FZYOTERAPDE LME VE DEERLENDRME 1 R GR eyda
- Slides: 24
FİZYOTERAPİDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 1 ÖĞR. GÖR. Şeyda CANDENİZ
POSTÜR • Postür: Vücudun her kısmının kendine bitişik olan segmente ve bütün vücuda oranla en uygun pozisyonda yerleşmesidir. • Vücudun her hareketinde eklemlerin aldığı pozisyonların birleşimidir. 2
POSTÜR • Vücutta genellikle kullanılan kas grupları vücudu dik pozisyonda tutan, vücuda ekstansiyon yaptıran antigravite kaslarıdır. • Antigravite kasları hızdan çok kuvvet açığa çıkarırlar. Uzun süre yorulmaksızın kasılırlar, kırmızı lifli ve aerobik özelliktedirler. 3
POSTÜRAL REFLEKS • Refleks: Afferent bir impulsa verilen efferent bir cevaptır. • Afferent stimuluslar vücudun farklı bölgelerindeki reseptörlerden başlarlar. En önemlileri kaslar, gözler ve kulaklardır. Bunlara ek olarak deri ve eklem de afferent stimuluslar arasında sayılabilirler. 4
STANDART POSTÜR • Standart postür: Fizyolojik ve biyomekanik olarak düşünüldüğünde minimum çaba ile vücutta maksimum yeterliliği sağlayan postürdür. • Postür kişinin vücut tipine, ırk, milliyet, zamanın modasına, cinsiyete, mesleğe göre değişiklik gösterir. 5
STANDART POSTÜR • Standart Postürde: 1. Vertebralar ve kostalar normal eğriliklerinde 2. Pelvis nötral pozisyonda 3. Minimum çaba ve maksimum yeterlilik 4. Stres ve incinmeler minimum düzeyde 6
KÖTÜ POSTÜR • Kötü Postür: 1. Kişiler için yetersiz 2. Kaslarda gereksiz kasılmalar 3. Kompansasyonlar 4. Antagonist kaslar uzar 5. Bağ zorlanmaları ve kas krampları 6. Gereksiz enerji kaybı 7
KÖTÜ POSTÜR • 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kötü postür sebepleri: Kas zayıflıkları Kaslar arasındaki kuvvet dengesizliği Lokalize sertlikler Ağrılar Yorgunluk ve halsizlik Mesleki stresler 8
STANDART AYAKTA DURUŞ POSTÜRÜ • Ayakta duruş pozisyonunda yerçekiminin geçtiği yerleri tespit etmekte sarkaç ipi kullanılır. • Kesin vertikal çizgiyi saptamak için sarkaç standart bir noktadan sarkıtılır. • Genellikle kulağın dış kenarı kullanılır. 9
STANDART AYAKTA DURUŞ POSTÜRÜ • Sarkaç posteriorda her iki ayağın orta noktasından geçecek şekilde tutulur ve: 1. Her iki topuğun orta noktasından 2. Her iki diz ekleminin orta noktasından 3. Bütün vertebraların processus spinosuslarının ortasından 4. Başın orta noktasından geçmesi gerekmektedir. 1 0
STANDART AYAKTA DURUŞ POSTÜRÜ Lateralden bakıldığında vücut ağırlığı dikkate alınarak vücudu ön ve arka olarak ikiye bölen bir çizgi düşünülür. Sarkaç lateralde, lateral malleolün önünden geçecek şekilde tutulur ve: 1 1
STANDART AYAKTA DURUŞ POSTÜRÜ • Lateralden bakıldığında yerçekimi çizgisinin referans noktaları: 1. 2. 3. 4. 5. Lateral malleolün 3 -3, 5 cm önü Patellanın hemen arkası Trochanter major Omuz çıkıntısının orta noktası(Acromion) Kulak memesi 1 2
KALÇA VE DİZ EKLEMLERİ • Standart ayakta duruş postüründe lateralden bakıldığında yerçekimi çizgisi kalça eklem merkezinin hafifçe arkasından geçerken diz eklem merkezinin hafifçe önünden geçer. • Standart duruş pozisyonunda kalça ve diz eklemleri ekstansiyon pozisyonu minimal kas kuvveti ile sağlanır ancak hiperekstansiyon hareketi limitlidir. Kaslar ve ligamentler hiperekstansiyona engel olur. 1 3
AYAK BİLEĞİ • Standart ayakta duruş postüründe lateralden bakıldığında yerçekimi çizgisi lateral malleolün hafif önünden geçer. • Dizler ekstansiyonda iken ayak bileğinde 10 derecelik bir dorsifleksiyon hareketi vardır. 1 4
TORAKAL BÖLGE Standart postürde torakal vertebralarda hafif posterior konveksite vardır. Pelvisin anterior tilt yaptığı durumlarda üst torakal bölgede posterior konveksite artar. 1 5
OMUZ EKLEMİ • Standart ayakta duruş pozisyonunda lateralden bakıldığında yerçekimi çizgisi omuz ekleminin ortasından geçer. • Skapulaların medial kenarları birbirine paralel ve nötral pozisyonda durmaktadır. • Scapulalar T 2 -T 7 arasında ve birbirinden 7 -9 cm uzaklıktadır. 1 6
LATERAL POSTÜR ANALİZİ a) Standart Postür b) Kifo-lordotik Postür c) Düz Sırt Postürü d) Gevşek (Yuvarlak Sırt) Postür 1 7
STANDART POSTÜR Baş: Nötral Pozisyonda Servikal bölge: Hafif anterior konveksite Scapula: Torakal bölgeye göre düz Torakal bölge: Hafif posterior konveksite Lumbal bölge: Hafif anterior konveksite Pelvis: Nötral, SIAS-simfizis pubis aynı vertikal düzlemde Kalça eklemi: Nötral Ayak bileği: Nötral 1 8
KİFO-LORDOTİK POSTÜR Baş: Anterior tiltte Servikal bölge: Hiperekstansiyonda Scapula: Abduksiyonda Torakal bölge: Fleksiyonda(Kifoz) Lumbal bölge: Hiperekstansiyonda(Lordoz) Pelvis: Anterior tiltte Kalça eklemi: Fleksiyonda Diz eklemi: Hiperekstansiyonda Ayak bileği: Plantar fleksiyonda 1 9
KİFO-LORDOTİK POSTÜR • Boyun ekstansörleri, kalça fleksörleri ve lumbal ekstansörler kısalmış ve kuvvetlenmiştir. • Boyun fleksörleri, torakal ekstansörler ve eksternal oblik kaslar uzamış ve zayıflamıştır. • Hamstringler uzamış pozisyondadır ama zayıflamamış olabilir. 2 0
DÜZ SIRT POSTÜRÜ Baş: Anterior tiltte Servikal bölge: Hafif ekstansiyonda Torakal bölge: Üst torakaller fleksiyonda, alt torakaller ekstansiyonda Lumbal bölge: Fleksiyonda(Düz) Pelvis: Posterior tiltte Kalça eklemi: Ekstansiyonda Diz eklemi: Ekstansiyonda Ayak bileği: Hafif plantar fleksiyonda 2 1
DÜZ SIRT POSTÜRÜ • Kalça fleksörleri uzamış ve zayıflamıştır. Sırt ekstansörleri hafif uzamıştır. • Hamstringler kısalmış ve kuvvetlenmiştir. Abdominaller ise sadece kuvvetlenmiştir. 2 2
GEVŞEK POSTÜR (YUVARLAK SIRT) Baş: Anterior tiltte Servikal bölge: Hafif ekstansiyonda Torakal bölge: Fleksiyonda Lumbal bölge: Alt lumbal bölge ekstansiyonda(Düz) Pelvis: Posterior tiltte Kalça eklemi: Hiperekstansiyonda Diz eklemi: Hiperekstansiyonda Ayak bileği: Nötral 2 3
POSTERIOR POSTÜR ANALİZİ a) Standart Postür b) Yerçekimi çizgisinin vücudun orta çizgisine göre solda kaldığı postür c) Yerçekimi çizgisinin vücudun orta çizgisine göre sağda kaldığı postür 2 4