖNETİMİ (İlgili taraf: Bir kararı veya faaliyeti etkileyen, bunlardan etkilenen veya bunlardan etkilendiğini düşünen kiş i veya kuruluş) 99