Stratejik Ynetim Stratejik Ynetim Stratejik ynetim kurum ya

Stratejik Yönetim

Stratejik Yönetim Stratejik yönetim, kurum ya da örgütün karar alma ve yönetim süreçlerinin, kurumun/örgütün stratejilerine bağlı olduğu yönetim şeklidir.

Stratejik Yönetim Stratejik Yönetiminin TKY ile paralellik gösterdiği yerler vardır. Ancak tamamen aynı olduklarını düşünmek ya da birbirinin alternatifi olduğunu varsaymak yanlıştır. Doğru olan her ikisinin birbirini tamamlıyor oluşudur.

Stratejik Yönetim, uzun vadeli geleceği senaryolaştırmayı amaçlar.

Stratejik Yönetim İlk çıkış noktası “Uzun Dönemli Planlama” olsa da sadece planlamadan ibaret değildir. Gelecek çoğu zaman belirsizlik içerir ve önemli olan bu belirsizlik içinde bir yön belirleyebilmektir. Stratejik Yönetim, kurumun yönünü belirledikten sonra bu yönde ilerlemek ve istenen hedefe ulaşabilmek için faaliyetlerin planlanmasıdır. Bu ifadeden de anlaşılacağı üzere planlama sürecin sadece bir kısmını oluşturmaktadır.

Stratejik Yönetim geleceğe yöneliktir ancak geçmişin analizi ve bugünün değerlendirmesi ile ilgilidir. Geleceğe ilişkin bir yön belirleyebilmek başka bir ifadeyle kurumun geleceğini biçimlendirmek/yönlendirmek için geçmiş ve bugünün doğru incelenmesi gerekmektedir.

Stratejik Yönetim Aksi takdirde yapılan çalışmalar hayal kurmaktan ibaret olacaktır. Hayal kurmak elbette iyidir ancak düşlenen hayalin kendiliğinden gerçekleşeceğini beklemek safdilliliktir. Doğru analizler sonucunda kendi imkân ve şartlarımızı ortaya koyup riskleri/tehditleri/fırsatları yöneterek hayalimize ulaşmanın gerçekçi yollarını bulmalıyız.

Stratejik Yönetim’in dört temel sorusu ve bu bağlamda dört temel bileşeni bulunmaktadır; Şu An Neredeyim? – Durum Analizi Nereye Ulaşmaya Çalışıyorum? – Amaç/Hedef Ulaşmak istediğim Yere Nasıl Gidebilirim? Strateji/Yöntem Hedefe Ulaşıp Ulaşmadığımı Nasıl Anlarım? İzleme/Değerlendirme

Şu An Neredeyim? 1. Durum Analizi

1. Durum Analizi Stratejik Yönetimde başlangıç noktası şu an nerede ve hangi koşullarda olduğumuzun tespit edilmesidir. Mevcut durum analizi olarak da ifade edebileceğimiz bu aşamada, sahip olduğumuz imkân ve koşullar incelenir, paydaşlar ve hedef kitle analiz edilir ve SWOT analizi gerçekleştirilir.

1. Durum Analizi - İmkân ve Koşulların İncelenmesi: İçinde bulunduğumuz koşulların incelenip raporlaştırıldığı aşamadır. Ne durumda olduğumuzu, nelere sahip olduğumuzu ve kim olduğumuzu bilmek açısından önemlidir. Sahip olduğumuz imkânların yazılı hale getirilmesi somut olarak görebilmek açısından önemlidir.

1. Durum Analizi - İmkân ve Koşulların İncelenmesi Bu aşamada kurumun idari yapısı, fiziki imkânları, insan kaynakları ve benzeri koşulları incelenmelidir. Bunların dışında kurumun bütçesinin gözden geçirilmesi, yasal yükümlülüklerinin incelenmesi ve kuruma/duruma özel koşulların ortaya konulması gerekmektedir.

1. Durum Analizi - Paydaş ve Hedef Kitle Analizi Paydaş, yapılan faaliyetlerde az ya da çok, doğrudan ya da dolaylı etkilenen kişileri ifade eder. Hedef Kitle ise yapılan faaliyetlerde kurumun doğrudan yöneldiği kişilerdir. Paydaşların ve hedef kitlenin kim ve hangi özelliklere sahip olduğunu bilmek ve yapılacak faaliyetlerde nasıl etkileneceğini öngörmek doğru kararlar almak açısından önemlidir.

1. Durum Analizi - Paydaş ve Hedef Kitle Analizi Paydaşların kimler olduğu, kurum faaliyetlerinden ne derece etkileneceği ve bu etkinin göz ardı edilebilir olup olmadığı analiz edilmelidir. Diğer taraftan paydaş ve hedef kitlenin tutum ve davranışlarında yaşanacak değişimler de kurumun hedeflerine ulaşmasını sekteye uğratabilir.

1. Durum Analizi – SWOT Analizi Strength (Güçlülük) – Weakness (Zayıflık) – Opportunities (Fırsatlar) – Threats (Tehditler) kelimelerinin baş harflerinden yola çıkılarak isimlendirilen SWOT analizi iç ve dış faktörlerin incelenmesi ve olumlu/olumsuz durumların belirlenmesini amaçlar.

1. Durum Analizi – SWOT Analizi Kurumun sahip olduğu özellik, koşul ve imkânlardan yani iç faktörlerden yola çıkarak kurumun güçlü olduğu ve zayıf olduğu yönler tespit edilir. Kurum dışı faktörlerin kurumu olumlu ya da olumsuz etkileme ihtimali doğrultusunda da fırsatlar ve tehditler belirlenir.

1. Durum Analizi – SWOT Analizi Bu aşama önemli olan gerçekçi yaklaşabilmektir.

1. Durum Analizi – SWOT Analizi Bu analizin sonucunda elde edilen bilgiler amaç ve hedef oluşturma aşamasında kullanılacaktır. Buradan yola çıkarak; • güçlü özelliklerin ön plana çıkacağı hedefler belirlemek, • hedefi ulaşma başarısını etkilemesi muhtemel zayıflıkların iyileştirilmesi sağlamak, • fırsatları avantaja çevirmek • ve tehditler için önlem almak gibi reaksiyonlar gösterilebilir.

1. Durum Analizi – PEST ya da PESTEL Analizi Dış faktörlere odaklanırken yani fırsat ve tehditler belirlenirken faydalanabilecek bir başka analiz yöntemi ise PEST ya da PESTEL olarak ifade edilen Çevre Analizidir. Bu analiz temel olarak fırsat ve tehditler için hangi dış faktörlerin göz önünde bulundurulması gerektiğini işaret etmektedir. Bu doğrultuda bu faktörler politik, yasal, ekonomik, sosyal, teknolojik ve çevresel faktörler olarak sıralanmaktadır. Coca-Cola PESTEL Analizi Örneği

Nereye Ulaşmaya Çalışıyorum? 2. Amaç/Hedef

2. Amaç/Hedef Belirleme Stratejik yönetimin ikinci aşaması amaç ve hedeflerin belirlendiği aşamadır. Kurum için ulaşılabilir hedefler koymak önem arz etmektedir.

2. Amaç/Hedef Belirleme Bu doğrultuda amaç ve hedefler belirlenirken bir önceki aşamada yapılan çalışmalar ve elde edilen bilgiler belirleyici olacaktır. Kurumun güçlü olduğu özelliklere doğru yatırımların yapılması ve zayıf yönlerin geliştirilmesi kurumun başarıya ulaşmasını kolaylaştıracaktır.

2. Amaç/Hedef Belirleme – Misyon ve Vizyon Amaç ve hedeflerin belirlenmesinde bir başka önemli etken kurumun misyon ve vizyonudur.

2. Amaç/Hedef Belirleme – Misyon ve Vizyon Misyon, kurumun varlık sebebi, temel amacı, görevi Vizyon ise misyon doğrultusunda kurumun kendisi için koyduğu uzun vadeli hedefleridir. Hem misyonumuz hem de vizyonumuz gideceğimiz yönü belirlemekte ve o yola doğru yürümekte bize yardımcı olacaktır. Örnek misyon ve vizyon ifadeleri

2. Amaç/Hedef Belirleme – Amaç/Hedef Yazma Kurumlar misyon ve vizyon ifadelerinden yola çıkarak ve onlarla tutarlı olacak şekilde daha düşük kapsamlı, daha net ve daha elle tutulur amaç ve hedefler belirlemelidir.

2. Amaç/Hedef Belirleme – Amaç/Hedef Yazma İfade edildiği gibi amaç ve hedefler misyon ve vizyona göre daha net ve somuttur. Benzer şekilde hedef ifadelerinin de amaç ifadelerine göre daha net ve somut olması beklenir. Amaç ve hedeflerin belirlenmesi ulaşılmak istenen yerin açık ve anlaşılır olarak ortaya konmasını sağlayacaktır. Kurumların misyon ve vizyonlarından yola çıkarak oluşturdukları onlarca amacı olabilir ve her bir amaç için onlarca hedef belirlenebilir.

2. Amaç/Hedef Belirleme – Amaç/Hedef Yazma Hacettepe Üniversitesi, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından geliştirilen 2013 -2017 Strateji Planı Raporunda yer alan örnek amaç ve hedef ifadeleri aşağıda yer almaktadır. Stratejik Amaç 1: Eğitim ve Öğretimin Niteliğini Geliştirmek Stratejik Hedef 1: Akademik personelin %75’inin “Eğiticilerin Eğitimi Programı”na katılımı sağlanacaktır. Stratejik Hedef 2: Talep eden öğretim elemanlarının yurt dışında deneyim kazanması sağlanacaktır. Stratejik Hedef 3: Tüm ders materyallerinin %100’ünün açık ders malzemesi olarak internet sitesinde yer alması sağlanacaktır. İlgili rapor, stratejik yönetimin ne olduğunun anlaşılması açısından incelenebilir.

Ulaşmak istediğim Yere Nasıl Gidebilirim? Strateji/Yöntem

Strateji/Yöntem Bu aşama stratejilerin belirlendiği, kararların alındığı, planların yapıldığı ve harekete geçildiği aşamadır. Harekete geçmeden önce stratejiler belirlenmesi gerektiği unutulmamalıdır. İlk iki aşamada yapılan analizler stratejilerin belirlenmesi açısından önemlidir.

Strateji/Yöntem Strateji kavramı; önceden belirlenen amaçlara ulaşmak için izlenecek yol ve uygulanacak yöntemler olarak ifade edilmektedir.

Strateji/Yöntem Hedeflerime nasıl ulaşabilirim? Hedeflerime ulaşmak için neler yapmalıyım?

Strateji/Yöntem Uzun vadeli hedeflere ulaşabilmek için planların titizlikle ve detaylı bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Hedefe ulaşmak için geçecek sürenin uzaması planlamanın önemini daha da artırmaktadır. Atılması gereken adımlar teker tanımlanmalı ve adımlar atılırken dikkat edilmesi gereken durumlar düşünülmelidir. Bu noktada süreçte nelere ihtiyaç duyulacağı da düşünülmeli ve gerekli hazırlıklar yapılmalıdır. İhtiyaç duyulması muhtemel insan, zaman ve para kaynaklarına ilişkin maliyet planlaması üzerinde de mutlaka çalışılmalıdır. Gerekli bütçe için planlama yapılması da önemlidir.

Strateji/Yöntem Tüm hazırlık yapılması ve yol haritasının oluşturulmasından sonra kararlı bir şekilde adım atarak harekete geçilmelidir. Adımların kararlı, sağlam ve bilinçli atılması hedefe ulaşılması açısından önemlidir. Tüm ön hazırlığa rağmen süreçte beklenmeyen durumlarla karşılacaktır, bu doğaldır. Önemli olan bu beklenmeyen durumların bizi engellemesine izin vermeyecek kadar iyi bir strateji belirlemiş olmamızdır. Bir kurum olarak tüm faaliyetlerimizi bu strateji doğrultusunda gerçekleştirdiğimiz sürece hedeflerimize ulaşmamız ve sürekli iyileştirmeyi gerçek kılmamız mümkün olacaktır.

Hedefe Ulaşıp Ulaşmadığımı Nasıl Anlarım? İzleme/Değerlendirme

İzleme/Değerlendirme Her süreç mutlaka genel bir değerlendirme süreciyle sonlanmalıdır. Bu değerlendirme süreci ortaya konan hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığını gösterecektir. Bunu anlayabilmek için yapılan faaliyetlerin izlenmesi, gerekli verilerin toplanması ve karşılaştırma yapılması gerekmektedir.

İzleme/Değerlendirme Yapılacak karşılaştırma için hedefler için oluşturulmuş başarı göstergelerine ve ölçütlere ihtiyaç vardır. Basitçe şöyle ifade edilebilir; ortaya koyduğumuz hedefi gerçekleştirdik sayabilmemiz için ölçütümüz ne olacak?

İzleme/Değerlendirme Bu tekil göstergelerle birlikte öngörülen sürenin sonunda genel bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Bu değerlendirme, sürecin başında olduğumuz noktayla sürecin sonunda geldiğimiz nokta arasındaki farkı ortaya koymayı amaçlamaktadır. Aradaki farkın ne kadarının istenilen/amaçlanan/hedeflenen özellikler doğrultusunda gerçekleştiği de analiz edilmelidir.