Doc dr sc Ivo Ivi AKUTNE RESPIRATORNE INFEKCIJE

Doc. dr. sc. Ivo Ivić AKUTNE RESPIRATORNE INFEKCIJE (ARI) 1. 2. 3. 4. Respiratorni katari Bronhiolitis Gripa Pneumonije 1

RESPIRATORNI KATARI ARI- najčešće sinonim za resp. katare 2

n + n n Spojnica oka Paranazalne šupljine Srednje uho 3

Epidemiologija n Načešća bolest ljudi n Mala djeca: i do 7 -8 x godišnje n Zimska seozona n Kapljični put širenja 4

Klinička podjela respiratonih katara n Obična prehlada q malo općih simptoma infekcije n Febrilni respiratorni katari q istaknuti opći simptomi infekcije 5

n Obična prehlada Febrilni katar dišnih putova n Posebni klinički entiteti: 1. 2. 3. Eksudativni faringitis Faringokonjunktivalna groznica Krup 6

Etilogija n Virusi q Rhino, Adeno, Parainfluenza, RSV, itd. n Bakterije (Moraxella catarrhalis) n Mikoplazme (My. pneumoniae) 7

Komplikacije resp. katara Opstrukcija (sekret i edem) Oštećenje respiratornog epitela Sekundarne bakterijske infekcije q q q Upala srednjeg uha Upala sinusa Upala pluća 8

I. OBIČNA PREHLADA 9

Etiologija Rhinovirusi. . . . 35% n Coronavirusi. . . . 10% n Adenovirusi n RSV. . . . 10% n Parainfluenza v. n Influenza tip C _____________ 55% n 10

Simptomi n Kihanje n Šmrcanje n Epifora n Kašalj n Lagana grlobolja n Blagi opći simptomi infekcije 11

Fizikalni nalaz n Vodenasta sekrecije iz nosa q n Ždrijelo crveno q n Za par dana gnojna Lagano granulirano Oči- crvene konjunktive 12

II. Febrilni respiratorni katari 13

Glavne osobine n Temperatura: subfebrilna do visokofebrilna n Opća slabost, bolovi u mišićima, i dr. n Sluzavi (kataralni) eksudat na sluznicama n Virusi glavni uzročnici q ali i My. pneumoniae i Mo. catarrhalis 14

Simptomi q Šmrcanje i kašalj q Grlobolja poput grebenja u grlu q Pomuklost (laringitis) q Kašalj: suhi (faringitis) ili produktivni ( bronhitis) q Temperatura 3 -7 dana visoka u adenovirusnoj infekciji 15

Fiziklani nalaz n Sekret u nosu: vodenast n Ždrijelo i tonzile: sluzav gnojan crveni, “lakirani” n Limfadenitis angularno ~1 cm n Bronhitički fenomeni 16

Etiolologija n Adenovirusi osobito u male djece n Parainfluenza v. Tip 1 i 3 školska djeca i odrasli n n M. pneumoniae mala djeca Enterovirusi (Echo 11, Coxacke A tip 9) ljeto, mala djeca 17

LIJEČENJE respiratornih katara n SIMPTOMTSKO q Antipiretici. . . . . (paracetamol, Plicet®) q Dekongestija nosa. . . (nafazolin, Benil kapi ®) q Ekpektoransi. . . . (bromheksin, Bisolex ®) q Antitusici. . . . . (butamirat, Panatus ®) q q Pošteda C vitamin 18

POSEBNI ENTITETI U FEBRIL. RESP. KATARA 19

1. Eksudativni faringitis 2. Faringokonjuktivalna groznica n n Adenovirusne infekcije (tip 3 i 7) Djeca q manje epidemije u bazenima (opisane u poglavlju od anginama) 20

3. KRUP Akutni opstruktivni laringotraheobronhitis 21

Patološka anatomija krupa Epiglotis Lažne korde v. Prave korde v. Subglotično područje Traheja normalno Krup 22

Laringitis vs. Krup n Laringitis q Nema subglotičnog edema q Zvonki kašalj i promuklost bez dispneje q Krup uvijek počinje s laringitisom q Većina laringitisa ne progredira u krup 23

Etiologija i epidemiologija n Parainfluenza virus tip 1 n Parainfluenza virus tip 2 n My. pnemoniae n Mala djeca 3 mj- 3 god. q maksimuma u 2. godini života 24

Klinička slika n Početak: q 1 -3 dana febrilnog respiratornog katara n Krup: 4 faze n Rekonvalescencija q 3 -4 dana promuklosti i suhog kašlja 25

Faze krupa n n Disfonična Dispnoična Hipoksična Asfiktična q q Evolucija kroz 3 -4 dana Moguć prekid evolucije u bilo kojoj fazi 26

1. Disfonična f. q promuklost do afonije q zvonki kašalj (“pseći lavež”) 27

2. Dipnoična f. q Stalni inspiratorni stridor q Pomoćna dišna muskulatura aktivna n q uvlačenje interkostanih prostora Kompenzirana razmjena 02 i C 02 28

3. Hipoksična f. n prijeti zatvaranje dišnog puta n hipoksemija q teška dispneja n q nemir, strah od smrti blijedilo, tahipneja, znojenje n nema cijanoze 29

4. Asfiktična q zatvaranje dišnog puta n q cjanoza n q povremeno, pa trajno povremena, pa trajna gušenje (prestanak disanja) 30

Dijagnoza n Klinička slika q q n dijete 3 mj. -3 god. + inspir. stridor inspiratorni stridor = hospitalizacija Plinske analize krvi q Snižen p 02 31

Liječenje n 24 -satni nadzor n 100% kisik- ovlažen n neposredno pod nos ili preko maske Lijekovi n n n Adrenalin spray ili iv. - brzo i kratko djeluje Kortikosteroidi- smanjuju subglotični edem Ca- glukonat 32

Mehaničko osiguranje dišnog puta Traheotomija Nazotrahelana intubacija 33

BAKTERIJSKI KRUP n Difterični krup n Epiglotitis (H. influenzae tip b) 34

BRONHIOLITIS 35

BRONHIOLITIS Patološka anatomija i fiziologija q Mali bronhioli n n Upalna nekroza i edem sluznice = opstrukcija Bronhospazam nije izražen Edem Sluz 36

Etiologija i epidemiologija (specifični uzročnik i specifična dob) n RSV u 75% n Parainfluenza virus tip 3 i My. pnemumoniae n Isključivo u 1. godini života n n max. pojavljivanja 2. -10. mj. Života Hladnije godišnje doba 37

Klinička slika n Početak: q n 1 -7 dana blažeg febrilnog respiratornog katara Pojava dispneje i tahipneje q q brzo pogoršavanje ekspirij produžen i naporan širenje nosnih krila uvlačenje interkostalnih prostora 38

n Brzo razvoj hipoksemije i hiperkapnije q cijanoza 39

Fizikalni nalaz n n Početak (djelomična opstrukcija) n Produžen ekspirij i zvižduci n Vlažni bronhitički hropci n Krepitacije pri bazama pluća Oksigencija je još uvijek dobra 40

n Kasnije (potpuna opstrukcija) n “gašenje” fizikalnog nalaza n ne čuje se disanje n mukli srčani tonovi n kardirespiratorna insuficijencija n hipoksija mozga i konvulzije smrt 41

n Dehidracija- izražena n Tahipneja i insenzibilna perspiracija n Povišena tjelesna temperatura n Odbijanje tekućine (dijete je zauzeto disanjem) 42

RTG pluća- karakterističan n Vodoravnao položena rebra n Spušten (izravnat) ošit n Hiperinfalcija pluća (crna polja ) n Atelaktaze pluća (svijetla polja- bliže periferiji) n Kongestija hilusa 43

Liječenje Najvažnije: 100% ovlaženi 02 1. q preko maske 2. Rehidracija- jako važna 3. Ribavirin aerosol – izvrstan za RSV q 12 -18 h preko maske/ 2 -5 dana 4. Kortikosteroidi 5. Bronhdilatatori ? 44