AKSYON SALII EVRE ETM ve DANIMANLIK SAN ve

AKSİYON İŞ SAĞLIĞI ÇEVRE EĞİTİM ve DANIŞMANLIK SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. RİSK TEMELLİ PROSES YÖNETİMİ EĞİTİMİ ADRES: Oğuzlar Mah. 1396. Sokak No: 6/B Balgat - ANKARA Tel : 0 312 - 286 73 70 Fax : 0 312 - 286 73 71 Cep : 0 542 - 563 10 78 0 532 - 254 19 57 web: www. aksiyon. com e-mail: ankara@aksiyonisg. com 1

EĞİTİMCİ: MUSTAFA AKYOL (Makina Müh. ) Kazım ÜNAL (Orman Müh. ) • • • ISO 9001 BAŞ TETKİKÇİSİ ISO 14001 BAŞ TETKİKÇİSİ OHSAS 18001 BAŞ TETKİKÇİSİ A SINIFI İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ UZMANI ÇSG BAKANLIĞI EĞİTİM UZMANI AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 2

EĞİTİMİN AMACI Eğitimin Amacı • TS EN ISO 9001: 2015 “Kalite Yönetim Sistemi “ standardı kapsamında, risk temelli düşünce yaklaşımı ve risk yönetiminin anlaşılması • Uygulamaya yönelik örneklerin paylaşılması ve pratik çalışmaların yapılması AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 3

YÖNETİM SİSTEMLERİ • TS EN ISO 9001: 2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ • TS EN ISO 31000 ve 31010: 2018 RİSK YÖNETİMİ AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 44

SÜREÇ / PROSES NEDİR ? Vatandaş ve Kurum İçin Bir Değer Oluşturmak Üzere, Girdileri Kullanarak ve Katma Değer Sağlayarak Bunlardan Çıktılar Elde Etmeyi Amaçlayan; • Tekrarlanabilen, • Kontrol edilebilen, • Ölçülebilen, • İyileştirilebilen, • Etkileşebilen, • Bir sahibi ve sorumlusu olan, • Organizasyonel hiyerarşi gerektirmeyen, fonksiyonlar / birimler arasında gerçekleşen, işlemlerdir.

PROSES/SÜREÇ YÖNETİMİ PROSES; Girdileri çıktı haline getiren birbirleriyle ilgili ve etkileşimli faaliyetler takımıdır. NOT 1: Genel olarak bir prosesin girdileri, diğer proseslerin çıktılarıdır. NOT 2: Genel olarak, bir organizasyon içindeki prosesler, katma değer için kontrollü şartlar altında planlanır ve gerçekleştirilir.

GENEL PROSES ŞEMASI KONTROL GİRDİ PROSES FAALİYETLERİ KAYNAK ÇIKTI

PROSES YAKLAŞIMI Proseslerin Sistematik Bir Şekilde: • Tanımlanması, • Yönetimi, • Proseslerin birbirleri ile etkileşimlerinin belirlenmesi, proses yaklaşımı olarak isimlendirilir.

PROSES YAKLAŞIMI Terimler ve Tarifler GİRDİ • Talep, beklenti ve şartları karşılamak üzere proseste kullanılan, prosesi başlatan veya harekete geçiren ve dönüşüme/değişime uğrayan hammadde, yarı mamul, hizmet, bilgi, talep, veri, tanımlamalar vb. özelliklerdir. • Proses girdileri, kuruluş içinden veya dışından temin edilir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 9

PROSES YAKLAŞIMI. Devamı- 1 Terimler ve Tarifler ÇIKTI • Proses girdilerinin birtakım işlemlerden geçirilmesi sonucu ortaya çıkan ürün ve hizmetlerdir. • Çıktılar girdilerin dönüşüme uğramış halidir. • Dönüşüm sonucu çıktılar, proses müşterilerinin taleplerini, ihtiyaçlarını karşılar. • Bir prosesin çıktısı diğer bir prosesin girdisi olabilir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 10

PROSES YAKLAŞIMI. Devamı- 2 Terimler ve tarifler KAYNAK Girdilerin çıktıya dönüştürülmesi sırasında kullanılan, kendisi dönüşmediği halde dönüşüme katkı sağlayan öğelerdir.

PROSES YAKLAŞIMI. Devamı- 3 Terimler ve Tarifler MÜŞTERİ • Proseste yapılan faaliyetler sonucu ortaya çıkan çıktıların yararlanıcısı olan kişi veya kurumlar müşteridir. • Dış müşteriler kuruluşun nihai çıktısını kullananlardır. • İç müşteriler ise, kuruluş içinde prosesin çıktısını kullanan diğer proseslerdir. (Proses etkileşimi)

PROSES YAKLAŞIMI. Devamı- 4 Terimler ve Tarifle DIŞ TEDARİKÇİ • Proses girdilerinin sağlayıcılarıdır. Tedarikçiler de müşteriler gibi iç ve dış tedarikçiler olarak sınıflandırılabilir. • Dış tedarikçiler kuruluş dışından gelen girdilerin sağlayıcılarıdır. • İç tedarikçiler ise kuruluş içindeki kişiler veya diğer proseslerdir. (Proses etkileşimi)

PROSES YAKLAŞIMI. Devamı- 5 Terimler ve Tarifler FAALİYET Prosesin amacına ulaşmak, amaç ve performansını gerçekleştirmek, istenen çıktıları elde edebilmek için yapılması gereken iş.

PROSES YAKLAŞIMI. Devamı- 6 Terimler ve Tarifler KONTROL KRİTERİ • Proseste yürütülen işlemler sırasında yapılan ölçümlerdir. Bu ölçümler, proses faaliyetlerinin hatasız ve eksiksiz yapılmasını, çıktının önceden tanımlanan kriterlere uygun olarak gerçekleşmesini güvence altına alan kontrol noktalarıdır. • (Sıcaklık, Nem, Ph, Süre, Miktar, Sipariş Kontrolleri, Müşteri Bilgilerinin Kontrolleri, Hizmet Standartlarına Uygunluk Kontrolleri vb. )

DEĞİŞKENLİK KATMA DEĞER SAĞLAMASI ÇEVRİM ZAMANI HATALAR - ARIZALILAR V. B. KONTROL KRİTERLERİ ŞARTLAR BEKLENTİLE R HAMMADDE YARI MAMÜL HİZMET BİLGİ VERİ TANIMLAMALA R V. B. STRATEJİ MİKTAR ZAMANLAM A PROSES VEYA FAALİYETLERİN MİSYON, VİZYON, HEDEFLER DİKKATE ALINARAK ÇEVRİMİ VEYA DEĞİŞİMİ (KATMA DEĞERİ OLAN VEYA OLMAYAN) GİRDİLER ÜRÜNLER HİZMETLER ÇIKTILAR KAYNAK İNSAN MAKİNA TEÇHİZAT ZAMAN DOKÜMAN ENERJİ DETAYLI PROSES ŞEMASI

PROSES YAKLAŞIMININ FAYDALARI 1 - Müşteri şartları, yasal şartlar ve kuruluşun kendisinin ortaya koyduğu şartlara ulaşılmasını ve yerine getirilmesini sağlamak 2 - Proseslerin katma değer açısından değerlendirilmesi ve öncelikli olanların belirlenmesini sağlamak 3 - Proseslerin izlenmesi ve ölçülmesine ait verilerin değerlendirilerek performans ve etkinliğine ait sonuçların elde edilmesini sağlamak

PROSES YAKLAŞIMININ FAYDALARI. Devamı- 1 4 - Objektif ölçümlere dayandırılarak proseslerin sürekli iyileştirilmesini sağlanmak 5 - Karar almada kolaylık (yönetimsel) 6 - İletişim kolaylığı ( müşteri ve kuruluş için ) 7 - Kaynakların optimum kullanımı 8 - Proseslerin etkin ve verimli çalışması

Prose/Süreç Nedir ? EFFECTIVENESS OF PROCESS = ETKİNLİK Ability to achieve desired results (Focus of ISO 9001: 2000) PROSEDÜR (“Bir prosesi icra etmek için izlenen yol”) Girdi SÜREÇ Kaynaklar Çıktı ÜRÜN (Prosesin Sonucu) İZLEME VE ÖLÇME FIRSATLARI (Prosesin öncesinde, sırasında ve sonrasında) AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ EFFICIENCY OF PROCESS = Results achieved VERİMLİLİK vs resources used (Focus of ISO 9004: 2000) 19 19

Prose/Süreç Nedir ? Girdiler İşlemler Katma Değer Sonuç Çıktı • Girdileri olan, bunlara değer ekleyen, çıktı üreten faaliyetler dizinidir. • Belirli bir çıktı (ürün veya hizmet) elde etmek için, birbirleriyle etkileşim içinde bulunan insanlar, ekipman, malzemeler, yöntemler ve çevresel unsurların bir toplamıdır. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 20 20

Proses/Süreç Nedir? Girdiler İşlemler Katma Değer Sonuç Çıktı Süreçler: • Değer oluşturan, müşteriler için önem taşıyan, Temel olarak fonksiyonel, Bölümler, şubeler (departmanlar) veya örgütsel sınırlar içerisinde iş akışını sağlayan, kontrol faaliyetleridir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 21 21

SÜREÇ/PROSES FORMATI Süreçlerin/Proseslerin; • Girdileri ile beklenen çıktılarını, • Sırası ve birbirleri ile etkileşimini, • İşletimi ve kontrolünü güvence altına almak için ihtiyaç duyulan kriter ve yöntemleri (izleme, ölçme ve ilgili performans kriterleri dahil) • Kaynakları, • Yetki ve sorumlulukları, • Risk ve fırsatları, belirlemeli, AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 22 22

Süreçler Hiyerarşisi Operasyonel ve Yönetsel Süreçler için hiyerarşik bir yapı oluşturmak faydalı olacaktır. Bunun için 2 seviyeli model kullanılmaktadır SÜREÇLER FAALİYETLER AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 23

AKSİYON FIRINI Temel Prosesleri/Süreçleri Doküman Kontrol Un Su Tuz Enerji Yağ Maya Girdiler Karıştırma Temizlik Stratejik Yönetim İç Denetim Mayalama Eğitim Yoğurma Makine Bakım Pazar lama Kaynak Planlama Pişirme Bilgi İşlem AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ Yönetim Prosesleri Çıktılar EKMEK Destek Prosesleri 24

Örnek: Pizza Yapım Prosesi Girdiler: Su, un, yağ, peynir vb. Çıktı : Pizza Kaynak: Kullanılan enerji İşlem metodu: Pizzanın pişirilme yöntemi İşlem kriterleri: Pişirme süresi, sıcaklık Kontrol metodu: Pişme süresinin ve sıcaklığının ölçüm şekli ve aralığı, Prosesin kontrolü: Pişme süresi ve sıcaklığının ölçülmesi, izlenmesi ve ayarlanması AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 25

PUKÖ Döngüsünün Proseslere ve Kalite Yönetim Sistemine Bir Bütün Olarak Uygulanması. 27 AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ

BİRBİRLERİ İLE ETKİLEŞİMLERİ OLAN PROSESLERİN YER ALDIĞI BİR DÖNĞÜ/ÇEVRİM ÖRNEĞİ PUKÖ ÇIKTI E GİRDİ E MÜ Ş GİRDİ A T E R İ PROSES E ÇIKTI A PUKÖ PROSES A GİRDİ D GİRDİ C PUKÖ PROSES C PUKÖ MÜ Ş T E R İ PUKÖ ÇIKTI C PROSES D PUKÖ ÇIKTI D PROSES B GİRDİ B PROSES F ÇIKTI B İÇ MÜŞTERİ PUKÖ İÇ MÜŞTERİ

İŞ AKIŞ ŞEMALARINDA KULLANILAN SEMBOLLER VE ANLAMLARI

PROSES ADIMLARI 1) Kuruluşun Proseslerinin tanımlanması 2) Proses sırasının tanımlanması 3) Proses sahibinin ve sorumluların tanımlanması 4) Dokümante edilmiş bilgi ihtiyacının tanımlanması 5) Proses içerisindeki ara yüzlerin, risklerin ve faaliyetlerin tanımlanması

PROSES ADIMLARI. Devamı- 1 6) Proseslerin izleme ve ölçülme gerekliklerinin tanımlanması 7) Uygulama 8) Gerekli kaynakların tanımlanması 9) Proseslerin planlanan amaçlar için doğrulanması 10) Proseslerin iyileştirilmesi

PROSES ADIMLARI. Devamı- 2, PLANLA Proses yaklaşımındaki adımlar Ne yapmalı ? İzlenecek Yol Kuruluşun Proseslerinin tanımlanması Kuruluş, istenilen çıktıların üretilmesi, politika ve amaçlara ulaşılması için proseslerini tanımlamalıdır. Yönetim, amaçlanan çıktıların başarılması için ihtiyaç duyulan prosesleri belirlemelidir. Bu prosesler yönetim, kaynaklar, işletim, ölçme, analiz ve geliştirmeyi içermelidir.

PROSES ADIMLARI. Devamı- 3. PLANLA Proses yaklaşımındaki adımlar Ne yapmalı ? İzlenecek Yol Proseslerin sırasının tanımlanması Proses akışının sıralama ve etkileşiminin belirlenmesi Aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurularak, proses ağının ve etkileşimlerinin tanımlanması ve anlatılması: . Her bir prosesin girdileri ve çıktıları (iç ve dış olabilir). Etkilediği veya etkilendiği proseslerin etkileşimleri ve ara yüzleri. Sıralamanın optimum etkinliği ve verimliliği . Proses etkileşiminin etkinliği riskleri (etkileşimin doğru kurgulanmamasından kaynaklanan) Sıralama ve etkileşim, modelleme, diyagram, matris, akış şeması vb. araçlar kullanılarak geliştirilebilir.

PROSES ADIMLARI. Devamı- 4, PLANLA Proses yaklaşımındaki adımlar Proses sahibinin ve sorumlularının tanımlanması Ne yapmalı ? İzlenecek Yol Her bir proses için sorumluluk ve yetkinin tanımlanması Üst yönetim her bir proses ve etkileşimde Olduğu prosesler için sahipleri, sorumluları, çalışma grupları, görevlileri, Yetkilileri tanımlamalı ve organize etmeli, etkin bir tanımlama, uygulama, sürdürme ve iyileştirme için yetkinlikleri sağlamalıdır Proses etkileşiminin yönetilmesi için bir Yönetim sistemi takımı kurmak faydalı olabilir, bu takım tüm proseslere hakim olacak şekilde etkileşimde olan tüm proses ve faaliyet temsilcilerini içerebilir

PROSES ADIMLARI. Devamı- 5, PLANLA Proses yaklaşımındaki adımlar Ne yapmalı ? İzlenecek Yol Dokümante edilmiş bilgi İhtiyacının tanımlanması Tanımlanmış proseslerin nasıl dokümante edileceğinin belirlenmesi Kuruluş risk tabanlı düşünceyi baz alarak dokümante edilmiş bilgi ihtiyacını aşağıdaki şekilde belirler; -Organizasyonun büyüklüğü ve faaliyetlerin tipi, -Proseslerin karmaşıklığı ve etkileşimleri -Proseslerin önemi -Performans değerlendirme ihtiyacı

PROSES ADIMLARI. Devamı- 6, PLANLA Proses yaklaşımındaki adımlar Ne yapmalı ? İzlenecek Yol Proses İçerisindeki ara yüzlerin, risklerin ve faaliyetlerin tanımlanması İstenmeyen çıktı risklerinin belirlenmesi ve istenen çıktılara ulaşmak için ihtiyaç duyulan faaliyetlerin tanımlanması . Girdi ve çıktıların tanımlanması . İstenmeyen çıktıların olması durumunda, ürün ve hizmetin uygunluğu ve müşteri Memnuniyetine yönelik risklerin belirlenmesi. Girdilerin istenen çıktılara dönüştürülmesi için gerekli faaliyetlerin, ölçüm ve kontrollerin tanımlanması. Proses içerisindeki faaliyetlerin sıralama ve etkileşimlerinin belirlenip tanımlanması. Her bir faaliyetin nasıl gerçekleştirileceğinin belirlenmesi Kuruluş ve paydaşlar için tüm önemli risklerin yönetim sistemi

PROSES ADIMLARI. Devamı- 7, PLANLA Proses yaklaşımındaki adımlar Ne yapmalı ? İzlenecek Yol İzleme ve Ölçme gerekliliklerinin tanımlanması İzleme ve ölçme metotlarının belirlenmesi kayıt tutma ihtiyacının tanımlanması Prosesler ve sistem etkinlik ve verimliliğini garanti altına almak için geçerli kılmayı tanımlanmalıdır. Bunu yaparken aşağıdaki faktörler dikkate alınmalıdır: . İzleme ve ölçme kriteri. Performans gözden geçirmeleri. İlgili tarafların memnuniyeti. Tedarikçi performansı. Zamanında teslim ve teslim süresi. Fire oranları ve atık. Proses maliyeti. Kaza sıklığı. Şartlara uygunluk ile ilgili diğer ölçümler

PROSES ADIMLARI. Devamı- 8, UYGULA Proses yaklaşımındaki adımlar Ne yapmalı ? İzlenecek Yol Uygulama Planlanan faaliyet ve sonuçlara ulaşmak için gerekli aksiyonların uygulanması Kuruluş, planlanan sonuçlara ulaşmak için Gerekli tanımlanmış prosesler, prosedürler, dış kaynaklandırmalar ve diğer metotlarla ilgili kontrol, izleme, ölçme faaliyetlerini yerine getirmelidir.

PROSES ADIMLARI. Devamı- 9, UYGULA Proses yaklaşımındaki adımlar Gerekli kaynakların tanımlanması Ne yapmalı ? İzlenecek Yol Her bir prosesin etkin yürütülmesi için gerekli kaynakların belirlenmesi Kaynak örnekleri: . İnsan kaynakları. Altyapı. Çevre. Bilgi. Doğal kaynaklar (bilgi birikimi dahil). Malzeme . Finansal kaynaklar

PROSES ADIMLARI. Devamı- 10, KONTROL ET Proses yaklaşımındaki adımlar Ne yapmalı ? İzlenecek Yol Proseslerin Planlanan amaçlar için doğrulanması Proses etkinliğinin onaylanması ve proses karakteristiklerinin kuruluş amacı ile uyumlu olduğunun doğrulanması. Kuruluş çıktılarla amaçları karşılaştırarak şartların yerine getirildiğini doğrulamalıdır. Veri toplamak için proseslere ihtiyaç duyulur. (Örnek: Ölçme, izleme, gözden geçirme, tetkik ve performans analizleri )

PROSES ADIMLARI. Devamı- 11, ÖNLEM AL Proses yaklaşımındaki adımlar Ne yapmalı ? İzlenecek Yol İyileştirme İstenilen çıktıların sürekliliği için proseslerin geliştirilmesi/ değiştirilmesi Proseslere etkinliğinin iyileştirilmesi için bulgulara yönelik önlemlerin alınması Uygunsuzluk sonucunda gerçekleştirilen düzeltici faaliyet , problemin kök sebebinin tanımlanmasını ve giderilmesini içermelidir.

Tek bir prosesin unsurlarının şematik gösterimi 42

43

RİSK TEMELLİ DÜŞÜNCE YAKLAŞIMI AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 44

Risk tanımı Riskin ve risk yönetiminin birçok tanımı vardır. ISO Rehber 73’de (Risk Yönetimi Sözlüğü) ortaya konulan risk tanımı; Belirsizliklerin hedefler üzerindeki etkisi’ dir. Bu tanımın uygulamasını desteklemek için ISO Rehber 73 aynı zamanda bu etkinin pozitif, negatif veya beklenenden sapma olabileceğini; riskin genellikle olayldaki ve durumdaki değişimler veya sonuçlar tarafından betimlendiğini belirtmektedir. Bu tanım riski hedeflerle ilişkilendirmiştir. Bu yüzden riskin tanımı ancak Kuruluşun hedefleri detaylı ve tamamen tanımlandığında kolaylıkla uygulanabilir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 45

Risk tanımı- 1 Risk: İşlemlerde/proseslerde/belirsizlikte, potansiyel durumlarda kaynaklanan, kayıp ve zararlı sonuçların meydana gelme ihtimali ile zarar verme derecesinin bileşkesidir. (M. AKYOL) AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 46

Risk tanımı- 2 Risk (R) = İ x Ş İ : İhtimal Ş: Zararın, şiddeti/derecesi/büyüklüğü İ H K S İ T İ R M A L Risk: İşlemlerde/proseslerde/belirs islikte, potansiyel durumlarda kaynaklanan kayıp ve zararlı sonuçların meydana gelme ihtimali ile zarar verme derecesinin bileşkesidir. Z A R I N Ş İ D D E T İ AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 47

ISO 9001: 2015 ve RİSK Neden Risk Temelli Düşünmeliyiz? KYS içerisinde riskin ele alınması; • Bütünleyicidir, • Tamamlayıcıdır, • Hedefe ulaşma olasılığını artırır. • Yönetimi geliştirir, • İyileşmede proaktif kültür sağlar, • Yasal ve düzenleyici şartlara uyuma yardımcıdır, • Ürün ve hizmet kalitesinde sürekliliği sağlar, • Müşteri güven ve memnuniyetini artırır. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 48

PLANLAMA ISO 9001 Madde 0. 3. 3 Risk Temelli Düşünme Risk temelli düşünme kavramı: • Potansiyel uygunsuzlukları yok etmek için önleyici faaliyetlerin gerçekleşmesi, • Oluşan herhangi bir uygunsuzluğun analizi ve uygunsuzluğun etkisine uygun faaliyetleri gerçekleştirerek yeniden oluşmasını önlemektir. Bu standardın şartlarını sağlamak için kuruluşun, risk ve fırsatları belirlemek amacıyla faaliyetleri planlaması ve uygulaması gerekir. Risk ve fırsatların belirlenmesi, kalite yönetim sisteminin etkinliğinin arttırılması, iyileştirilmiş sonuçlara erişim ve olumsuz etkileri önlemek için bir temel oluşturur. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 49

PLANLAMA ISO 9001 Madde 0. 3. 3 Risk Temelli Düşünme. Devamı- 1 Fırsatlar, amaçlanan bir sonuca erişmek için olumlu bir durumun sonucu olarak ortaya çıkabilir. • Kuruluşun müşterileri etkilemesi, • Yeni ürün ve hizmetler geliştirmesi, • Atığı azaltması, • Verimliliği artırmasına, katkı sağlar. Fırsatları belirleme faaliyetleri, ilgili risklerin değerlendirmelerini de kapsayabilir. Risk, belirsizliğin etkisidir ve böyle bir belirsizlik olumlu veya olumsuz etkilere sahip olabilir. Bir riskten kaynaklanan olumlu bir sapma, fırsat oluşturabilir ancak riskin bütün olumlu etkileri fırsat ile sonuçlanmaz. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 50

6 PLANLAMA ISO 9001 Madde 6. 1 Risk ve fırsatları belirleme faaliyetleri 6. 1. 1 Kuruluş, kalite yönetim sistemini planlarken, Madde 4. 1’de atıf yapılan hususları, Madde 4. 2’de atıf yapılan şartları ve aşağıdakilere atıfta bulunması gereken risk ve fırsatların tayinini değerlendirmelidir: a) Kalite yönetim sisteminin amaçlanan çıktısına/çıktılarına ulaşabileceğine güvence vermek; b) İstenen etkileri geliştirmek, c) İstenmeyen etkileri önlemek veya azaltmak, d) İyileşmeye erişim. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 51

ISO 9001 Madde 6. 1. 2 Kuruluş aşağıdakileri planlamalıdır a) Bu risk ve fırsatları belirleme faaliyetlerini, b) Aşağıdakileri nasıl yapacağını: 1) Faaliyetleri kalite yönetim sistem prosesleri içerisine nasıl entegre edeceği ve uygulayacağını, 2) Bu faaliyetlerin etkinliğini nasıl değerlendireceğini. Risk ve fırsatları ele alma faaliyetleri, ürün ve hizmetlerin uygunluğuna potansiyel etkisi ile orantılı olmalıdır. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 52

6. 1. 2 Kuruluş aşağıdakileri planlamalıdır. Devamı - 1 Not 1 – Risk belirleme seçenekleri; • Riskten kaçınma, • Fırsat kovalarken risk alma, • Risk kaynağının yok edilmesi, • Gerçekleşme veya sonuçların değiştirilmesi, • Risk paylaşımı • Bilgiye dayanan karar ile risk tespiti. Not 2 – Fırsatlar, yeni uygulamaların adapte edilmesi, yeni ürünlerin lansmanını yapma, yeni pazarlara erişim, yeni müşterilerin belirlenmesi, ortaklıklar kurma, yeni teknoloji kullanımı ve kuruluşun veya müşterilerinin ihtiyaçlarını belirten diğer istenen ve uygulanabilir olasılıklara yol açabilir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 53

TERİMLER TARİFLER RİSK (ISO 9000: 2015) Belirsizliğin hedefler üzerindeki etkisi. Not 1 - Etki, beklenenden sapmadır (pozitif ve/veya negatif). Not 2 - Hedefler farklı hususlara sahip olabilir (örneğin finansal, sağlık ve güvenlik, çevresel amaçlar) ve farklı seviyelerde uygulanabilir (örneğin stratejik, kuruluş genelinde, proje, ürün ve süreç gibi). Not 3 - Risk, genellikle muhtemel olaylara ve sonuçlara göre veya bunların birleşimine göre nitelendirilir. Not 4 - Risk, genellikle bir olayın sonuçlarının (şartlardaki değişiklikler dahil) ve ilişkili olma ihtimalinin birleşimi olarak ifade edilir. Not 5 - Belirsizlik, kısmi de olsa, bir olayın, sonuçlarının veya ihtimalinin anlaşılması veya bilinmesine ilişkin bilgi eksikliği durumudur. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 54

Risk Yönetim Süreci Risk yönetimi süreci koordine edilmiş bir dizi aktivite halinde sunulabilir. Sürecin alternatif tanımları da mevcut olmakla birlikte risk yönetiminin ‘ 7 R’ ve ‘ 4 T’si belirtilmelidir : Recognition - Riskin tanımlanması ya da tanınması Ranking - Riskin sıralanması ya da değerlemesi Responding - Belirgin risklere cevap verme Tolerate - Tolere etme Treat - Müdahale etme (aksiyon) Transfer - Transfer etme Terminate - Sonlandırma AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 55

Risk Yönetim Süreci • • Resourcing - Kontrollere kaynak ayrılması Reaction - Reaksiyon planı yapılması Reporting - Risk performansının raporlanması ve takibi Reviewing - Risk yönetim çerçevesinin gözden geçirilmesi AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 56

TERİMLER TARİFLER Fırsat Riskin olumlu yanları ve sağlayabileceği olası kazançlar Tehdit Riskin olumsuz yanları ve neden olabileceği kayıplar AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 57

Riskin Sahibi Bir riski yönetmek için sorumluluk ve yetki sahibi olan kişi veya birim. [TS ISO Guide 73: 2012] Riskin Kaynağı Tek başına veya birleşik olarak özünde riske yol açma potansiyeli olan unsur. Not – Bir risk kaynağı somut veya soyut olabilir. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 58

Riskin Belirlenmesi Riskleri bulma, fark etme ve tanımlama süreci. Not 1 - Riskinin belirlenmesi; • Risk kaynaklarının, • Olayların, • Bunların nedenlerinin, • Potansiyel sonuçlarının, belirlenmesini içerir. Not 2 - Risk belirlenmesi, geçmiş veri, teorik analiz, bilgisi olanların ve uzman fikirlerini ve paydaş ihtiyacını içerebilir. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 59

İhtimal/Olasılık Bir şeyin olabilmesi durumu, olma şansı, olabilirlik, ihtimal. Not - Risk yönetimi terminolojisinde “olasılık” kelimesi; tanımlanan, ölçülen veya objektif veya subjektif olarak, nicel veya nitel olarak belirlenen ve genel terimler kullanılarak veya matematiksel olarak (örneğin verilen zaman periyodu içinde ihtimal veya frekans gibi) açıklanan bir şeyin meydana gelme şansını belirtmek için kullanılır. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 60

Risk İştahı Bir Kuruluşun takip etme veya sürdürme arzusunda olduğu risk miktarı ve tipi. [TS ISO Guide 73: 2012] Risk İştahı Kuruluş tarafından seviye ve niteliği kabul edilebilir risk. Risk Toleransı Kuruluşun veya paydaşların hedeflerini gerçekleştirmek için risk işlemeden sonra risk taşımaya hazır olma durumu. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 61

Risk Toleransı ve Risk İştahı AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 62

Risk Tutumu Kuruluşun riski değerlendirmek ve neticesinde takip etmek, kabul etmek, almak ve ondan kaçınmak ile ilgili yaklaşımı. [TS ISO Guide 73: 2012] Risk Yönetim Süreci Yönetim politikaları, prosedürleri ve uygulamalarının iletişim, danışma, kapsam oluşturma, riskinin belirlenmesi, analizi, değerlendirilmesi, ele alınması, izlenmesi ve gözden geçirilmesi faaliyetlerine sistematik bir şekilde tatbik edilmesi. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 63

Risk Analizi Riskin doğasını anlama ve risk seviyesini belirleme süreci. Not 1 – Risk analizi, riskin ele alınması konusunda riskin değerlendirilmesi ve kararlar için temel teşkil eder. Not 2 – Risk analizi risk tahminlerini içerir. [TS ISO Guide 73: 2012] Risk Kriterleri Riskin öneminin değerlendirildiği referans noktaları. Not 1 – Risk kriterleri, kuruluşun hedeflerine, dış ve iç kapsamına dayanır. Not 2 – Risk kriterleri, standardlar, kanunlar, politikalar ve diğer şartlardan elde edilebilir. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 64

Riskin Seviyesi İhtimalin ve sonuçların birleşimi ile ifade edilen, bir riskin büyüklüğü veya risklerin birleşimi. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 65

Risk Değerlendirme Riskin ve/veya onun büyüklüğünü kabul edilebilir veya tolere edilebilir olup olmadığını belirlemek için risk analizi sonuçlarının risk kriterleri ile karşılaştırılması süreci. Not - Riskin değerlendirilmesi, riskin ele alınması hakkındaki karara yardımcı olur. [TS ISO Guide 73: 2012] Risk değerlendirme- 2 İşlemlerde/proseslerde, potansiyel durumların riske dönüşmesine yol açan faktörler analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalardır. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 66

Risk İşleme Riski değiştirme süreci. Not 1 – Risk işleme aşağıdakileri gerektirebilir: • Riske neden olan faaliyete başlamama veya devam etmemeye karar vererek riskten kaçınma, • Bir fırsatı takip etmek için risk alma veya artırma, • Risk kaynağını ortadan kaldırma, • İhtimali değiştirme, • Sonuçları değiştirme, • Riski diğer taraf veya taraflarla paylaşma, • Bilinçli kararla riski sürdürme. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 67

Not 2 – Negatif sonuçlarla uğraşan risk işleme bazen “ riski yumuşatma”, “riski ortadan kaldırma”, “riski önleme” ve “riski azaltma” olarak adlandırılır. Not 3 – Risk işleme yeni riskler yaratabilir veya var olan riskleri değiştirebilir. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 68

Riskin Belirlenmesi Kuruluş riskin kaynaklarını, etki alanlarını, olayları (şartlardaki değişiklikler dahil) ve bunların sebepleri ve muhtemel sonuçlarını belirlemelidir. Bu adımın amacı, hedeflerin gerçekleştirilmesini sağlayabilen geliştirebilen, önleyebilen, bozabilen, hızlandırabilen veya geciktirebilen olaylara dayanan kapsamlı bir risk listesini oluşturmaktır. Bir fırsatı takip etmeyen riskleri belirlemek önemlidir. Kapsamlı belirleme kritiktir, çünkü bu aşamada belirlenmeyen risk sonra yapılacak analizlerde de dikkate alınmayabilecektir. [TS ISO Guide 73: 2012] AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 69

Riskleri Belirleme Şekilleri • Mülakatlar ve Atölye Çalışmaları • Odak/Çalışma Grubu • Olay Envanteri • Dahili Analiz • Eski Veriler • İşlem Akış Analizi • Uyarıcı Gösterge AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 70

Mülakatlar ve Atölye Çalışmaları Kurum içinden veya dışından, yönetici ve personelin tecrübe ve bilgi birikiminden faydalanma amacıyla yapılan çalışmalardır. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 71

Odak Grubu 5 -9 kişi ile yapılan ve beyin fırtınası şeklindeki fikir yürütme ve tartışmaları içeren çalışmalardır. Odak grubundaki tartışmalarda mülakat ve atölye çalışması sonuçları önemli bir temel oluşturmakla birlikte, bunlar dışında yeni fikirler de ele alınır. Bu çalışmalar mülakat ve atölye çalışmalarında elde edilen sonuçların pekiştirilmesi için önemli bir işlev görür. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 72

Olay Envanteri Benzer kurumlarda gözlemlenen olayların ayrıntılı listesinden oluşur. Dahili Analiz Birimlerin personel toplantıları aracılığı ile yaptıkları müzakerelerdir. Eski Veriler Geçmişte yaşanmış olayların sebep ve kökenlerinin araştırılmasıdır. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 73

İşlem Akış Analizi Girdiler, görevler, sorumluluklar ve çıktıların bir süreç olarak ele alınıp incelenmesidir. Uyarıcı Gösterge Daha önceden belirlenmiş olan ve aşılması halinde yönetimi harekete geçirecek olan, sayısal ya da sayısal olmayan eşik değerlerdir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 74

Kuruluşlarda Risk yönetiminin başarılı olabilmesi için; • • • Risk yönetiminin kurum kültürü içine yerleşmesi, Üst yönetim liderliğinde, Bütün seviyelerdeki çalışanların katılımının olduğu, Tecrübeden öğrenilen bir kültürü varlığı, Süreçlerin uygun bir şekilde hesap verilebilirliğini (otomatik bir suçlama kültürü geliştirmeden), • Risk konularında iyi iletişimin olduğu bir ortamla, sağlanabilir. Kurumun neden risk yönetim girişimini başlattığının sebepleri açıkça belirtilmelidir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 75

RİSK DEĞERLENDİRME METOTLARI Risk ve fırsatların bütün kuruluşlar için farklılık göstermesine bağlı olarak, risk yönetimine dair formal bir model önerilmemektedir. Bugün dünyada 150’den fazla Risk Değerlendirme Metodu’ nun varlığından söz edilmektedir. Bu Risk Değerlendirme Metotları; - Nicel /Sayısal / Kantitatif Risk Değerlendirme Metotları, - Nitel /Sayısal Olmayan / Kalitatif Risk Değerlendirme Metotları - Karma Risk Değerlendirme Metotları olarak sınıflandırılabilir. Bu risk değerlendirme metotlarından bazıları aşağıda verilmiştir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 76

1. MATRİS METODU Kullanımı kolay ve uygulaması en yayın metotlardan birisidir. Bu metot diğer bir çok metodun temelini teşkil eder. Risk Değeri/Seviyesi: R = İ x Ş formülü ile elde edilir. İ= Olma ihtimal Ş= Risk ortaya çıktığında vereceği zararın/etkinin şiddeti Bu risk değerlendirme metodolojisi, geçmişte yaşanmış riskler dikkate alınarak ve işyeri/sektör istatistikleri kullanılarak yapılan tekniktir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 77

2. FİNE- KİNNEY METODU Kullanımı kolay, yaygın olarak kullanılan bir metottur. İşyeri/sektör istatistiklerinin kullanımına imkan sağlar. (Risk Değeri/Seviyesi) R= İ x F x Ş olarak hesaplanır. İ= Olma ihtimal F= Frekans (potansiyel durumun, risk oluşturan durumun/işlemin olma sıklığı yani maruz kalma sıklığı) Ş= Risk ortaya çıktığında vereceği zararın/etkinin şiddeti AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 78

3. OLASI HATA TÜRLERİ VE ETKİ ANALİZİ (FAİLURE MODE AND EFFECTS ANALYSİS- FMEA) En yaygın kullanılan metotlardan biridir. Özellikle otomotiv sektöründe imalat sırasında ve sonrasında olası hataların tespit edilmesi amacıyla çok fazla kullanılan bir metottur. Genel manada Problem Çözme Tekniklerinden biri olarak ta çok fazla kullanılmaktadır. Herhangi bir sistemin tamamı veya bölümleri ele alınıp, bunlardaki kısımlar, aletler, kompenentlerde ortaya çıkabilecek arızalardan hem bölümlerin hem de bütün sistemin nasıl etkilenebileceği ve ortaya çıkabilecek sonuçlar analiz edilir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 79

FMEA METODUNUN UNSURLARI FMEA’ nın üç temel unsuru vardır: (Risk Değeri/Seviyesi) R= İ x Ş x T olarak hesaplanır İ= Olma ihtimal Ş= Risk ortaya çıktığında vereceği zararın/etkinin şiddeti T= Tespit edilebilirlik: Hatanın istenmeyen sonuçlara sebep olmadan tespit edilebilme derecesini gösteren değer AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 80

4. KONTROL LİSTELERİ - ÇEKLİST METODU 5. TEHLİKE ve ÇALIŞABİLİRLİK ANALİZİ- HAZOP 6. HATA AĞACI ANALIZI (FAULT TREE ANALYSIS- FTA 7. OLAY AĞACI ANALIZI (EVENT TREE ANALYSIS- ETA 8. PROSES / SÜREÇ TEHLİKE ANALİZİ- PHA 9. NEDEN SONUÇ ANALİZİ- BALIK KILÇIĞI 10. OLURSA NE OLUR- WHAT İF AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 81

PROSES RİSK DEĞERLENDİRME TALİMATI. ÖRNEKTİR !! TAPU……. ’ nün Proses Risk Değerlendirmesi, . . …. ’ nın koordinasyonunda her birimde görevlendirilmiş olan Proses Risk Değerlendirmesi Ekibi tarafından yapılır. Aşağıda açıklanan kriterler göz önünde bulundurularak Proses Risk Değerlendirmesi hazırlanır. Proses Risk Değerlendirmesi yapılırken; Faaliyetler, süreçler, riskler, oluşma ihtimali, risk ortaya çıktığında vereceği zararları/etkileri, mevcut önlemler ile derecelendirilmesi, alınacak ek önlemler, sorumlusu, bitirileceği tarih rapora kaydedilir. Bu risk raporu, değişen hizmet şartları, altyapı, donanım ve olabilecek yeni riskler göz önüne alınarak her zaman güncellenebilir. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 82

Risk Değerlendirme Süreci Risk Değerlendirmesi Aşağıda Açıklanan Dört Temel Adımdan Oluşur: 1. Adım: Planlama 2. Adım: Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması 3. Adım: Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması 4. Adım: Uygulamaların izlenmesi AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 83

Proses Riskleri Değerlendirmesi 5’ li matris yöntemi ile yapılmaktadır. Proses Risk Değerlendirme ve Derecelendirilmesi: I. Adım: Faaliyetlerin Belirlenmesi II. Adım: Proseslerin/süreçlerin (risk kaynağının) belirlenmesi III: Adım: Risklerin belirlenmesi IV. Adım: İhtimalin belirlenmesi = ( İ ) Faaliyet ve faaliyeti oluşturan proseslerde/süreçlerde (risk kaynağında) riskin gerçekleşme (ortaya çıkma) ihtimalini göstermek için aşağıdaki ihtimal skalası kullanılır; İhtimal Açıklama Tanımı = ( İ ) Çok Düşük -Risk durumunun gerçekleşmesi söz konusu değil, istisnai durumlarda -Risk durumu ancak çok özel koşullar altında söz konusu olabilir. -Benzer kurum/bölüm/süreçlerde ancak çok özel durumlarda gerçekleşti. Düşük -Ortam gerçekleşmesi için uygun değil. -Risk ancak belirli durumlarda gerçekleşebilir -Benzer kurum/bölüm/süreçlerde belirli durumlarda gerçekleşti, Orta -Ortam gerçekleşmesi için uygun olabilir. -Risk durumu birçok kez gerçekleşti. -Benzer kurum/bölüm/süreçlerde gerçekleşti. Yüksek -Ortam gerçekleşmesi için son derece uygun. Çok Yüksek -Risk durumu birçok kez gerçekleşti ve şu anda da gerçekleşiyor. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 84

V. Adım: Risk ortaya çıktığında vereceği zararın/etkinin şiddetinin belirlenmesi= (Ş) Muhtemel bir riskin ortaya çıkmasından sonra beklenen zararın derecelendirilmesi için aşağıdaki skala kullanılır. Zararın/Etkinin Tanımı= ( Ş ) Çok Düşük Orta Yüksek Çok Yüksek Açıklama -Çalışana zarar gelmesi söz konusu değil. -Risk telafi edilebilir. -Finansal kayıp yok. -İtibar kaybı ya da utanç yaratmayacak durumlar -Medyaya yansımamak -İlk yardım gerektirebilecek küçük yansımalar. -Riskin telafisi için iş gücü kaybı. -Önemli olmayan finansal kayıplar. -İtibar kaybına yol açmayacak durumlar (Kısa süreli utanç yaratabilir) -Satışlarda çok kısa süreli düşüşler -Yerel medyaya olumsuz yansıma -Çalışanların tedavi görmesini gerektirecek yaralanmalar. -Riskin telafisi için ekstra maliyet. -Önemli finans kayıpları. -Adli soruşturma ve tazminat davası. -Çalışan değişikliği. -İtibarın kaybolması nedeniyle, hisse fiyatlarında veya satışlarda kısa vadeli düşüşler. Zararın/Etkinin -Pazar payında ufak bir düşüş. Açıklama Tanımı -Ulusal medyaya kısa vadeli olumsuz olarak yansımak. -Çalışanların ciddi yaralanmaları, uzuv kaybetmeleri. -Ciddi finans kayıpları. -Yatırım gerektirir. -Yönetici değişikliği -İtibarın zayıflaması nedeniyle, hisse fiyatlarında veya satışlarda orta vadeli düşüşler. -Rekabet avantajı kaybetmek, Pazar payında ciddi düşüş. -Uluslararası medyada olumsuz olarak kısa süre yansımak. -Çalışanın ölümü. -Çok ciddi finansal kayıp. -Ciddi itibar kaybı nedeniyle, hisse fiyatlarında veya satışlarda uzun süreli ciddi düşüşler. -Rekabet avantajını uzun süre kaybetmek, pazar payında ciddi düşüş. -Uluslararası medyada uzun süreli olumsuz olarak yer almak AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 85

VI. Adım: Risklerin Değerlendirilmesi = ( R ) R= Risk İ= Olma ihtimali Ş= Olduğunda vereceği zararın/etkinin şiddeti R = İ x Ş AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 86

VII. Adım: Sonuçlara karar verilmesi ve yapılacak çalışmalar: RİSK MATRİSİ R = İHTİMAL (İ) x ŞİDDET (Ş) Şiddet/Etki (Ş) İhtimal/ Olasılık (İ) Çok Düşük Orta Yüksek Çok Düşük Düşük Düşük Orta Düşük Orta Yüksek Düşük Orta Yüksek Çok Yüksek Düşük Orta AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ Yüksek 87

RİSK MATRİSİ. Devamı- 1 SONUÇ DÜŞÜK YAPILACAK ÇALIŞMALAR KABUL EDİLEBİLİR RİSK Acil tedbir gerektirmeyebilir, ancak tedbirler düşünülmeli ve iyileştirmeye devam edilmeli ORTA DİKKATE DEĞER RİSK Bu risklere mümkün olduğu kadar çabuk müdahale edilmeli ve ilave tedbirler alınarak kontrollü çalışılmalı. YÜKSEK KABUL EDİLEMEZ RİSK Risk kabul edilebilir seviyeye çekilmeden çalışmaya başlanmaz ve çalışma yapılıyor ise durdurulur. Bu risklerle ilgili hemen çalışma yapılmalı. AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 88

PROSES RİSK DEĞERLENDİRME RAPORU/ FORMU – ÖRNEKTİR !! Doküman Kodu Yayın Tarihi Revizyon No/Tarihi 3 İhtimal (İ) Risk Seviyesi SORUMLU SU ve BİTİŞ TARİHİ ALINMASI GEREKEN EK ÖNLEMLER ALINACAK ÖNLEM SONRASI RİSK DEĞERLEN DİRMESİ 2 1. RİSKLER Şiddeti (Ş) MEVCUT ÖNLEMLER PROSESİN TANIMLANMASI (RİSK KAYNAĞI) FAALİYET/ İŞLEM RİSK DEĞERLEN DİRMESİ İhtimal (İ) S. N o HAZIRLAYANLAR Risk Seviyesi Şiddeti (Ş) ………… BİRİMİ PROSES RİSK DEĞERLENDİRME RAPORU / FORMU AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 89

SİSTEMİ BİRLİKTE GELİŞTİRMEYE HAZIRMISINIZ ? AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 90

DİNLEDİĞİNİZ VE İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER AKSİYON İSG ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ 91