Finanse przedsibiorstwa 9 dr Wanda Peka wanda pelkawp

Finanse przedsiębiorstwa (9) dr Wanda Pełka wanda. pelka@wp. pl

Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej są uregulowane w następujących aktach prawnych: - Kodeks spółek handlowych (Ustawa z dnia 15 września 2000 r. , DZ. U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm. ) - Kodeks cywilny (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. , Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm. ) 2

Podział spółek według formy prawnej Spółki Prawa handlowego Prawa cywilnego I. spółka cywilna II. Spółki osobowe III. Spółki kapitałowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka z o. o. Spółka komandytowa Spółka akcyjna Spółka komandytowo– akcyjna 3

I. Spółka cywilna ( s. c. ) (1)Spółka cywilna to forma trwałego, zorganizowanego współdziałania dwóch lub więcej osób na podstawie zawartej umowy dla osiągnięcia realizacji określonego celu gospodarczego. (2) Każdy wspólnik musi wnieść wkład w postaci gotówki lub wkład rzeczowy (aport), które tworzą kapitał spółki, a za pracę wspólnika nie przysługuje wynagrodzenie. (3) Nie można odsprzedać wkładu udziałowego osobom trzecim. (4) Nie posiada osobowości prawnej, (podmiot prowadzony przez osoby fizyczne) rejestruje się ją w urzędzie gminy nie w sądzie. (5) Udziałowcy odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. (6) Spółkę zakłada się na czas nieokreślony lub określony na realizację 1 przedsięwzięcia. (prosta działalność: hurtownia, sklep, zakład rzemieślniczy). 4

II. Spółki osobowe (1) Spółki osobowe opierają swą działalność na osobistej pracy wspólników. (2) Spółki osobowe to: spółka jawna, partnerska, komandytowo – akcyjna. Cechy: -brak osobowości prawnej - wspólnicy reprezentują spółkę i wnoszą wkłady - uproszczona księgowość - wspólnicy pracują na rzecz spółki (nie zawsze wszyscy mają taki obowiązek, w zależności od wkładów) - nieograniczona i solidarna odpowiedzialność osobistym majątkiem wspólników za zobowiązania spółki (wyjątek: spółka komandytowo – akcyjna. 5

Spółka jawna (sp. j. ) (1)Osobowa spółka prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą. (2) Nie posiada osobowości prawnej, może jednak zawierać umowy, może pozywać i być pozwana. (3) Posiada swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. (4) Powstaje w drodze umowy między wspólnikami w formie pisemnej. (5) Wymagany jest wpis do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego). (6) Odpowiedzialność za zobowiązania ponoszą wszyscy wspólnicy solidarnie, bez ograniczeń, całym swoim majątkiem. (7) Wspólnik ma prawo bez względu na wartość wniesionego wkładu do równego udziału w zyskach. 6

Spółka partnerska (Sp. p. ) (1)Typ spółki osobowej, wprowadzona z dniem 1 stycznia 2001 przez Ustawę Kodeks spółek handlowych. (2) Tworzą ją wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu (adwokaci, aptekarze, architekci, księgowi, lekarze). Pobierają indywidualne honoraria, których część jest przekazywana na utrzymanie spółki. (3) Wspólnikami mogą być tylko osoby fizyczne. (4) Umowa wymaga formy aktu notarialnego i wpisu do KRS. (5) Celem jest wykonywanie wolnego zawodu. (6) Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona tzn. partner nie odpowiada za zobowiązania spółki wynikające z działalności innych partnerów. (7) Nazwa firmy powinna zawierać nazwisko co najmniej 1 partnera oraz „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz nazwę zawodu. 7

Spółka komandytowa (sp. k) (1)Za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada w sposób nieograniczony co najmniej 1 wspólnik (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej 1 wspólnika jest ograniczona (komandytariusz). (2) Komplementariusz – odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem bez ograniczeń. Reprezentuje spółkę. (3) Komandytariusz – odpowiada za zobowiązania tylko do określonej w umowie kwoty tzw. sumy komandytowej, która może być wyższa od ich wkładów, wolny jest natomiast od odpowiedzialności w zakresie wniesionego wkładu. Może reprezentować spółkę, ale tylko jako pełnomocnik. (4)(2) Wpis do rejestru KRS. 8

Spółka komandytowo – akcyjna (SKA) (1)Za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada co najmniej 1 wspólnik bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej 1 wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki. (2) Kapitał zakładowy SKA powinien wynosić co najmniej 500. 000 PLN. (3) Obowiązują przepisy spółki komandytowej oraz przepisy dotyczące spółek akcyjnych. 9

III. Spółki kapitałowe (1)Grupa obejmuje spółki: (2) - z ograniczoną odpowiedzialnością (3) - spółki akcyjne (4)(2) Wyższa forma organizacji działalności gospodarczej w stosunku do spółki osobowej. (5)3) Cechy: (6) - posiadanie kapitału zakładowego (wyjątek: SKA kapitał występuje). (7) - posiadanie osobowości prawnej (8) - posiadanie majątku odrębnego od majątków osobistych wspólników (9) - ponoszenie przez spółkę odpowiedzialności za zobowiązania całym swym majątkiem (10) - wyłączenie wspólników lub akcjonariuszy z bezpośredniego prowadzenia spraw spółki. 10

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o. o. ) (1)Może być zawiązana przez co najmniej 1 wspólnika. (2) Minimalny kapitał zakładowy wynosi 50. 000 PLN. Istnieje możliwość wniesienia aportu rzeczowego. (3) Rejestr KRS. (4) Statutowe organy to: zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie wspólników. (5) Spółka posiada osobowość prawną. (6)Zalety: (7)Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do określonej kwoty udziału. (8) Możliwość powoływania do kierownictwa spółki osób nie będących wspólnikami. 11

c. d. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o. o. ) (3) Możliwość powstania 1 -osobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. (4) Wysoka wiarygodność spółki wynikająca z kapitału spółki. Wady: • Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości • Wysokie koszty zawiązania spółki • Minimalny kapitał zakładowy 50. 000 PLN. 12

Spółka akcyjna (S. A. ) (1)Założona przez jedną lub więcej osób (akcjonariuszy). (2) Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, wnoszą jedynie wkłady na pokrycie kapitału zakładowego. (3) Organy spółki: walne zgromadzenie akcjonariuszy (najwyższa władza), rada nadzorcza, zarząd (4) Kapitał zakładowy min. 500. 000 PLN dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. (5) Możliwość pozyskiwania kapitału w drodze publicznej emisji akcji. (6) Wysoka wiarygodność spółki wynikająca z dużego kapitału spółki. (7) Pełna księgowość. 13

Zakładanie firmy - kroki (1) Koncepcja działalności gospodarczej. (2) Rejestracja firmy – urząd lub sąd. (3) Obowiązek statystyczny. (4) Urząd Skarbowy. (5) Zakład Ubezpieczeń Społecznych. (6) Rachunek bankowy i pieczęć firmowa. (7) Przepisy dotyczące ochrony środowiska, przepisy sanitarne (8) i przeciwpożarowe, inspekcja pracy. 14

Zarządzanie zasobami gotówki Motywy utrzymywania gotówki w przedsiębiorstwie: (1)Transakcyjny (2) Ostrożnościowy (3) Spekulacyjny Przykład 1 Zapotrzebowanie netto przedsiębiorstwa na środki pieniężne oszacowano w najbliższym roku na 960. 000 PLN. Istnieje możliwość pokrycia zapotrzebowania poprzez sprzedaż posiadanych papierów wartościowych. Stałe koszty związane z przeprowadzeniem 1 transakcji sprzedaży papierów wartościowych wynoszą 200 PLN. Należy obliczyć: (1) optymalną kwotę jednorazowo pozyskiwanych środków (2) liczba transakcji w ciągu roku (3) koszty całkowite utrzymania gotówki gdy papiery wartościowe przynoszą dochód na poziomie 6% rocznie. 15

c. d. Zarządzanie zasobami gotówki Przykład 2 Koszty całkowite związane z utrzymaniem gotówki wyniosły w 2007 roku 2. 619, 16 PLN. Przeciętny stan środków pieniężnych w ciągu roku wynosił 18. 708, 29 PLN. W trakcie roku przedsiębiorstwo sprzedawało papiery wartościowe przynoszące dochód na poziomie 7%. Stałe koszty związane z przeprowadzeniem 1 transakcji sprzedaży papierów wartościowych wynoszą 100 PLN. Należy ustalić: (1) roczne zapotrzebowanie netto na środki pieniężne. (2) dzienne zapotrzebowanie netto na środki pieniężne. (3) liczba transakcji w ciągu roku. 16

Cash pooling Przykład 3 Spółka LUX prowadzi sieć 6 dużych sklepów odzieżowych położonych w kilku największych miastach Polski. Każdy sklep ma własny rachunek bieżący i prowadzi samodzielnie rozliczenia operacji finansowych. Bank obsługujący sklepy zaproponował rozliczenia sald na koniec każdego dnia poprzez rachunek konsolidacyjny i kompleksową obsługę obrotu gotówkowego. Konsolidacji będą podlegać środki na koniec każdego dnia. Kredyty w rachunku bieżącym są oprocentowane według stopy 7, 5%, a depozyty będą miały stopę 3%. 4 sklepy miały salda dodatnie: I (+34. 000 PLN), II (+53. 000), IV (+36. 000), VI(+52. 000 PLN), natomiast 2 sklepy miały niedobory środków w wysokości: III (-55. 000 PLN), V (-48. 000 PLN). Należy ustalić efekty zastosowania cash poolingu w sieci sklepów 17 spółki LUX.

Rodzaje strategii zarządzania kredytem kupieckim (należnościami) (1) Strategia konserwatywna (2) Strategia agresywna (3) Strategia umiarkowana 1. Przykład 4 Przychody ze sprzedaży zrealizowane przez spółkę wyniosły w ostatnim roku 15. 330. 000 PLN. Spółka sprzedaje swoje produkty 5 głównym odbiorcom oraz grupie odbiorców drobnych, których udział w wartości sprzedaży wynosi 10%. Średni termin inkasowania należności w poprzednim okresie wyniósł 50, 5 dni. Należy ustalić: 2. 3. 4. (1) jaki średni termin jest stosowany wobec pozostałych odbiorców. (2) stan należności na końcu roku. (3) stan należności na końcu następnego roku przy założeniu 18 wzrostu przychodów ze sprzedaży o 10%.