Podstawy prawa UE Zajcia 4 10 13 11

Podstawy prawa UE Zajęcia 4 10 / 13. 11. 2020 r.

Instytucje i organy UE (2/5) Art. 13 TUE: … Instytucjami Unii są: — Parlament Europejski, — Rada Europejska, — Rada, — Komisja Europejska (zwana dalej „Komisją”), — Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, — Europejski Bank Centralny, — Trybunał Obrachunkowy. …

PARLAMENT EUROPEJSKI

Parlament Europejski (1/27) - reprezentuje obywateli UE (dawniej: „przedstawicieli społeczeństw narodów państw członkowskich Wspólnoty”) http: //www. europarl. europa. eu/the-president/en/newsroom/speech-by-thepresident-of-the-european-parliament-antonio-tajani-to-plenary

Parlament Europejski (11/27) FUNKCJE (9/12) 4. KONTROLNE Artykuł 234 TFUE – wotum nieufności dla Komisji …. Jeżeli wniosek o wotum nieufności zostanie przyjęty większością dwóch trzecich oddanych głosów, reprezentującą większość członków Parlamentu Europejskiego, członkowie Komisji kolegialnie rezygnują ze swoich funkcji, a wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa rezygnuje z pełnienia funkcji w ramach Komisji. Nadal pełnią oni swoje funkcje i prowadzą sprawy bieżące do czasu zastąpienia ich zgodnie z artykułem 17 Traktatu o Unii Europejskiej. W takim przypadku mandat członków Komisji mianowanych na ich miejsce wygasa z dniem, w którym wygasłby mandat członków Komisji zobowiązanych do kolegialnej rezygnacji z pełnienia funkcji.

Parlament Europejski (12/27) FUNKCJE (10/12) 4. KONTROLNE - Poza Komisją sprawozdania do PE składają: Rada Europejska, Trybunał Obrachunkowy, EBC, RPO - Petycje jednostek do PE – art. 24 i 227 Wszyscy obywatele Unii, jak również wszystkie osoby fizyczne lub prawne mające miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie Członkowskim, mają prawo kierowania, indywidualnie lub wspólnie z innymi obywatelami lub osobami, petycji do Parlamentu Europejskiego w sprawach objętych zakresem działalności Unii, które dotyczą ich bezpośrednio.

Parlament Europejski (13/27) FUNKCJE (11/12) 4. KONTROLNE - tymczasowa komisja śledcza: po raz pierwszy – ws. choroby wściekłych krów co doprowadziło do utworzenia Europejskiego Biura ds. Weterynarii, upadek spółki Equitable Life Assurance Society - skargi do TSUE – na nieważność aktu, bezczynność instytucji

Parlament Europejski (14/27) FUNKCJE (12/12) 5. MIĘDZYNARODOWE - udział w zawieraniu umów międzynarodowych – zgoda (np. stowarzyszeniowe, o istotnych skutkach dla budżetu) lub konsultacje

Parlament Europejski (15/27) SKŁAD - Artykuł 14 TUE 2. W skład Parlamentu Europejskiego wchodzą przedstawiciele obywateli Unii. Ich liczba nie przekracza 705. Reprezentacja obywateli ma charakter degresywnie proporcjonalny, z minimalnym progiem sześciu członków na Państwo Członkowskie. Żadnemu Państwu Członkowskiemu nie można przyznać więcej niż 96 (ani mniej niż 6). Rada Europejska przyjmuje jednomyślnie, z inicjatywy Parlamentu Europejskiego i po uzyskaniu jego zgody, decyzję określającą skład Parlamentu Europejskiego, z poszanowaniem zasad, o których mowa w akapicie pierwszym.

Parlament Europejski (16/27) SKŁAD I STATUS CZŁONKÓW (1/4) - 705 członków (704 + przewodniczący) - min. 6 miejsc w PE, max. 96 miejsc w PE - reprezentacja obywateli ma charakter degresywnie proporcjonalny: • w pełni wykorzystuje się min i max liczbę mandatów • każdy poseł z PCz o większej liczbie ludności ma reprezentować większą liczbę wyborców niż poseł z PCz o mniejszej liczbie ludności (i odwrotnie), ale im większa liczba ludności tym większa liczba mandatów dla danego PCz

Parlament Europejski (17/27) SKŁAD I STATUS CZŁONKÓW (2/4) - szczegóły dotyczące składu PE (w tym podział miejsc) określa decyzja Rady Europejskiej (obecnie decyzja RE 2013/312/UE) - Podział mandatów w kadencji 2014 -19: Austria 18, Belgia 21, Bułgaria 17, Chorwacja 11, Czechy 21, Dania 13, Niemcy 96, Estonia 6, Grecja 21, Hiszpania 54, Francja 74, Irlandia 11, Włochy 73, Cypr 6, Łotwa 8, Litwa 11, Luksemburg 6, Węgry 21, Malta 6, Niderlandy 26, Polska 51, Portugalia 21, Rumunia 32, Słowenia 8, Słowacja 13, Finlandia 13, Szwecja 20, Zjednoczone Królestwo 73

https: //europa. eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-parliament_pl

Parlament Europejski (18/27) SKŁAD I STATUS CZŁONKÓW (4/4) Mandat posła do PE – niezależny, przysługują przywileje i immunitety przewidziane w protokole ws. przywilejów i immunitetów UE, możliwość uchylenia immunitetu przez PE - wynagrodzenie z budżetu UE wynosi 38, 5% poborów podstawowych sędziego TSUE - mandat wygasa w wyniku rezygnacji, śmierci lub utraty mandatu z przyczyn określonych w prawie krajowym - decyzja PE 2005/684 ws. statutu członka PE (w życie od 2009 r. )

Parlament Europejski (19/27) SKŁAD I STATUS CZŁONKÓW (4/4) - Zakaz łączenia mandatu z funkcją: • członka rządu PCz • członka Komisji • sędziego, rzecznika generalnego lub sekretarza TS • członka TO • członka zarządu EBC • Rzecznika Praw Obywatelskich • członka KE-S • członka organów kierowniczych EBI • czynnego urzędnika lub pracownika instytucji UE, jej organów wyspecjalizowanych lub EBC • członka parlamentu krajowego

Parlament Europejski (20/27) WYBORY - Artykuł 14 TUE 3. Członkowie Parlamentu Europejskiego są wybierani na pięcioletnią kadencję w powszechnych wyborach bezpośrednich, w głosowaniu wolnym i tajnym.

Parlament Europejski (21/27) WYBORY (1/4) REGULACJA PRAWNA UE: - TUE (art. 14), TFUE (art. 223, art. 22 ust. 3) Artykuł 223 ust. 1 TFUE „Parlament Europejski opracowuje projekt w celu ustanowienia przepisów niezbędnych do umożliwienia wybrania swoich członków w powszechnych wyborach bezpośrednich zgodnie z jednolitą procedurą we wszystkich Państwach Członkowskich lub zgodnie z zasadami wspólnymi dla wszystkich Państw Członkowskich. Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, który stanowi większością głosów wchodzących w jego skład członków, ustanawia niezbędne przepisy. Przepisy te wchodzą w życie po ich zatwierdzeniu przez Państwa Członkowskie, zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. ”

Parlament Europejski (22/27) WYBORY (2/4) REGULACJA PRAWNA UE: - TUE (art. 14), TFUE (art. 223, art. 22 ust. 3) - Akt dotyczący wyborów przedstawicieli do Zgromadzenia w powszechnych wyborach bezpośrednich, dołączony do decyzji Rady 76/787, zmieniony Traktatem z Amsterdamu i decyzją Rady 2002/772 - Dyrektywa Rady 93/109 ustanawiająca szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w wyborach do PE przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami - Regulamin PE

Parlament Europejski (23/27) WYBORY (3/4) REGULACJA PRAWNA W POLSCE: - ustawa Kodeks wyborczy z 2011 r. ZASADY - posłowie do PE wybierani w wyborach: powszechnych bezpośrednich, w głosowaniu wolnym i tajnym (1. bezpośrednie wybory w 1979 r. , wcześniej delegaci parlamentów krajowych) - wybór typu ordynacji wyborczej należy do kompetencji PCz pod warunkiem, że nie narusza zasady reprezentacji proporcjonalnej

Parlament Europejski (24/27) WYBORY (4/4) ZASADY … - głosowanie proporcjonalne, z pewną możliwością swobody, próg wyborczy dopuszczalny (w Polsce 5%), głosowanie na listy preferencyjne dopuszczalne - limity czasowe na przeprowadzenie wyborów ale terminy zgodne z tradycją PCz, np. w UK głosowanie w czwartek

Parlament Europejski (25/27) ORGANIZACJA - Artykuł 14 TUE 4. Parlament Europejski wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i prezydium.

Parlament Europejski (26/27) ORGANIZACJA (1/2) - Przewodniczący, 14 wiceprzewodniczących, 5 kwestorów (z głosem doradczym) na 2, 5 roku = prezydium PE (rotacyjny przewodniczący z 2 największych grup politycznych) - komisje stałe i tymczasowe (np. śledcze) / Konferencja Przewodniczących Komisji - grupy polityczne (frakcje) – kryterium podobieństwo poglądów politycznych (nie PCz pochodzenia!) obecnie 8 grup, min. 25 posłów z ¼ PCz, 1 poseł może należeć tylko do 1 grupy politycznej / Konferencja Przewodniczacych = Przewodniczący PE + przewodniczący grup politycznych, nie mylić z partiami politycznymi na poziomie europejskim (art. 224, rozporządzenie PE i Rady 1141/2014)

Parlament Europejski (27/27) ORGANIZACJA (2/2) - Sekretariat Generalny - sesja roczna, początek w drugi wtorek marca, sesja nadzwyczajna na żądanie większości członków PE, Rady lub Komisji - siedziba w Strasburgu (12 posiedzeń plenarnych, w tym budżetowe), pozostałe posiedzenia plenarne w Brukseli; komisje parlamentarne w Brukseli; Sekretariat Generalny i służby w PE w Luksemburgu - podejmuje uchwały większością oddanych głosów (zwykła większość), chyba że przepis szczególny wymaga innej większości (np. wotum nieufności dla Komisji)

KOMISJA EUROPEJSKA

Komisja Europejska (1/18) reprezentuje interes Unii Jest organem kolegialnym

Komisja Europejska (2/18) FUNKCJE (1/2) Artykuł 17 TUE 1. Komisja wspiera ogólny interes Unii i podejmuje w tym celu odpowiednie inicjatywy. Czuwa ona nad stosowaniem Traktatów i środków przyjmowanych przez instytucje na ich podstawie. Nadzoruje stosowanie prawa Unii pod kontrolą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wykonuje budżet i zarządza programami….

Komisja Europejska (3/18) FUNKCJE (1/2) Artykuł 17 TUE 1…. Pełni funkcje koordynacyjne, wykonawcze i zarządzające, zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach. Z wyjątkiem wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz innych przypadków przewidzianych w Traktatach, zapewnia reprezentację Unii na zewnątrz. Podejmuje inicjatywy w zakresie rocznego i wieloletniego programowania Unii w celu osiągnięcia porozumień międzyinstytucjonalnych.

Komisja Europejska (4/18) INICJATYWA USTAWODAWCZA Artykuł 17 TUE 2. O ile Traktaty nie stanowią inaczej, akty ustawodawcze Unii mogą zostać przyjęte wyłącznie na wniosek Komisji. Pozostałe akty są przyjmowane na wniosek Komisji, jeżeli Traktaty tak stanowią.

Komisja Europejska (5/18) SKŁAD KE (1/3) Artykuł 17 TUE 4. W skład Komisji mianowanej między datą wejścia w życie Traktatu z Lizbony a 31 października 2014 roku wchodzi jeden obywatel każdego Państwa Członkowskiego, przy czym skład ten obejmuje jej przewodniczącego i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, który jest jednym z wiceprzewodniczących Komisji. 5. Od 01. 11. 2014 r. Komisja składa się z takiej liczby członków, w tym z jej przewodniczącego i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, która odpowiada dwóm trzecim liczby Państw Członkowskich, chyba że Rada Europejska, stanowiąc jednomyślnie, podejmie decyzję o zmianie tej liczby.

Komisja Europejska (6/18) SKŁAD KE (2/3) Artykuł 17 TUE Członkowie Komisji są wybierani spośród obywateli Państw Członkowskich na podstawie systemu bezwzględnie równej rotacji pomiędzy Państwami Członkowskimi, który pozwala odzwierciedlić różnorodność demograficzną i geograficzną wszystkich Państw Członkowskich. System ten jest ustanawiany jednomyślnie przez Radę Europejską zgodnie z artykułem 244 Tf. UE. - Obecnie obowiązuje decyzja Rady Europejskiej 2013/272/UE ws. liczby członków KE – liczba członków jest = liczbie PCz (do przystąpienia 30. PCz)

Komisja Source: https: //www. dw. com/en/european-commission-von-der-leyens-new-team-confirmed-by-european-parliament/a-51434588

Komisja Europejska (7/18) WYBÓR KE (1/3) Przewodniczący – RE – większością kwalifikowaną (2019 -2024) wybiera kandydata na Ursula von der Leyen przewodniczącego – PE wybiera przewodniczącego – Rada + przewodniczący proponują listę pozostałych członków – PE zatwierdza kolegialnie listę – RE mianuje Komisję większością kwalifikowaną

Komisja Europejska (8/18) WYBÓR KE (1/3) Artykuł 17 TUE 7. Uwzględniając wybory do Parlamentu Europejskiego i po przeprowadzeniu stosownych konsultacji, Rada Europejska, stanowiąc większością kwalifikowaną, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu kandydata na funkcję przewodniczącego Komisji. Kandydat ten jest wybierany przez Parlament Europejski większością głosów członków wchodzących w jego skład. Jeżeli nie uzyska on większości, Rada Europejska, stanowiąc większością kwalifikowaną, przedstawia, w terminie miesiąca, nowego kandydata, który jest wybierany przez Parlament Europejski zgodnie z tą samą procedurą.

Komisja Europejska (9/18) WYBÓR KE (1/3) Artykuł 17 TUE … Rada, za wspólnym porozumieniem z wybranym przewodniczącym, przyjmuje listę pozostałych osób, które proponuje mianować członkami Komisji. Są oni wybierani na podstawie sugestii zgłaszanych przez Państwa Członkowskie, zgodnie z kryteriami przewidzianymi w ustępie 3 akapit drugi i w ustępie 5 akapit drugi.

Komisja Europejska (10/18) WYBÓR KE (1/4) Artykuł 17 TUE … Przewodniczący, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa i pozostali członkowie Komisji podlegają kolegialnie zatwierdzeniu w drodze głosowania przez Parlament Europejski. Na podstawie takiego zatwierdzenia Rada Europejska mianuje Komisję, stanowiąc większością kwalifikowaną.

Komisja Europejska (11/18) CZŁONKOWIE KOMISJI: STATUS, GWARANCJE NIEZALEŻNOŚCI Artykuł 17 TUE 3. Kadencja Komisji wynosi pięć lat. Członkowie Komisji są wybierani ze względu na swe ogólne kwalifikacje i zaangażowanie w sprawy europejskie spośród osób, których niezależność jest niekwestionowana. Komisja jest całkowicie niezależna w wykonywaniu swoich zadań. Bez uszczerbku dla artykułu 18 ustęp 2, członkowie Komisji nie zwracają się o instrukcje ani ich nie przyjmują od żadnego rządu, instytucji, organu lub jednostki organizacyjnej. Powstrzymują się oni od podejmowania wszelkich działań niezgodnych z charakterem ich funkcji lub wykonywaniem ich zadań. (. . . )

Komisja Europejska (12/18) CZŁONKOWIE KOMISJI: STATUS, GWARANCJE NIEZALEŻNOŚCI Artykuł 245 TFUE (dawny artykuł 213 TWE) Członkowie Komisji powstrzymują się od wszelkich czynności niezgodnych z charakterem ich funkcji. Państwa Członkowskie szanują ich niezależność i nie dążą do wywierania na nich wpływu przy wykonywaniu przez nich zadań. Członkowie Komisji nie mogą, podczas pełnienia swych funkcji, wykonywać żadnej innej zarobkowej lub niezarobkowej działalności zawodowej. Obejmując swoje stanowiska, uroczyście zobowiązują się szanować, w trakcie pełnienia funkcji i po ich zakończeniu, zobowiązania z nich wynikające, zwłaszcza obowiązki uczciwości i roztropności

Komisja Europejska (13/18) CZŁONKOWIE KOMISJI: STATUS, GWARANCJE NIEZALEŻNOŚCI Artykuł 245 TFUE (dawny artykuł 213 TWE) …. przy obejmowaniu pewnych stanowisk lub przyjmowaniu pewnych korzyści po zakończeniu funkcji. W przypadku naruszenia tych zobowiązań przez członka Komisji Trybunał Sprawiedliwości, na wniosek Rady stanowiącej zwykłą większością lub Komisji, może orzec, stosownie do okoliczności, o jego dymisji, zgodnie z artykułem 247, lub o pozbawieniu go prawa do emerytury lub innych podobnych korzyści.

Komisja Europejska (14/18) CZŁONKOWIE KOMISJI: STATUS, GWARANCJE NIEZALEŻNOŚCI Artykuł 247 TFUE Jeśli członek Komisji nie spełnia już warunków koniecznych do wykonywania swych funkcji lub dopuścił się poważnego uchybienia, Trybunał Sprawiedliwości może go zdymisjonować, na wniosek Rady stanowiącej zwykłą większością lub Komisji.

Komisja Europejska (15/18) C-432/04 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Édith Cresson …„członkowie Komisji winni wypełniać „zobowiązania wynikające z ich funkcji”. Pojęcie to nie zostało w żaden sposób ograniczone, należy zatem interpretować je w ten sposób, iż obejmuje, poza zobowiązaniem do uczciwości i roztropności, wymienionym wprost w tym artykule, całość obowiązków wynikających z funkcji członka Komisji, wśród których znajduje się zobowiązanie do działania w sposób w pełni niezależny w interesie ogólnym Wspólnoty oraz przestrzegania jak najbardziej rygorystycznych norm postępowania. Członkowie Komisji winni więc zawsze przedkładać ogólny interes Wspólnoty nie tylko nad interesy narodowe, lecz także osobiste. Postępowanie członków Komisji winno być bez zarzutu, niemniej jednak za naruszenie zobowiązań w rozumieniu art. 213 ust. 2 WE może być dopiero uznane naruszenie o istotnej wadze.

Komisja Europejska (16/18) PRZEWODNICZĄCY KOMISJI (1/2) Artykuł 17 TUE 6. Przewodniczący Komisji: a) określa wytyczne, w ramach których Komisja wykonuje swoje zadania; b) decyduje o wewnętrznej organizacji Komisji tak, aby zapewnić spójność, skuteczność i kolegialność jej działania; c) mianuje wiceprzewodniczących, innych niż wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, spośród członków Komisji.

Komisja Europejska (17/18) PRZEWODNICZĄCY KOMISJI (2/2) Artykuł 17 TUE … Członek Komisji składa rezygnację, jeżeli przewodniczący tego zażąda. Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa składa rezygnację, zgodnie z procedurą przewidzianą w artykule 18 ustęp 1, jeżeli przewodniczący tego zażąda.

Komisja Europejska (18/18) ODWOŁANIE KOMISJI Artykuł 17 TUE 8. Komisja ponosi kolegialnie odpowiedzialność przed Parlamentem Europejskim. Zgodnie z artykułem 234 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Parlament Europejski może uchwalić wotum nieufności w stosunku do Komisji. W przypadku uchwalenia wotum nieufności członkowie Komisji kolegialnie rezygnują ze swoich funkcji, a wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa rezygnuje z funkcji pełnionych w ramach Komisji.

SPRAWA C-432/04

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (1/13) n n n Édith Cresson Francuska polityk, ekonomistka i samorządowiec, działaczka Partii Socjalistycznej, parlamentarzystka i minister w kilku gabinetach. Premier Francji (maj 1991 – kwiecień 1992) - pierwsza kobieta na tym stanowisku. członkini Komisji Europejskiej Jacques’a Santera (1995– 1999)

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (2/13) E. Cresson życzyła sobie zatrudnić, w charakterze „osobistego doradcy”, R. Berthelota, chirurga dentystycznego. R. Berthelot nie mógł zostać zatrudniony jako członek gabinetu komisarza ze względu na swój wiek (66 lat) W chwili objęcia przez É. Cresson stanowiska, wszystkie etaty osobistych doradców były już zajęte.

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (3/13) É. Cresson zwróciła się więc do służb administracyjnych o znalezienie możliwości zatrudnienia R. Berthelot n został zatrudniony jako zewnętrzny pracownik naukowy, od września 1995 r. do końca lutego 1997 r. Zatrudnienie w charakterze zewnętrznego pracownika naukowego wymaga, by zainteresowany wykonywał obowiązki naukowe w WCB lub jednostce prowadzącej działalność badawczą, jednakże R. Berthelot pracował wyłącznie jako osobisty doradca E. Cresson.

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (4/13) n n n Po wygaśnięciu umowy z R. Berthelotem (1 marca 1997 r. ) zaproponowano mu ponowne zatrudnienie jako zewnętrznego pracownika naukowego, do końca lutego 1998 r. Łączny czas zatrudnienia go w charakterze zewnętrznego pracownika naukowego wyniósł 2, 5 roku (przepisy dopuszczają maks. 24 miesięcy) 31 grudnia 1997 r. R. Berthelot zwrócił się o rozwiązanie umowy ze względów zdrowotnych, co uczyniono.

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (5/13) n T. Riedingerowi, adwokatowi specjalizującemu się w sprawach gospodarczych i osobistemu znajomemu E. Cresson, służby Komisji zaproponowały w 1995 r. trzy umowy: n przedmiotem pierwszej umowy było „studium wykonalności połączenia za pomocą sieci centrów planowania w środkowej Europie i w Europie wspólnotowej”. Umowa ta wiązała się z tworzeniem instytutu planowania technologicznego w Sewilli i miała na celu pogłębienie współpracy z krajami środkowej Europy. n druga umowa, na kwotę 10 500 ecu, dotyczyła „towarzyszenia E. Cresson w Afryce Południowej (13– 16 maja 1995 r. ) i sporządzenie sprawozdania”. Wyjazd ten składał się z dwóch części, z których pierwsza obejmowała konferencję na temat społeczeństwa informacyjnego, a druga dotyczyła w szczególności wysłania, na zasadach „wolontariatu”, młodych lekarzy niemieckich do Afryki Południowej. …. n

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (6/13) … n n trzecia umowa dotyczyła „studium wykonalności projektu powołania europejskiego instytutu prawa porównawczego”. Instytut ten miał pozwolić na lepsze zbadanie problemów prawnych związanych z badaniami naukowymi, w szczególności w zakresie własności intelektualnej i patentów. Służby podlegające E. Cresson przeznaczyły środki budżetowe na pokrycie wydatków związanych z tymi umowami, żadna z nich nie została wykonana i nie doprowadziła do płatności.

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (7/13) n n W następstwie doniesienia jednego z deputowanych do Parlamentu w 1999 r. w Belgii wszczęto śledztwo w sprawie R. Berthelota. W czerwcu 2004 r. sąd pierwszej instancji w Brukseli umorzył postępowanie ze względu na brak znamion przestępstwa. Równocześnie, w styczniu 2003 r. Komisja przedstawiła É. Cresson zarzuty oparte na naruszeniu obowiązków komisarza w związku z zatrudnieniem R. Berthelota. Po przesłuchaniu É. Cresson, Komisja wniosła w dniu 19 lipca 2004 skargę do Trybunału Sprawiedliwości na podstawie art. 213 WE (obecnie art. 17 TUE).

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (8/13) n Trybunał przypomniał po pierwsze, że zgodnie z art. 213 ust. 2 WE (obecnie art. 17 TUE) członkowie Komisji winni wypełniać „zobowiązania wynikające z ich funkcji”. Pojęcie to nie zostało w żaden sposób ograniczone, należy zatem interpretować je w ten sposób, iż obejmuje, poza zobowiązaniem do uczciwości i roztropności, wymienionym wprost w tym artykule, całość obowiązków wynikających z funkcji członka Komisji, wśród których znajduje się zobowiązanie do działania w sposób w pełni niezależny w interesie ogólnym Wspólnoty oraz przestrzegania jak najbardziej rygorystycznych norm postępowania.

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (9/13) n n Członkowie Komisji winni więc zawsze przedkładać ogólny interes Wspólnoty nie tylko nad interesy narodowe, lecz także osobiste. Postępowanie członków Komisji winno być bez zarzutu, niemniej jednak za naruszenie zobowiązań w rozumieniu art. 213 ust. 2 WE (obecnie art. 17 TUE) może być dopiero uznane naruszenie o istotnej wadze.

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (10/13) n n n Trybunał stwierdził, że É. Cresson naruszyła obowiązania wynikające z jej funkcji członka Komisji w związku z zatrudnieniem i warunkami pracy R. Berthelota. Orzekł, że zatrudnienie R. Berthelota stanowiło obejście zasad zatrudniania członków gabinetów oraz zewnętrznych pracowników naukowych. Biorąc pod uwagę osobiste zaangażowanie É. Cresson należy uznać ją za odpowiedzialną za zatrudnienie zainteresowanego oraz za wynikające stąd obejście zasad.

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (11/13) n É. Cresson, doprowadzając do zatrudnienia bliskiego znajomego, R. Berthelota, jako zewnętrznego pracownika naukowego, który nie miał wykonywać odpowiadających temu stanowisku obowiązków, a to w celu umożliwienia mu wykonywania pracy w charakterze osobistego doradcy w jej gabinecie politycznym, mimo że gabinet ten miał już kompletną obsadę, a R. Berthelot przekroczył dopuszczalny na takim stanowisku wiek, dopuściła się istotnej wagi naruszenia.

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (12/13) n Komisja utrzymywała również, że É. Cresson naruszyła zobowiązania wynikające z funkcji komisarza proponując zawarcie umów innemu ze swoich bliskich znajomych, T. Riedingerowi, adwokatowi zajmującemu się sprawami gospodarczymi, lecz Trybunał uznał, iż podane mu informacje nie pozwalają na stwierdzenie tego naruszenia.

Sprawa C-432/04 - Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson (13/13) Trybunał stwierdził, że Édith Cresson naruszyła ciążące na niej obowiązki Komisarza Europejskiego Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, Trybunał uznał, iż stwierdzenie naruszenia obowiązków stanowi samo w sobie odpowiednią sankcję. Należy zatem zwolnić E. Cresson od sankcji w postaci pozbawienia prawa do emerytury lub innych podobnych korzyści

WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA

Wysoki Przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (1/4) High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy Monsieur PESC / Madame PESC n pierwszym był Niemiec Jürgen Trumpf n 1 listopada 2014 r. Federica Mogherini n 1 listopada 2019 r. Josep Borrell Źródło: https: //ec. europa. eu/commission/com missioners/2014 -2019/mogherini_en

Wysoki Przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (2/4) ZADANIA Artykuł 18 TUE n Prowadzi politykę zagraniczną UE oraz realizuje ją działając z upoważnienia Rady (poprzednio te zadania dzieliły dwie osoby: Wysoki Przedstawiciel do Spraw Zi. PB / ds. Zi. PB oraz komisarz do spraw stosunków zewnętrznych) n Wybiera i odwołuje go RE większością kwalifikowaną za zgodą przewodniczącego Komisji

Wysoki Przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (3/4) n Przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych (do TL był Sekretarzem Generalnym Rady) n Jest jednym z wiceprzewodniczących Komisji / odpowiada za obowiązki w dziedzinie stosunków zewnętrznych i koordynację innych aspektów działań zewnętrznych UE

Wysoki Przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (4/4) Artykuł 27 ust. 3 TUE W wykonywaniu swojego mandatu, wysoki przedstawiciel jest wspomagany przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych. Służba ta współpracuje ze służbami dyplomatycznymi Państw Członkowskich i składa się z urzędników właściwych służb Sekretariatu Generalnego Rady i Komisji, jak również z personelu delegowanego przez krajowe służby dyplomatyczne. Organizację i zasady funkcjonowania Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych określa decyzja Rady. Rada stanowi na wniosek wysokiego przedstawiciela po konsultacji z Parlamentem Europejskim i po uzyskaniu zgody Komisji.

TSUE

Trybunał Sprawiedliwości UE (1/4) FUNKCJE Artykuł 19 TUE 1. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, Sąd i sądy wyspecjalizowane (Sąd ds. Służby Publicznej UE 2005 -2015). Zapewnia on poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów. Państwa Członkowskie ustanawiają środki zaskarżenia niezbędne do zapewnienia skutecznej ochrony sądowej w dziedzinach objętych prawem Unii.

Trybunał Sprawiedliwości UE (2/4) SKŁAD Artykuł 19 TUE 2. W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi jeden sędzia z każdego Państwa Członkowskiego. Trybunał Sprawiedliwości jest wspomagany przez rzeczników generalnych. W skład Sądu wchodzi co najmniej jeden sędzia z każdego Państwa Członkowskiego. Sędziowie i rzecznicy generalni Trybunału Sprawiedliwości oraz sędziowie Sądu są wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności, spełniających warunki określone w artykułach 253 i 254 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Są oni mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy Państw Członkowskich na okres sześciu lat. Ustępujący sędziowie i rzecznicy generalni mogą być ponownie mianowani.

Trybunał Sprawiedliwości UE (3/4) n Polskimi sędziami TSUE n n n Polskim rzecznikiem generalnym n n Jerzy Makarczyk (2004– 2009) Marek Safjan (od 2009) Maciej Szpunar (od 2013) Sąd n n Źródło: https: //pl. wikipedia. org/wiki/Marek_Safja Source: https: //curia. europa. eu/ n#/media/File: Marek_Safjan. JPG jcms/Jo 2_7035/e n/ Nina Półtorak Krystyna Kowalik-Bańczyk Source: https: //curia. europa. eu/jcm s/jcms/Jo 2_7035/en/

Trybunał Sprawiedliwości UE (4/4) JURYSDYKCJA SPORNA I NIESPORNA Artykuł 19 TUE 3. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzeka zgodnie z Traktatami: a) w zakresie skarg wniesionych przez Państwa Członkowskie, instytucje lub osoby fizyczne lub prawne; b) w trybie prejudycjalnym, na wniosek sądów Państw Członkowskich, w sprawie wykładni prawa Unii lub ważności aktów przyjętych przez instytucje; c) w innych sprawach przewidzianych w Traktatach.

TRYBUNAL OBRACHUNKOWY

Trybunał Obrachunkowy (1/12) Artykuł 285 -287 TFUE – nie jest sądem - organ kontroli finansowej (od 1993 r. ) FUNKCJA I SKŁAD Artykuł 285 TFUE Trybunał Obrachunkowy sprawuje kontrolę rachunków Unii. W skład Trybunału Obrachunkowego wchodzi jeden obywatel z każdego Państwa Członkowskiego. Członkowie Trybunału Obrachunkowego są w pełni niezależni w pełnieniu swoich funkcji, w ogólnym interesie Unii.

Trybunał Obrachunkowy (2/12) STATUS CZŁONKÓW I ORGANIZACJA Artykuł 286 TFUE 1. Członkowie Trybunału Obrachunkowego są wybierani spośród osób, które wchodzą lub wchodziły w swych państwach w skład organów kontroli zewnętrznej lub mających szczególne kwalifikacje do zajmowania tego stanowiska. Ich niezależność musi być niekwestionowana. 2. Członkowie Trybunału Obrachunkowego są mianowani na okres sześciu lat. Rada po konsultacji z Parlamentem Europejskim przyjmuje listę członków, sporządzoną zgodnie z propozycjami każdego z Państw Członkowskich. Mandat członków Trybunału Obrachunkowego jest odnawialny. Wybierają oni spośród siebie, na okres trzech lat, prezesa Trybunału Obrachunkowego. Jego mandat jest odnawialny. …

Trybunał Obrachunkowy (3/12) STATUS CZŁONKÓW I ORGANIZACJA …. 3. W wykonywaniu swych obowiązków członkowie Trybunału Obrachunkowego nie zwracają się o instrukcje ani ich nie przyjmują od żadnego rządu lub jakiegokolwiek organu. Powstrzymują się od wszelkich czynności niezgodnych z charakterem ich funkcji. 4. Członkowie Trybunału Obrachunkowego nie mogą podczas pełnienia swych funkcji wykonywać żadnej innej zarobkowej lub niezarobkowej działalności zawodowej. Obejmując stanowiska, uroczyście zobowiązują się szanować, w trakcie pełnienia funkcji i po ich zakończeniu, zobowiązania z nich wynikające, zwłaszcza obowiązki uczciwości i roztropności przy obejmowaniu pewnych stanowisk lub przyjmowaniu pewnych korzyści po zakończeniu funkcji. ….

Trybunał Obrachunkowy (4/12) STATUS CZŁONKÓW I ORGANIZACJA …. 5. Poza przypadkami normalnej wymiany lub śmierci, funkcje członka Trybunału Obrachunkowego kończą się z chwilą jego rezygnacji lub dymisji, orzeczonej przez Trybunał Sprawiedliwości zgodnie z ustępem 6. Osoba ta jest zastępowana na okres pozostający do zakończenia mandatu. Z wyjątkiem przypadku dymisji, członkowie Trybunału Obrachunkowego pełnią swoje funkcje do chwili ich zastąpienia. …

Trybunał Obrachunkowy (5/12) STATUS CZŁONKÓW I ORGANIZACJA …. 6. Członkowie Trybunału Obrachunkowego mogą być zwolnieni z funkcji lub pozbawieni prawa do emerytury bądź innych podobnych korzyści tylko wówczas, gdy Trybunał Sprawiedliwości stwierdzi, na żądanie Trybunału Obrachunkowego, że przestali odpowiadać wymaganym warunkom lub czynić zadość zobowiązaniom wynikającym z ich urzędu. 7. Rada ustala warunki zatrudnienia prezesa i członków Trybunału Obrachunkowego, a zwłaszcza ich uposażeń, dodatków i emerytur. Ustala ona także wszelkie należności płatne zamiast wynagrodzenia. 8. Postanowienia Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej, które mają zastosowanie do sędziów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, stosuje się także do członków Trybunału Obrachunkowego.

Trybunał Obrachunkowy (6/12) KOMPETENCJE Artykuł 287 TFUE 1. Trybunał Obrachunkowy kontroluje rachunki wszystkich dochodów i wydatków Unii. Kontroluje również rachunki wszystkich dochodów i wydatków wszystkich organów lub jednostek organizacyjnych utworzonych przez Unię, w zakresie, w jakim akt założycielski nie wyklucza takiej kontroli. Trybunał Obrachunkowy przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie poświadczenie wiarygodności rachunków, jak również legalności i prawidłowości operacji leżących u ich podstaw, które jest publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Poświadczenie to może zostać uzupełnione przez szczegółowe oceny każdego z głównych obszarów działalności Unii. …

Trybunał Obrachunkowy (7/12) KOMPETENCJE … 2. Trybunał Obrachunkowy kontroluje legalność i prawidłowość dochodów i wydatków oraz upewnia się co do należytego zarządzania finansami. Czyniąc to, sygnalizuje w szczególności wszelkie nieprawidłowości. Kontrolę dochodów przeprowadza się zarówno na podstawie założeń dochodowych, jak i płatności przekazanych Unii. Kontrolę wydatków przeprowadza się zarówno na podstawie podjętych zobowiązań, jak i dokonanych wypłat. Kontrole te mogą być przeprowadzane przed zamknięciem rozliczeń w danym roku budżetowym. ….

Trybunał Obrachunkowy (8/12) KOMPETENCJE … 2. Trybunał Obrachunkowy kontroluje legalność i prawidłowość dochodów i wydatków oraz upewnia się co do należytego zarządzania finansami. Czyniąc to, sygnalizuje w szczególności wszelkie nieprawidłowości. Kontrolę dochodów przeprowadza się zarówno na podstawie założeń dochodowych, jak i płatności przekazanych Unii. Kontrolę wydatków przeprowadza się zarówno na podstawie podjętych zobowiązań, jak i dokonanych wypłat. Kontrole te mogą być przeprowadzane przed zamknięciem rozliczeń w danym roku budżetowym. ….

Trybunał Obrachunkowy (9/12) KOMPETENCJE … 3. Kontrola dotyczy dokumentów, a w razie potrzeby przeprowadzana jest na miejscu w innych instytucjach Unii, w pomieszczeniach każdego organu lub jednostki organizacyjnej zarządzających dochodami i wydatkami w imieniu Unii oraz w Państwach Członkowskich, w tym w pomieszczeniach każdej osoby fizycznej lub prawnej otrzymującej płatności z budżetu. Kontrolę w Państwach Członkowskich przeprowadza się w powiązaniu z krajowymi instytucjami kontrolnymi lub, jeśli nie mają one niezbędnych uprawnień, z właściwymi służbami krajowymi. Trybunał Obrachunkowy oraz krajowe instytucje kontrolne Państw Członkowskich współpracują na zasadzie wzajemnego zaufania, zachowując swoją niezależność. Instytucje te lub służby zawiadamiają Trybunał Obrachunkowy, czy zamierzają uczestniczyć w kontroli. …

Trybunał Obrachunkowy (10/12) KOMPETENCJE … Inne instytucje Unii, organy lub jednostki organizacyjne zarządzające dochodami i wydatkami w imieniu Unii, osoby fizyczne lub prawne otrzymujące płatności z budżetu oraz krajowe instytucje kontrolne bądź, jeśli nie mają one niezbędnych uprawnień, właściwe służby krajowe, przekazują Trybunałowi Obrachunkowemu, na jego żądanie, wszelkie dokumenty lub informacje niezbędne do wykonywania jego zadania. W odniesieniu do działalności Europejskiego Banku Inwestycyjnego związanej z zarządzaniem dochodami i wydatkami Unii, prawo dostępu Trybunału do informacji posiadanych przez Bank jest regulowane umową zawartą między Trybunałem, Bankiem oraz Komisją. W przypadku braku umowy Trybunał ma wszakże dostęp do informacji niezbędnych do przeprowadzania kontroli dochodów i wydatków Unii zarządzanych przez Bank.

Trybunał Obrachunkowy (11/12) KOMPETENCJE … 4. Trybunał Obrachunkowy sporządza roczne sprawozdanie po zamknięciu każdego roku budżetowego. Sprawozdanie to jest przesyłane innym instytucjom Unii i publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wraz z odpowiedziami tych instytucji na uwagi Trybunału Obrachunkowego. Ponadto Trybunał Obrachunkowy może przedstawiać w każdej chwili swoje uwagi, zwłaszcza w formie sprawozdań specjalnych w poszczególnych sprawach oraz wydawać opinie na żądanie jednej z pozostałych instytucji Unii. …

Trybunał Obrachunkowy (12/12) KOMPETENCJE … Przyjmuje on swoje sprawozdania roczne, sprawozdania specjalne lub opinie większością członków wchodzących w jego skład. Jednakże może on ustanowić wewnętrzne izby, w celu przyjmowania pewnych kategorii sprawozdań lub opinii, na warunkach określonych w jego regulaminie wewnętrznym. Pomaga on Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w wykonywaniu ich funkcji kontrolnych w zakresie wykonania budżetu. Trybunał Obrachunkowy uchwala swój regulamin wewnętrzny. Wymaga on zatwierdzenia przez Radę.

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY

Europejski Bank Centralny FUNKCJE Artykuł 282 -284 TFUE 1. Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne stanowią Europejski System Banków Centralnych (ESBC). Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne Państw Członkowskich, których walutą jest euro, tworzące Eurosystem, prowadzą politykę pieniężną Unii. (. . . )

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY

Europejski Bank Inwestycyjny(1/4) STATUS PRAWNY Artykuł 308 TFUE Europejski Bank Inwestycyjny ma osobowość prawną. Członkami Europejskiego Banku Inwestycyjnego są Państwa Członkowskie. Statut Europejskiego Banku Inwestycyjnego stanowi przedmiot protokołu załączonego do Traktatów. Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą na żądanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego i po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komisją, bądź na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, może zmienić Statut Banku.

Europejski Bank Inwestycyjny(2/4) FUNKCJE Artykuł 309 TFUE Zadaniem Europejskiego Banku Inwestycyjnego jest przyczynianie się, poprzez odwołanie się do rynku kapitałowego i zasobów własnych, do zrównoważonego i stałego rozwoju rynku wewnętrznego w interesie Unii. W tym celu Bank, nie dążąc do osiągania zysków, udziela pożyczek i gwarancji, które sprzyjają finansowaniu poniższych projektów we wszystkich sektorach gospodarki: a) projektów zmierzających do rozwoju regionów mniej rozwiniętych; …. .

Europejski Bank Inwestycyjny(3/4) FUNKCJE …. . b) projektów modernizacji lub przekształcania przedsiębiorstw lub tworzenia nowych dziedzin działalności, wynikających z ustanowienia lub funkcjonowania rynku wewnętrznego, które z uwagi na swoje rozmiary lub charakter nie mogą być całkowicie sfinansowane z różnych środków dostępnych w poszczególnych Państwach Członkowskich; …. .

Europejski Bank Inwestycyjny(4/4) FUNKCJE …. c) projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania kilku Państw Członkowskich, które z uwagi na swoje rozmiary lub charakter nie mogą być całkowicie sfinansowane z różnych środków dostępnych w poszczególnych Państwach Członkowskich. Wykonując swoje zadania, Bank ułatwia finansowanie programów inwestycyjnych w powiązaniu z pomocą funduszy strukturalnych i innych instrumentów finansowych Unii.

ORGANY DORADCZE

Organy Doradcze Unii (1/3) n Organy doradcze PE, R, KE n n n Max. 350 osób, 5 lat, wybiera Rada (ale różne procedury) Niezależni w wykonywaniu swoich funkcji, w ogólnym interesie Unii Opinie dla R, PE, KE: n n n Obligatoryjne Fakultatywne Z własnej inicjatywy

Organy Doradcze Unii (2/3) KOMITET EKONOMICZNO-SPOŁECZNY art. 300 i 301 -304 TFUE n przedstawiciele organizacji pracodawców, pracowników n inni przedstawiciele podmiotów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, w szczególności z dziedzin społeczno-ekonomicznej, obywatelskiej, zawodowej i kultury

Organy Doradcze Unii (3/3) KOMITET REGIONÓW Komitet Regionów art. 300 i 305 -307 TFUE n przedstawiciele społeczności regionalnych i lokalnych: n n posiadający mandat wyborczy społeczności regionalnej lub lokalnej albo odpowiedzialni politycznie przed wybranym zgromadzeniem

Źródła Slajdy są zrobione na podstawie materiałów: n J. Barcz, M. Górka, A. Wyrozumska, Instytucje i prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2020 n Dr Anna Czaplińska, Podstawy prawa Unii Europejskiej, r. a. 2020/21, INSTYTUCJE I ORGANY UNII n KOMUNIKAT PRASOWY nr CJE/56/06, 11 lipca 2006 r. , Wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-432/04 Komisja Wspólnot Europejskich / Édith Cresson n Wyrok Trybunału (pełny skład) – Sprawa C-432/04 Édith Cresson z dnia 11 lipca 2006 r.

Na następne n Na zajęciach n Charakterystyka źródeł prawa Unii Europejskiej Przygotować w domu przed drugimi zajęciami n Sprawa C-161/06 Skoma Lux n Sprawa C-345/06 G. Heinrich n Sprawa 26/62 van Gend en Loos n Sprawa 6/64 Costa v. ENEL