1 RETM YNTEM TEKNKLER Do Dr Mehmet Erdoan

1 ÖĞRETİM YÖNTEM & TEKNİKLERİ Doç. Dr. Mehmet Erdoğan Akdeniz Üniversitesi Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı

Öğretim İlkeleri; • Eğitim –öğretim etkinlikleri sonucunda belirlenen amaçların gerçekleşmesini sağlayacak nitelikleri taşıyan ve eğitim sürecinin yönetilmesinde kılavuzluk ederek yönlendiren öncü fikirler.

Öğretim İlkeleri 1. 2. 3. 4. 5. 6. Öğrenciye görelik ilkesi Yakından uzağa ilkesi Bilinenden bilinmeyene ilkesi Ayanilik (Açıklık) İlkesi Somuttan Soyuta İlkesi Ekonomiklik İlkesi

1. Öğrenciye görelik ilkesi • Ders programının hazırlanmasında veya dersin işlenmesinde, öğrenenin fizyolojik ve psikolojik özelliklerinin, bireysel farklılıklarının esas alınmasıdır • Öğretimin şeklini; • Öğrenenin gelişim özellikleri • İlgi ve ihtiyaçları • Olayları algılama şekli belirler Eğitim sürecine yansıması: Eğitim sürecini planlarken, öğrenenlerin bilgi, beklenti, ihtiyaç ve ön yaşantıları belirlenmelidir.

2. Yakından Uzağa ilkesi • Yer, yaşayış ve zaman açısından öğrenenin en yakınından hareket etmek gerekir. • Yakın çevreden başlayıp, yavaş daha uzak örneklere, problemlere ve olaylara geçilmesi Eğitim sürecine yansıması: Ders içi kullanılacak örnekler, öğrenenin gerçek yaşamından ve yakın çevresinden seçilmeli.

3. Bilinenden bilinmeyene ilkesi • Bilinen gerçekleri referans / başlangıç almak, bilinmeyene doğru ilerlemek ve bilinmeyeni bulmaya çalışmak • Öğrenenin önceki / o zaman kadarki bilgi ve tecrübelerinden hareket etmek, yeni bilgi ve tecrübeleri bunların üzerine kazandırmak Eğitim sürecine yansıması: Öğrenenin ön bilgileri ve yaşantıları eğitmen tarafından bilinmelidir. Yeni konuya geçmeden önce, kazanılan eski bilgiler hatırlatılmalı ve onlardan yararlanmalıdır.

4. Açıklık İlkesi • Somut örnekler ve malzemelerin kllanılması • Sade, anlaşılır bir konuşma • Çok duyu organına hitap etme • Seviyeye uygunluk Örnek: Doğa etkinlikleri (doğaya çıkma, bitki ve hayvan örneklerini sınıfa getirme. . . vb)

5. Somuttan soyuta ilkesi • Çocukta zihin gelişimi somuttan soyuta doğrudur • Somut daha kolay öğrenilir • Duyu organlarının sürece dahil edilmesi, öğrenmeyi arttırır, unutmayı azaltır Eğitim sürecine yansıması: Ders anlatırken bilgisayar kullanılabilir, görsel-işitsel araçlar kullanılabilir, gerçek yaşamdan yaşanmış örnekler verilebilir.

6. Eknomiklik (tasarruf) İlkesi • Her türlü eğitim-öğretim faaliyeti • En az zaman • En kısa yol • En az emek • En az maliyet • En az enerji sarf ederek en yüksek verim elde edilecek şekilde düzenlenmeli.

Strateji-Yöntem-Teknik Strateji: Hedefe ulaşmak için seçilen en genel yol yada yollar bütünü Yöntem: Bir konuyu öğrenmek veya öğretmek için “bilinçli olarak seçilen ve izlenen düzenli en kısa yol” Teknik: Bir “öğretim etkinliği için başvurulması gereken beceri, işlem ya da yol” Teknik Yöntem Strateji

Öğretim Stratejisi “Nasıl öğretelim? ” Sunuş Yolu ile Öğretim Stratejisi Buluş Yolu ile Öğretim Stratejisi Araştırma Yolu ile Öğretim Stratejisi “Hangi yöntemi nasıl kullanalım? ” Öğretim yöntemlerinin seçimine ışık tutar.

• David Ausubel • Ezberleme, hatırlama ve tanıma • Ön organize ediciler (Advance Organizer) • Kavram Haritaları Öğretim Stratejileri • Bruner • «Bilmek ürün değil süreçtir» • Tümevarım yoluyla öğrenme • İlke ve genellemelere ulaşma • John Dewey • Sorun (problem) çözümünde genelleme ve sentez yapma • Bilimsel düşünme becerileri

Öğrenme-öğretme durumlarınızı planlarken hangi stratejiyi kullanmayı tercih ediyorsunuz? Neden?

Öğrenme-öğretme durumlarını belirken sadece strateji seçimi yeterli midir? Öğretim stratejileri tek başına eğitim durumlarını belirlemez.

Yöntem & Teknik İlişkisi. . . Yöntem: bir konuyu öğrenmek veya öğretmek için “bilinçli olarak seçilen ve izlenen düzenli yol” Teknik: bir “öğretim etkinliği için başvurulması gereken beceri, işlem ya da yol” Teknik, yöntemi aktarmak için izlenen yol. Yöntem eğitim-öğretim sürecinin planlaması, teknik ise bu planın uygulamaya aktarılmasınde izlenen yoldur.

Değişik öğretim yöntem ve tekniklerin kullanılmasına niçin gerek vardır? Bir dersin akışı içinde farklı öğretim yöntemleri kullanılabilir mi? . .

Öğrenme-Öğretme Yöntemleri Anlatım Yöntemi Tartışma Yöntemi Örnek Olay Yöntemi Problem Çözme Yöntemi Gösterip Yaptırma Yöntemi

Düz Anlatım / Anlatım Öğretmen, bilgiyi pasif durumdaki öğrenciye aktarır. 1. Öğrencinin konuya dikkatini çekecek bir giriş 2. Bilgilerin belli bir düzen içinde organize edilip sunulması 3. Konunun ana noktaları ve birbirleri ile bağlantılarını kuran özet kısmı Öğrencilerin katılımlarına izin vermeyen otokratik bir şekilde yapılabileceği gibi, öğrencilerin de katılımlarının sağlandığı ve görsel-işitsel araçların kullanıldığı bir tarzda da planlanabilir.

Etkin bir düz anlatım için. . . 1. Görsel ve işitsel araçlar ile desteklenmeyen anlatımlar kısa tutulmalıdır 2. Anlatım sade olmalıdır (anlaşılır bir dil) 3. Öğrencilerin konuya ilgisi çekilmelidir 4. Etkileyici bir ses tonu, mimik, göz teması kurulmalıdır 5. Not tutmada öğrencilere fırsat verilmelidir 6. Konu(lar) gerçek yaşam ile ilişkilendirilerek anlamlı hale getirilmelidir. 7. Konuşma bir gruba veya bir kaç öğrenciye değil, tüm sınıfa yönelik olmalıdır

Yararları * Tüm öğrencilerin ortak sorunu olan konu ve problemleri çözmede etkilidir Sınırlılıkları * Pasif dinleyici olan öğrenciler için ders sıkıcı olabilir * Kısa sürede çok bilgi aktarılır * Öğrenciler arasındaki bireysel farklılıkları dikkate almak zordur. * Kalabalık sınıflarda etkili bir Yöntemdir * İyi bir konuşma yeteneği gerekir * Bir konuda organizeli bilgi edinmeyi sağlar * Öğrenci iyi not tutamazsa, anlatılanları hatırlaması zor olabilir.

Düz anlatım yönteminde kullanılacak teknikler Günlük konuşma Panel Diyalog Forum Komite görüşmesi Sunu (brifing) Sempozyum Konferans Söylev Demeç

Problem Çözme Öğrencilerin karar verme ve çözüm üretme yeteneklerini geliştirmek için kullanılan bir öğretim yöntemidir. Problem çözmede; analiz, genelleme ve sentez gibi üst düzey bilişsel fonksiyonlar kullanılır. Problem çözme teorileri test etmeyi seven, bir şeyin nasılı ve niçinini seven öğrenciler için etkili bir yöntemdir.

Elde edilen veriler ışığında amaçlar doğrultusunda çözümler geliştirilir Toplanan veriler organize edilir Gerçek bir Problem Seçilir Çözümler test edilir Ve uygun çözüm / Çözümlere karar verilir Öğretmen tartışma yapılacak kadar bilgi sunar Problemin net bir tanımı yapılır Problemin çözüm amaçları ortaya konulur Problem ile ilgili veri toplanır ve analiz edilir Problem ile ilgili Veri toplama Kaynakları belirlenir

Etkili bir problem çözme süreci için. . . • Öğretmen problemi kendisi çözmemeli, öğrencilerin çözmesi için onlara rehberlik etmelidir. • Bu süreç lineer değil geri dönüşümlü olmalıdır, öğrenci istediğinde geri dönebilmelidir • Seçilen problem, öğrencilerin ilgisini çeken güncel bir konudan seçilmelidir • Bir problemin bir den fazla çözüm yolunun olabileceği düşünülmelidir. • Çözümlerin değerlendirilmesinde öğrencilere rehberlik edilmelidir.

Yararları • Karar verme yeteneğini geliştirir • Eleştirel düşünmeye yardımcı olur • Aktif katılımı sağlar • İlgi ve merak uyandırır • Yaratıcı düşünme berecrisi geliştirir • Sistematik ve analitik düşünme becerisi geliştirir • Demokratik tavır ve tutumları geliştirir Sınırlılıkları • Öğretmen ve sınıf için uzun bir hazırlık gerektirebilir • Bütün çalışma bir kaç kişinin üzrinde kalabilir • Küçük pruplarda amacından sapabilir • Problem çözme süreci tam anlaşılmazsa amacından uzaklaşabilir • Gerekli verileri toplamak zor ve masraflı olabilir.

Soru-Cevap Yöntemi Öğretmenin formüle ettiği soruları öğrencilerin cevaplamalarına dayanan bir öğretim yöntemidir. Öğretmen öğrencilerin sadece hatırlama değil düşünmelerini de sağlamalıdır. İyi bir soru sorma yöntemi öğrencilerin düşünmelerine, değerlendirmelerine ve yaratıcılıklarına imkan tanımalıdır. Öğretmen soru-cevap yöntemini dört tür düşünme etkinliğinde bulunmak için kullanabilir: hatırlama, yargılama, karar verme / değerlendirme ve yaratıcı düşünme

Etkili bir soru-cevap yöntemi için… Soru hazırlama: Sorular belirsiz olmamalı, açık ve net olmalıdır Öğrenciden ne beklendiği konusunda kararsız olunmamalıdır. Sorunun cevabının genel, kişisel fikir veya tutumları gerektirmesinden kaçınılmalıdır. Soru asla cevabı ima etmemelidir. Evet ya da hayır cevabı ile sonuçlanmamalıdır Sorular öğrencinin öğrenme düzeyi ve kabiliyetine uygun olmalıdır. Öğrencilerin tahminlerine yönelik sorular hazırlanmamalıdır.

Etkili bir soru-cevap yöntemi için…[devam] Soru sorma: Sorular tüm sınıfa yönelik sorulmalıdır (biraz beklenmeli, daha sonra ……) Soruları sadece bir öğrencinin cevaplamasına isin verilmemelidir. Öğrencilerden tam cevap beklenmelidir. Doğru cevap veren öğrenciler “doğru” “evet”…vb sözcükler ile pekiştirilmelidir.

Yararları • Analitik düşünceleri uyarma • Öğrenci güçlüklerini tanılama • Öğrencileri güdüleme • Kavramları açıklama • Düşünmeye yön verme • Sonuçların nedenlerini açıklama • Öğrencilerin kendilerini değerlendirmelerini cesaretlendirme Sınırlılıkları • Bilgi vermek için anlatım yöntemine göre daha yavaştır • Yanlış cevaplar çok sık olursa zaman kaybına neden olabilir • Bu durumda öğrenciler “iyi öğretim yapmıyoruz” hissine kapılabilirler • Sorulara tam ve doğru cevap verememe öğrencinin kendine güvenini azaltabilir.

Tartışma Yöntemi • Belli bir konuda, bir grubun (küçük veya büyük) tartışma yolu ile düşüncelerini ortaya koyması ve tartışılan konu ile ilgili çözüm ğretmesi • Tüm grup etkinliğe katılır • Tartışma: amacı açık ve net olmalı • Tartışma ön hazırlık gerektirebilir. • Öğrenciler kendi düşüncelerini açıkça ortaya koyma şansı bulurlar • Sorunu daha iyi anlar, tanımlar ve çözüm yolları önerir • Küçük gurplarla entin bir yöntemdir.

Etkin bir Tartışma yöntemi için. . . • Konunun seçimine özen gösterilmelidir • Grup oluşturmaya özen gösterilmelidir • Kalabalık sınıflarda küçük gruplar oluştrulabilir • Tartışma grupları mümkün olduğunca küçük tutulmalı • Grup liderleri seçimi önemlidir (baskıcı, sinirli. . . vb) • İyi bir hazırlık yapılması gerekir

Etkin bir Tartışma yöntemi için. . . • Tartışma yöntemine özen gösterme • Toplatıya katılanlar bir tanıtılmalı • İlgi çekecek ve dikkat toplayacak bir giriş yapılmalı • Uyulması gereken kurallar anlatılmalı • Serbest tartışma yapılacak bir ortam / atmosfer hazırlanmalı • Tartışmaya katılanlar kişiler ile değil, fikirler ve sorunlarla • • • ilgilenmesi sağlanmalı Her seferinde bir öğrenci konuşmalı Konuşmak isteyenler sırası ile tartışmaya katılmalı Hoşgörü ve demokratik bir ortam Tartışma ilerledikçe konuşulanlar sık özetlenmeli Tartışma konu dışına çıkmamalı Zaman iyi bir şekilde planlanmalı ve yönetilmeli

Yararları Sınırlılıkları • Demokratik bir yöntemdir • Öğrenciler tartışarak öğrenirler • Öğrencilerin; konuşma, soru sorma ve hemen cevaplama yetenekleri gelişir • Grup içinde aidiyet duygusu gelişir • Bir sorunun bir den fazla çözümünün olduğunu öğrenir • Farklı gözüşlere saydı duymayı ve kendi gösürşlerin i eleştirebilmeyi öğrenir • Kendi düşüncelerini ortaya koymayı öğrenir • Zaman gerektirir • Amacından kolayca sapabilir • Konuşmalar ilerledikçe grürültü artabilir • Bazı konuşmalar çok uzayabiir ve anlamsızlaşabilir • Grup liderliği oldukça zordur • Grup tartışmalarını sonuçlandırmak zor olabilir • Çok kalabalık sınıflarda uygun değildir (limit 20 -25) • Grup liderliği zordur

Tartışma yöntemine ilişkin teknikler • Münazara • Vızıltı grupları • Forum • Fikir taraması • Panel • 6 düşünce şapkası • Seminer • Proje çalışması

Gösterip Yaptırma Yöntemi • Bir teknik veya uygulamasını, araç-gereçlerin çalıştırılmasını, önce gösterip açıklayaak, sonra da öğrenme ortamlarında kullanılan bir yöntemdir. • Bu yöntemde sırası ile: • Öğretmen temel becerileri sırası ilegösterir • Gerekli açıklamalar yapılır • Öğrenci aynı becerileri tekrarlar ve uygular • Zihinsel ve bilişsel becerilerin kazandırılmasında • Yanlışların gözlemlenmesi ve anında düzeltilmesinde etkin bir yöntemdir

Ekin Gösterip-Yaptırma Yöntemi için • Gösterinin her bir aşaması öğreniler tarafından net anlaşılmalı • Aşamalılık ilkesine uyulmalı • Öğrenciler motive edilmeli ve • Becerilerin icre edileceği ortam uygun hale getirilmelidir

Gösterip Yaptırma Yöntemine ilişkin Teknikler • Gösterme Tekniği • Yaptırma Tekniği • Gösteri (demonstration) • Dramatization • Deney • Gözlem • Sergi

Gösteri (Demonsration) Yöntemi • Öğretmenin öğrencilerin önünde bir şeyin nasıl yapılacağını göstermek veya bir prensibi açıklamak için yaptığı işlemlerdir. • Öğretmen beceriyi aşamalı olarak öğrencilere gösterir. • Hangi iş nasıl, ne zaman, hangi araçlarla nerede yapılacak • Hem görsel hem de işitsel iletişim kullanılır

40 ÖĞRENCİ MERKEZLİ ÖĞRENME

41 AKTİF ÖĞRENME Anlattığınız dersin unutulmasının en önemli nedeni, • Öğretmenin konuşma hızı ile öğrencilerin dinleme hızı arasındaki farklılıktır. • Çoğu öğretmen dk‘da yaklaşık 100 -200 kelime kullanarak konuşmaktadır • Öğrenciler, bütün dikkatleri ile dk. ’da 50 veya 100 kelime dinleyebilmektedir. • Yapılan araştırmalar göstermektedir ki, • Öğrenciler ilk on dk’da dikkatlerini %70 oranında toplayabildikleri halde bu oran son on dk’da %20’ye düşmektedir.

42 Akılda kalan öğrenmelerin. . . Öğrenme etkinlikleri (insanların hatırladıkları) Öğrenme Çıktıları (insanların yapabildikleri) Tanımlama, Listeleme, Açıklama Okuduklarımızın %10 İşittiklerimizin %20 Gördüklerimizin %30 Pasif Öğrenme Görüp işittiklerimizin %50 Söyleyip yazdıklarımızın %70 Aktif Öğrenme Yaptıklarımızın %90 Uygulama Gösterme Analiz, sentez değerlendirm e

43 Aktif öğrenme modeli ile; • Öğrenciler öğretim sürecine aktif olarak katılırlar • Öğrenci kendi öğrenmesinden sorumlu hale gelir • Öğrencilerin birbirleri ile olan iletişimi gelişir • Öğrenciler kendiler yaptıkları için, hatırlama ve kalıcılık artar

44 Aktif öğrenmenin faydaları • Yavaş öğrenen ve üstün yetenekli öğrencilere daha fazla vakit ayırmak • Öğrencilerin aktif katılımını sağlamak • Öğrencilerin ilgisini açık tutmak • Yaparak-yaşayarak öğrenme ortamı sunmak

45 Aktif öğrenmede zaman kaybını önlemek için… • Açık bir yönerge vermek • Zamanlama iyi yapılmalı • Görsel bilgiler hazırlamak • Tartışmaların uzun sürmesini engellemek • Zaman zaman etkinliklerin hızını arttırmak

46 Aktif Öğrenme Teknikleri Kartopu • Verilen bir problem ya da konu ile ilgili olarak öğrencilerin önce tek başına düşünüp daha sonra iki, dört, sekiz kişilik gruplarla konuyu tartışması • Ulaşılan sonuç sınıfta sunulur

47 Vızıltı Grupları Tekniği • Vızıltı 22: iki öğrenci bir konu üzerinde 2’şer dakika konuşur • Vızıltı 66: altı öğrenci bir konu üzerinde 6’şar dakika konuşur / tartışır • Vızıltı gruplarında, belli sayıdaki öğrenci belirli bir süre seçilen konu üzerinde tartışır ve varılan sonucu açıklar • Vızıltı gruplarına, “kısa süreli tartışma grupları” da denilmektedir.

48 Akvaryum / Çember Tekniği • Bu teknikte İç içe iki çember oluşturulur. • İç çemberdeki öğrenciler tartışmaya katılır, dış çemberdeki öğrenciler tartışmayı izlerler. • İstenirse dış çemberdeki öğrenciler iç çemberdeki öğrencilere soru sorabilir

49 Rol Yapma • Birey duygularından ve gerçek rolünden sıyrılıp kendini bir başkasının yerine koyar veya belli bir durumda ne yapacağını neler hissedeceğini hareketlerle gösterir. Örn. Piknik alanlarının herkes tarafından kirlendiğinde doğal ortamlarda yaşayan canlıların neler yapacağını canlandırması

50 Beyin Fırtınası • Beyin fırtınası bir probleme çözüm getirmek ve çeşitli konularda fikir ve düşünce üretmek için kullanılır • Bir öğrencinin fikrinin diğer öğrencide başka fikirler hatırlatacağı varsayılarak çok sayıda fikrin ortaya atılması esastır. • Bir problem, konu ya da soru hakkında ilk akla gelen söylenmelidir. Burada önemli olan herkesin fikirlerini açıkça ve istediği kadar söyleyebilmesidir. Fikirlerin niteliği değil niceliği önemlidir. İyi ya da kötü fikir yoktur. Her fikir kabul edilebilir.

51 TAM ÖĞRENME

52 Tam Öğrenme • İyi veya kötü öğrenci yoktur, hızlı veya yavaş öğrenen öğrenci vardır • İşin başından itibaren olumlu öğrenme koşulları sağlanmış ise dünyada herhangi belli bir kişinin öğrenebileceği her şeyi hemen herkes öğrenebilir. • Tüm öğrenciler yeterli zaman ve uygun koşullar sağlanırsa öğrenirler.

53 Öğrenme Düzeyi; • Sebat (azim): öğrenmede aktif katılım gösterme yönünde istekli • • olduğu süre Öğrenme fırsatı: öğrenme için verilen zaman Öğrenme hızı: en iyi öğrenme koşullarında öğrenmek için gereken zaman Öğretimin niteliği: öğrenme-öğretme sürecine ilişkin etkinlikler Öğretimden yararlanma yeteneği: öğrencinin belli bir bilgi birikimini öğrenmek için hazır oluşu

54 Her öğrenci aynı öğrenme düzeyine gelebilir, ancak hızlı ve yavaş öğrenciler vardır.

55 Ancak yapılan araştırmalar, öğretmenlerin öğretim uygulamaları açısından çok az farklılık sergiledikleri, öğrencilere aynı şekilde öğretim verdiği ve öğretim için aynı süreyi ayırdığı gözlemlenmektedir.

56 Öğrenci Nitelikleri Bilişsel Giriş Davranışları * Bilgi * Beceri * Yeterlik Duyuşsal Giriş Davranışları * İlgi * Tutum * Akademik Benlik Öğretim Öğrenme Ürünleri * Öğrenme düzeyi Öğrenme ünitesi ya da üniteleri * Öğrenme hızı * Duyuşsal ürünler Öğretim hizmetinin niteliği * İpucu * Pekiştireç * Öğrenci Katılımı * Dönüt ve Düzeltme

57 Ünite 1 Öğretim Dönüt – düzeltme ve zenginleştirme faaliyetleri Zenginleştirme faaliyetleri Ünite 2 Düzeltme faaliyetleri İzleme amacı ile yapılan değerlendirme (B) İzleme amacı ile yapılan değerlendirme (A) - Farklı ders kitapları - Alternatif kaynaklar - Çalışma etkinlikleri

58 Tamamlayıcı Eğitim Çalışmaları • Bire bir öğretim • Küçük gruplarla öğretim • Okulda ek öğretim • Evde ek öğretim • Kaynak ve yardımcı kitaplarla öğretim • Akademik oyunlarla öğretim • Tekrar öğretim.

59 İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME

İstasyon Tekniği Bütün sınıfın her aşamaya (her istasyonda) katkı sağlaması yoluyla bir önceki grubun yaptıklarını ileri götürmeyi öğreten öğrenci merkezli bir yöntem İstasyon tekniğinin uygulanışı • 3 ayrı masadan oluşan üç istasyon vardır. (Örn. : Öykü, Slogan ve Afiş). • Masalar üçgen ve birbirine uzak biçimde yerleştirilir. • Masalara karton, boyama kalemi, makas gibi aletler bırakılır. • Konu belirlenir (Temiz bir çevrede yaşayalım, Gürültü kirliliğine son vb).

• Sınıf üç gruba ayrılır. Yönetici (genelde öğretmen) ve her istasyona bir gözlemci (istasyon şefi) seçilir. • I. DÜDÜK: 1. grup öykü, 2. grup slogan ve 3. grup afiş istasyonuna gider ve bulundukları istasyona uygun işler yapar İstasyon şefleri gruplara rehberlik yapar. • II. DÜDÜK: Her istasyon yer değiştirir (1. istasyondakiler 2. istasyona, 2. ’den 3. ’ e ve 3. ‘den 1’e) başlanan işlere devam eder. • III. DÜDÜK: Gruplar yine yer değiştirir ve kalan işleri tamamlar. Böylece öğrencilerin katkı yapmadığı istasyon kalmaz. • Son düdükle istasyon şefleri ürünleri getirir. Öykü okunur, sloganlar okunur ve afiş duvara bantlanır. Bütün sınıf bir boyutta emeği olan bütün ürünleri inceler.

Ayrılıp Birleşme Tekniği (Jigsaw) • Öğrenilecek konu sayısı kadar üyeden oluşan heterojen gruplar oluşturulur. • Öğrenilecek konular her gruba dağıtılır. • Grupta her üye bir konu seçer. • Her gruptan aynı konuyu seçen üyeler bir araya gelerek yeni gruplar (uzman grup) oluşturulur. • Yeni gruplarda üyeler seçtikleri konuda “uzman”laşırlar. • Katılımcılar ilk gruplarına geri dönerler ve her katılımcı uzman olduğu konuyu grup üyelerine açıklar/öğretir. Grup üyeleri uzmana sorular yönelterek konu kapsamlı bir biçimde tartışılır.

64 DÜŞÜNME TEKNİKLERİ

65 Altı Şapkalı Düşünme Tekniği • Öğrenenlerin yaratıcılığını ve düşünme gücünü geliştirmeye yarayan bir tekniktir • Öğrenenlerin bir konudaki düşünce ve fikirleri şapkaların rengine göre gruplandırılır. • Edward De Bono , farklı yaklaşımların tanımlanması ve bu yaklaşımların nasıl kullanılabileceğinin öğretilmesi durumunda, insanların bu yaklaşımları kullanarak, toplantılarda ve takım çalışmalarında çok daha üretken olabileceğini öne sürmüştür.

Altı Şapkalı Düşünme Tekniği Tarafsız şapkadır. Görüşülen Beyaz şapka: konu ile ilgili net bilgi ve raporlar ortaya konur. (Objektif) Yeşil şapka: Sarı şapka: Yenilikçi şapkadır. Konuyla ilgili alternatifler ve yeni yaklaşımlar araştırılır. Yaratıcı üretken (Orjinallik) İyimser şapkadır. O işin avantajları ortaya konulur. Övgü, olumlu görüşler söylenir. (Olumlu) Mavi şapka : Serinkanlı şapkadır. Düşünce sistematize edilir. "Büyük Resim, " "İdareci şapka, " "Meta şapka, " "düşünmenin düşünülmesi"(Gözden geçirme) Kırmızı şapka: Siyah şapka: Kötümser şapkadır. Eleştiri, olumsuz görüşler ile görüşülen konunun riskleri, gelecekte doğuracağı problemler ortaya çıkar. (Karamsar) Duygusal şapkadır. Görüşülen konu ile ilgili olarak, kişilere hiçbir dayanağı olmadan, sezgi, fikir ve duygularını söyleme fırsatı verir. (Kişisel)

Altı Şapkalı Düşünme Tekniğine Örnek; Örneğin: “Ülkenizde kurulacak bir nükleer santralın çevreye, ekonomiye ve toplumsal yaşama olan etkileri nelerdir? ” gibi bir konu sorulabilir. Tüm katılımcıların konuya yaklaşırken, şapkaların renklerinin temsil ettiği şekilde yaklaşımlarda bulunmaları istenir. Katılımcılar şapkaları sırasıyla takarak düşünme ve önerilerini aktarırlar.

68 KAVRAM HARİTASI TEKNİĞİ

69 Kavram haritaları; • Bir kavramın alt kavramlar ve kavramlar arasındaki ilişkileri hiyerarşik bir şekilde görmeye yardım eden bir şemadır. • Bilginin zihinde somut ve görsel olarak düzenlenmesini sağlar

70 Kavram haritaları • kavramların anlamlarını tartışmada, • yanlış anlamaların ve alternatif kavramların tespit edilmesinde ve giderilmesinde, • yüksek seviyeli düşünme yeteneğinin öğrencilerde geliştirilmesinde • öğretim öncesinde öğrencilerin sahip olduğu kavramların tespitinde • ayrıca öğretinin değerlendirilmesinde kullanılabilir.

71

72 Kavram Haritalarının Çizimi • Hiyerarşik olarak düzenlenen kutular veya dairelerden oluşur. • Aynı önem seviyesindeki kavramlar aynı hiyerarşik düzeyde bulunurlar. • En genel kavram haritanın en üst kısmında ve ortada bulunur ve diğerlerinden büyük yazılır. • Kavramlar arasında çapraz bağlantılar bulunabilir.

73

74 ZİHİN HARİTALAMA TEKNİĞİ

75 • Beynin tüm potansiyelini açığa çıkarmayı sağlayan güçlü bir grafik tekniğidir. • Beynin korteksindeki tüm alanları- sözcükler, görüntüler, sayılar, mantık, ritim, renk ve uzamsal farkındalık- tek bir yöntemle güçlü bir biçimde devreye sokar. • Bu sayede size, beyninizin sonsuz derinliklerinde özgürce dolaşma fırsatı sunar. • Akıl haritaları, ileri düzeyde öğrenmenin ve net düşünmenin öğrencilerin performansını arttıracağı her alanda uygulanabilir

76

77