1 RETM TASARIMI VEYA RETM SSTEMLER TASARIMI VEYA

1 ÖĞRETİM TASARIMI VEYA ÖĞRETİM SİSTEMLERİ TASARIMI VEYA ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜREÇLERİ TASARIMI (Instructional Design Instructional System Design)

2 ÖĞRETME VE ÖĞRENME İLGİLİ BİLİMSEL VERİLERİ ÖĞRETİM UYGULAMALARINDA HAYATA GEÇİRMEYE “ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜREÇLERİ TASARIMI” ADI VERİLMEKTEDİR. Öğrenme Kuramları Öğretme-Öğrenme Süreçleri Tasarımı Geribildirim Öğretme Öğrenme Süreçleri Tasarımı Öğretim Uygulamaları

Öğretim tasarımının boyutları 3 Öğr. Gör. Şirin KARADENİZ

4 STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİK NEDİR?

Strateji 5 Genel olarak; bir şeyi elde etmek için izlenen yol yada amaca ulaşmak için geliştirilen bir planın uygulanmasıdır. Eğitim açısından strateji; dersin hedeflerine ulaşmasını sağlayan; yöntem, teknik ve araçgereçlerin belirlenmesine yön veren yaklaşımdır.

Yöntem 6 Öğretim yöntemi, öğrenciyi hedef ulaştırmak için izlenen yoldur. Yöntemle, belli öğretme teknikleri ve araçları kullanılarak öğretmen ve öğrenci etkinliklerinin bir plana göre düzenlenmesi ve yürütülmesi amaçlanır.

Teknik 7 Öğretim yöntemini gerçekleştirmede kullanılan yoldur. Literatürde genelde yöntem-teknik olarak yer almaktadır. Örneğin ‘Oyunla öğrenme yöntemi’ nde ‘Rol Oynama Tekniği’ ve ‘Drama Tekniği’ vardır. Bazı kaynaklarda ise bu Rol Oynama Yöntemi’ ve ‘Drama Yöntemi’ olarak adlandırılmaktadır.

Stratejiler 8 ÖĞRETMEN ÖĞRENCİ ÖĞRETİM STRATEJİLERİ ÖĞRENME STRATEJİLERİ ¡Sunuş yoluyla ¡Buluş yoluyla ¡Araştırma-inceleme yoluyla ¡Tam öğrenme ¡İşbirliğine dayalı öğrenme ¡Dikkat ¡Tekrar ¡Anlamlandırma ¡Yürütücü ¡Duyuşsal Biliş

Yöntem ve Teknikler 9 YÖNTEMLER ¡Anlatım Yöntemi ¡Soru-Cevap Yöntemi ¡Gösterip Yaptırma Yöntemi Problem Çözme Yöntemi ¡Tartışma Yöntemi ¡Örnek Olay Yöntemi ¡Oyunla Öğretim Yöntemi ¡Bireysel Öğretim Yöntemi TEKNİKLER ¡Benzetim ¡Gösteri ¡Philips 66 ¡Beyin Fırtınası ¡Münazara ¡Rol Oynama Tekniği ¡Drama Tekniği ¡Bilgisayar Destekli Öğretim ¡Programlı Öğretim

Sonuç olarak; Strateji Yöntem Teknik 10

STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Dr. Şirin Karadeniz

Stratejiler ÖĞRETMEN ÖĞRETİM STRATEJİLERİ Sunuş yoluyla Buluş yoluyla Araştırma-inceleme yoluyla Tam öğrenme İşbirliğine dayalı öğrenme

Buluş yoluyla öğretim stratejisi Bruner tarafından geliştirilmiştir. Bruner’e göre; Çocukların içinde keşfetme merakı ve öğrenme isteği vardır. “Bilmek bir ürün değil süreçtir”

Buluş yoluyla öğretim stratejisi Amacı; Öğrencilerin konunun yapısını keşfetmelerini sağlayacak problem durumlarını vererek öğrencinin bilişsel gelişimini sağlamaktır. Yapı, bir konu hakkındaki fikirler, kavramlar ve bunların arasındaki ilişkilerdir. Öğrencinin bu yapıyı öğrenmesi tümevarım yönteminin kullanılması ile sağlanmaktadır.

Buluş yoluyla öğretim stratejisi Amacı; Bu yöntemin kullanılmasında öğrencinin etkin olmasına önem verilir. Bu amaçla öğretmenin görevi; bu yöntemin uygulanabileceği konuyu seçmek ve öğrencilere buluş yapmalarına fırsat verecek şekilde öğretim ortamını düzenlemektir.

Buluş yoluyla öğretim stratejisi Öğretmen, etkili geri bildirimler sunabilmeli, öğrencileri motive edebilmeli, konu ile ilgili bir çok örnek sağlamalıdır. Kılavuzlanmış buluş yolu ile öğrenme. Öğretmen öğrenciye, zihinsel süreçlerinde rehberlik eden kişidir.

Buluş yoluyla öğretim stratejisi Kılavuzlanmış buluş yolu ile öğrenmeye örnek, Laboratuvarda işlenen bir kimya dersinde öğretmen; Konunun genel ilkelerini anlatmak yerine, grup çalışmasını destekleyerek ve çeşitli gösterim yöntemlerini kullanarak öğrencilerin bu genel ilkeleri bulmasını sağlayabilir. Böylece öğretmen, hem öğrencilere anında geri bildirim vermiş hem de istenilen sonuca varmalarında öğrencilere yardımcı olmuş olur.

Buluş yoluyla öğretim stratejisini kullanarak örneğin donanım ve yazılım kavramlarını öğreteceğiz. Sınıf düzeyi ? Adım adım neler yaparız?

Buluş yoluyla öğretim stratejisi Ders süreci 1) Öğretmenin örnekleri sunması 2) Öğrencilerin örnekleri betimlemesi 3) Öğretmenin ek örnekler vermesi 4) Öğrencilerin ek örnekleri betimlemesi ve öncekiler ile karşılaştırması 5) Öğrencilerin ek örnek ve örnek olmayan durumları sunması 6) Öğrencilerin zıt örnekleri karşılaştırmaları 7) 8) 9) Öğretmenin, öğrencilerin teşhis ettikleri özellikleri, ilişkileri veya ilkeleri vurgulaması Öğrencilerin ilişkileri ve özellikleri ifade etmeleri ve tanımlamaları Öğretmenin öğrencilerden ek örnekler istemesi (Yılmaz ve Sünbül, 2003, s. 92)

Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Ausubel tarafından geliştirilmiştir. Ausubel’e göre; Tüm buluş yoluyla öğrenmeler anlamlı değildir Düşük düzeyde zihinsel gelişimi olan öğrenciler, bilgilerin onlara sunulması yoluyla daha iyi öğrenmektedirler. Öğrenmeyi etkileyen en önemli faktör öğrencinin mevcut bilgi birikimidir. Bu ortaya çıkarılıp ona göre öğretim planlanmalıdır. Kısa sürede sözel bilgilerin ve bilgi düzeyindeki bilgilerin öğrenilmesinde etkilidir.

Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Gelişmiş ön düzenleyiciler (advanced organizers) Öğretimin başında öğrencilerin amaçlar ve izlenecek yöntemlerden haberdar edildiği özetler olarak düşünülebilir. Bunlar, öğrencilerin biliş yapısındaki şemaları etkin hale getirerek öğrencilerin ön bilgileri ile yeni bilgiler arasında ilişki kurmalarını sağlarlar

Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Gelişmiş ön düzenleyiciler (advanced organizers) Sadece konunun kısa bir özeti olarak düşünülmemelidir. Bunlar; örnekleri içine alan belli ilke ve kavramlar da olabilir. Öğrenciyi öğrenmeye hazırlar.

Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Açıklayıcı düzenleyiciler Öğretmen, öğrencilere yeni bir konu sunduğunda kullanabileceği düzenleyiciye denir. Bunlar, öğrencinin zihinsel yapılarını harekete geçirerek, konu ile ilgili ön bilgilerinin olmasını ve bu ön bilgiler ile ilgili konuların bellekten çağrılmasını sağlar.

Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Karşılaştırıcı düzenleyiciler, Öğrenilecek kullanılır. Bunlar, konu öğrenciler için tamamen yeni değilse öğrencinin mevcut bilgileri ile yeni öğrenilecek bilgilerin hangi yönden farklı olduklarını göstermeyi amaçlar.

Sunuş yoluyla öğretim stratejisini kullanarak örneğin donanım ve yazılım kavramlarını öğreteceğiz. Buluş yoluyla öğretimdeki sınıfı düşünelim. Şimdi bu öğretim sürecini planlayalım. Adım adım neler yaparız?

Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Ders süreci 1. adım Ön düzenleyici kullanarak öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirilir. Öğrencinin dikkatini yeni konuya çeker. Öğrenilecek konunun ana düşüncelerine ve kavramlar arası ilişkilerine ışık tutar. Öğrencinin yeni konuyla ilgili olan önceki bilgilerini hatırlatır.

Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Ders süreci 2. adım Konunun tümdengelim yöntemi ile sunulması Adım adım sunma Sunarken benzerlik ve farklılıklar üzerinde durma

Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Ders süreci 3. adım Farklı örnekler sunarak veya uygulatarak ilke ve kavramlar ile öğrencilerin bilişsel süreçlerini aktif hale getirmek Sunulan bilginin özetlenmesi

Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Sunuş yoluyla öğrenmede önemli olanlar; Geri bildirim ve verilecek farklı örnekler, öğrenciler ile kurulacak etkileşim Bu nedenle öğretmenin, öğrenme ve öğretme sürecini planlaması, önce genel kavram ve ilkeleri vererek daha sonra ayrıntılara girmesi gerekmektedir.

Araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejisi Suchman tarafından geliştirilmiştir. Ona göre; Öğrenciler bir problem veya bilgiyi ilginç bulduklarında doğal olarak araştırmak isterler Kendi düşünme stratejilerinin farkına varabilirler ve bunlar geliştirilebilir Yeni stratejiler öğretilebilir veya var olanlar geliştirilebilir İşbirliğine dayalı araştırma etkinlikleri düşünmeyi geliştirir, öğrencilerin bilgiyi denemelerini vb. sağlar.

Araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejisi Bilimsel araştırma yöntemlerinin derslerde kullanılmasını sağlar Problemin tanımlanması Hipotezlerin (Denencelerin) kurulması Verilerin toplanması Verilerin analizi ve hipotezlerin sınanması

Araştırma-inceleme öğretim stratejisini kullanarak örneğin donanım ve yazılım kavramlarını öğreteceğiz. Aynı sınıfı düşünelim. Şimdi bu öğretim sürecini planlayalım. Adım adım neler yaparız?

Araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejisi – Ders Süreci Problemin tanımlanması Hipotezlerin (Denencelerin) kurulması Verilerin toplanması Problemi hissetme ve onunla yüzleşme Problem durumunu tanımlama ve netleştirme Problemin çözümü için veri ve kanıt toplama Verilerin analizi ve hipotezlerin sınanması Toplanan verileri ve kanıtları kullanarak sonuca ulaşma

Tam öğrenme Bloom’a göre gerekli koşullar sağlandığında herkes öğrenebilir. Bu modele göre; Ek zaman ve öğrenme olanakları sağlandığında sınıftaki tüm öğrenciler öğrenebilirler.

Tam öğrenme (1. Temel Öğe) Öğrencilerin giriş davranışları Bilişsel Ön bilgi Öğrenme stratejisi, Öğrenme stili Problem çözme becerisi vb… Duyuşsal Konuya, öğrenmeye karşı tutum İlgi, Kendine güven vb…

Tam öğrenme (2. Temel Öğe) Öğretim hizmetinin niteliği: Öğretim sürecindeki her etkinliği kapsar. Ders öncesinde hazırlık Hedefler, yöntem, değerlendirme vb… Pekiştirme, Geri bildirim Öğrenci katılımını sağlama

Tam öğrenme (3. Temel Öğe) Öğrenme ürünü: Eğer; Öğrencilerin giriş davranışlarındaki eksiklikler giderilirse, Öğrenme için gerekli zaman verilirse, Öğrenme etkinlikleri iyi planlanır ve uygulanırsa, Tam öğrenme diğer bir deyişle tüm öğrencilerin bireysel farklılıkları en aza indirilerek tümünün öğrenmesi sağlanabilir.

Tam öğrenmeyi kullanarak örneğin donanım ve yazılım kavramlarını öğreteceğiz. Aynı sınıfı düşünelim. Şimdi bu öğretim sürecini planlayalım. Adım adım neler yaparız?

Tam öğrenme – Ders Süreci 1. Adım Öğretim planlama Hedef davranışların ve konu içeriğinin belirlenmesi Ön koşul davranışların neler olduğunun belirlenmesi Bilişsel Duyuşsal Yöntem ve teknik belirleme Değerlendirme yöntemini, izleme sürecini belirleme

Tam öğrenme – Ders Süreci 2. Adım Öğrencilerin ön koşul davranışlarının belirlenmesi Eğer bunlar yeterli değil ise ek bilgiler, alıştırmalar ile tamamlanır. Tamamlandığından emin olunduğunda bir sonraki aşamaya geçilir.

Tam öğrenme – Ders Süreci 3. Adım Öğretim etkinliklerinin yürütülmesi Belirlenen yöntem ve tekniğin planlı bir biçimde uygulanması Öğrenci katılımını sağlama

Tam öğrenme – Ders Süreci 4. Adım İzleme süreci Hedef davranışlara ulaşılıp ulaşılmadığının kontrolü Tam öğrenme ölçütü: %70 Tam öğrenme standardına ulaşmayan öğrenciler belirlenir Ek öğrenme etkinlikleri yaptırılır Tekrar tam öğrenme ölçütüne göre değerlendirme Beklenen düzeye ulaşılmış ise diğer konuya veya üniteye geçme

Yöntem ve teknikler Her bir strateji için hangi yöntem ve teknikleri seçebiliriz? Sunuş yoluyla Buluş yoluyla Araştırma-inceleme Tam öğrenme yoluyla

PROGRAMLI ÖĞRETİM Dr. Şirin Karadeniz

HANGİ KURAMA DAYANMAKTADIR?

Pressey tarafından geliştirilmiş, Skinner tarafından yaygınlaştırılmıştır. PROGRAMLI ÖĞRETİM

İlkeleri Küçük adımlar: Öğretim konunun en küçük bilgi ve becerisi ile başlar. Konu küçük parçalara, modüllere bölünür. Öğrenci bu parçalarda, doğrusal veya dallanmalı olarak ilerler.

İlkeleri Etkin katılım: Öğrenciye uyarıcılar sunulur. Bunun için öğrencilere süreçte sorular yöneltilir.

İlkeleri Anında geribildirim: Öğrenciye sunulan uyarıcılardan hemen sonra öğrenciye geribildirim verilmelidir. Geribildirim anında verilir böylece doğru cevaplar için pekiştireç sağlanır, doğru olmayan cevaplar düzeltilmiş olunur.

İlkeleri Bireysel hız: Öğrenci kendi öğrenme hızında ilerler. Bunun için öğretim materyalinde ve tasarımında konunun farklı seçenekleri ve güçlük düzeyleri belirlenir. Ancak öğrenci bir konu parçasını bitirmeden, tam öğrenmeden diğerine geçmemelidir.

İlkeleri Başarı: Öğrencinin cevaplayamacağı veya konunun zorluk düzeyine uygun olmayan sorular sorulmamalıdır. Başarıyı belirlemede genelde çoktan seçmeli testler kullanılmaktadır.

Aralarındaki fark nedir? DOĞRUSAL ~ DALLANMIŞ PROGRAMLI ÖĞRETİM