Orodek Edukacji Informatycznej i Zastosowa komputerw Prawo autorskie

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Prawo autorskie a TI Krótki przewodnik dla nauczycieli Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Skąd ten temat? ► Moje wątpliwości ► Własne i cudze błędy ► A przecież. . . mamy być wzorem Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Które z tych obrazów można opublikować bez uzyskania pod warunkiem, że jesteś ich autorem? B A C D Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów O czym będzie mowa? ► Przepisy prawne ► Podstawowe pojęcia ► Przykładowe problemy szkolne ► Problemy związane z pracą Ośrodka? Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów POLSKIE PRZEPISY PRAWNE ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy: ► Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych - 4. 02. 1994 r. ► Ustawa o ochronie baz danych – z 27. 07. 2001 roku w kształcie z 10. 11. 2002 ► Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną – z 18. 07. 2002, weszła w życie 10. 03. 2003 ► Ustawa Prawo własności przemysłowej - 30. 06. 2000 ► Ustawa o radiofonii i telewizji - 29. 12. 1992, z późniejszymi zmianami Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów POLSKIE PRZEPISY PRAWNE ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy: ► Ustawa Prawo prasowe - 26. 01. 1984, z późniejszymi zmianami ► Ustawa o dostępie do informacji publicznej - 6. 09. 2001 ► Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów - 15. 12. 2000 ► Ustawa o ochronie danych osobowych - 29. 08. 1997 ► Ustawa o kinematografii - 16. 07. 1987 ► Ustawa o podpisie elektronicznym - 18. 09. 2000 ► Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - 16. 04. 1993 z późniejszymi zmianami Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów POLSKIE PRZEPISY PRAWNE ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - inne akty normatywne: ► Konstytucja RP z dn. 2. 04. 1997 ► Kodeks Cywilny (tu szczeg. : roszczenia, współwłasność, umowy o dzieło, przyrzeczenie publiczne) ► Kodeks postępowania cywilnego ► Kodeks rodzinny i opiekuńczy ► Kodeks postępowania karnego ► Kodeks pracy ► Kodeks celny ► Ustawa o zamówieniach publicznych ► Ustawa Prawo budowlane ► ustawy podatkowe i inne Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Podstawowe pojęcia Utwór Przedmiot prawa autorskiego Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Utwór czyli każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ► ustalony w jakiejkolwiek postaci, ► niezależnie od wartości, przeznaczenia, sposobu wyrażenia. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Przykłady: ► strona internetowa, ► praca dyplomowa, ► program komputerowy, ► zdjęcie, ► artykuł, ► utwór muzyczny, ► film, książka. . . Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Nie podlegają ochronie ► pomysły, ► metody i procedury, będące podstawą algorytmów, ► znaki i symbole - w tym państwowe oraz dotyczące samorządu terytorialnego, ► akty normatywne (kodeksy, ustawy, rozporządzenia), ► proste informacje prasowe. . . Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Bazy danych - szczególny przypadek ► „Twórcze” podlegają wyjątkowej ochronie Dozwolone jest: ► Zwielokrotnienie dla użytku prywatnego (wyjątek – elektroniczne) ► korzystanie w celach zilustrowania nauczania lub badań naukowych Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Utwór jest chroniony ► Bez rejestracji ► Bez adnotacji ► Bez formalności Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Podmiotem prawa autorskiego może być każda osoba, niezależnie od tego, czy posiada zdolności do czynności prawnych np. małoletni, ubezwłasnowolniony z powodu choroby psychicznej Nie może jedynie samodzielnie dysponować prawami autorskimi. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów ► Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa (o prawie autorskim i prawach pokrewnych) nie stanowi inaczej. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Prawa dla ► Pracodawcy ► Producenta Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Autorskie prawa: ► Osobiste ► Majątkowe Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Autorskie prawa osobiste ► chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów W szczególności chronią prawo do: 1) 2) 3) 4) 5) autorstwa utworu, oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo, nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Autorskie prawa majątkowe Wyrażają się w wyłącznym prawie twórcy do: ► korzystania i rozporządzania utworem, ► do wynagrodzenia za korzystanie z utworu przez inne osoby. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Przenoszenie praw majątkowych Autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Z utworu może korzystać ► Lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona: § Twórca, § Osoba, która nabyła prawa majątkowe, § Osoba posiadająca licencję. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Przykładowa licencja * Rys. CHIP Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Ograniczenia monopolu autorskiego ► Dozwolony użytek prywatny (osobisty) ► Dozwolony użytek publiczny ►Nie można: §naruszać normalnego korzystania z utworu, §godzić w słuszne interesy twórcy. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Dozwolony użytek prywatny ► Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Zakres własnego użytku osobistego obejmuje ► Krąg osób pozostających w związku osobistym (rodzina) ► W stosunku towarzyskim (koledzy) ► Warunek - brak korzyści materialnych Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Uwaga! ► Tak określany użytek osobisty nie dotyczy programów komputerowych !!! Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Dozwolony użytek publiczny ► Prawo przedruku ► Prawo cytatu ► Specjalne uprawnienia instytucji o charakterze oświatowym i ośrodków informacyjnych Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Prawo przedruku ► Dotyczy prasy, radia i telewizji ► Aktualne tematy ► Za opłatą Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Cytowanie Urywków rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, Dozwolone jest jedynie w utworach stanowiących samoistną całość W zakresie uzasadnionym: ►wyjaśnianiem, ►analizą krytyczną, ►nauczaniem, ►prawami gatunku twórczości (pastisz, parodia, karykatura) Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Warunek ► Podajemy źródła ► Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Specjalne uprawnienia szkół ► Szkoły mogą w celach dydaktycznych: § Korzystać z opublikowanych utworów § Sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów opublikowanych utworów Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Specjalne uprawnienia szkół ► Szkoły mogą w celach dydaktycznych: § Udostępniać nieodpłatnie egzemplarze utworów opublikowanych (biblioteki, gazetki szkolne) Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Przykładowe problemy szkolne ► Prace nauczycieli i uczniów ► Szkolna strona internetowa ► Gazetka szkolna Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Prace nauczycieli i uczniów ► Do wykorzystania na zajęciach w szkole § Specjalne uprawnienia szkół ► Do publikacji § Autorskie prawa osobiste Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Szkolna strona internetowa 1. Rozpowszechnianie 2. Ochrona wizerunku 3. Fotografie obiektów-utworów Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów 1. Rozpowszechnianie na stronach WWW ► Dopóki nie uzyskamy zgody autora na umieszczenie dzieła na stronie WWW, nie mamy prawa tego zrobić. ► Twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim oraz do wynagrodzenia. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Zgoda na rozpowszechnianie ► Najczęściej wyrażona w formie umowy licencyjnej – może być ustna. ► Umieszczona bezpośrednio w publikacji. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów 2. Ochrona wizerunku: Dwa wyjątki: 1) rozpowszechnianie wizerunku osoby znanej, jeśli fotografię wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości, np. jest ona elementem zgromadzenia, krajobrazu czy imprezy publicznej. Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów 3. Fotografie obiektów-utworów: ► Utwory ustawione na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub ogrodach tak ► Utwory znajdujące się we wnętrzach budynków nie Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Gazetka szkolna ► Wersja drukowana (bezpłatna) § Specjalne uprawnienia szkół § Prawo cytatu ► Wersja internetowa § Prawo cytatu Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Pomysł na serwis zawierający: ► Fotografię ► Grafikę ► Pliki wideo ► Pliki audio Materiały od nauczycieli dla nauczycieli Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Rozwiązanie testu Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Chronione prawem autorskim są: ► q Herb Warszawy Zdjęcie przedstawiające pieska ►q Szkic do obrazu olejnego ►q ► q Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych ► q Prognoza pogody w postaci notatki w gazecie Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Chronione prawem autorskim są: Praca dyplomowa ►q ►q Hasło reklamowe ► q Zdjęcie przedstawiające skutki wypadku drogowego ► q Obraz namalowany przez szympansa Rysunek dwuletniego dziecka ►q ►q Baza danych zawierająca zbiór ustaw Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Utwór jest chroniony prawem autorskim ► Od momentu przedstawienia choćby jednej osobie Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Wolno: ► q Przesłać znajomemu z „chata” artykuł znaleziony w Internecie ► q Pożyczyć płytę z muzyką koledze z pracy ► q Wymieniać się książkami w klubie czytelniczym, w którym nie wszyscy członkowie znają się osobiście Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Wolno: ► q Pożyczyć koledze program komputerowy (odinstalowany z mojego komputera) ► q Korzystać w domu z programu komputerowego, na który licencję posiada nasz zakład pracy ► q Korzystać z programu komputerowego, który odkupiliśmy od kolegi (był drugim właścicielem) Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Wolno: ► q Używać komputera wypożyczonego z pracy wraz zainstalowanym na nim oprogramowaniem ► q Podarować koledze z pracy kserokopię artykułu ► q Rozdać kserokopie artykułu wszystkim pracownikom Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Wolno: ► q Dodać do własnej strony WWW opublikowanej w Internecie zdjęcie innego autora ► q Przetłumaczyć artykuł ► q Opublikować przetłumaczony artykuł ► q Udostępnić przetłumaczony artykuł w lokalnej, szkolnej sieci komputerowej ► q Umieścić przetłumaczony artykuł na kartach szkolnej gazetki (wersja darmowa, drukowana) Opracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów Dziękuję za uwagę Artykuł z rozwinięciem tematu: Prawo autorskie a technologia informacyjna – krótki przewodnik dla nauczycieli www. oeiizk. edu. pl Lista pytań: dorota@oeiizk. waw. pl Opracowała Dorota Janczak