KONDLDSK DZENSZLKLERNDE SPLNT TEDAVS Do Dr inasi SARA

KONDİL-DİSK DÜZENSİZLİKLERİNDE SPLİNT TEDAVİSİ Doç. Dr. Şinasi SARAÇ

TME ANATOMİSİ • TME dış kulak yolunun önünde, mandibulanın proc. condylarisi ile temporal kemiğin fossa artikülarisi arasında bulunan kafatası kemikleri arasındaki tek hareketli, sinoviyal, bikondiler eklemdir.

TME vücudun en karmaşık eklemidir. Tek düzlemde menteşe hareketi yaptığı için “ginglymoid” eklemdir. Aynı zamanda kayma hareketleri de yaptığı için “arthroidal” eklemdir. Bu eklem için “ginglymoarthroidal” eklem deyimi kullanılır.

A. Rotasyon B. Kayma

TME “compound” eklem sınıfına dahildir. Compound eklemler üç kemikten oluşur. Disk eklemin kompleks hareketlerine izin verdiği için, fonksiyonel yönden nonossifiye kemik gibi davranır. Bu nedenle temporal kemik ve kondilin yanında üçüncü bir kemik gibi davranır.

Discus Articularis • Eklem diski fibrokartilaj yapıda olup eklem boşluğunu iki bölmeye ayırır • Kan damarı veya sinir fibrilleri içermeyen yoğun fibröz konnektif doku • Sagital düzlemde kalınlık – Arka kısım 3 mm – Orta kısım 1 mm(intermediate zone: en ince kısım) – Ön kısım 2 mm

Discus articularis Retrodiskal doku Posterior bant Lateral pterygoid kasın superior karnı Lateral pterygoid kasın inferior karnı

• Normal bir eklemde procesus condylaris , discus articularisin orta bölgesinde lokalize olur.

• Önden bakıldığında ise medial kenarı lateral kenarından daha kalındır. • Discus articularis çepeçevre eklem kapsülüne yapışır. Bu da eklem boşluğunu ikiye böler.

Bu boşlukların iç yüzeyleri sinoviyal sıvıyı üreten özelleşmiş endotel hücreleri ile kaplıdır. Bu hücreler her iki eklem boşluğunu dolduran sinovial sıvıyı oluşturur. Bunun için TME sinovial eklem sınıfına girer.

TME LİGAMENTLERİ Eklem fonksiyonlarına aktif olarak katılmazlar, pasif olarak eklem hareketlerini sınırlarlar Eklemin 3 fonksiyonel ligamenti vardır. 1 Lig. Collaterale 2 Lig. Capsulare 3 Lig. Temporomandibulare(lateral) Eklemin 2 yardımcı ligamenti vardır. 1 Lig. Sphenomandibulare 2 Lig. Stylomandibulare

Lig. collaterale • Diskin medial ve lateral sınırlarını kondil kutuplarına bağlar • Diskin kondilden uzaklaşmasını engelleyecek şekilde fonksiyon görürler • Kondil öne ve arkaya doğru kayarken diskin kondille birlikte pasif hareketini sağlarlar

Lig. Capsulare • Eklemin tamamı kapsüler bağ ile çevrilmiştir • Fonksiyonu: sinovial sıvıyı tutmak ve artiküler üzeyleri birbirinden ayırmaya yönelik olan kuvvetlere karşı koymaktır.

Lig. Temporomandibulare(Lig. Laterale) Kapsüler ligamentin lateral kısmını kuvvetlendiren sıkı liflere temporomandibular ligament denir. • İki kısmı mevcuttur – Dış oblik parça (rotasyonel açma hareketini sınırlar) – İç horizontal parça (iç oblik kondil ve diskin posterior hareketini sınırlar

Yardımcı Bağlar • Sfenomandibular bağ – Ciddi bir sınırlayıcı etkisi yok • Stilomandibular bağ – Mandibulanın aşırı protruziv hareketini kısıtlar

ÇİĞNEME KASLARI • M. Masseter • M. Temporalis • M. Pterygoideus medialis • M. Pterygoideus lateralis * M. digastricus

M. Massetericus • Os zygomaticum ve arcus zygomaticus’dan başlar, ramus mandibula ve angulus mandibulanın dış yüzüne yapışarak sonlanır. • Fonksiyonu: Mandibulayı sentrik durumda kapatır ve hafif protrüzyon yapar.

M. Temporalis • Fossa temporalisden başlar ve mandibulanın coronoid çıkıntısında sonlanır. Dikey, oblik ve yatay lifleri vardır. • En güçlü çiğneme kasıdır Fonksiyonu: Bütün lifleri: Mandibulayı kapamak Arka lifleri: Mandibulayı geri çekmek ve aynı tarafa lateral deviasyon Ön lifleri: Mandibulanın öne doğru hareketi ve başbaşa kapanış

M. Pterygoideus Medialis • Pterygoid çıkıntı ve kısmen maxilladan başlar, ramus mandibula ve angulus mandibulanın iç yüzüne tutunarak sonlanır. • Fonksiyonu: Masseter kasa yardımcı olarak çift taraflı kasıldığında mandibulayı kapatır, • Tek taraflı kasıldığında çeneyi aksi tarafa doğru deviye eder.

M. Pterygoideus Lateralis • 2 bölümden oluşur. - süperior kısım - inferior kısım

M. Pterygoideus Lateralis • Süperior Kısım : sfenoid kemiğin crista infratemporalisinden başlar ve TME kapsülünün anteromedial yüzünde sonlanır. Kondil ve diskin mandibulanın kapanması sırasında eminentia artikülarise doğru olan hareketinde stabilizatör rolü oynar.

M. Pterygoideus Lateralis • İnferior Kısım : Proc. pterygoideus lamina lateralis’in lateral yüzünden başlar, collum mandibuladaki fovea pterygoideusa yapışır. Ağzın açılması, mandibulanın protrüzyonunda ve karşı tarafa hareketinde rol oynar

TEMPOROMANDİBULAR DÜZENSİZLİKLERİN SINIFLANDIRILMASI TME ile ilişkili disfonksiyon ve ağrıyı tanımlamak için günümüze kadar birçok terim kullanılmıştır. Bunlardan bazıları: Costen sendromu(Costen 1934) Disfonksiyonel TME ve kas ağrısı(Ramfjord 1961) Myofasial ağrı sendromu(MPD)(Laskin 1969) TME Sendromu(Carraro ve ark 1969) Mandibular Disfonksiyon(Thompson 1971) Craniomandibular Bozukluklardır(Mc. Neil 1990)

Günümüzde kabul edilen ise TEMPOROMANDİBULAR BOZUKLUKLAR terimidir.

TEMPOROMANDİBULAR BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ Edmond L. Truelove (2002) En sık görüldüğü yaş 25 - 44 18 yaşında görülme sıklığı Kadın Erkek % 11 %7 65 yaşında görülme sıklığı Kadın Erkek %2 %0

Temporomandibular Eklem Bozukluklarına Neden Olan Etkenler Edmond L. Truelove(2002) • • • Travma (kaza yada darbe sonucu) İyatrojenik yaralanmalar(entübasyon , traksiyon) Gelişimsel defektler (hipoplaziler vs) Dejeneratif eklem rahatsızlıkları (osteoartrit, artrozis) Otoimmün hastalıklar, romatoid artrit, lupus) Parafonksiyonel çene aktiviteleri Orofasial hareket bozuklukları Davranışsal bozukluklar (stres, depresyon vb) Çene ilişkilerindeki uyumsuzluklar Dental oklüzyondaki uyumsuzluklar Mesleki alışkanlıklar( dalgıçlık, keman çalma…)

TME Bozuklukları 5 ana başlık altında sınıflanabilir: Kas rahatsızlıkları Eklem içi bozukluklar İltihaplı eklem hastalıkları Kronik mandibular hipomobilite Gelişimsel eklem hastalıkları

TEMPOROMANDİBULAR EKLEMİN İÇ DÜZENSİZLİĞİ (INTERNAL DERANGEMENT) • Eklem içi düzensizlikler iltihabi olmayan durumları içerir, ancak hastalığın ilerlemesiyle eklem iltihabı gelişebilir bu durumda iltihabi hastalıklar sınıfına dahil edilirler. • Artiküler diskin ileri ve içe (anteromedial) hareketi sonucunda eklem içi düzensizlikler gözlenir.

• Eklem içi düzensizlikler, çiğneme sistemi hareketlerinde fonksiyon bozukluğu meydana getirirler. Bunlar : 1. Kondil-disk kompleksi düzensizlikleri 2. Artiküler yüzeylerin yapısal yetersizlikleridir.

KONDİL-DİSK KOMPLEKSİ DÜZENSİZLİKLERİ • Kondil-disk kompleksi düzensizlikleri bu kompleksi destekleyen ligamentlerin uzaması ve diskin incelmesi sonucu oluşur.

• En sık etkilenen ligamentler diskal kollateral ligamentler ve inferior retrodiskal laminadır. • Diskin incelen kısmı ise çoğunlukla posterior kenarıdır. Bu yapısal değişiklikler diskin yer değiştirip kondille olan normal ilişkisinin bozulmasına neden olur.

• Kondil disk kompleksi bozukluklarında en önemli etiyolojik faktör travmadır. • Bu çeneye yumrukla vurulması gibi bir makrotravma (ağız açıkken gelen makrotravma ligamentlerde uzamaya neden olur) da olabilir. • Kronik kas hiperaktivitesi, Class II derin kapanış gibi çeşitli oklüzal durumlar tarafından oluşturulan mikrotravma olabilir.

NORMAL DİSK-KONDİL İLİŞKİSİ

• Kondil- disk kompleksi düzensizliklerinin 3 tipi mevcuttur: – disk deplasmanı, – redüksiyonlu disk deplasmanı – redüksiyonsuz disk deplasmanı.

FONKSİYONEL DİSK DEPLASMANI • İnferior retrodiskal lamina ve diskal kollateral ligamentte uzama olduysa disk superior lateral pterygoid kas tarafından daha öne doğru çekilir. • Diskin posterior kenarında da incelme olursa disk biraz daha önde konumlanır • Kondil ise diskin daha posteriorunda yer alır ve ağız açma sırasında anormal bir kondil-disk hareketi oluşur. • Ağız açma sırasında tek bir klik alınabilir veya hem ağız açma hem de kapatma sırasında resiprokal kliking diye adlandırılan kliking oluşur.

FONKSİYONEL DİSK DEPLASMANI • Anamnez bulguları – Pek çok vakada eklem seslerinin ortaya çıkmasında travma hikayesi vardır. – Ağrı olabilir veya olmayabilir. – Ağrı olduğunda intrakapsülerdir ve disfonksiyonla (klik) birarada oluşur

FONKSİYONEL DİSK DEPLASMANI • Muayene bulguları – Ağız açma ve kapatma sırasında eklem sesleri alınır. – Açma ve eksentrik çene hareketleri sırasında çene hareketleri normal sınırlar içinde yapılabilir. – Eğer çene hareketlerinde bir kısıtlılık varsa bu ağrı nedeniyledir, yapısal bir disfonksiyon yoktur. – Resiprokal kliking varsa ağız açma sırasında değişik 2 noktada ve ağız kapatma sırasında kapanışa çok yakın bir noktada klik oluşur.

REDÜKSİYONLU DİSK DEPLASMANI • İnferior retrodiskal lamina ve diskal kollateral ligamentlerde daha fazla uzama olursa ve diskin posterior kenarı daha fazla incelirse diskal boşluktan daha fazla çekilir. • Disk ile kondil uyumu tamamen kaybolduğundan bu durum disk dislokasyonu olarak adlandırılır

REDÜKSİYONLU DİSK DEPLASMANI

REDÜKSİYONLU DİSK DEPLASMANI

REDÜKSİYONLU DİSK DEPLASMANI Anamnez bulguları – Eklemde uzun zamandır kliking ve son zamanlarda takılma hissi vardır. – Hasta eklemde takılma hissettiğinde çenesini biraz hareket ettirdiğini ve böylece takılma hissinin ortadan kalktığından bahseder. – Takılma sırasında ağrı olabilir veya olmayabilir. – Eğer ağrı varsa bu disfonksiyonla ilişkilidir.

REDÜKSİYONLU DİSK DEPLASMANI • Muayene bulguları • Redükte olmuş olan diskin bulunduğu noktaya gelinceye kadar çene açmada bir kısıtlılık vardır. • Kondil diski yakaladığında açma doğrusunda belirgin bir sapma olur. • Diskin yakalanması sırasında eklemden yüksek bir ses (pop) gelebilir. • Disk yakalandıktan sonra mandibuler hareket normal sınırlarda yapılabilir.

REDÜKSİYONSUZ DİSK DEPLASMANI

REDÜKSİYONSUZ DİSK DEPLASMANI • Üst retrodiskal laminanın elastikiyeti kaybolduğu zaman diskin normal pozisyonuna dönmesi daha da zorlaşır. • Disk redükte olmayınca kondilin öne doğru hareketi ile disk kondilin önünde sıkışır.

REDÜKSİYONSUZ DİSK DEPLASMANI

REDÜKSİYONSUZ DİSK DEPLASMANI • Anemnez bulguları • Hastalar ağız açmada kısıtlanmanın bir olaydan sonra örn. bir elmayı ısırdıktan sonra veya sabah kalktıklarında oluştuğundan bahsederler. • Çenenin kilitlendiğinden ve ağızlarını normal bir şekilde açamadıklarından bahsederler. • Sürekli olmamakla birlikte zaman ağrı oluşabilmektedir. • Ağrı ile genellikle, ağız kısıtlanmanın olduğu noktadan daha fazla açılmaya çalışıldığında karşılaşılır.

REDÜKSİYONSUZ DİSK DEPLASMANI • Muayene bulguları • Ağız açıklığı 25 -30 mm kadardır ve mandibulada etkilenen eklem tarafına doğru kayma vardır. • Lateral çene hareketleri yaptırıldığında çenenin etkilenen tarafa doğru olan hareketi normal olup karşı tarafa doğru kaydırıldığında harekette kısıtlılık vardır. • Kondil retrodiskal dokuya yaslandığından maniplasyon sırasında bilateral basınç uygulandığında ağrı olur.

TME İnternal Düzensizliklerinin Ayırıcı Tanısı Redüksiyonlu disk deplasmanı • Normal ağız açıklığı mevcuttur • erken, geç, resiprokal veya resiprokal olmayan klik saptanabilir. Redüksiyonlu disk deplasmanı ve zaman kilitlenme • Klik sesi vardır • Ağız açmada zaman kısıtlanma vardır • • • Redüksiyonsuz disk deplasmanı Ağız açmada kısıtlılık (<35 mm) vardır Çenede ilgili tarafa doğru deviasyon vardır İlgili eklemde daha önce klik sesi hikayesi vardır Karşı tarafa doğru yapılan lateral harekette kısıtlılık vardır Her iki eklem de etkilendiğinde ağız açma veya mandibuler protrüzyon sırasında deviasyon izlenmez

TEMPOROMANDİBULAR RAHATSIZLIKLARDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ HEDEF: Ağrının azalması Ekleme gelen yükün azalması Fonksiyonun düzeltilmesi Günlük aktivitelerin yeniden sağlanması

TEMPOROMANDİBULAR RAHATSIZLIKLARDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ FAZ 1 TEDAVİ (Reversible Tedavi-Konservatif) 1. Okluzal splint tedavisi 2. Fizik tedavi 3. Farmakolojik tedavi 4. Psikiyatrik destek tedavisi FAZ 2 TEDAVİ (Irreversible) 1. Okluzal rehabilitasyon 2. Ortognatik cerrahi tedavi 3. Cerrahi tedavi

OKLUZAL SPLİNT TEDAVİSİ

Okluzal splintler; Oklüzal çatışmalar veya uyumsuzluklar nedeni ile çenedeki denge bozukluğunu düzeltmek üzere, Vakanın durumuna göre Hasta ağzına uygulanan değişik tip ve amaçlı apereylerle yapılan tedavi şeklidir.

Splinti hangi amaçlarla yaparız? Teşhis ve tedaviyi yönlendirmek Okluzyon kaynaklı kas spazmlarını hafifletmek Optimum kondil-disk pozisyonu yakalamak için mandibulaya yeni bir konum vermek • Kısa süreli kullanımda (24 -48 saat)ağrının çiğneme kasları kaynaklı olup olmadığının teşhisi • • •

Splinti hangi amaçlarla yaparız? • • Erken veya yanlış diş temaslarını elimine etmek Periodonsiyuma aşırı yüklenmeyi azaltmak Dişleri aşınmaya karşı korumak Dişleri splintleyerek mobiliteyi azaltmak Eklemdeki aşırı yüklenmeyi azaltmak Parafonksiyonel aktiviteyi azaltmak Hastaların yeni bir oklüzyon veya dikey boyuta cevabını kontrol etmek.

Esas Amaç: • Çiğneme basıncını bütün dişler üzerine dengeli olarak dağıtmak • Aynı zamanda okluzal çatışmalar da giderildiğinden dolayı eklemde travma yapan kuvvetleri ortadan kaldırmaktır.

TME rahatsızlıklarının tedavisi amacıyla uygulanan splintler: İnteroklüzal Splintler 1. Sentrik ilişki splinti (MR splint) 2. Anterior repozisyon splinti 3. Ön ısırma plağı (anterior bite plane) 4. Arka ısırma plağı(posterior bite plane) 5. Pivolu splint (pivoting) Gece Plağı(yumuşak resilient splint)

Tüm splintlerde geçerli olan, kas aktivitesini ve semptomları azaltan 5 genel özellik vardır: • • • Okluzal durumun değiştirilmesi Kondil pozisyonunun değiştirilmesi Dikey boyutta artma Kavrama(farkına varma) Plasebo etkisi

Ayrıca, Wu ve Chou, splintin ağıza uygulanmasını takiben alt çenenin kapanma hızının azalmasıyla TME’ye ve çiğneme kaslarına gelecek olan kuvvetlerin azalacağını ve bu şekilde de splintin tedavi edici özelliğinin açıklanabileceğini bildirmişlerdir.

Daha önceleri etkilerinin reversible olduğu söylenen Okluzal splintlerin etkisinin günümüzde irreversible olduğu ifade edilmektedir.

Başarılı bir okluzal splintte: Alt çene herhangi bir çatışma olmaksızın üst çenede sabit bir pozisyona gelebilmeli

Dişler splintin üzerinde herhangi bir çatışma olmaksızın kayabilmeli

• Splintten dolayı yükselmiş olan dikey boyut hasta tarafından kabul edilebilir olmalı

Splint ağızdayken dudaklar birbirine değebilmelidir. Hasta rahatça yutkunabilmelidir. Fonasyonda aşırı bozukluklar olmamalıdır. Mukoza irritasyonlarına sebebiyet vermemelidir

Stabilizasyon splinti • Aynı zamanda ; Sentrik ilişki apareyi Relaksasyon splinti… Michigan splinti Fox apareyi Tanner apareyi Düz yüzeyli splint Gece plağı olarak da bilinir.

Stabilizasyon splinti • Eklem stabilizasyonunu sağlamak için okluzal splintlerin anterior bölgelerinde veya kaninlerde akrilik rehber rampaları olmalıdır. Böylece posterior bölgede varolan uyumsuzluğun etkileri diskluzyonla elimine edilebilir.

Stabilizasyon splinti Bu aparey genelde kas hiperaktivitesini azaltmak amacıyla kullanıldığından dolayı “kas gevşetici splint” “muscle relaxation” splinti olarak bilinir. Çoğunlukla üst çene için hazırlanır Ancak prensip eksik diş sayısının fazla olduğu çeneye uygulanmasıdır. Hangi çeneye yapıldığı tedavinin sonucunu etkilememiştir.

Stabilizasyon splinti Splint ağıza uygulandığı zaman dişler aynı anda düzgün bir şekilde temasa gelir ve bu durumda kondiller muskuloskelatal olarak en stabil konumdadır. Eksentrik hareketler sırasında kaninler posteriordişlerin disluzyonunu sağlamaktadır

Stabilizasyon splinti Bu splintler, mandibula yada maksillayı kapsayan ve okluzyondan kaynaklanan uyumsuzlukları kapsar. En az 3 hafta, en fazla 3 ay kullanılır.

Stabilizasyon splinti Bu splint geçici ve hareketli ideal oklüzyon elde edilmesini sağlar. • Statik olarak sentrik ilişkide oluşan sentrik oklüzyon ve dinamik olarak da posterior çatışmaların olmadığı anterior rehberlik vardır. İlk olarak kas ağrılarını azaltmak için kullanılmıştır. • Splint kalınlığı azılar bölgesinde 2 -3 mm’dir. • (Ramfjord ve Ash 1971)

Figure 12 -1. A model simulating occlusion on a stabilization appliance adjusted with the mandible in a position anterior to centric relation (CR). Figure 12 -2. A model simulating occlusion on the adjusted stabilization appliance in Figure 12 -1, with the mandible in centric relation.

Stabilizasyon splinti Aparey stabil olmalı, plastik kökenli olmalı Yumuşak materyallerin etkinliği kesin değildir, sert bir materyalden yapılmalıdır (akrilik)

Splintin hazırlanması

Splintin hazırlanması

Stabilizasyon splinti • Klinik bulgulardaki en hızlı ve tam azalmanın dikey boyutu ön bölgede 1. 0 mm ve 4. 5 mm arttıran splintlerle karşılaştırıldığında 8. 2 mm arttıran splintlerle sağlandığı bildirilmiştir. • Ancak bu durumdan hastanın rahatlığı ters olarak etkilenmektedir. • Dolayısıyla ön bölgede 3 -4 mm yükseltme hem hastanın rahatlığı hem de semptomların giderilmesi için uygun olduğu söylenebilir.

Stabilizasyon splinti • Şiddetli bruksizmi olanlarda 1 -2 mm daha kalın yapılabilir. • Masseter ve temporal kaslarında en fazla rahatlamanın ön dişler bölgesinde 8 -10 mm yükseklikte sağlandığı bildirilmiştir.

Stabilizasyon splinti • Hasta 48 saat sonra kontrole çağrılmalıdır. • 3 haftanın sonunda ağrılar geçmişse dental tedaviye teorik olarak geçilebilir ancak 3 ay kullanımı daha uygundur. • Disk deplasmanlarının tedavisinde en fazla 6 ay kullanılabileceği belirtilmiştir.

Stabilizasyon splinti • Normalde hastaların stabilizasyon splintini sadece gece kullanması önerilir. • Böylece aşırı parafonksiyonel hareketlerin yapıldığı uykunun REM periyodunda etkili olur, ancak hastalar gündüz diş sıkma veya gıcırdatmanın farkında ise splinti gündüz de kullanabilirler.

Stabilizasyon splinti • Wilkinson ve ark. ise kas kaynaklı ve eklem kaynaklı şikayetleri olan 24 saat ve gece splint kullanan hastaları değerlendirdikleri çalışmada 8 hafta sonunda kas kaynaklı ağrı şikayeti olan hastalarda gece kullanımı daha yararlı iken, eklem kaynaklı şikayetleri daha fazla olan hastalarda ise 24 saat kullanımın daha yararlı olduğunu bildirmişlerdir.

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ • Farrar 1970’li yılların başında öne konumlandırıcı splinti tanıtmıştır. Öne konumlandırıcı splint mandibulayı interküspal pozisyondan daha önde bir pozisyonda konumlandıran interoklüzal bir splinttir. Apareyin amacı kondili diskin hemen arkasında konumlandırmaktır.

• Fakat bu apareyin uzun dönemde diskin yakalanmasını sağlamakta başarısız olduğu ve vakaların sadece %25 -36’sında hem ağrının hem de eklem seslerinin kesilmesinde başarılı olduğu tespit edilmiştir. Uygulamanın diğer bir komplikasyonu da posterior open-bitedır. Bu komplikasyon kondilin fossa içerisindeki orijinal pozisyonuna dönememesi sonucu oluşmaktadır (Okeson, 1991)

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ The maxillary anterior positioning appliance occluding with opposing teeth. The maxillary anterior positioning appliance is constructed with a ramp. This ramp prevents the patient’s mandible from retruding behind the appliance and guides the mandible forward into the desired position when the patient attempts to occlude.

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ • Tedavinin amacı mandibular pozisyonu kalıcı ve devamlı olarak değiştirmek değil, sadece retrodiskal dokuların adaptasyonunu sağlayacak şekilde geçici olarak değiştirmektir.

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ Endikasyonları: • Rediksiyonlu disk deplasmanı olan eklem içi düzensizlik vakalarında • Klik ve resiprokal kliği olan hastalarda sesi tedavi etmede • Retrodiskit gibi kondilin biraz önde konumlandırılmasının hasatayı rahatlatacağı enflamatuar eklem rahatsızlıklarında

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ • Ön konumlandırma splintinin redüksiyonsuz disk deplasmanlarının tedavisinde kullanımı kontrendikedir.

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ • Aparey üst dişlere tam olarak oturmalı, parmakla basıldığında veya hastanın alt dişleriyle temastayken tamamen stabil ve tutucu olmalı. Ayarlanan ileri konumda bütün alt dişler temas etmelidir

SPLİNT YAPIMI

Ayarlanan ileri pozisyonda splint, o pozisyondan ve o pozisyona doğru açma ve kapama sırasında eklem semptomlarını elimine etmelidir. Hareketin geri sınırlarında rehber rampa temas etmeli ve kapanışta alt çeneyi ayarlanan ileri pozisyona yönlendirmelidir. Aparey pürüzsüzce cilalanmalı ve çevre yumuşak dokularla uyum içinde olmalıdır.

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ • Apareyin 24 saat süreyle 3 -6 ay kullanılması önerilmektedir. Günümüzde hala belli bazı durumlarda kullanılmakla birlikte yeni literatürlerde kalıcı oklüzyon bozukluklarına neden olduğu için önerilmemektedir (Okeson, 2003).

ÖN KONUMLANDIRMA SPLİNTİ Kullanım sürelerinin tedavi başarısı üzerine etkisi konusunda kontrollü klinik çalışmalar yapmıştır. redüksiyonlu disk deplasmanı tedavisinde kullanılan ön konumlandırma splintlerinin ve ağrı disfonksiyon sendromunda kullanılan stabilizasyon splintlerinin gece, gündüz ve 24 saat kullanım başarısını değerlendirmişler ve düzelme gösteren hastaların oranının ön konumlandırma splintlerinde 24 saat kullanımda • %88, gece kullanımda %65 ve gündüz kullanımda %52 olduğunu, stabilizasyon splintini ise gece, gündüz ve 24 saat kullanımın hepsinde hastaların objektif ve subjektif verilerinde düzelme olduğu ancak bunun gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark göstermediğini belirtmişlerdir. •

ANTERİOR BİTE PLANE

ANTERİOR BİTE PLANE • Sadece mandibular ön dişlere temas eden bir apareydir. • Temel amacı: posterior dişleri birbirinden ayırmak ve bunların çiğneme sistemindeki fonksiyon ve disfonksiyonunu ortadan kaldırmaktır.

ANTERİOR BİTE PLANE Komplikasyonları: • Uzun süreli kullanımda dişlerde ortodontik hareket • Kondillerin retrodiskal dokular üzerine basınç yapacak şekilde konumlanması.

ANTERİOR BİTE PLANE • Lucia jig veya Anterior deprogrammer olarak bilinir. * İdeal bir ön rehberlik sağlayarak ve azı dişlerini temastan çıkararak aşırı kasılmış çiğneme kaslarını rahatlatır.

ANTERİOR BİTE PLANE Long ve ark: Ön ısırma plakları için kullanım süresi maksimum 10 gündür. Uzun süreli kullanımda arka dişlerde sürme ve oklüzal uyumsuzluklar gözlenebilir. (J. Prosthet. Dent 1995 73: 3168)

POSTERİOR BİTE PLANE

POSTERİOR BİTE PLANE • Metal linguar bar ile birbirine bağlanan arka mandibular dişlerle temas eden sert akrilik reçineden hazırlanan splintlerdir. • Kullanım amacı dikey boyutta ve alt çenenin konumunda major değişiklik sağlamaktır.

POSTERİOR BİTE PLANE • ENDİKASYONLARI: Dikey boyutta aşırı kayıpta Mandibulanın ön pozisyonunda esaslı değişiklikler yapmak gerektiğinde

POSTERİOR BİTE PLANE • En büyük engel arkın bir kısmını kapladığından uzun süre kulanımda ortodontik harekete neden olmasıdır • Kullanım süresi kısa olmalıdır.

PİVOLU SPLİNT

PİVOLU SPLİNT • İnterartiküler basıncın azaltılması fikriyle üretilmiştir. • Ön dişler birbirine yaklaştığı zaman 2. molar etrafında bir fulkrum oluştuğu, kondil foszerzeylerine binensadan uzağa ve aşağı doğru döndürdüğü düşünülmüş , böylece eklemin artiküler yüzeylerine binen yükün azalacağı zannedilmiştir.

PİVOLU SPLİNT • Sert akrilik reçineden hazırlanan ve tek bir arkı kaplayan ve her bir yarım çenede tek bir posterior temas alanının sağlandığı apareylerdir. • Bu temasında olabildiğince posteriorda olması istenir.

PİVOLU SPLİNT • Fakat çiğneme kaslarının uyguladıkları kuvvetlerin splintin temas noktasının posteriorunda yer alması nedeniyle eklemde distraksiyonun sadece çene ucundan yukarıya doğru ağız dışı bir kuvvet uygulandığı zaman oluşacağını savunan araştırmacılar da vardır.

PİVOLU SPLİNT

TEŞEKKÜRLER….