Projekt wspfinansowany jest ze rodkw Unii Europejskiej Europejskiego

Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków Samorządu Województwa Dolnośląskiego w ramach Pomocy Technicznej Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 -2013. Mechanizmy udzielania pomocy publicznej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 -2013 Kwiecień 2009 r.

Art. 87, ust. 1 TWE • Wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi. 2

Przesłanki pomocy publicznej • Transfer środków publicznych. • Korzyść ekonomiczna. • Selektywność. • Naruszenia lub groźba naruszenia konkurencji oraz wpływ na wymianę handlową. 3

Podmiot udzielający pomocy • Administracja centralna. • Administracja samorządowa. • Agencje rządowe. • Przedsiębiorcy publiczni. • Inne jednostki (m. in. fundacje, stowarzyszenia, agencje rozwoju regionalnego). 4

Korzyść ekonomiczna • Przekazywanie wsparcia o charakterze bezzwrotnym. • Udzielanie pożyczek/kredytów o oprocentowaniu poniżej stopy rynkowej. • Dokonywanie rozłożenia na raty/odroczenia płatności po stopie niższej od stopy rynkowej. • Poziom zabezpieczenia spłaty, w przypadku pożyczki/kredytu, jest niższy od standardów przyjętych na rynku. 5

Selektywność • Konkretny podmiot gospodarczy. • Grupa podmiotów działających w konkretnym sektorze gospodarki. • Podmioty działające w konkretnym regionie kraju. • Produkcja lub obrót konkretnymi rodzajami towarów i usług. 6

Zakłócenie konkurencji • Nie występuje, gdy wsparcie jest udzielane: • podmiotowi działającemu w lokalnej skali, który • nie świadczy usług na terenach przygranicznych. • Nie występuje, gdy kwota wsparcia jest niewielka. • Przesłanka jest spełniona jeżeli beneficjent prowadzi działalność na rynku otwartym na wewnątrzwspólnotową wymianę handlową. • Pojęcie wymiany handlowej obejmuje nie tylko przepływ towarów, ale również przepływ usług. • Sektor rolnictwa i transportu są w dużym stopniu otwarte na wewnątrzwspólnotową wymianę handlową i panują na nich wysoce konkurencyjne warunki. 7

Beneficjent pomocy • Podmiot prowadzący działalność gospodarcza, do której mają zastosowanie reguły konkurencji określone w przepisach części trzeciej tytułu VI rozdziału 1 TWE (art. 2 ust. 17 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej). • Wszelka działalność polegająca na oferowaniu towarów i usług na danym rynku jest działalnością gospodarczą (orzeczenia ETS z dnia 18 czerwca 1998 r. w sprawie C -35/96 Komisja przeciwko Włochom oraz w sprawach C -180/98– 184/98 Pavlov. 8

Beneficjent pomocy • Wszystkie kategorie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. • Niezależnie od formy prawnej i źródeł finansowania. • Nie ma znaczenia fakt, czy są nastawione na zysk (istotny jest fakt osiągania przychodu). • Podmioty sektora publicznego, w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. 9

Art. 87, ust. 3 TWE • Za zgodną ze wspólnym rynkiem może być uznana: • pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia, • pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa Członkowskiego, • pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem, 10

Art. 87, ust. 3 TWE • Za zgodną ze wspólnym rynkiem może być uznana: • pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji we Wspólnocie w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem, • inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją, stanowiąc większością kwalifikowaną, na wniosek Komisji. 11

Kategorie pomocy publicznej • Pomoc regionalna. • Pomoc horyzontalna. • Pomoc sektorowa. • Pomoc de minimis – jako osobna kategoria, nie spełniająca zdaniem KE wszystkich przesłanek art. 87, ust. 1 TWE. 12

Dzień udzielenia pomocy publicznej • Dzień nabycia prawa do otrzymania pomocy (podpisanie umowy o udzielenie pomocy, wydanie decyzji). • W przypadku, gdy nie ma obowiązku wydania decyzji będzie to dzień: • złożenia deklaracji (określa ona wartość udzielonej pomocy), • w którym upływa termin złożenia zeznania rocznego (w przypadku pomocy w formie ulgi), • dzień przysporzenia korzyści finansowej. 13

Pomoc publiczna w RPO 2007 -2013 • Art 21 Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju: • W zakresie, w którym finansowanie projektów w ramach programów operacyjnych stanowi pomoc spełniającą przesłanki określone w art. 87 ust. 1 TWE albo pomoc de minimis, do tego finansowania mają zastosowanie szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy. • Podmiotami udzielającymi pomocy są IZ, IP albo IW. • Właściwy minister albo minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe przeznaczenie, warunki i tryb udzielania pomocy. 14

Program pomocowy • Akt normatywny – ustawa, rozporządzenie, uchwała podatkowa. • Można dokonać wypłat pomocy indywidualnej na rzecz generalnie i abstrakcyjne określonych przedsiębiorców (bez konieczności stosowania dalszych środków implementujących). 15

Pomoc indywidualna • Nieprzyznawana na podstawie programu pomocowego. • Przyznawana na podstawie programu pomocowego i wymagająca indywidualnego zgłoszenia do KE. 16

Wariant 1 udzielania pomocy publ. Podmiot udzielający pomocy Instytucja organizująca konkurs Beneficjent pomocy Beneficjent (projektodawca) Umowa o dofinansowanie projektu 17

Wariant 2 udzielania pomocy publ. IOK Podmiot udzielający pomocy Instytucja organizująca konkurs Umowa o dofinansowanie projektu Beneficjent (projektodawca) Umowa partnerstwa Beneficjent pomocy 18

Zwrot pomocy publicznej • Pomoc przyznana bezprawnie: pomoc nowa, wprowadzona w życie z naruszeniem procedury przewidzianej we właściwych rozporządzeniach MRR w sprawie udzielania pomocy publicznej. • Pomoc świadczona niezgodnie z przeznaczeniem: pomoc wykorzystania przez beneficjenta z naruszeniem warunków podpisanej umowy o udzieleniu pomocy. 19

Zwrot pomocy publicznej • Skutki dla podmiotów udzielających pomocy: • brak skutków, • ewentualna odpowiedzialność służbowa, • odpowiedzialność odszkodowawcza. • Skutki dla beneficjentów pomocy: • zwrot pomocy niezgodnej, • zapłata odsetek, • zakaz udzielenia nowej pomocy do czasu zwrotu. 20

DEFINICJA MŚP

Definicja MSP Kryterium niezależności Roczne jednostki robocze Suma bilansowa Roczny obrót 22

Progi i pułapy MSP Kategoria firmy RJR Roczny obrót Bilans roczny Średnie < 250 ≤ 50 mln € ≤ 43 mln € Małe < 50 ≤ 10 mln € Mikro < 10 ≤ 2 mln € 23

Przedsiębiorstwa niezależne Beneficjent pomocy posiada mniej niż 25% kapitału lub głosów w innym przedsiębiorstwie. < 25% Beneficjent pomocy Inne przedsiębiorstwo posiada mniej niż 25% kapitału lub głosów w beneficjencie pomocy. Inne przedsiębiorstwo < 25% 24

Przedsiębiorstwa partnerskie Beneficjent pomocy posiada co najmniej 25%, lecz nie więcej niż 50% kapitału lub głosów w innym przedsiębiorstwie. 25%-50% Beneficjent pomocy Inne przedsiębiorstwo posiada co najmniej 25%, lecz nie więcej niż 50% kapitału lub głosów w beneficjencie pomocy. Inne przedsiębiorstwo 25%-50% 25

Obliczanie danych przedsiębiorstw partnerskich 25% Aby obliczyć liczbę zatrudnionych (RJR) i dane finansowe beneficjenta pomocy (A), dodajemy odpowiednie procenty danych dla przedsiębiorstw partnerskich B, C i D. % 33 49 % Dane beneficjenta pomocy 100% A + 25% B + 33% C + 49 % D 26

Przedsiębiorstwa związane Beneficjent pomocy posiada ponad 50% głosów udziałowców w innym przedsiębiorstwie. > 50% Beneficjent pomocy Inne przedsiębiorstwo posiada ponad 50% głosów udziałowców w beneficjencie pomocy. Inne przedsiębiorstwo > 50% 27

Obliczanie danych przedsiębiorstw związanych 60% Ponieważ w każdym z przypadku udział wynosi powyżej 50%, przy obliczaniu liczby zatrudnionych (RJR) i pułapów finansowych beneficjenta pomocy (A) należy wziąć 100% danych z przedsiębiorstw związanych B, C, D. % 51 95 % Dane beneficjenta pomocy 100% A + 100% B + 100% C + 100% D 28

Progi i pułapy dla MSP • Utrata bądź uzyskanie statusu małego lub średniego przedsiębiorcy może nastąpić, jeżeli spełnione są kryteria przez co najmniej dwa okresy obrachunkowe. • W przypadku nowo powstałego przedsiębiorstwa, którego sprawozdania finansowe nie zostały jeszcze zatwierdzone, dane do badania należy wprowadzić z dokonanego w trakcie roku obrachunkowego oszacowania. 29

Wyjątki • Przedsiębiorstwo będzie uznane za niezależne nawet, gdy udziały na poziomie 25%-50% będą w nim posiadały: • publiczne korporacje inwestycyjne, spółki kapitałowe podwyższonego ryzyka, osoby fizyczne lub grupy osób prowadzące regularną działalność inwestycyjną podwyższonego ryzyka, które inwestują kapitał własny w przedsiębiorstwa nienotowane na giełdzie, • tzw. anioły biznesu („business angels”), • uniwersytety lub niedochodowe ośrodki badawcze, • inwestorzy instytucjonalni łącznie z regionalnymi funduszami rozwoju, • samorządy lokalne z rocznym budżetem nieprzekraczającym 10 milionów euro oraz liczbą mieszkańców poniżej 5000. 30

SZCZEGÓŁOWE WARUNKI UDZIELANIA POMOCY REGIONALNEJ

Podstawowe przepisy • Rozporządzenie Komisji (WE) NR 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 • Rozporządzenie z dnia 11 października 2007 r. MRR w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych. • Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej, lecznictwa uzdrowiskowego w ramach regionalnych programów operacyjnych (projekt). 32

Wykluczenia z możliwości wsparcia • Sektor górnictwa węgla (definicja w Rozporządzeniu Rady (WE) 1407/2002 z 23. 07. 2002 r. w sprawie pomocy państwa dla przemysłu węglowego): • węgiel – wysokiej, średniej i niskiej klasy węgiel kategorii A i B w rozumieniu międzynarodowej klasyfikacji ustanowionej przez Europejską Komisję Gospodarczą ONZ. • Sektor hutnictwa żelaza i stali (definicja w załączniku I do Wytycznych w sprawie KPR z 04. 03. 2006 r. ). • Sektor włókien syntetycznych (definicja w załączniku II do Wytycznych w sprawie KPR z 04. 03. 2006 r. ). • Sektor transportu (definicja w Sekcji H Transport i Gospodarka Magazynowa PKD) – w zakresie zakupu środków transportu. 33

Wykluczenia z możliwości wsparcia • Sektor budownictwa okrętowego (definicja w Zasadach ramowych dotyczących pomocy państwa dla przemysłu stoczniowego z 30. 12. 2003 r. ): • pełnomorski statek handlowy z własnym napędem: statki pasażerskie, towarowe, specjalistyczne (lodołamacze, pogłębiarki), holowniki, statki rybackie, niewykończone kadłuby tychże. • Sektor rybołówstwa i akwakultury (definicja w Rozporządzeniu Rady (WE) 104/2000 z 17. 12. 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury). • Produkcja podstawowa produktów zamieszczonych w Załączniku I do TWE 34

Wykluczenia z możliwości wsparcia • Wytwarzanie oraz obrót produktami mającymi imitować lub zastępować mleko i przetwory mleczne (definicja w Rozporządzeniu Komisji (EWG) nr 1898/87 z 02. 07. 1987 r. w sprawie ochrony oznaczeń stosowanych w obrocie mlekiem i przetworami mlecznymi). • Przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji ekonomicznej. • Działalność związana z eksportem: • bezpośrednio związana z ilością, eksportowanych produktów, • ustanowienie i obsługa sieci dystrybucji • wydatki bieżące działalności eksportowej. • Pomoc uwarunkowana pierwszeństwem użycia towarów produkcji krajowej przed towarami importowanymi. 35

Wykluczenia z możliwości wsparcia • Podmioty na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z decyzji wydanej przez Komisję Europejską, uznającej pomoc za niezgodną z prawem oraz z wspólnym rynkiem: • • Huta Częstochowa, Grupa Technologiczna Buczek, Arcelor Huta Warszawa, strona z decyzjami KE http: //europa. eu. int/comm/competition/state_aid/register/ii/by_m s_pol. html. • Realizacja projektów, które zostały rozpoczęte przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. 36

Przeznaczenie pomocy • Pomoc na nowe inwestycje (inwestycje początkowe). • Pomoc na tworzenie miejsc pracy w związku z nową inwestycją. 37

Definicja nowej inwestycji • Nowa inwestycja oznacza inwestycję w aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego bądź rozpoczęciem działalności, która wiąże się z zasadniczą zmianą produktu lub procesu produkcyjnego w istniejącym przedsiębiorstwie. • Nowa inwestycja oznacza również inwestycje w transfer technologii poprzez nabycie praw patentowych, licencji, know-how lub nieopatentowanej wiedzy technologicznej. 38

Definicja nowej inwestycji • Za nową inwestycję można również uznać zainwestowanie kapitału trwałego w formie kupna zakładu, który został zlikwidowany lub zostałby zlikwidowany, gdyby nie został kupiony, chyba że dany zakład należy do przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji. 39

Inwestycje - wydatki kwalifikowane • Nieruchomości zabudowane. • Nieruchomości niezabudowane. • Infrastruktura towarzysząca. • Środki trwałe: maszyny, urządzenia z wyłączeniem zakupu środków transportu w przedsiębiorstwach prowadzących działalność transportową. • Wartości niematerialne i prawne (100% - MSP, 50% pozostałe). 40

Formalne warunki udzielenia pomocy • Efekt zachęty • Inwestycja musi być utrzymana w regionie przez okres pięciu lat od dnia jej zakończenia (trzech lat w przypadku MSP) • Min. 25% wkładu własnego. 41

Maksymalna intensywność pomocy • 50% kk. - łódzkie, małopolskie, lubelskie, podkarpackie, świętokrzyskie, podlaskie, lubuskie, opolskie, kujawskopomorskie, warmińsko-mazurskie. • 40% kk. - śląskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie, dolnośląskie, pomorskie, do 31. 12. 2010 r. mazowieckie (za wyjątkiem Warszawy). • 30% kk. - Warszawa, od 01. 2011 mazowieckie. Dodatkowe premie (z wyłączeniem przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze transportu): + 20 pp. – małe przedsiębiorstwo, + 10 pp. – średnie przedsiębiorstwo. 42

Kumulacja pomocy • W przypadku realizacji projektu inwestycyjnego przy jednoczesnym korzystaniu z pomocy na inwestycje i na tworzenie miejsc pracy, łączną wartość pomocy oblicza się jako iloczyn maksymalnej intensywności pomocy (wynikającej z mapy pomocy regionalnej) oraz wyższej z dwóch kategorii kosztów: nowej inwestycji lub dwuletnich kosztów zatrudnienia nowych pracowników. 43

SZCZEGÓŁOWE WARUNKI UDZIELANIA POMOCY NA USŁUGI DORADCZE DLA MŚP

Podstawowe przepisy • Rozporządzenie Komisji (WE) NR 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 • Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy na usługi doradcze dla mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców w ramach regionalnych programów operacyjnych. 45

Wykluczenia z możliwości wsparcia • Sektor górnictwa węgla (definicja w Rozporządzeniu Rady (WE) 1407/2002 z 23. 07. 2002 r. w sprawie pomocy państwa dla przemysłu węglowego): • węgiel – wysokiej, średniej i niskiej klasy węgiel kategorii A i B w rozumieniu międzynarodowej klasyfikacji ustanowionej przez Europejską Komisję Gospodarczą ONZ. • Sektor rybołówstwa i akwakultury (definicja w Rozporządzeniu Rady (WE) 104/2000 z 17. 12. 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury). • Produkcja podstawowa produktów zamieszczonych w Załączniku I do TWE. • Podmioty w trudnej sytuacji ekonomicznej. • Podmioty na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z decyzji wydanej przez Komisję Europejską, uznającej pomoc za niezgodną z prawem oraz z wspólnym rynkiem. • Działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury (definicja za Rozporządzeniem Rady (WE) 104/2000 z 17. 12. 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury). • Działalność związana z wywozem. 46

Wydatki kwalifikowane • Refundacja wydatków poniesionych na zakup usług doradczych od podmiotów zewnętrznych. • Wykluczony jest zakup usług z zakresu doradztwa: • podatkowego, • prawnego, • reklamowego, które stanowią element stałej lub okresowej działalności przedsiębiorcy lub są związane z jego bieżącymi wydatkami operacyjnymi. 47

Maksymalna intensywność pomocy • Do 50% wydatków kwalifikowanych związanych z zakupem usług doradczych od podmiotów zewnętrznych w odniesieniu do beneficjenta pomocy. 48

SZCZEGÓŁOWE WARUNKI UDZIELANIA POMOCY NA SZKOLENIA

Podstawowe przepisy • Rozporządzenie Komisji (WE) NR 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 • Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy na szkolenia w ramach regionalnych programów operacyjnych. 50

Wykluczenia z możliwości wsparcia • Sektor górnictwa węgla. • Podmioty na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z decyzji wydanej przez Komisję Europejską. • Realizacja projektów, które zostały rozpoczęte przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. 51

Szkolenie ogólne • Szkolenie teoretyczne lub praktyczne, prowadzące do zdobycia kwalifikacji nieprzydatnych w ogóle lub przydatnych w niewielkim stopniu na obecnym lub przyszłym stanowisku pracy u danego przedsiębiorcy, które będzie on mógł wykorzystać w innych przedsiębiorstwach lub na innych polach działalności zawodowej. 52

Szkolenie specjalistyczne • Szkolenie teoretyczne lub praktyczne, prowadzące do zdobycia przez pracownika kwalifikacji zasadniczo i bezpośrednio przydatnych na obecnym lub przyszłym stanowisku pracy u danego przedsiębiorcy oraz bezpośrednio powiązanych ze specyfiką prowadzonej przez niego działalności, których nie będzie mógł on wykorzystać lub też będzie mógł wykorzystać w ograniczonym stopniu w innych przedsiębiorstwach lub na innych polach 53 działalności zawodowej.

Pracownik w gorszym położeniu • Nie ukończył 25 lat oraz przed podjęciem zatrudnienia u przedsiębiorcy delegującego go na szkolenie pozostawał bez zatrudnienia lub nie prowadził działalności gospodarczej. • Ukończył 45 lat oraz posiada wykształcenie co najwyżej gimnazjalne. • Osoba niepełnosprawna. 54

Pracownik w gorszym położeniu Jest zatrudniony u przedsiębiorcy delegującego go na szkolenie dłużej niż 6 miesięcy, a przed podjęciem zatrudnienia u tego przedsiębiorcy : • pozostawał bez zatrudnienia lub nie prowadził działalności gospodarczej przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy w ciągu ostatnich 24 miesięcy poprzedzających dzień zatrudnienia u przedsiębiorcy, • pozostawał bez zatrudnienia lub nie prowadził działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 36 miesięcy poprzedzających dzień zatrudnienia u przedsiębiorcy. 55

Wydatki kwalifikowalne • Wynagrodzenia osób prowadzących szkolenie. • Podróże służbowe osób prowadzących szkolenie, przedsiębiorców oraz pracowników przedsiębiorców oddelegowanych na szkolenie (w tym noclegi uczestników i trenerów). • Przygotowanie materiałów szkoleniowych oraz ich dostawę. • Najem, dzierżawa lub leasing pomieszczeń lub sprzętu związanych bezpośrednio z realizacją szkolenia. • Pokrycie innych kosztów bieżących szkolenia, w tym kosztów egzaminów. 56

Wydatki kwalifikowalne • Amortyzacja sprzętu i wyposażenia w zakresie, w jakim jest on wykorzystywany do realizacji szkolenia. • Koszty poradnictwa i doradztwa w zakresie, w jakim dotyczą projektu szkoleniowego, w tym koszty diagnozy potrzeb szkoleniowych przedsiębiorców. • Wynagrodzenia przedsiębiorców lub pracowników przedsiębiorców oddelegowanych na szkolenie obliczone za czas ich faktycznego uczestnictwa w szkoleniu – do wysokości sumy kwot pozostałych wydatków kwalifikowanych. 57

Intensywność pomocy • Szkolenie szczególne – 35%, • + 10 pp. w przypadku gdy projektodawcą jest MSP, • + 10 pp. jeśli szkoleni są pracownicy znajdujący się w gorszym położeniu. • Szkolenie ogólne – 60%, • + 20 pp. w przypadku gdy projektodawcą jest MSP, • + 10 pp. jeśli szkoleni są pracownicy znajdujący się w gorszym położeniu. 58

Warunek dodatkowy • Jeżeli szkolenie zawiera elementy szkolenia specjalistycznego i ogólnego, których nie można rozdzielić celem wyliczenia intensywności pomocy lub specjalistyczny lub ogólny charakter szkolenia nie może być ustalony, przysługuje intensywność pomocy przewidziana dla szkoleń specjalistycznych. • Wartość jednego projektu szkoleniowego nie może przekroczyć 2 mln euro. 59

SZCZEGÓŁOWE WARUNKI UDZIELANIA POMOCY DE MINIMIS

Podstawowe przepisy • Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis • Rozporządzenie MRR z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych. 61

Wykluczenia z możliwości wsparcia • Produkcja podstawowa produktów rolnych wymienionych w Załączniku I do TWE. • Przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych, jeżeli: • wartość pomocy jest ustalana na podstawie ceny lub ilości produktów rolnych zakupionych od pierwotnych producentów lub wprowadzonych na rynek przez podmioty gospodarcze objęte pomocą, • udzielenie pomocy zależy od przekazania jej części lub całości producentom. • Działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury (definicja w Rozporządzeniu Rady (WE) 104/2000 z 17. 12. 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury). 62

Wykluczenia z możliwości wsparcia • Działalność w sektorze górnictwa (definicja w Rozporządzeniu Rady (WE) 1407/2002 z 23. 07. 2002 r. w sprawie pomocy państwa dla przemysłu węglowego). • Działalność związana z eksportem. • Przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji ekonomicznej. • Podmioty na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z decyzji wydanej przez Komisję Europejską, uznającej pomoc za niezgodną z prawem oraz z wspólnym rynkiem: • • Huta Częstochowa, Grupa Technologiczna Buczek, Arcelor Huta Warszawa, strona z decyzjami KE http: //europa. eu. int/comm/competition/state_aid/register/ii/by_ms_pol. ht ml. 63

Wykluczenia z możliwości wsparcia • Działalność uwarunkowana użyciem towarów produkcji krajowej na niekorzyść towarów przywożonych. • Działalność w sektorze drogowego transportu towarów (PKD 49. 41), tj. : • przewozy towarów realizowane środkami transportu drogowego przystosowanymi do przewozu: dłużyc, inwentarza żywego, towarów zamrożonych lub schłodzonych, towarów ciężkich, towarów masowych, włączając transport cysternami mleka z gospodarstw rolnych, samochodów, odpadów i materiałów wtórnych, z wyłączeniem ich zbierania i usuwania, • wynajem samochodów ciężarowych z kierowcą, • transport towarów pojazdami napędzanymi siłą mięśni ludzkich lub ciągnionymi przez zwierzęta, w zakresie zakupu środków transportu. • Realizacja projektów, które zostały rozpoczęte przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. 64

Podmiot w trudnej sytuacji ekonomicznej • Przedsiębiorstwo zagrożone: • przy pomocy środków własnych, ani środków, które mogłoby uzyskać od właścicieli (akcjonariuszy) lub wierzycieli, nie jest w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji władz publicznych prawie na pewno doprowadzą do zniknięcia z rynku przedsiębiorstwa w perspektywie krótkolub średnioterminowej. • Sztywne przesłanki przedsiębiorstwa zagrożonego (pkt. 10): • ponad połowa kapitału spółki została utracona, w tym ponad ¼ w okresie ostatnich 12 miesięcy, • spółka spełnia przesłanki upadłości. • Miękkie przesłanki przedsiębiorstwa zagrożonego (pkt. 11): • rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżka produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek, zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto. 65

Definicja podmiotu w trudnej sytuacji ekonomicznej • W przypadku spółki kapitałowej: • strata z lat ubiegłych oraz strata z bieżącego roku podatkowego łącznie wynosiła więcej niż 50% kapitału zakładowego (założycielskiego, początkowego) spółki, oraz • strata z poprzedniego roku podatkowego będzie wynosiła więcej niż 25% kapitału zakładowego (założycielskiego, początkowego) spółki. • W przypadku podmiotu nie będącego spółką kapitałową –: • strata z lat ubiegłych oraz strata z bieżącego roku podatkowego łącznie wynosiła więcej niż 50% majątku przedsiębiorstwa, oraz • strata z poprzedniego roku podatkowego będzie wynosiła więcej niż 25% majątku przedsiębiorstwa. • Objęty postępowaniem upadłościowym (zgodnie z ustawą z dnia 28. 02. 2003 r. - "Prawo upadłościowe i naprawcze„). • Przedsiębiorca ubiegający się o pomoc na ratowanie i restrukturyzację. 66

Rolnictwo • Art. 32 TWE: Przez produkty rolne należy rozumieć płody ziemi, produkty pochodzące z hodowli i rybołówstwa oraz produkty pierwszego przetworzenia będące w bezpośrednim związku z ww. produktami. • Lista produktów rolnych została wymieniona w Załączniku I do TWE. • Uszczegółowienie treści Załącznika I TWE zawarte jest w Rozporządzeniu Komisji nr 1214/2007 z dnia 20 września 2007 r. zmieniającego załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej. 67

Pomoc de minimis w transporcie • Wykluczona jest możliwość zakupu pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów, dopuszczalny jest jednak remont lub modernizację posiadanych pojazdów. • Modernizacja posiadanego pojazdu, np. wyposażenie auta w skrzynię termoizolacyjną (chłodnię), także kwalifikuje się do uzyskania pomocy de minimis. • Zakup minibusów przystosowanych do przewozu osób, kwalifikuje się do uzyskania pomocy de minimis, o ile w PKD przedsiębiorcy nie będzie wpisu umożliwiającego równocześnie prowadzenie działalności w zakresie transportu towarów. 68

Elastyczność pomocy de minimis • Jaki jest katalog kosztów kwalifikowanych w odniesieniu do pomocy de minimis? • Jaka jest maksymalna intensywność pomocy de minimis? 69

Maksymalna wielkość pomocy de minimis • Globalna wartość pomocy de minimis uzyskanej przez beneficjenta pomocy nie może przekroczyć wysokości: • 200 tys. euro, lub • 100 tys. euro – w przypadku beneficjenta pomocy prowadzącego działalność w sektorze transportu drogowego, w okresie bieżącego roku kalendarzowego oraz dwóch lat kalendarzowych go poprzedzających. • Obowiązek ustalenia wysokości uzyskanej pomocy de minimis najpóźniej do dnia podpisania umowy z beneficjentem pomocy. 70

Szczególne zasady dotyczące spółek • Gdy o pomoc de minimis we własnym imieniu występuje wspólnik w spółce, aby zsumować uzyskaną przez niego pomoc de minimis, należy doliczyć pomoc udzieloną spółce, w której wspólnik ten ma udziały, obliczoną proporcjonalnie do wielkości jego udziału w zyskach spółki. • Gdy o pomoc de minimis występuje spółka (wspólnicy w imieniu spółki), wtedy należy zsumować pomoc de minimis udzieloną spółce (zaświadczenia de minimis na spółkę) z wszelką pomocą udzieloną bezpośrednio wspólnikom (zaświadczenia de minimis na wspólnika). 71

Zaświadczenia o pomocy de minimis • Rozporządzenie RM z dnia 20. 03. 2007 r. w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie i rybołówstwie (Dz. U. Nr 53, poz. 354). • Zawartość: • • • data wydania, pieczęć podmiotu udzielającego pomocy, nazwa, numer NIP, siedziba i adres podmiotu udzielającego pomocy, określenie beneficjenta pomocy de minimis albo pomocy de minimis w rolnictwie i rybołówstwie, dzień udzielenia pomocy, wartość pomocy brutto w złotych i w euro, stwierdzenie, że udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis albo pomocy de minimis w rol. i ryb. , wskazanie podstawy prawnej udzielenia pomocy, dane osoby upoważnionej do wydania zaświadczenia. 72

Zaświadczenia o pomocy de minimis • Zaświadczenia wydawane są w dniu udzielenia pomocy: • gdy pomoc jest przyznawana na podstawie decyzji, to wraz z tą decyzją w dniu jej wydania. • gdy pomoc jest udzielana jako ulga podatkowa na podstawie aktu normatywnego bez wymogu wydania decyzji - w ciągu dwóch miesięcy od dnia udzielenia pomocy publicznej (przedsiębiorca może wystąpić o wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis przed upływem tego terminu). 73

Kumulacja pomocy • Pomoc de minimis należy łączyć z pomocą państwa w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych, w przypadku gdyby taka kumulacja miała skutkować osiągnięciem wyższego poziomu intensywności pomocy niż ustalony pod kątem specyficznych uwarunkowań każdego przypadku w przepisach wspólnotowych lub decyzji przyjętej przez Komisję. 74

Pomoc w sektorze transportu

Sektor transportu a pomoc publiczna • Projekty infrastrukturalne. • Projekty przewidujące zakup taboru. • Projekty przewidujące budowę infrastruktury towarzyszącej: • przystanki, zatoczki, • zajezdnie, • tory tramwajowe, trakcje trolejbusowe. 76

Zakup taboru • Państwa Członkowskie mają obowiązek zapewnienia, aby usługi w ogólnym interesie gospodarczym były świadczone na podstawie zasad i na warunkach pozwalających Państwom Członkowskim na wypełnianie ich zadań. • Przedsiębiorstwa świadczące usługi w ogólnym interesie gospodarczym podlegają regułom konkurencji, o ile ich stosowanie stanowi przeszkód w wykonywaniu powierzonych im zadań. 77

Zakup taboru • Usługi te mają na celu wspieranie spójności społecznej i terytorialnej Unii Europejskiej. • Państwa Członkowskie mają obowiązek zapewnienia, aby usługi te były świadczone na podstawie zasad i na warunkach pozwalających Państwom Członkowskim na wypełnianie ich zadań. • Przedsiębiorstwa świadczące usługi w ogólnym interesie gospodarczym podlegają regułom konkurencji, o ile ich stosowanie stanowi przeszkód w wykonywaniu powierzonych im zadań. 78

Rekompensata za świadczenie usług • Rekompensata za świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym może zostać uznana za zgodną z art. 87 ust. 2 TWE i zwolniona z obowiązku notyfikacji po spełnieniu warunków określonych w Decyzji Komisji z dnia 28. 11. 2005 r. w sprawie stosowania art. 86 ust. 2 Traktatu WE do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym (2005/842/WE). 79

Warunki uznania usług za zgodnie z rynkiem • Przedsiębiorstwo musi wywiązywać się ze zobowiązań świadczenia nałożonych usług, a zobowiązania te powinny być ściśle określone. • Wysokość rekompensaty nie może przekraczać kwoty niezbędnej do pokrycia części/całości kosztów związanych ze świadczeniem usług, przy uwzględnieniu odpowiednich wpływów i rozsądnego zysku. • Wybór przedsiębiorstwa, co do zasady, powinien być dokonany w drodze zamówienia publicznego. 80

Warunki uznania usług za zgodnie z rynkiem • Wartość rekompensaty musi być wcześniej ustanowiona w obiektywny i przejrzysty sposób. • W przypadku prowadzenia przez przedsiębiorstwo działalności w zakresie jak i poza zakresem świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym należy wprowadzić oddzielną księgowość dla obu działalności (propozycja usunięcia tego warunku). 81

Orzeczenie ETS w sprawie C-280/00 Altmark Trans • Niemiecka firma transportowa Altmark Trans Gmb. H otrzymała licencje i subwencje na przewozy autobusowe w Niemczech. • Władze niemieckie odmówiły przyznania takich samych licencji konkurencyjnej firmie, która wniosła sprawę do niemieckiego sądu, twierdząc, że Altmark nie jest finansowo rentowny i nie był zdolny do utrzymania się na rynku bez subwencji publicznych i dlatego przyznanie mu licencji było niezgodne z prawem. 82

Orzeczenie ETS w sprawie C-280/00 Altmark Trans • Obowiązek rozdzielenia kosztów, jeżeli podmiot świadczy też usługi innego rodzaju. • możliwość zaliczenia kosztów inwestycji. • koszty ogólne proporcjonalnie wliczane do rekompensaty. • Wszelkie dochody z tytułu zleconych zadań publicznych. • Rozsądny zysk stanowi średnia stopa zwrotu z ostatnich lat w danym sektorze. 83

Pomoc dla instytucji kultury, edukacji oraz służby zdrowia

Krajowy system edukacji • Orzeczenie ETS w sprawie 263/86 Humbel & Edel: • nauczanie w ramach krajowego systemu edukacji nie ma charakteru usługi w rozumieniu art. 50 TWE, • poprzez krajowy system edukacji państwo realizuje obowiązki wobec ludności w dziedzinie kulturalnej, socjalnej i edukacyjnej, • system jest z zasady finansowany ze środków publicznych, • nie ma znaczenia fakt, że niekiedy rodzice lub uczniowie ponoszą opłaty (wpisowe), pokrywające częściowo wydatki związane z działaniem systemu. Brak pobierania opłat nie wyklucza automatycznie pomocy publicznej. 85

Krajowy system edukacji • Art. 149 TWE: • państwa członkowskie są odpowiedzialne za treść nauczania i organizację systemów edukacyjnych. • W Polsce krajowy system edukacyjny regulują: • ustawa o systemie oświaty: • • przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, • ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym: • • studia (dzienne, zaoczne, wieczorowe), studia doktoranckie, studia podyplomowe (? ), kursy dokształcające (? ). 86

Krajowy system edukacji 87

Decyzja Komisji (WE) NN 54/2006 Prerov Logistics College – Czechy • • • Czy zajęcia prowadzone przez jednostkę edukacyjną są nieodpłatne? Jaka jest liczba kierunków nauczania oraz studentów/uczniów? Czy są studenci/uczniowie z innych regionów lub państw członkowskich? W jakim języku prowadzone są zajęcia? Czy jednostka edukacyjna jest zlokalizowana przy granicy z innym państwem członkowskim? • Czy jednostka edukacyjna prowadzi działania reklamowe lub marketingowe zmierzające do pozyskania studentów/uczniów z innych państw członkowskich? • Czy jest możliwość rozdzielenia działalności gospodarczej od działalności w ramach krajowego systemu kształcenia? • Czy jest możliwy wybór operatora do działalności gospodarczej stanowiącej uzupełnienie projektu? 88

Decyzja Komisji (WE) NN 168/2004 Włoskie szkoły zawodowe • Pomoc umacniająca pozycję podmiotu na rynku wspólnotowym, wpływa tym samym na sam rynek wspólnotowy. • Brak bezpośredniego prowadzenia działalności na rynkach innych państw członkowskich przez beneficjenta a także brak faktycznej wymiany handlowej pomiędzy państwami członkowskimi w danym segmencie rynku nie wystarczą aby wykluczyć wpływ pomocy na wymianę handlową. • Aktywność jednostki edukacyjnej na poziomie ponadregionalnym (więc również ogólnokrajowym) przy dużym obrocie handlowym jednostki pozwala przypuszczalnie pokonywać przeszkody ograniczające rozpowszechnianie oferty na rynku wspólnotowym. 89

Decyzja Komisji (WE) NN 168/2004 Włoskie szkoły zawodowe • Wnioski: • Wyodrębnienie księgowe usług oświatowych o charakterze społecznym od rynkowych usług edukacyjnych. • Usługi edukacyjne o charakterze społecznym w ramach krajowego systemu kształcenia nie podlegają zasadom pomocy publicznej ustanowionym w art. 87 TWE. • Usługi edukacyjne, które są oferowane na rynku za odpłatnością, niemieszczące się w ramach krajowego systemu edukacji, będą podlegały ocenie na 90 podstawie art. 87 TWE.

Orzeczenie ETS C-157/99 B. S. M. Geraets–Smits/Stichting Ziekenfonds • Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wykonywanie usług medycznych kwalifikowane jest jako działalność gospodarcza niezależnie od tego, czy koszty świadczonych usług są pokrywane bezpośrednio przez pacjenta, czy też przez władze publiczne bądź fundusze zdrowia. • W związku z tym, należy przyjąć, że na gruncie prawa wspólnotowego, zarówno publiczne jak i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej (nzoz) traktowane są jako podmioty prowadzące działalność gospodarczą, a tym samym, co do zasady, podlegające przepisom o pomocy publicznej. 91

Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej • Można przyjąć, iż wsparcie udzielane w zakresie usług medycznych świadczonych w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia przez publiczne ZOZ-y na podstawie kontraktów z NFZ (w 100 proc. ) nie będzie podlegać zasadom pomocy publicznej ponieważ usługi te: • adresowane są co do zasady do obywateli polskich (odsetek korzystających cudzoziemców jest bardzo niewielki – na warunkach przewidzianych polskim prawem, np. w sytuacji nagłego zachorowania, wypadku, urazu, zagrożenia życia lub zdrowia), • świadczone są w ramach systemu stworzonego w ramach zadań państwa dotyczących ochrony zdrowia obywateli (nawet jeśli częściowo płatne – należą do tzw. koszyka świadczeń gwarantowanych ustalonego przez władze państwa). 92

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej • ZOZ-y są bardzo zróżnicowane (mogą działać w różnych formach prawnych i być tworzone przez różne podmioty, w tym prywatne; mogą uczestniczyć w publicznym systemie opieki zdrowotnej i działać poza nim, na zasadach czysto komercyjnych). • NZOZ-y mogą być wspierane ze środków publicznych (programów operacyjnych) w tej części, w jakiej realizują świadczenia z zakresu publicznego systemu ochrony zdrowia (zakontraktowane z NFZ) – w tej części mogą otrzymać dofinansowanie na maksymalnym poziomie (w tym zakresie są więc traktowane na równi z publicznymi zoz –ami). • Dofinansowanie ze środków programu operacyjnego udzielone nzoz nie będzie stanowiło pomocy publicznej, jeżeli będzie wykorzystane w całości na cele związane z wykonywaniem usług w ramach kontraktu z NFZ. 93

Turystyka i kultura w decyzjach KE • N 497/2006 Miejska sala koncertowa – Prerov, Czechy • N 276/2007 Cele kulturalne ERDF, Węgry (program pomocowy) • N 258/2000 Baseny w Dorsten, Niemcy • NN 50/2007 Muzea federalne, Austria (program pomocowy), • NN 14/01 Terra Mitica SA, Hiszpania (park rozrywki). 94

Eliminowanie pomocy publicznej • Rozdzielenie działalności powinno odbywać z zachowaniem zasad przejrzystości, określonych przez Komisję Europejską. • Wybór operatora powinien nastąpić zgodnie z zasadami otwartości, bezwarunkowości i niedyskryminacyjności (zgodnie z XXIII Raportem Komisji Europejskiej nt. Polityki Konkurencji). 95

Dziękuję za uwagę Marcin Cichowicz m. cichowicz@efd. com. pl Kontakt: Europejskie Forum Doradztwa Ul. Żabi Kruk 7 A/2, 80 -822 Gdańsk Tel. /Fax. 058 717 48 99 E-mail: efd@efd. com. pl 96