Historia chrzecijastwa Historia chrzecijastwa I Koci apostolski Koci

Historia chrześcijaństwa

Historia chrześcijaństwa I. Kościół apostolski

Kościół apostolski 1. Osoba i zwiastowanie Jezusa - Królestwo Boże: Syn Boży, Mesjasz Żydów (Chrystus), Głowa Kościoła,

Kościół apostolski 2. Pięćdziesiątnica - Dz. Ap. 2, 1 -41 większość historyków chrześcijaństwa uznaje to wydarzenie za początek kościoła,

Kościół apostolski 3. Kościół w Jerozolimie - Dz. Ap. 2, 41; 4, 4; 5, 14; 6, 7: 5 tyś. wierzących

Kościół apostolski 4. Pierwsze prześladowania - Dz. Ap. 7 Szczepan - pierwszy męczennik,

Kościół apostolski 5. Rozproszenie Dz. Ap. 8, 1. 3: Judea, Dz. Ap. 8, 5. 14: Samaria, Dz. Ap. 9, 2: Damaszek w Syrii, Dz. Ap. 10: Cezarea, Dz. Ap. 11, 19. 26: Fenicja, Cypr, Antiochia,

Mapa Palestyny za czasów Jezusa

Kościół apostolski 6. Paweł - epifania pod Damaszkiem - Dz. Ap. 9, 1 -18 oddzielenie do misji - Dz. Ap. 9, 19 -22; 11, 19 -26

Kościół apostolski 7. Podróże misyjne Pawła: I podróż (45 -49): Cypr, Azja Mniejsza, II podróż: Azja Mniejsza, Troada, Macedonia, Grecja, III podróż: Efez, Macedonia, Grecja.

I podróż misyjna Pawła

II podróż misyjna Pawła

III podróż misyjna Pawła

Kościół apostolski 8. Misja pozostałych apostołów: Apostoł Piotr i Jan- Dz. Ap. 2, 14; 3, 1; 4, 8. 13. 19. 33; 5, 12. 29. 42; chrześcijaństwo misyjne - hipoteza A. von Harnacka = ewangelizacja cesarstwa rzymskiego była w znacznej mierze dziełem „nieformalnych misjonarzy”;

Kościół apostolski 9. Struktura społeczności chrześcijańskich: idea kościoła „ciała” (I Kor. 12, 12 -30) brak podziałów ze wg na pełnione funkcje (I Kor. 3, 3 -9) społeczność, wspólnota dóbr, styl życia.

Kościół apostolski 10. Urzędy a) powszechne: apostołów (Dz. Ap. 1, 26), proroków (Dz. Ap. 11, 27; 21, 10 -11), nauczycieli (Ef. 4, 11) i ewangelistów (Dz. Ap. 8, 5 -39), b) lokalne: diakonów (Dz. Ap. 6; I Tym. 3), starszych (biskupów) (Dz. Ap. 11, 30; 15, 2. 4. 6. 22 -23; I Tym. 3; Tt 1),

Kościół apostolski 11. Praktyka: chrzest - na odpuszczenie grzechów, przez zanurzenie (Rz. 6, 1 -4), Wieczerza Pańska - na pamiątkę ofiary Jezusa (Ew. Jana 13) agapy (uczty miłości).

Kościół apostolski 12. Judeochrześcijanie i poganochrześcijanie: czy chrześcijanie pochodzenia pogańskiego są zobowiązani do przestrzegania Prawa? Dz. Ap. 15 „sobór jerozolimski” Dz. Ap. 15

Historia chrześcijaństwa II. Prześladowanie chrześcijaństwa - zagrożenia zewnętrzne

Prześladowanie chrześcijaństwa Statut religii w Imperium Rzymskim - religio licita - religie uznane, legalne.

Prześladowanie chrześcijaństwa Zmiana sytuacji w poł. I w. n. e. zarzuty: chrześcijaństwo nie jest częścią judaizmu, niskie warstwy społeczne, zrzeszenie mogło być niebezpieczne, stabilność Cesarstwa, Jezus jako Król, plotki o niemoralności, zniszczenie świata przez ogień, kanibalizm chrześcijaństwo religio illicita

Prześladowanie chrześcijaństwa Neron (54 -68) - prześladowania od 64 -68 r. (zginęło kilka tyś. chrześcijan, Rzym i okolice, ) ścięcie ap. Pawła w 67 r. i ukrzyżowanie ap. Piotr w 68 r. , źródło: Orygenes u Euzebiusza,

Prześladowanie chrześcijaństwa Domicjan (81 -96) - prześladowanie w latach 91 -96; dominus et deus; chrześcijan oskarżono o ateizm, monoteizm nie zrozumiały, ap. Jan zesłany na Patmos,

Prześladowanie chrześcijaństwa Nerwa (96 -98) ap. Jan powrócił z zesłania,

Prześladowanie chrześcijaństwa Trajan (98 -117) - lokalne prześladowania chrześcijan List Pliniusza Młodszego z Trajanem z 112 r. śmierć ap. Jana

Prześladowanie chrześcijaństwa Hadrian (117 -138) - prześladowania tylko za konkretne występki, bez dowodów nie skazywano, okres apologetów - Kwadratus, Arystydes,

Prześladowanie chrześcijaństwa Antoniusz Pius (138 -161) Pierwsza apologia Justyniana Męczennika na terenie Aleksandrii czy Smyrny ze strony Żydów, ginie Polikarp (uczeń ap. Jana)

Prześladowanie chrześcijaństwa Marek Aureliusz (161 -180) - stoik, destabilizacja Pax Romana - konflikty zbrojne z Persją i plemionami germańskimi obwinianie za kataklizmy obszar: Azja Mniejsza, Palestyna, Egipt, poł. Galia Apologia druga Justyna Męczennika, apologeta Atenagoras

Prześladowanie chrześcijaństwa Kommodus (180 -192) wielu chrześcijan skazywano na dożywocie w kopalniach na Sardynii konkubina Kommodusa Marcja (Martiana) była członkinią chrześcijańskiej wspólnoty

Prześladowanie chrześcijaństwa Septymiusz Sewer (202 -211) głównie Afryka pół. : Kartagina (Tertulian) , Aleksandria (Klemens Aleksandryjski) ;

Prześladowanie chrześcijaństwa Maksymilian Trak (235 -236) prześladowania Orygenesa,

Prześladowanie chrześcijaństwa Decjusz (249 -251) libellus - zaświadczenie potwierdzające złożenie ofiary objęło całe Cesarstwo Rzymskie, wielu wyparło się wiary problem lapsi,

Prześladowanie chrześcijaństwa Walerian (253 -260) - ogólnoimperialne, edykt z 257 r. - zakaz uczestnictwa w zebraniach, nakaz składania ofiar bóstwom rzymskim, edykt z 258 r. - egzekucja duchownych, konfiskata majątków chrześcijan,

Prześladowanie chrześcijaństwa Dioklecjan (284 -305) 4 edykty przeciw chrześcijaństwu, najgorsze i najdłuższe z prześladowań, represjonowano chrześcijan: burzenie miejsc zgromadzeń, palenie św. Pism, żądano składania ofiar, usuwano z urzędów,

Problemy wewnętrzne III. Problemy wewnętrzne chrześcijaństwa

Problemy wewnętrzne Zmiana struktur kościelnych: urząd biskupa, prezbiterów i diakonów (biskup Ignacy Antiocheński - episkopat monarchiczny), jeden biskup (jak Chrystus) wspomagany podległymi prezbiterami (jak apostołowie), bez pozwolenia biskupa nie wolno podejmować decyzji dotyczących kościoła: wieczerza, chrzest, uczta, małżeństwo,

Problemy wewnętrzne po 140 r. episkopat monarchiczny w Rzymie, od tego czasu proces ten zaczął obejmować całe chrześcijaństwo, horepiskopi -wiejscy biskupi, w III w. Cyprian z Kartaginy uzasadnił to teologicznie.

Problemy wewnętrzne Herezje I-III w ebionici gnostycyzm montanizm manicheizm patrypasjanizm.

Problemy wewnętrzne Sukcesja apostolska - Ireneusz z Lionu (IIw. ) „Z tym bowiem Kościołem muszą wszędzie zgadzać się, z racji jego możniejszego przewodnictwa, wszystkie Kościoły, albowiem w nim chrześcijanie zamieszkujący wszystkie miejsca otrzymali nieskażoną tradycję apostolską. ”

Problemy wewnętrzne horepiskopi -wiejscy biskupi, w III w. Cyprian z Kartaginy uzasadnił to teologicznie wyznanie wiary: „Jezus jest Panem” I Kor. 12, 3 „On to jest Panem wszystkich” Dz. Ap. 10, 36 „W imię Ojca i Syna , i Ducha Świętego. ” Mt 28, 19

Problemy wewnętrzne Wierzę w Boga, Ojca Wszechmogącego, I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jednorodzonego, I w Ducha Świętego, święty Kościół, ciała zmartwychwstanie.

Problemy wewnętrzne Wyznanie wiary - Romanum - II w. „Wierzę w Boga, Ojca Wszechmogącego i w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jednorodzonego, Pana naszego, który się narodził z Ducha Świętego i Maryi Panny; pod Poncjuszem Piłatem ukrzyżowanego i pogrzebionego, trzeciego dnia powstałego z martwych, który wstąpił na niebiosa, siedzi po prawicy Ojca, skąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych. I w Ducha Świętego, święty Kościół, ciał zmartwychwstanie, żywot wieczny. Amen”

Problemy wewnętrzne kolejne wyznanie wiary - Apostolicum - skład apostolski prawdopodobnie w 650 r. w Hiszpanii

Problemy wewnętrzne Kanon (miara, standard) Pism NT: Marcjon - w 144 r. wykluczony ze zboru rzymskiego za poglądy gnostyckie, tworzy własny kanon na poparcie poglądów, kościół w Rzymie zaczął tworzyć własną listę Ksiąg, w 170 r. Fragment Muratoriego

Problemy wewnętrzne Orygenes (185 -254): homologoumena - księgi uznawane przez wszystkie kościoły, amphiballomena - księgi uznawane przez niektóre kościoły, sobór w Kartaginie w 397 r. ustalił Kanon NT - 27 ksiąg

Problemy wewnętrzne problem lapsi Schizma Nowacjana w Rzymie: w prześladowaniach za Decjusza zabito biskupa Rzymu, o ten urząd ubiegało się dwóch ludzi: Korneliusz (umiarkowane podejście) oraz Nowacjan (radykalne),

Problemy wewnętrzne Cyprian z Kartaginy prezentował pogląd odrzucający znaczenie chrztu schizmatyków, twierdził extra ecclesiam nulla salus Kościół jako posłusznych biskupowi.

Przełom konstantyński IV. Przełom konstantyński

Przełom konstantyński Dioklecjan w 284 r. dokonał podziału na tetrarchię: 2 cezarów i 2 augustów: Dioklecjan i Maksymian oraz Galeriusz i Konstancjusz, w 306 r. po śmierci Konstancjusza armia obwołała cesarzem jego syna, Konstantyna, Galeriusz w 311 r. na łożu śmierci odwołuje dekrety o prześladowaniach,

Przełom konstantyński w 312 r. Konstantyn wyrusza na poł. by podbić Italię, słynna wizja (Euzebiusz/Laktancjusz), dwie greckie litery: X (chi) i P (ro) - Chrystus zwycięstwo na moście Mulwijskim w pobliżu Rzymu,

Przełom konstantyński Konstantyn promuje chrześcijaństwo: w 313 r. Licyniusz i Konstantyn wydali tzw. Edykt Mediolański, dotyczący traktowania chrześcijan jako religii uznanej, Licyniusz był wyznawcą Sol Invictus (Słońca Nieśmiertelnego),

Przełom konstantyński Kontrowersje między Konstantynem, chrześcijaństwem a kultem słońca Sol Invictus, Cesarz Aurelian (270 -275) ogłosił narodziny Nieśmiertelnego Słońca 25 grudnia, dniem kultu była niedziela

Przełom konstantyński w 314 r. symbole chrześcijańskie zostały uwiecznione na monetach cesarskich Konstantyn w 321 r. ogłosił niedzielę oficjalnym dniem kultu, Boże narodzenie zaczęto obchodzić 25. XII. synkretyzm religijny

Przełom konstantyński w 324 r. Konstantyn pokonał swojego szwagra Licyniusza i został jedynym władcą, w 1 roku panowania Kościół otrzymał wielkie sumy pieniężne na budowę nowych budynków kościelnych, zwolnił duchowieństwo z opłat, awansował chrześcijan w polityce, wojsku, społeczeństwie,

Przełom konstantyński masowe nawrócenia na chrześcijaństwo: w przeciągu I wieku z 10% skok do 90% populacji Imperium Rzymskiego, z 5 mln do 45 mln, zmiana struktur kościoła (metropolie, patriarchaty) anachoreci

Przełom konstantyński na kilka dni przed śmiercią przyjął chrzest zmarł 22 maja 337 r.

Spory teologiczne V. Spory teologiczne IV-V w.

Spory teologiczne Konstantyn zastał Kościół podzielony wewnętrznie: spory w Afryce Pół. o prawowity Kościół (wydanie kopii NT) kwestia traditores - zdrajców - autorytet pism równy autorytetowi Chrystusa

Spory teologiczne w 311 roku po śmierci biskupa Kartaginy, wybrano archidiakona Cecyliana, jeden z biskupów wkładających ręce na Cecyliana uważany był za traditore, odrzucenie Cecyliana jako prawowiernego biskupa Kartaginy wybranie własnego biskupa - Majorinusa,

Spory teologiczne po jego śmierci urząd ten przejął Donat, donatyści uważali, że najmniejsze odstępstwo od ortodoksyjnej teologii lub osobistej świętości biskupa unieważnia wszystkie obrzędy, których ten udzielił

Spory teologiczne Konstantyn zwołał w Rzymie synod przywódców kościoła, aby wyjaśnić kwestię zwierzchnictwa. w 313 (314 r. ) synod potępił donatystów, w 314 r. Konstantyn zwołał kolejny synod w poł. Galii ponowne potępienie donatystów ważność obrzędów nie zależy od teologicznej ortodoksji czy osobistej świętości osoby ich udzielającej

Spory teologiczne częstsze używanie słowa „katolicki” - uniwersalny, powszechny, jedyny Cecylian i jego zwolennicy używali tego pojęcia by podkreślić wiarę zgodną z resztą kościoła, w odróżnieniu od donatystów z czasem oznaczało „ortodoksyjną” doktrynę, głoszoną przez biskupa Rzymu, ostatecznie stało się częścią terminu „rzymskokatolicki”.

Spory teologiczne w IV w. chrześcijaństwo dotarło do wszystkich prowincji Cesarstwa w każdym mieście znajdował się lokalny kościół przewodzony przez monarchicznego biskupa z czasem biskup stołecznego miasta (metropolis) zaczął sprawować kontrolę nad pozostałymi biskupami prowincji arcybiskup (prawosławny metropolita)

Spory teologiczne „patriarchaty” - tereny zarządzane przez „patriarchę” w IV w kilku biskupów (miast) zyskało szczególne wpływy i prestiż: Jerozolima, Aleksandria, Antiochia i Konstantynopol i Rzym. biskupi tych miast rywalizowali o najwyższą pozycję w kościele,

Spory teologiczne Spory między Wschodem a Zachodem Kościoła oraz między wielkimi ośrodkami Wschodu: Antiochią i Aleksandrią Antiochia - ośrodek posługujący się metodą historyczna w interpretacji Biblii, Aleksandria - ośrodek posługujący się metodą alegoryczną w interpretacji Biblii,

Spory teologiczne Spory doktrynalne: gnostycyzm - zaprzeczał wcieleniu Chrystusa, montanizm - entuzjastyczny, ożywieniowy, prorocki ruch, rygorystyczny odłam, skupiony na bliskim powrocie Chrystusa (156 r. ),

Spory teologiczne W II w. wielu chrześcijan obchodziło tzw. Wielkanoc zgodnie z kalendarzem żydowskim, 14 Nissan (Pascha) kwartodecymianie inni natomiast uważali, że powinna przypadać na 1 niedzielę po 14 Nissan,

Spory teologiczne problem nabrzmiał w 120 r. gdy kwartodecymianie przybyli do Rzymu, 14 Nissan skończyli post i świętowali, rzymscy chrześcijanie pościli jeszcze przez tydzień, powstały podziały i problemy, wizyta biskupa Polikarpa, wzajemna tolerancja

Spory teologiczne w II w. rzymski biskup Wiktor I ekskomunikował kościoły Azji Mniejszej z powodu czasu obchodzenia tzw. Wielkanocy sprzeciw ze strony innych biskupów: Polikarpa, Polikratesa z Efezu, Ireneusza z Lyonu, Wiktor I wycofał ekskomunikę ostatecznie zwyciężył rzymski sposób ustalania daty Wielkanocy.

Spory teologiczne Monarchianizm (III w. ) - relacja między Ojcem a Synem, monarchianizm adopcjonistyczny/dynamiczny: Jezus był człowiekiem „zaadoptowanym” jako Syn Boży, monarchianizm modalistyczny: Jezus i Ojciec są jedną osobą, tylko inaczej dają się poznać człowiekowi, inaczej zwany: sabelianizm, patrypasjanizm,

Spory teologiczne uznano, że modalizm był zagrożeniem niezależności Chrystusa, Tertulian - Ojciec jest Bogiem, Jezus jest Bogiem, Duch Św. jest Bogiem - nie ma trzech bogów, tylko jeden Bóg. Boga pojmować należy jako jedną substancję (Istotę) w trzech osobach.

Spory teologiczne Spory chrystologiczne: arianizm - Ariusz (260 -336), prezbiter z Aleksandrii w 318 r. Aleksander, biskup Aleksandrii posłużył się słowem homoousios (współistotny) w opisie relacji Ojca i Syna,

Spory teologiczne Ariusz twierdził, że pogląd ten jest bliski sabelianizmowi, uważał on, że tylko Ojciec jest prawdziwym Bogiem, natomiast Jezus, choć boski w swej naturze, jest niższy od Ojca. Jezus jako stworzony przez Boga. „Był czas, gdy Go nie było. ”

Spory teologiczne Aleksander zwołał sobór biskupów Egiptu i Libii, który potępił błędy Ariusza i ekskomunikował go i jego naśladowców, w ciągu kilku lat powstał poważny spór ogarniający cały kościół,

Spory teologiczne I sobór powszechny w Nicei zwołany przez Konstantyna w 325 r. 1. potępienie poglądów Ariusza oraz jego wygnanie, 2. omówienie daty Wielkanocy, 3. stworzenie Nicejskiego wyznania wiary,

Spory teologiczne „Wierzymy w jednego Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, zrodzonego z Ojca, jednorodzonego, to jest z istoty Ojca, Boga z Boga, Światłość ze Światłości, Boga prawdziwego z Boga prawdziwego, zrodzonego, a nie uczynionego, współistotnego Ojcu, przez którego wszystko się stało, co jest w niebie i co jest na ziemi,

Spory teologiczne który dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił i przyjął ciało, stał się człowiekiem, cierpiał i zmartwychwstał trzeciego dnia, wstąpił do nieba, przyjdzie sądzić żywych i umarłych. I w Ducha Świętego. Tych, którzy mówią: «był kiedyś czas kiedy go nie było» lub «zanim się narodził nie był» lub «stał się z niczego» lub pochodzi z innej hipostazy, lub z innej substancji [niż Ojciec], lub, że Syn Boży jest zmienny i przeobrażalny, tych wszystkich powszechny i apostolski Kościół wyłącza. ”

Spory teologiczne Konstantyn podzielił cesarstwo pomiędzy swoich synów w 337 r. : syn Konstancjusz (arianin) zjednoczył cesarstwo i objął panowanie nad ziemiami braci, w tracie jego panowania ciągle wybuchały spory teologiczne,

Spory teologiczne Kolejni cesarze: Julian (361 -363) Jowian (363 -364) Walentynian I (364 -375) oraz Walens (364 -378) Teodozjusz (379) zwolennik stanowiska nicejskiego, zwołał II sobór powszechny,

Spory teologiczne II sobór Konstantynopolitański I - 381 r. : 1. Nicejskie wyznanie wiary - potwierdzenie 2. macedonianizm (pneumatomachoi) - Macedoniusz, arcybiskup Konstantynopola głosił o Duchu Św. to samo, co arianie o Synu - pomniejsze bóstwo i istota stworzona, Kościół wschodni uważał, że Duch pochodzi„od Ojca przez Syna” a zachodni „od Ojca i Syna”

Spory teologiczne „Wierzę w jednego Boga, Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami, Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało.

Spory teologiczne On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba. I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. Ukrzyżowany również za nas, pod Poncjuszem Piłatem został umęczony i pogrzebany. I zmartwychwstał dnia trzeciego, jak oznajmia Pismo. I wstąpił do nieba, siedzi po prawicy Ojca. I powtórnie przyjdzie w chwale, sądzić żywych i umarłych, a Królestwu Jego nie będzie końca.

Spory teologiczne Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi, który z Ojcem i z Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę, który mówił przez proroków. Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznaję jeden Chrzest na odpuszczenie grzechów. I oczekuję wskrzeszenia umarłych i życia wiecznego w przyszłym świecie. Amen. ”

Spory teologiczne potępienie macedonian, 36 biskupów wyjechało z Konstantynopola, późniejszy problem filoque, 3. apolinaryzm - Apolinary z Laodycei (310 -390), przeciwnik arianizmu, poważył, iż Jezus był w pełni człowiekiem, potępienie apolinaryzmu,

Spory teologiczne 4. jedna z uchwał soboru głosiła, że biskup Konstantynopola ustępuje jedynie biskupowi Rzymu, jako że Konstantynopol jest Nowym Rzymem: Konstantynopol zyskał wiodącą pozycję w Kościele Wschodnim, Rzym jako pierwsza stolica Cesarstwa zasługuje na prym, Konstantynopol jako druga stolica Cesarstwa na drugie miejsce; polityczne względy;

Spory teologiczne Kontrowersja augustiańsko-pelagiańska: w V w. problemem było nauczanie Pelagiusza, mnicha, potępiającego rozwiązłość i skandaliczne życie w Rzymie; podkreślał odpowiedzialność człowieka za czyste i moralne życie, walcząc z niemoralnością sugerował, że człowiek może żyć bezgrzesznie, tak jak Jezus,

Spory teologiczne Augustyn przeciwstawił się temu nauczaniu, podkreślał dziedziczną naturę grzechu, całkowite zepsucie człowieka, konieczność łaski Bożej zaczęto wprowadzać praktykę chrztu niemowląt na odpuszczenie grzechu pierworodnego.

Spory teologiczne spór biskupa Aleksandrii - Cyryla z biskupem Konstantynopola - Nestoriuszem, Nestoriusz twierdził, że słowo „Bóg” nie powinno być stosowane w stosunku do niemowlęcia, a Jego matkę powinno nazywać się Matką Chrystusa (Christotokos), a nie „Bożą Matką” (Theothokos) we wcielonym Jezusie istniały 2 oddzielne osoby: ludzka i boska

Spory teologiczne III sobór powszechny zwołany przez cesarza Teodozjusza II w Efezie w 431 r. : Nestoriusz nie przybył, Cyryl nauczał o jedności dwóch natur Chrystusa, mia physis - jedna natura = monofizytyzm odrzucenie nauki Nestoriusza i wygnanie,

Spory teologiczne IV synod powszedni zwołany przez Teodozjusza II w 449 r. w Efezie: mnisi, zwolennicy biskupa Aleksandrii - Dioskura, doprowadzili do rozruchów na ulicach Efezu, pobicie Flawiana, biskupa Konstantynopola, poparto skrajny monofizytyzm, biskup Rzymu Leon I Wielki nazwał ten sobór - „rozbojem”.

Spory teologiczne IV sobór powszechny w Chalcedonie w 451 r. zwołany przez cesarza Marcjana potępienie monofizytyzmu, nauk Dioskura i pozbawienie go urzędu list Leona I: Jezus w pełni Bogiem, Jezus w pełni człowiekiem, nie ma w tym sprzeczności, vere Deus, vere Homo, biskupowi Konstantynopola przyznano te same przywileje co biskupowi Rzymu.

Spory teologiczne „Idąc za świętymi Ojcami wszyscy jednogłośnie uczymy wyznawać, że jest jeden i ten sam Syn, Pan nasz Jezus Chrystus, doskonały w Bóstwie i doskonały w człowieczeństwie, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, złożony z rozumnej duszy i ciała, współistotny Ojcu co do Bóstwa, współistotny nam co do człowieczeństwa, "we wszystkim nam podobny oprócz grzechu" (Hbr 4, 15).

Spory teologiczne Przed wiekami z Ojca zrodzony jako Bóg, w ostatnich zaś czasach dla nas i dla naszego zbawienia narodził się jako człowiek z Maryi Dziewicy, Bożej Rodzicielki; jednego i tego samego Chrystusa Pana, Syna Jednorodzonego należy wyznawać w dwóch naturach, bez zmieszania, bez zmiany, bez rozdzielania i rozłączania. Nigdy nie zanikły różnice natur przez ich zjednoczenie, ale została zachowana właściwość obu, tworzących jedną osobę i jedną hipostazę.

Spory teologiczne Nie można Go dzielić na dwie osoby ani ich w Nim rozróżniać, ponieważ jest jeden i ten sam Syn jednorodzony, Słowo Boże, Pan Jezus Chrystus, jak przedtem prorocy nauczali o Nim, jak sam Jezus Chrystus o tym nas pouczył i jak nam przekazał Symbol Ojców. ”

Spory teologiczne Kościoły przedchalcedońskie - monofizyckie: Kościół koptyjski, etiopski, jakobicki, syromalabarski, syromalankarski, ormiański.

Monastycyzm VI. Monastycyzm

Monastycyzm Źródła monastycyzmu: 1. dosłowna interpretacja niektórych wypowiedzi NT, dualizm świat-kościół historia o bogatym młodzieńcu

Monastycyzm 2. filozofia grecka, która podkreślała przezwyciężanie ciała, gnostycyzm, stoicyzm, śluby ubóstwa i celibatu, duchowe zwycięstwo nad fizyczną egzystencją, pustelnicze życie, post, modlitwa,

Monastycyzm 3. koniec prześladowań był końcem drogi „czerwonego” męczeństwa, zaczęto stosować „białe” męczeństwo 4. masowe nawrócenia w czasach Konstantyna, powodujące obniżenie poziomu moralności i duchowości w Kościele odłączenie od z sekularyzowanego Kościoła pierwsi mnisi - monachos (samotnie żyjący)

Monastycyzm św. Antoni - 251 -356 - Egipt, w 285 r. został eremitą, anachoretą (anachoreo - wycofywać się, usuwać), w 305 r. zorganizował społeczność mnichów żyjących osobno w lepiankach -laura (aleja, droga), opat

Monastycyzm Pachomiusz - (290 -343) założył w 320 r. pierwszy klasztor w Górnym Egipcie Reguła - Pachomiusz spisał regułę życia we wspólnocie (koinos bios -wspólne życie) = cenobityzm śluby czystości, ubóstwa, posłuszeństwa, pracy 11 klasztorów - 2 kobiece

Monastycyzm Szymon Słupnik - 390 -459 w wieku 23 lat zaczął żyć w jaskini - 40 dni przykuty nogą zakopywany na dzień do ziemi w wieku 33 lat zbudował 2 metrowy słup, na którym został do końca życia, ostatecznie słup miał kilkanaście metrów

Monastycyzm Bazyli Wielki z Cezarei Kapadockiej w 385 r. założył Klasztor w Poncie, Reguły monastyczne legły u podstaw wszystkich wschodnich klasztorów

Monastycyzm 1. Powstrzymania anachoretów 2. Przeniesienie klasztorów do miast 3. Ograniczyć przesadne cierpienia i wyrzeczenia wprowadzenie „ 8 godzinek klasztornych” na kontemplacje 4. Zachęcić do nauki

Monastycyzm Kościół na zachodzie: Atanazy - 339 r. Hieronim (340/350 -419/420) - tłumaczenie Biblii na łacinę Wulgata Marcin z Tours w Galii Jan Kasjan

Monastycyzm Benedykt z Nursji (480 -550) - organizator zachodniego monastycyzmu ok. 500 r zamieszkał w jaskini, gromadził naśladowców w 525 r wyjechał w ok. Monte Cassino i tam założył klasztor benedyktynów Reguła św. Benedykta - pokora, ubóstwo, posłuszeństwo,

Germanizacja Europy VII. Germanizacja Europy

Germanizacja Europy Wulfili (311 -383) Got, przyjął chrześcijaństwo w 340 r. , został biskupem i prowadził misję (ariańską) wśród plemion germańskich najazd Hunów i osiedlanie się Gotów na ziemiach Imperium w 376 r. (cesarz Walens) - foederati (sprzymierzeńcy) złe traktowanie ze strony Rzymian i bunt Wizygotów

Germanizacja Europy cesarz Teodozjusz podzieli władzę między synów: Arkadiusza i Honoriusza Honoriusz dopuszczał złe traktowanie Gotów, co doprowadziło do kolejnych buntów od 398 r. w 409 r. Wizygoci najechali Rzym (król Alaryk) I wyprawa na Rzym zwieńczona sukcesem od czasów Hannibala (Augustyn, De Civitate Dei - O Państwie Bożym)

Germanizacja Europy w tym czasie Hiszpanię, Galię, Afrykę Pół. , Kartaginę podbijali Wandalowie (król Genzeryk) w 455 r. Wandalowie najechali Rzym

Germanizacja Europy ok 413 roku plemię Burgundów zaczęło najeżdżać Cesarstwo w 476 r. Odoaker, germański najemnik, najechał Rzym upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego cesarz Romulus Augustulus abdykował, a insygnia przesłano do Konstantynopola, cesarzowi Zenonowi Odoaker został królem Italii Wandalowie=Pół. Afryka, Wizygoci=Hiszpania, Anglosasi=Brytania,

Germanizacja Europy największy wpływ na losy chrześcijaństwa w Europie wywarło plemię Franków Chlodwig (481 -511) był wybitnym wodzem, rozszerzał panowanie Franków Frankowie wkroczyli do cesarstwa jako plemię pogańskie Chlodwig poślubił chrześcijankę Klotyldę z rodu Burgundów

Germanizacja Europy pod jej wpływem i po zwycięskiej bitwie nad Alemanami (496 lub 497 r. ) przyjął chrześcijaństwo powszechne, wypierali kolejno Wizygotów, Burgundów i Ostrogotów, co spowodowało, że zaczęto postrzegać ich jako oswobodzicieli ortodoksyjnych chrześcijan zdobyli sobie respekt w całej zachodniej Europie

Germanizacja Europy Ostrogoci, którzy zaczęli wycofywać się na wschód, zaczęli stanowić zagrożenie dla cesarza Zenona i Konstantynopola zachęcał Ostrogotów, by zaatakowali Italię i pokonali Odoakera w 488 r. ruszyli na zachód pod dowództwem króla Teodoryka, który w krótkim czasie podporządkował sobie Półwysep Apeniński

Germanizacja Europy Teodoryk był arianinem, dobrym politykiem, wziął za żonę siostrę Chlodwiga, króla Franków dał swoją siostrę królowi Wandalów córki wydał królom Wizygotów i Burgundów

Germanizacja Europy cesarz Justynian - (527 -565) prowadził politykę antyariańską i po śmierci Teodoryka próbował przywrócić jedność i wielkość cesarstwa w 533 r. opanował północ Afryki, w 535 r. podporządkował Italię Cesarstwu Bizantyjskiemu (wschodniorzymskiemu)

Germanizacja Europy Justynian chcąc doprowadzić do jedności chrześcijan oraz przypodobać się monofizytom na Wschodzie karze w 533 r. , potępić Teodora z Mopseustii, Ibasa z Edessy i Teodoreta z Cyru (teolodzy z soboru chaldejskiego) siłą egzekwuje to od biskupa Rzymu, Wigiliusza zwołuje II sobór w Konstantynopolu i V sobór powszechny

Germanizacja Europy 3 lata po śmierci Justyniana Longobardowie wkroczyli do Italii Bizancjum nic nie uczyniło, by ratować, bronić Zachodu (pieniądze, wojsko), próbowało jedynie umocnić egzarchat w Rawennie w 590 r. zaatakowali Rzym, wtedy zainterweniował biskup Grzegorz I Wielki (590 -604)

Germanizacja Europy zwiększył on prestiż, wpływy i władzę biskupa Rzymu doprowadził do rozejmu z Longobardami, zawarto pokój, który uznano w Bizancjum za nieważny, zapłacił okup Longobardom stanowisko Grzegorza w kwestii prymatu Rzymu w Kościele

Germanizacja Europy zmagania o prymat toczone pomiędzy Rzymem a Konstantynopolem wzmocnienie autorytetu Grzegorza I i władzy biskupa Rzymu wielu historyków utrzymuje, że o właściwym papiestwie możemy mówić dopiero od 600 r.

Islam VIII. Islam

Islam Muhammad (Mahomet) - 570 -632 urodzony w Mekce (Półwysep Arabski), był drobnym kupcem i księgowym, pracował dla bogatej wdowy Chadidży (15 lat starsza), którą poślubił w 595 r. w Arabii żyło sporo chrześcijan, a w Medynie znajdowała się liczna kolonia Żydów

Islam w 610 r. miał pierwszą wizję, w której objawił mu się Allah po powrocie do Mekki ogłosił się prorokiem Allaha, spisywał swoje wizje, które później zostały zebrane w Koran kupcy przeciwstawiali mu się, gdyż wystąpił przeciw bałwochwalstwu, nie szły interesy związane z bożkami

Islam w 622 r. emigrował do Medyny na zaproszenie kupca, wraz z 200 zwolennikami - hidżra trwały konflikty z Mekką w 630 r. Mahomet najechał i podbił Mekkę (burzył posągi)

Islam Misja po śmierci Mahometa

Islam Wojska arabskie zajmują: Syrię, Damaszek, Antiochię, Jerozolimę w latach 630 - 700 władali: Arabią, Egiptem, Persją, Cyprem, Rodos, Kartaginą, częściowo Galią, Palestyną, Libią, Afryką Pół. , Hiszpanią, Aleksandrią w 732 r bitwa pod Tours, gdzie „pochód” islamu został zatrzymany przez Karola Młota

Frankowie IX. Frankowie

Frankowie Karolingowie Pepin II - majordomus- w 687 r. został faktycznym władcą Franków (premier)

Frankowie Karol Młot - uratował Europę przed najazdem muzułmanów w 732 r. (Tours) Pepin Krótki spotkał się w 753 r. z papieżem III i oddał mu hołd, uznając zwierzchnictwo papieża Donatio Constantina - Rzym i jego okolice jako własność papieska

Frankowie Karol Wielki - najważniejszy władca średniowiecznej Europy Longobardowie podjęli próbę zajęcia Rzymu, na prośbę papieża Karol wkroczył do Italii i zaczął oblężenie twierdz Longobardów w 774 r. padły ostatnie twierdze i Karol koronował się na króla Italii

Frankowie Karol potwierdził dar Pepina - Donatio Costantina w 800 r. Karol i papież Leon III - nominacja na cesarza z rąk papieża przymierze frankońsko-papieskie

Schizma wschodnia X. Schizma wschodnia

Schizma wschodnia ikonoklastyzm ikony- wizerunki Chrystusa i świętych, scenki bibl. cesarz Leon III Izauryjczyk (717 -741) wpływy islamu

Schizma wschodnia 726 r. - cesarz Leon III - synod potępiający ikony, Konstantyn V (741 -775) - synod potępiający czczenie obrazów, prześladowania ikonodulów, Konstantyn VI (780 -797) - matka cesarzowa Irena zwolenniczka kultu obrazów - VII sobór powszechny w Nicei

Schizma wschodnia problem filioque - Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary z 381 r. - Duch Św. „pochodzi od Ojca” w 589 r. synod w Toledo dodał „i Syna” w 809 r. synod w Akwizgranie przyjął formułę „filioque”

Schizma wschodnia Kościół Wschodni potępił zachodni za bezprawne włączenie do wyznania Kościół Zachodni zarzucał wschodniemu pomijanie formuły

Schizma wschodnia schizma Focjusza - ekskomunikował papieża Mikołaja I i potępił formułę filioque walka o wpływy w Bułgarii król Borys, Rzym=Morawy, Bizancjum=Bułgaria, Kijów - Książę Włodzimierz (956 -1015)

Schizma wschodnia wkroczenie Normanów do poł. Italii patriarcha Konstantynopola Michał Cerulariusz (1043 -1058) bezcześci Eucharystię oraz zarzuca zachodowi błędy teologiczne

Schizma wschodnia Powody: używanie na zach. przaśnego chleba do Eucharystii post w sobotę jedzenie zaduszonych zwierząt zakaz śpiewania Alleluja w czasie postu dodanie formuły filioque zabranianie zawierania małżeństw duchownym

Schizma wschodnia papież Leon IX w 1054 r. wysyła delegatów do Konstantynopola 16 lipca 1054 r. klątwa na Cerulariusza ze strony papiestwa 20 lipca 1054 r. ekskomunika papieża „Wielka schizma wschodnia”

styn Augu Ma rcin Lut er alwin K n a J Reformacja

Próby reformy przed Reformacją

Jan Wycliffe (1329 1384) Angielski duchowny, profesor uniwersytetu w Oxfordzie Występował przeciwko bogactwu Kościoła Podważał supremację i autorytet instytucji Papiestwa

Jan Wycliffe (1329 1384) Występował przeciwko nauce o transubstancjacji i substancjalnej obecności Chrystusa w sakramentach Dokonał przekładu Nowego Testamentu na język angielski Lollardowie

Jan Hus (1350 - 1415) Czeski duchowny i profesor uniwersytetu w Pradze Twórca literackiego języka czeskiego wprowadził język czeski jako język liturgiczny

Jan Hus (1350 - 1415) uznawał Biblię jako jedyny probierz prawd wiary wprowadził komunię pod dwoma postaciami Sobór w Konstancji (1414 1418) - śmierć Husa i klęska koncyliaryzmu

Przyczyny Reformacji XVI w.

Przyczyny Reformacji 1. Konieczność reform w Kościele - stan Kościoła przed Reformacją 2. Warunki polityczne, gospodarcze i społeczne - wpływ na powodzenie Reformacji 3. Odrodzenie i hasło Ad fontes

Marcin Luter (1483 1546) Wystąpienie przeciwko odpustom Konflikt Lutra z Rzymem Banicja Lutra Przekład Biblii na język niemiecki

Przebieg Reformacji niemieckiej Sejm w Spirze (1529) – protestanci Sejm w Augsburgu (1530) – Konfesja Augsburska (Confessio Augustana) Wojna szmalkaldzka Pokój Augsburski (1555) – zwycięstwo protestantów (Cuius regio, eius religio)

Reformacja szwajcarska

Ulrich Zwingli (1484 - 1531) Zwingli i Erazm z Rotterdamu Wystąpienia w Zurychu Biblia jedynym autorytetem Zniesienie mszy Likwidacja klasztorów

Jan Kalwin (1509 - 1564) Teolog i humanista Bazylea Institutio religionis christianae (1536) Działalność w Genewie

Jan Kalwin (1509 - 1564) Biblia jedynym autorytetem Odrzucenie hierarchii kościelnej Występowanie przeciwko bałwochwalstwu (w tym Marii i świętych) Symboliczny charakter chrztu i Wieczerzy Pańskiej

Reformacja niemiecka a reformacja szwajcarska

Rozmowy w Marburgu Marburger Religionsgespräch (1529) Marcin Luter, Ulryk Zwingli, Jan Oekolamap, Marcin Bucer Brak zrozumienia odnośnie chrystologii i nauki o sakramentach

Główne tezy Reformacji Sola scriptura – jedynie Pismo Święte stanowi autorytet w sprawach wiary i praktyki chrześcijańskiej, Solus Christus – jedynie Jezus Chrystus, jako prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, jest pośrednikiem między obojgiem, Sola gratia et sola fide – jedynie łaska Boża jest podstawą usprawiedliwienia grzesznika poprzez wiarę i niezależnie od jego uczynków, Soli Deo gloria – jedynie Bóg jest godzien oddania Jemu czci przez stworzenie.

Reformacja na Wyspach Brytyjskich

Reformacja na Wyspach Reformatorzy: Wiliam Tyndale (1494 -1536); Tomasz More (1478 - 1535) Henryk VIII (1491 - 1547) Elżbieta I (1533 - 1603) - zwycięstwo protestantyzmu (kalwiński charakter teologii anglikańskiej - formy zewnętrzne rzymskokatolickie)

Kontrreformacja

Kontrreformacja Ignacy Loyola (1491 - 1556) i Towarzystwo Jezusowe (Jezuici) Sobór Trydencki (1545 - 1563)

Decyzje soboru Potwierdzono obecność Chrystusa w Eucharystii na Mszy św. jako ofiary, Potwierdzono znaczenie wszystkich siedmiu sakramentów, Podtrzymano koncepcję wolnej woli, zdolnej samodzielnie wybrać dobro, Potępiono indywidualne interpretowanie Pisma Św. , Uznano Biblię i Tradycję Kościoła za równoważne źródła wiary, Potępiono nauki Lutra.

Kościoły wyrosłe z Reformacji

Kościoły wyrosłe z Reformacji Kościół Ewangelicko-Augsburski (Luterański) – XVI w. Kościół Ewangelicko-Reformowany (Kalwiński) – XVI w. Anglikanizm – XVI w. Baptyści – XVI-XVII w. Metodyści – XVIII w. Adwentyści – XIX w. Kościoły Zielonoświątkowe – XX w.

Sobór Watykański I i jego konsekwencje

Sobór Watykański I Lata soboru: 1869 - 1870 Główne decyzje soboru: 1. Wprowadzenie dogmatu o nieomylności papieskiej 2. Wprowadzenie dogmatu o niepokalanym poczęciu Marii

Kościoły starokatolickie Wierność nauczaniu tradycji pierwszego Kościoła (VII soborów ekumenicznych) Odrzucenie późniejszych dogmatów Kościoła

Era ekumenizmu

Ekumenizm (gr. oikoume, ne) – ruch w chrześcijaństwie, którego nadrzędnym celem jest doprowadzenie do jedności wszystkich chrześcijan. Głównym narzędziem ekumenizmu jest dialog i wspólna modlitwa, które nie mają na celu pochopnego zacierania różnic, lecz odkrycie jedności opartej na prawdzie i miłości Chrystusa.

Początki ekumenizmu 1910 – Konferencja Misyjna w Edynburgu 1927 – Ruch Wiara i Ustrój Kościoła (Lozanna) 1925 – Ruch Praktycznego Chrześcijaństwa (Sztokholm)

Światowa Rada Kościołów 1948 – I zgromadzenie Światowej Rady Kościołów (ŚRK) 2006 (Porto Alegre) – Światowa Rada Kościołów zrzesza 354 różne Kościoły chrześcijańskie (z ponad 120 krajów, około 600 mln wiernych) z różnych tradycji:

Kościoły zrzeszone w ŚRK Kościoły protestanckie – (obecnie ponad 90%) Kościoły prawosławne Kościół anglikańskie Kościoły starokatolickie Kościoła przedchalcedońskie

Zgromadzenia ogólne 1948 – Amsterdam (Holandia) 1954 – Evanston (USA) 1961 – Nowe Delhi (Indie) 1968 – Uppsala (Szwecja) 1975 – Nairobi (Kenia) 1983 – Vancouver (Kanada) 1991 – Canberra (Australia) 1998 – Harare (Zimbabwe) 2006 – Porto Alegre (Brazylia)

Polska Rada Ekumeniczna Początek PRE (1946) Kościoły członkowskie: Kościół Chrześcijan Baptystów w RP (od 1946 roku) Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP (od 1942 roku) Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP (od 1942 roku) Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP (od 1942 roku) Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP (od 1942 roku) Kościół Polskokatolicki w RP (od 1951 roku) Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Kościół rzymskokatolicki a ruch ekumeniczny

Sobór Watykański II Vaticanum II (1962 – 1965)

Ut Unum Sint Od czasu Soboru Watykańskiego II Kościół katolicki wszedł nieodwołalnie na drogę ekumenicznych poszukiwań, wsłuchując się w głos Ducha Pańskiego, który uczy go uważnie odczytywać „znaki czasu”. Doświadczenia, które przeżył w tych latach i które nadal są jego udziałem, pozwalają mu jeszcze głębiej zrozumieć własną tożsamość i swoją misję w dziejach. Kościół katolicki uznaje i wyznaje słabości swoich dzieci, świadom, że ich grzechy są sprzeniewierzeniem się zamysłowi Zbawiciela i przeszkodą w jego realizacji. Czuje się zawsze powołany do ewangelicznej odnowy i stąd nieustannie czyni pokutę. Zarazem jednak uznaje i jeszcze bardziej wywyższa moc Chrystusa, który udzieliwszy mu obficie daru świętości, przyciąga go i upodabnia do swojej męki i zmartwychwstania (Ut Unum Sint – Jan Paweł II).

Realny ekumenizm KRK Kościół rzymskokatolicki nie należy do Polskiej Rady Ekumenicznej (PRE) ani do Światowej Rady Kościołów (ŚRK). Z PRE oficjalnie współpracuje, w ŚRK jest obserwatorem oraz członkiem grup roboczych. Zachowuje autonomiczność, co najprawdopodobniej wynika z faktu, iż zostanie członkiem jakiejkolwiek ze wspólnot ekumenicznych zrównałoby status KRK z innymi kościołami, a przecież te kościoły odłączone „(. . . )podlegają brakom".