Tematik Alg Testi HENRY MURRAY 1893 1988 1893

Tematik Algı Testi

HENRY MURRAY (1893 -1988) � 1893 yılında New York’ta doğdu. � 1915 yılında Harvard Üniversitesi Tarih bölümünden mezun oldu. � 1919’da Columbia Üniversitesi’ndeki tıp eğitimini oldukça başarılı bir şekilde tamamladı. � 1927 yılında Cambridge’de biyokimya dalında doktorasını tamamladı.

“Geçmişim, önemli psikologların geçmişleriyle ters orantılı örneklerle doludur. ” H. Murray

� Viyana’ ya gidip Jung ile tanıştıktan sonra ilgi alanının psikoloji olduğunu anlayan Murray, Harvard psikoloji kliniğinde çalıştıktan ve resmi psikanalitik eğitimi aldıktan sonra 1962’deki emekliliğine dek Harvard’da öğretim elemanı olarak görev yaptı. � 95 yaşında 2006). zatürre nedeniyle öldü (Burger,

Murray’ in Kişilik Kuramı � Murray, yaklaşımını kişilik bilim (personoloji) olarak adlandırmış ve kişiliğin temel gereksinimlerini belirlemiştir. Psikanalitik geçmişiyle bağlantılı olarak bu gereksinimlerin bilinçaltından kaynaklandığını söyleyen Murray 27 psikolojik kökenli gereksinim belirlemiştir (Burger, 2006).

Gereksinimler �Başarı �Yakın İlişki �Saldırganlık �Otonomi �Karşıt Hareket �Savunma �Saygı Gösterme • • Düzen Oyun Reddetmek Cinsellik Anlayış Üstünlük Kaçınma

� Murray, kişiliğin temeli olarak psikolojik kökenli gereksinimleri göstermiştir. Murray’ e göre bir gereksinim, kişinin gereksinim hiyerarşisinde aldığı yere ve içinde bulunduğu duruma göre, o kişinin davranışını etkileyecektir (Burger, 2006).

� Kuram, bireylerin hayal gücü ürünlerinde ve de sözel anlatımlarında bilinçaltı güdülerini ortaya koyduğunu savunur. � Murray’ın, kuramını oluştururken psikanalitik kuramdan oldukça etkilendiği görülmektedir. Ancak güdülenme konusunu ayrıntılı biçimde ele alması nedeniyle klasik psikanalitik kuramdan ayrılır (Akkoyun, 2005).

� Murray’in kişilik yaklaşımı, psikanalitik ve ayırıcı özellik kavramlarının bir karışımıdır. Murray’in psikanalitik görüşleri kişilik alanına yaptığı başlıca katkılardan biri olan Tematik Algı Testi’nde (TAT) kendini belli eder (Burger, 2006).

TEMATİK ALGI TESTİ (TAT) (THEMATIC APPERCEPTION TEST) � Tematik Algı Testi (TAT) Henry Murray tarafından 1943’te tasarlanmıştır ve bir grup belirsiz resimden oluşur. � Bilinçli düşünceye kolayca aktarılamayan malzemelere ulaşmak için tasarlanmış projektif bir testtir (Burger, 2006; Özgüven, 2000).

TEMATİK ALGI TESTİ (TAT) (THEMATIC APPERCEPTION TEST) � Tematik Algı Testi, kendini daha çok kişilerarası ilişkilerde ve çevrenin algılanmasında gösteren kişilik dinamiklerini araştırmaya yönelik bir tekniktir (Burger, 2006).

TAT � Teste katılan kişilerin her resim hakkında bir öykü anlatmaları; “insanlar kim, ” “neler oluyor, ” “bu olaya ne neden olmuş, ” “sonuç ne olacak” gibi sorulara yanıt vermeleri istenir. Daha sonra nesnel kodlama sistemiyle bu öykülerden kişinin puanı elde edilir (Burger, 2006).

TAT � Testteki resimlerin çoğunda insan görüntüleri olmakla beraber yüz ifadeleri belirsizdir. Kişinin resimlerde ne gördüğü onun kişiliğine dönük ipuçları verir (Burger, 2006).

İkinci Bölüm Gizem Sarıgül

TAT KARTLARIN ÖZELLİKLRİ, ANLAMLARI, YORUMLAMA � Test toplamda 31 karttan oluşmaktadır; her birinde çeşitli pozlarda bir ya da bir kaç insanın yer aldığı, 20’ şer kartlık 2 set halindedir (Morris, 2002). � Bu 31 kartın bir kısmı ortak, bir kısmı da belirli kişilere özgüdür (Özgüven, 1994). � Bu 31 kartın (Morris, 2002). 1 tanesinde resim yer almamaktadır

� Test, kartlardaki resimlere uygun hikayeler anlatmaya dayalıdır. � Kişilere karttaki resimler gösterilmekte ve “Şu anda ne oluyor? ”, “Karakter ne hissediyor ve düşünüyor? ” gibi soruların yanıtlarını içeren hikayeler anlatması istenmektedir (Anastasi, 1982).

� Boş kart için ise kişiden önce bir resim tasarlaması ve bunu anlatması daha sonra da hikayeye geçmesi istenmektedir (Anastasi, 1982).

Tarihçe ve Gelişim � TAT ilk kez 1935 ‘ te Christina Morgan and Henry Murray tarafından bir makalede kavramsallaştırılmıştır; ancak tam anlamıyla 1938 ve 1943 yıllarında ayrıntılı olarak hazırlanmıştır (Groth-Marnat, 2003).

� 1935 yılında yayımlanan makalede Morgan testin birinci yazarı olarak gösterilmiştir. Ancak, daha sonraları testin farklı serileri geliştirilirken Morgan’ın adı ve katkısı zamanla göz ardı edilmiştir (Morgan, 1995).

� TAT seri şekilde bir klinik değerlendirme ve araştırma aracı haline gelmiştir ve özellikle 1950’ lerde testin kullanımına ilişkin pek çok kitap ve 100’ün üzerinde makale yayımlanmıştır. � sosyal tutumlar, suçluluk, anormal kişilik ve dil kullanımındaki değişmeler testin erken çalışma konuları olarak belirtilmektedir (Groth-Marnat, 2003).

� 1971 yılıyla birlikte TAT hakkında yazılan makale sayısı 1800’ ün üzerine çıkmasına rağmen, bugün hala standardize olduğu söylenememektedir (Groth. Marnat, 2003).

� Tüm bunlara ek olarak TAT, pek çok Avrupa ülkesi, Avustralya, Hindistan, Güney Afrika, Çin, Amerika ve Asya ülkeleri ve eskiden SSCB olarak bilinen ülkelerin tümünde kullanılmaktadır (Groth-Marnat, 2003). � Test Türkçe’ ye Yani Anastasiadis tarafından çevrilmiştir (Öner, 1997).

TAT KARTLARI SIRALAMASI Girl Boy Woman Men 1 1 11 11 2 2 12 bg 12 f 12 m 3 gf 3 bm 13 g 13 b 13 mf 4 4 14 14 5 5 15 15 6 gf 6 bm 16 16 7 gf 7 bm 17 gf 17 bm 8 gf 8 bm 18 gf 18 bm 9 gf 9 bm 19 19 10 10 20 20

1. KART � Burada genç bir çocuk önündeki masada duran bir kemana bakmaktadır. � Önceden Morgan and Murray (1935) tarafından B serisinde 5. resim olarak kullanılan bu imge, aslında genç kemancı Yehudi Menuhin’ın bir fotoğrafının benzer bir kopyasıdır. Menuhin bu fotoğrafın o, 6 yaşındayken San Francisco Senfoni Orkestrası ile ilk defa sahneye çıkmadan 1 yıl önce çekildiğini söylemiştir (Morgan, 1995).

� Bu kartın özelliği dürtü ve kontrol arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmasıdır. Kişisel arzular ve çevresel kontrol odaklarındaki çatışmayı ifade etmektedir. � Bununla birlikte, çocuğun arzuları ile anne baba baskısı arasındaki dengeler hakkında da bilgi vermektedir (Groth-Marnat, 2003).

2. KART � Geleneksel bir manzaradır; ön planda elinde kitaplarla bir genç kız, arka planda tarlada çalışan bir adam ve ona bakan yaşlı bir kadın bulunmaktadır (Morgan, 1995).

� Leon Kroll’ a ait bu duvar tablosunu kullanmak için Murray (1943/1971) bir ödenek ayırmış ve gerekli izinleri almıştır. Amerikan ressam olan Leon Kroll duvar tabloları ve nü kadın resimleri ile ünlüdür. Tablonun adı "Morning on the Cape « dır ve 1935 yılında yapılmıştır (Morgan, 1995).

� Bu karta dair anlatılan hikayeler; aileden ayrılma, otonomi ve var olan durumu sürdürme eğilimi arasındaki çatışmayı içermektedir. Anne babanın bu konudaki (bireyin evden gitmesi) tutumunun ne olduğu hakkında bilgi vermektedir. � Hikayede kişinin kartta yer alan erkeği anlatmaması babayı, kadını anlatmaması anneyi reddetmesi anlamına gelir (Groth-Marnat, 2003).

� Bu kartta anlatılan hikayeler, danışanın özgürlük ve isyan duyguları arasındaki farkı ifade etmektedir. Hikayede gitmek ve çekip gitmek temaları arasındaki fark bu açıdan bizim için önemlidir. Bu kart kişiyi grup içinde veren tek karttır. Bu nedenle kişinin birlikte yaşama duygularıyla ilgili bilgi sağlamaktadır (Groth-Marnat, 2003).

3 BM Kartı: Bu kartta, yerde sedire karşı bir çocuk sağ elinde şapkası ve önünde bir silah bulunmaktadır (Morgan, 1995).

� Murray (1943/1971) bu resmin Christiana Morgan tarafından çizildiğini belirtmiştir. Bu resim eski versiyonlarda farklı kart numaraları ile yer almıştır ve daha keskin hatlara sahiptir Morgan and Murray 35 -38 ve B serisi). Aslında bu çizim bir fotoğraftan alınmadır yani orijinal bir kompozisyon değildir. Fotoğrafta yerde duran nesne ise bir silah değil anahtarlıktır (Morgan, 1995).

� Bu kart depresyon, suçluluk öfke ve öfke kontrolü ile ilgili travmaları harekete geçirmektedir. Bu nedenle kullanımı en yararlı kartlardan biri olduğu söylenir. � Geçmişteki davranışlardan duyulan olası suçluluk ile ilgilidir. Hikayeyi anlatan kişi solunda yerde duran nesneyi hikayede anlatıyor mu? Bu nesne hikayede ne olarak yer alıyor? Hikayenin bu kısımları özellikle öfke ilgili tavırları ortaya çıkarmaktadır (Groth-Marnat, 2003).

� Nesne hikayede bir silah olarak yer alıyorsa ve Silah kendine yöneltilmiş ise, içe dönmüş; dışarıya yöneltilmişse ise, dışa dönmüş öfke söz konusudur. � Hikayede silaha yer verilmemişse, kişinin bastırılmış öfkesi vardır (Groth-Marnat, 2003).

3 GF Kartı: � Sağ eliyle yüzünü kapamış başı aşağı doğru olan bir genç kız ayakta duruyor. Kızın sol kolu tahta kapıya doğru uzanmış. � Testin önceki formlarında bu resimde kızın sol kolu aynalı bir duvara doğru uzanmıştır ve sağ elinin pozisyonu biraz farklıdır (Morgan, 1995).

� 3 BM kartı ile benzer olarak bu kartta da geçmişe ilişkin suçluluk duygusu ele alınmaktadır. Genel olarak 3 BM kartı için geçerli olan yorumlamalar bu kart için de kullanılabilir (Groth-Marnat, 2003).

� Bu kartların ikisi de depresyona ilişkin duyguları ortaya çıkarmak içindir. Ancak her iki cins için de 3 BM kartını kullanmak daha faydalıdır. O kartta her iki cinsin de merkez figür ile özdeşim kurmaları daha kolaydır (Groth-Marnat, 2003).

4. KART � Bu kartta bir kadın yüzü ve bedeni sanki kendisinden kaçmak ister gibi görünen bir adamın omuzlarından tutmakta (Morgan, 1995).

� Bu resim bir hikayeyi anlatmak üzere Cecil Calvert Beall tarafından çizilmiştir. Resmin hikayesinde 25 yaşlarında bir balıkçı ve eşi söz konusudur. Kadın eşine önlerindeki kışı nasıl geçireceklerini sormaktadır ve adam bilmediğini söylemektedir. Resmin orjinal çiziminde kadın divanda oturmakta ve adamın konumu biraz daha farklıdır (Morgan, 1995).

� Bu kart kadın erkek ilişkisi sürecinde örülmüş duygu ve beklentileri açığa çıkarır. Bunlar fark edilen, bilinen beklentiler değildir. � Aynı zamanda bu kart kıskançlık kartıdır. Karttaki adamın arkasında çıplak bir kadın figürü yer almaktadır. � Bu kadın figürü fark edilip anlatılıyor mu? � Arkadaki kadın bir tehdit mi değil mi (Groth-Marnat, 2003)?

� Arkadaki � Bunun kadın bir tehdit mi değil mi? olası kaynağı ne olabilir? � Geçmişte ne oldu? Gelecekte ne olacak? � Hikayede bu soruların cevaplarının nasıl yer aldığı önemlidir (Groth-Marnat, 2003).

� Ortaya çıkan kıskançlık, aldatma ve ötekinin varlığı nasıl sunuluyor? � Bu çatışma pasif mi aktif mi sürüyor? gibi soruların yanıtları yine yorumlamada oldukça önemlidir (Groth-Marnat, 2003).

5. KART � Orta yaşlı bir kadın yarı açık bir kapının eşiğinde durmakta ve odanın içine doğru bakmaktadır. � Bu kart testin B formundaki halinden biraz farklılaşmıştır. Yeni çizimde kadın biraz daha genç çizilmiş ve bluzu değiştirilmiştir. Soldaki duvara kitaplık ve kitaplar eklenmiştir (Morgan, 1995).

� Burada yaramazlık yapan çocuğunu yakalamış bir anne ya da evine davetsiz gelen bir misafiri gören şaşkın kadına ilişkin hikayelerin görülmesi oldukça sıktır. � Burada genellikle yargılayıcı anne tutumuna ilişkin bilgiler söz konusudur. Hikayede kadının nasıl algılandığı ve olayın nasıl sonuçlandığı dikkatle incelenmelidir (Groth-Marnat, 2003).

� Kadının anlayışlı ve duyarlı ya da bunun aksine çocuğun otonomisini cezalandırıcı ve suçlayıcı olup olmadığı önemli bir ayrıntıdır (Groth-Marnat, 2003).

6 BM Kartı: � Kısa boylu yaşlı bir kadın sırtını uzun boylu genç bir adama dönmüş ayakta duruyor. Adam şaşkın bir yüz ifadesiyle aşağı doğru bakıyor. � Bu kart eski serilerde farklı numaralarla kullanılmıştır(Morgan and Murray 35 -38 ve B serisi). Eski versiyonda kadının solundaki pencere yoktu. Bu resim Christiana Morgan tarafından çizildi (Morgan, 1995).

� Bu kart anne ya da benzeri figürlere karşı tutumları ve duyguları harekete geçirir. � Bu nesneye yönelik bağımlılık olup olmadığı bu karttan anlaşılabilir (Groth-Marnat, 2003).

� Anlatılan hikaye anne-oğul arasında mücadele var mı? Bu mücadelede anneye yönelik suçluluk ya da öfke duyguları var mı? Kadının taleplerine adamın tepkileri ne? � Hikayeyi anlatanın içerikte bu sorulara yer verip vermediği ve ne şekilde yer verdiği bizim için oldukça önemlidir (Groth-Marnat, 2003).

6 GF Kartı: � Genç bir kadın kanepede oturmakta ve omuzlarının üzerinden geride duran ağzında pipo olan ve kendisine bakan adama bakmaktadır. � Bu resim Agatha Christie’nin “The Body in the Library” adlı romanı için Hy Rubin tarafından siyah beyaz olarak çizilmiştir. Resmin orjinalinde 3 kişi vardır (Morgan, 1995).

� Bu kart baba ya da temel bakımdan sorumlu erkek figürüne ilişkin tutum ve davranışları açığa çıkarmaya yöneliktir. � Karttaki figürler yakın algılanır ve sevgili gibi anlatılırsa karşı cinsle ilgili tutum ve davranışları gösterir (Groth-Marnat, 2003).

� Kişinin karttaki erkek figürünü taciz eden, yardım eden, öğüt veren ya da zorlayıcı bir erkek olarak anlatıp anlatmadığı bizim için önemlidir (Groth. Marnat, 2003).

7. BM Kartı: � Gri saçlı adam daha genç olan ve kasvetlice boşluğa bakan adama doğru bakıyor. � Bu kart daha önceki formlarda kullanıldığı haline kıyasla daha az detaylandırılmıştır (Morgan, 1995).

� Bu kart özellikle Erkeğin sevgisiyle, otorite figürü ile ilişkiyi açığa çıkarır. � Karttaki yaşlı adam ve genç olan arasındaki ilişki baba-oğul ya da işçi-işveren arasındaki ilişkiyi temsil eder. � Kişi � Ne otoriteyi nasıl algılıyor? Ne ihtiyaçları var? tür çatışmalar yaşıyor ve bu çatışmalar çözülebiliyor mu? (Groth-Marnat, 2003).

7. GF Kartı: � Yaşlı bir kadın bir kızın hemen yanındaki kanepeye oturmuş ona bir şeyler söylüyor ya da okuyor. Kucağında bir bebek tutan kız ise uzaklara bakıyor. � Anatol Shulkin tarafından yapılan bir resmin siyah beyaz bir formudur. Uzaklara bakan genç kız figürü Shulkin’ın klasik tarzıdır (Morgan, 1995).

� Bu kart anne çocuk ilişkisinin boyutlarıyla ilgili bilgi verir. Annenin çocuğa karşı duygu ve tutumları hakkında fikir sahibi olabiliriz. � Anne ve çocuk arasında olumsuz bir etkileşimin olup olmadığını görebiliriz. � Figürlerin birbirini reddedici tutumları ve çatışmaların çözümlenip çözümlenmediği hakkında bilgi edinebiliriz (Groth-Marnat, 2003).

8. BM Kartı: � Ergenlik çağlarında bir çocuk resimden dışarı bakmakta, bir yandan da bir tüfek görülmekte, fonda karanlığın içinde bir revir imgesi tarzında bir cerrahi operasyon görülmektedir. � Bu çizim Carl Mueller tarafından bir şirket için çizilmiştir. Çizimin kendine ait bir hikayesi vardır (Morgan, 1995).

� Bu kartta anlatılan hikayeler genellikle pasif bir durumdayken gelebilecek bir saldırıdan zarar görme ilgilidir. � Hikaye kişinin kastrasyon kaygısı ve ödipal çatışmaları ile ilgili hislerin örtük bir şekilde ifadesini içerebilir (Groth-Marnat, 2003).

� Bu nedenle resimdeki genç adamın resimdeki cerrahi müdahalede bulunan adama karşı olan hislerini dikkatle ele almak gerekir (Groth-Marnat, 2003).

8. GF KARTI � Genç bir kadın eli çenesinde oturmakta ve boşluğa bakmaktadır. � Bu resim Amerikan ressam Frederic Taubes’un “Lili” adlı yağlıboya çizimidir. Ressam bu çalışmada eşinin portresini yapmıştır. Ressamın imzası kartın sağ altında görülebilir (Morgan, 1995).

� Kişilerin karmaşık doğalarının bir yansıması olan sığ hikayelerden bu kartla ilgili bir genelleme yapmak oldukça zordur (Groth-Marnat, 2003).

9. BM Kartı: � Dört � Bu adam otların üzerinde uzanmaktadır. çizim Amerikalı fotoğrafçı Ulric Meisel’in “Siesta” adlı fotoğrafına aittir. Fotoğrafa bakıldığında figürlerin cowboy şapkalarından dolayı bunun bir western fotoğrafı olduğu söylenebilir (Morgan, 1995).

� Bu kart kişinin kendi cinsiyle olan ilişkileri hakkında bilgi edinebilmemiz için oldukça yararlıdır. � Kişinin rahat olup olmadığı ve kendi cinsinden olanlarla bir yarışma içinde olup olmadığı sorgulanmalıdır (Groth-Marnat, 2003).

� Hikayenin ana karakterinin diğer dört adamı izleyip izlemediği ya da onlardan biri olup olmadığı incelenmelidir. � Bazen homoseksüel eğilimlere ilişkin kanıtlar buradan çıkarılabilir. Kahramanın evsiz olarak hikaye edilmesi de kişinin işsizlik ya da başarısızlık gibi sosyal problemlerine işaret edebilir (Groth. Marnat, 2003).

9 GF Kartı: � Genç bir kadın elinde bir cüzdan ve bir dergi ile bir ağacın arkasından görünmektedir. Başka bir kadın ise parti kıyafetleri içinde sahilde koşmaktadır. � Bu çizim Lawrence G. Blochman’ın “Appointment in India” adlı romanı için Harry Morse tarafından yapılmıştır (Morgan, 1995).

� Bu kartta hikayeyi anlatan kişinin hem cinsleriyle olan ilişkisinin kalitesi hakkında bilgi edinilebilir. � Özellikle de kıskançlık, rekabet ve kardeş rekabeti gibi temalar hakkında kişi hakkında fikir sahibi olunabilir. � Genellikle bu karta verilen tepkilerde resimde olmayan bir erkek yer alır. Yorumlamada buna dikkat edilmelidir (Groth-Marnat, 2003).

10. KART: � Genç � Bu kadının başı adamın omzundadır. kart testin B serisinde de kullanılmıştır. Oradaki formu daha çok bir fotoğrafın çizimi gibi durmaktadır (Morgan, 1995).

� Bu kart özellikle kişinin cinsellik ve mahrem konuları içeren kadın erkek ilişkilerini nasıl anladığına dair yararlı bilgiler sunar. � İlişkilerin ayrılma evresinde reddedilmiş düşmanca davranışları ortaya koyabilir (Groth-Marnat, 2003).

11. KART: � Yüksek tepelerin arasındaki derin yarıkta uzanan bir yol ve yolda belirgin olmayan figürler görülmektedir. Taşlık duvardan fırlayan ise bir ejderha başıdır. � Bu resim Arnold Bocklin’in 1870 yılında yaptığı «Drachen in einer Felsenschlucht» adlı eserinin siyah beyaz bir çizimidir (Morgan, 1995).

� Bu karta ilişkin anlatılan hikayeler kişinin en erken anksiyete yaşantıları ile ilişkili bilgi vermektedir. � Hikayeyi anlatanın ne tür korkuları olduğu, bunlarla nasıl başa çıktığı hakkında ip uçları vermektedir (Groth-Marnat, 2003).

� Testi uygulayan kişi hikayedeki kahramanın kurtulup kurtulmadığı ile ilgili sona dikkat etmelidir. Bu kart aynı zamanda kişinin çevresi ve hayatı üzerinde kendi kontrolünün düzeyi hakkında da bilgi vermektedir (Groth-Marnat, 2003).

12. M Kartı: � Genç bir çocuk gözleri kapalı olarak yatmaktadır. Tepesinde duran orta yaşlı sıskamsı adam da elini çocuğun yüzüne doğru tutmaktadır. � Bu çizim Murray 1938 formunda ve B serisinde kullanılmıştır. Çizim yenilenirken sandalyade oturan orta yaşlı adam ayakta çizilmiştir (Morgan, 1995).

� bu karta dair anlatılan hikayeler sıklıkla hastalık ve hipnoz temalarına odaklanmaktadır. Genellikle yaşça büyük olan ve genç olan arasındaki otoriter ilişki söz konusudur. � Bu karttan yola çıkarak kişinin terapistiyle olan şu anki ya da gelecekteki ilişkisi hakkında fikir edinebiliriz (Groth-Marnat, 2003).

� Yaşça büyük olan kişinin sempatik ve yardım eden mi yoksa zarar vermeye çalışan biri mi olarak algılandığı oldukça önemlidir. Bu kart bir transferans ilişkisinden söz ettiğine göre, kişinin bu konuya ilişkin geçmişteki duygularına da ulaşılabilir (Groth-Marnat, 2003).

12. F Kartı: � Önde genç bir kadın ve fonda başı örtülü yaşlı bir kadın görülmektedir. � Bu çizim Morgan tarafından İngiliz ressam Augustus Edwin John’ın resmi üzerinden yapılmıştır (Morgan, 1995).

� Bu karta ilişkin anlatılan hikayeler genellikle ilişkilere ya da iki figür arasında geçen spesifik diyaloglara odaklanmaktadır. � Fondaki kadın figürü genellikle üvey anne olarak yansıtılmaktadır. Kişinin üvey anne figürüne ilişkin anlattıkları genellikle kendi gerçek annesine ilişkin olumsuz duygularıdır (Groth-Marnat, 2003).

� Bu olumsuz duyguları üvey anne üzerinden anlatmak hikayeyi anlatan kişi için daha az tehdit uyandırıcıdır (Groth-Marnat, 2003).

12. BG Kartı: � Bu kartta ormanlık bir arazide bir banka oturtulmuş bir robot yer almaktadır. Görüntüde insan figürü yoktur. � Bu çizim Harold G. Grainger adlı ünlü bir İngiliz romancının bir fotoğrafından alınmadır (Morgan, 1995).

� Bu karta ilişkin anlatılan hikayelerin pek çoğunun yalnızlık, doğadan alınan keyif ve barış temalarını içerdiği görülmüştür. � Özellikle intihar eğilimi olan ve depresif kişilerin hikayeleri terk edilmişlik üzerine odaklanmaktadır (Groth-Marnat, 2003).

13. MF Kartı: � Genç bir adam başı aşağı doğru kolunu gözüne kapamış ayakta durmaktadır. Fonda yatakta yatan bir kadın görünmektedir. � Kartın önceki formlarında adamın yüzü tamamen açıktır ve kadının göğüsleri daha az görünmektedir. Masanın üzerinde lamba ve kitap yerine bir şişe ve bardak yer almaktadır (Morgan, 1995).

� Genellikle anlatılan hikayeler yasak seks ilişkilerine odaklanmaktadır. Fondaki kadın figürünün ölmüş olabileceği ve adamın kadının kocası olduğu söylenmektedir. � Arzular, korkular, partnere yönelik arzu ve cinsel ilişkinin öncesi ve sonrasına ilişkin tutumlar da bu kartta yer alır (Groth-Marnat, 2003).

� Bu kart cinselliği ve saldırganlık duygularını gösterir. Bu karttan kişinin var olan partneriyle ilgili tutum ve duygularına ulaşmak mümkündür. � Oldukça fazla detay içeren bu kartta obsesifkompulsif kişiliğe ilişkin bilgilere ulaşmak için ipuçları yer alır (Groth-Marnat, 2003).

13. B Kartı: � Küçük � Bu bir çocuk bir eşikte oturmaktadır. fotoğraf 1940 Eylül tarihlidir. Fotoğrafın orjinalinde çocuğun eşiğinde oturduğu kabin daha büyüktür ancak çizimlerde dikkati çocuğa odaklamak için kabin küçültülmüştür (Morgan, 1995).

� Genellikle anlatılan hikayeler çocukluğa ait yalnızlık temalı hikayelerdir. Bu kart hem çocuklarda hem de ergenlerde içe yönelik davranışlar ve yalnızlığa karşı tutumlar hakkında bilgi verir (Groth-Marnat, 2003).

13. G Kartı: � Dolambaçlı basamaklardan çıkan bir kız görülmektedir. � Bu fotoğraf Japon Amerikalı bir fotoğrafçı olan Hisao E. Kimura’nın "To Roof Garden" adlı eseridir. Fotoğraftaki figure her ne kadar genç bir kız olarak anılsa da fotoğraftaki sanatçının eşidir (Morgan, 1995).

� Bu karttaki hikayeler 13 B kartına benzemektedir. Hikayelerin temaları oldukça değişken olsa da bizi götürdüğü sonuçlar yine 13 B kartına yakındır. Yani çoğunlukla çocukluk dönemi yalnızlık hikayelerine ait izlere rastlanır (Groth-Marnat, 2003).

Kart 14: � Bu kartta aydınlık bir pencerenin karşısında duran bir kadın ya da erkek silüeti vardır. Fotoğrafın geri kalanı tamamen karanlıktır. � Bu kart testin 19 35 versiyonunda ve B serisinde kullanılmıştır. Yeni çizimi Morgan tarafından yapılmıştır (Morgan, 1995).

� Niyet, istek, bir icraatta bulunma, depresyon ve hırsızlık ile ilgili duygulara ilişkin izler bu karttan edinilebilir. � Özellikle kişinin intihar girişimi olduğuna dair kanıtlar varsa 3 BM kartı ile birlikte bu kartın kullanılması oldukça önemlidir. � Bu durumlarda kişinin anlattığı hikayede kahramanın kendine zarar verme girişimleri açıkça görülmektedir (Groth-Marnat, 2003).

� Eğer hikaye hırsızlık temasını içeriyorsa kişinin dürtü kontrolü ve suç eğilimi üzerine düşünülmelidir. � Özellikle bu davranışı sonucunda kahramanın cezalandırılıp cezalandırılmadığı ve bu yaptığından hoşnut olup olmadığı konularına dikkat edilmelidir (Groth-Marnat, 2003).

15. KART: � Elleri birbirine kenetli bir adam kasvetli bir halde mezar taşlarının arasında durmaktadır. � Bu çizim Amerikalı yazar ve çizer Lynd Kendall Ward’un “Madman's Drum” adlı kitabı için tahta kalıpla bastığı resimden alınmadır (Morgan, 1995).

� Bu karta ilişkin anlatılan hikayeler genellikle kişinin ölüm, ölüm süreci ve ahrete ilişkin inanç ve tutumlarını yansıtır. � Eğer hikaye anlatan kişi bir arkadaş ya da bir akrabasının ölümü ile baş etmede sorunlar yaşıyorsa, bu kart bize bu zorlanmanın neden yaşandığı hakkında bilgi sağlayabilir (Groth-Marnat, 2003).

� Ayrıca hikaye, kişinin ölen kişiye karşı kendisini terk ettiğinden dolayı var olan kızgınlığının yansıdığı bir platformdur (Groth-Marnat, 2003).

16. KART: � Boş karttır. � Testin B serisinde boş kart kullanılmamıştır. Daha önceki serilerde beyaz bir kartın bir dereceye kadar kullanıldığı söylenmekle birlikte bunun içeriliş amacı muğlaktır (Morgan, 1995).

� Bu kart için anlatılan hikayeler oldukça çeşitlidir � Sıklıkla kişinin şu an var olan evlilik, aile, kişisel başarılar ve savunmalar gibi genel durumlarıyla ilgilidir. � Bu kartta herhangi bir resim olmadığından genel yönerge, önce bir resim hayal etme ve sonrasında bu resme ilişkin bir öykü anlatma şeklindedir (Groth. Marnat, 2003).

� Bu kart kişilerin yaratıcılıklarını sınırlamadığından oldukça zengin ve yararlı bilgiler sağlamaktadır. � Hikayenin genelinin iyimser mi kötümser mi olduğu oldukça önemlidir (Groth-Marnat, 2003).

17. BM Kartı: � Bu kartta bir ipe tırmanan çıplak bir adam görülmektedir. Adamın aşağı mı indiği yukarı mı çıktığı belirsizdir. � Bu kart testin 35 38 ve B serilerinde kullanılmıştır. Eski formlarında adamın yüzü daha az detaylandırılmıştır. Bu çizim Fransız karikatürist ve ressam Honore Daumier’in bir yağlıboya tablosundan oluşturulmuştur (Morgan, 1995).

� Bu kartta ilişkin hikayeler genellikle kahramanın tehlikeli bir durumdan kurtulmasına ya da atletik bir yarışma senaryosuna aittir. � Bu kart kişinin kendi bedenine ilişkin tutumu ile ilgili bilgiler vermektedir (Groth-Marnat, 2003).

� Ayrıca kişinin olası homoseksüel eğilimleri ve homoseksüelliğe ilişkin kaygıları ile ilgili izlenimler de bu karttaki hikayeden edinilebilir. � Kahramanın yukarı doğru gidişi iyimser, aşağı doğru gidişi ise kötümser bir hava yaratmaktadır (Groth-Marnat, 2003).

17. GF Kartı: � Su üzerindeki köprünün kenarlıklarına doğru eyilmiş bir kadın figürü görülmektedir. Fonda ise uzun binalar, binaların ardında parlayan güneş ve erkek figürleri yer alır. � Bu çizim de yine Madman's Drum romanından alınmadır (Morgan, 1995).

� Bu resimdeki figür köprünün korkuluklarına tırmanıyor olarak hikayelendirildiğinde kişinin intihar girişimi ve depresif duygularına dikkat edilmelidir. � 3 BM ve 14 numaralı kartlarla paralel olarak kişinin içinde bulunduğu zor durum ve bu durumla nasıl baş ettiği ile ilgilidir (Groth-Marnat, 2003).

� Hikayedeki kişinin içsel diyologları da bu konuda oldukça faydalı bilgiler sağlar (Groth-Marnat, 2003).

18 BM Kartı: � Burada arkasındaki üç el tarafından kavranmış bir adam görülmektedir. Adamın karşı koyması görünmemektedir. � Bu kart testin önceki üç formunda da benzer şekilde yer almıştır. Kartın çizimi Morgan tarafından yapılmıştır (Morgan, 1995).

� Bu kart diğerlerinden farklı olarak kişiyi görünmez güçlerden gelen bir saldırı karşısında kaygılandıran bir durumu ele almaktadır. � Bu hikayede özellikle kahramanın durumla ve kaygısıyla nasıl başa çıktığına dikkat etmek gereklidir (Groth-Marnat, 2003).

� Burada kişinin kendisini bir kurban olarak algılayıp algılamadığı önemlidir. Abartılmış saldırganlık, ve bağımlılık bazen bu karta yansıyabilir (Groth-Marnat, 2003).

18 GF Kartı: � Bu çizimde bir kadın ellerini diğer kadının boğazına dolamış onu merdivenin kenarındaki korkuluğun gerisine çekmeye çalışıyor. � Bu kart testing eski kullanımlarında da yer almıştır. Orada basamaklar görünmemekte ve ikinci kadın daha genç görünmektedir (Morgan, 1995).

� Burada kişinin saldırgan ve düşmanca duygularını nasıl ele aldığı dikkate alınmalıdır. � Kişinin ilişkilerden pasif olarak çekilip çekilmediği, intikam almaya yönelip yönelmediği ya da uzlaşmacı bir değişim içine girip girmediği incelenmelidir (Groth-Marnat, 2003).

� Kişinin diğerlerine yardım ettiğini içeren bir öykü aslında kişinin saldırganlık duygularının gizlenmiş bir yansımasıdır. � Bu durum bizi kişinin bastırılmış ya da reddedilmiş öfkesine götürür (Groth-Marnat, 2003).

19. KART: � Bu fotoğraf karlarla kaplı bir kulübenin tuhaf bir çizimidir. � Bu çizim Charles Ephriam Burchfield’ın "The Night Wind" adlı eserinden siyah beyaz olarak alınmıştır (Morgan, 1995).

� Bu karta ilişkin anlatılan hikayeler uyarıcının belirsiz doğasından kaynaklı olarak oldukça çeşitlidir. � Kart en az yapılandırılmış kartlardan biri olduğundan kişinin birbiriyle alakasız görsel uyaranları birleştirme kabiliyeti test edilmektedir. � Burada kişilerin somut olarak var olmayan doğa üstü şeylerden kaynaklı korkularıyla nasıl baş ettikleri izlenebilir (Groth-Marnat, 2003).

20. KART: � Bir kadın ya da erkek figürü belli belirsiz karanlığın içinde durmaktadır (Morgan, 1995). � Bu çizim “İn the (Morgan, 1995). park” adlı bir fotoğraftan alınmıştır

� Burada anlatılan hikayeler yumuşak bir akşam saati hikayesinden uğursuz gece hikayelerine kadar değişen aralıkta çeşitlenmektedir � Bu hikayeler genellikle kişilerin yalnızlık, karanlık ve belirsizliğe karşı tutumları ile ilgilidir. � Kişinin korkuları sıklıkla bir gangster hikayesi ile dışa vurulur. Hikayede fiziksel bir yaralanma olup olmadığına dikkat edilmelidir (Groth-Marnat, 2003).

Testi uygularken kullanılabilecek standart yönerge (Akkoyun, 2005): � «Bu test ile sizin hayal gücünüz değerlendirilecektir. Şimdi size birer bazı kartlar göstereceğim. Sizden her bir resim ile ilgili bir hikaye uydurmanızı istiyorum. Resimdeki konuyu başlatan olayı, kişilerin ne düşündüğünü, ne hissettiğini, orada neler olduğunu anlatınız. Aklınıza gelen düşünceleri hemen söyleyiniz. Her bir resim için 5 dakika süreniz var. Anladınız mı? İşte ilk resim. »

� Kişiden hikayeyi yazmasını da isteyebilirdik, ancak savunma mekanizmaları yazarken daha yoğun bir biçimde etkin olacağından sözel anlatım daha uygundur. Kişinin anlattığı hikayeler bir ses kayıt cihazı ile kaydedilerek atlama yapılması önlenebilir. Uygulama sırasında kişinin daha rahat bir şekilde bilinçaltı malzemeyi ortaya koyabilmesi açısından kişinin direk karşısında oturulmamalıdır. Kişinin kartı gördükten kaç saniye sonra hikayeye başladığı da yorumlamada dikkate alınmalıdır (Groth-Marnat, 2003).

Testin Yorumlanması � TAT temelde izlenimci yaklaşıma göre hazırlanmış bir araçtır. � Testten elde edilen bilgiler de oldukça subjektiftir. Bu nedenle hikayelerin yorumlanmasını standardize etmek güçtür (Özgüven, 1994).

� Resimle ilgili olarak anlatılan hikayenin içeriği, Hikaye kahramanının kendisinden ileri gelen etkiler ve bunlara gösterilen tepkiler, Kahramanın çevresinden gelen etki ve tepkilerin ışığı altında analiz edilmektedir (Özgüven, 1994). � Hikayenin analizindeki ilk adım kişinin hangi karakter ile kendisini yansıttığını belirlemektir (Özgüven, 1994).

� Kahramana bağlı olarak hareketin nedenleri, kişinin eğilimleri ve duyguları değerlendirilir. � Kişinin özdeşleştiği öykü kahramanının özellikleri, gereksinimleri, öykü kahramanına yönelen baskı ve zorlamalar, öykünün konusu ve içeriği ve öykünün son bulma biçimi değerlendirilmelidir (Özgüven, 1994).

� Bunlara ek olarak, her öykü içerik, kullanılan dil, özgünlük, organizasyon ve tutarlılık açısından da değerlendirilir. Belirgin temalar birkaç kartta birden ortaya çıkabilir (Morris, 2002).

Ülkemizdeki Çalışmalar TAT 1960’lı yıllardan itibaren ülkemizde kullanılmaya başlanmıştır (Akkoyun, 2005). İlk olarak Boncuk’un (1966) çalışmasında psikoterapinin etkisi incelenmiştir (akt. Akkoyun, 2005). � Ülkemizde son dönemde yapılmış çalışmalardan iki tanesi şunlardır: � Yalnızlık derecesi yüksek olan ve olmayan üniversite öğrencilerinin tematik algılama testindeki yalnızlık temalarının karşılaştırılması (Koçak, 1992). � Alkol ve madde kullanım bozukluğu olan yetişkin erkeklerle normal yetişkin erkeklerin tematik algı testi bulguları açısından karşılaştırılmaları (Tabak, 2010).

� Yalnızlık derecesi yüksek olan ve olmayan üniversite öğrencilerinin tematik algılama testindeki yalnızlık temalarının karşılaştırılması (Koçak, 1992). � Alkol ve madde kullanım bozukluğu olan yetişkin erkeklerle normal yetişkin erkeklerin tematik algı testi bulguları açısından karşılaştırılmaları (Tabak, 2010).

TAT’ın Türk kültürüne uyarlanması Delton C. Beier, 1960’lı yıllarda bir süre Milli Eğitim Bakanlığı’nın Test ve Araştırma Bürosu’nda çalışmış ve bu süre içerisinde TAT’ın Türk kültürüne uyarlanması için çalışmalar yapmıştır. Yeni kartlar hazırlayıp, Resim Yorumlama Testi’ni oluşturmuştur (Akkoyun, 2005).

� Resim Yorumlama Testi’nde 23 resimli ve bir boş kart bulunmaktadır. 5 yaş ve yukarısına uygulanmak için hazırlanmıştır. Bu test ile ilgili olarak yapılmış bir araştırma bulunmamaktadır (Akkoyun, 2005).

Güvenirliği Child ve arkadaşlarının çalışmasında (1956, akt. Akkoyun, 2005) aynı uzmanın tekrar değerlendirmeleri arasındaki korelasyonun yüksek olduğu, fakat değişik uygulayıcılar arasında bu korelasyonun azaldığı ortaya çıkmıştır. Uygulayıcıların deneyimleri, eğitimleri ve görüşleri arasında benzerlik olduğunda elde edilen korelasyon katsayısı yükselmektedir. Test-tekrar test uygulamalarından elde edilen bazı korelasyonlarda da yüksek değerler ortaya çıkmaktadır (Akkoyun, 2005).

Geçerliği Geçerlik çalışmalarına bakarak testin geçerliği hakkında bir fikir yürütmek mümkün değildir (Akkoyun, 2005). Özgüven (2007), TAT’ın geçerliğinin oldukça düşük olduğunu belirtmiştir.

Sonuç Olarak � Tematik Algı Testi, kendini daha çok kişilerarası ilişkilerde ve çevrenin algılanmasında gösteren kişilik dinamiklerini araştırmaya yönelik bir tekniktir (Burger, 2006).

� TAT’ın kullanımı 1970’lerden bu yana gittikçe azalmaktadır. Eğer çok deneyimli bir klinikçi tarafından yorumlanırsa kişinin duygu ve tutumları hakkında bir içgörü kazandırabilir. Rorschach gibi TAT’ın da yorumlaması büyük ölçüde uygulayıcının yaratıcılık yeteneğine bağlıdır (Akkoyun, 2005).

� TAT’ın yorumlanması oldukça subjektif bir nitelik taşır. � Geçerlik ve Güvenirlikleri oldukça düşüktür (Akkoyun, 2005). � TAT psikometrik açıdan savunulamasa da iyi bir klinikçi tarafından uygulandığında kişi hakkında detaylı bilgiler sağlamaktadır.

� CAT, MAPS (Bir hikaye yarat testi), Symonds Resimli Hikayesi, Blacky Resimleri gibi bazı araçların ortaya çıkmasını sağlaması bakımından projektif testlere katkı sağlamıştır (Akkoyun, 2005).

KAYNAKÇA Akkoyun, F. (2005). Projektif teknikler. Ankara: Nobel Yayınları. Anastasi, A. (1982). Psychological testing (4 th ed. ). New York: Macmillan Publishing. Burger, J. M. (2006). Kişilik. (İ. D. E. Sarıoğlu, Çev. ). İstanbul: Kaknüs Yayınları. Groth-Marnat, G. (2003). Handbook of psychological assessment

Koçak, B. F. (1992). Yalnızlık derecesi yüksek olan ve olmayan üniversite öğrencilerinin Tematik Algılama Testi’ndeki yalnızlık temalarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri. Morgan, W. G. (1995). Origin and history of thematic apperception test images. Journal of Personality Assessment, 65 (2), 137 -254. Morris, C. G. (2002). Psikolojiyi anlamak. (M. Sayıl ve H. B. Ayvaşık, Yayınları. Ed. ). Ankara: Türk Psikologlar Derneği

Öner, N. (1997). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası. Özgüven, İ. E. (2000). Psikolojik testler. Ankara: PDREM Yayınları. Tabak, S. (2010). Alkol ve madde kullanım bozukluğu olan yetişkin erkeklerle normal yetişkin erkeklerin Tematik Algı Testi bulguları açısından karşılaştırılmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.