YETKN DN ETM Prof Dr Sleyman Akyrek Erciyes

YETİŞKİN DİN EĞİTİMİ Prof. Dr. Süleyman Akyürek Erciyes Üniv. İlahiyat Fakültesi 1

Neler öğreneceğiz; “YETİŞKİN” KİMDİR? Yetişkinler öğrenemez mi? Neleri hatırlar, neleri unutur? Yetişkinlerin din eğitiminde nelere dikkat edilmelidir? 2

Yetişkin kimdir? Kim, hangi konuda, ne derece yetişmiştir? Yetişkin olmanın bir sınırı var mı? 3

Bu sorunun tek bir cevabı yoktur. Biyolojik açıdan: İlk akla gelen “yaş”tır. Yani biyolojik gelişmişlik. Psikolojik açıdan: yaşamından sorumlu olmaya, öz-yönetimli olmaya ilişkin bir benlik düzeyine eriştiğinde yetişkin olur. Sosyal açıdan: kendi kültürlerinin yetişkinlik rollerine uygun davrandıkları zaman yetişkin olur. Anne-baba vb. 4

Hukuki açıdan: Kendi hayatlarındaki özel amaç ve hedeflerini gerçekleştirmedeki zorlayıcı etkenlerden kurtulan ve hür iradeleri ile karar verenlerdir. Bu yaş genellikle 18 -21 yaş arasıdır. Dini açıdan: dini ve kültürel görev, sorumlulukları yüklenme seviyesine erişmiş kişidir. 5

Öyleyse yetişkin; Zorunlu öğretim kurumlarında eğitim görmeyen (dışına çıkmış), olgunlaşmış, uygun davranabilen ve bağımsız olabilen kişidir. 6

Yetişkin kimdir? ◦ Yetişkinlik geniş bir zaman dilimidir. ◦ İlk yetişkinlik (17 -45 yaşlar arası), ◦ orta yetişkinlik ( 40 -65 yaş arası) ◦ son yetişkinlik (65 - ? ) 7

YETİŞKİN ÖĞRENEBİLİR Mİ ? 8

YETİŞKİN ÖĞRENMESİ ? Yetişkinlerin Gelişim Özellikleri Ve Öğrenmeleriyle İlgili Çalışmalar Oldukça Sınırlı Ve Yenidir. En Büyük Yanılgı; Çocukların Eğitimi İle Yetişkinlerin Eğitiminin Bir Tutulmasıdır. 9

YETİŞKİN ÖĞRENEBİLİR Mİ ? Yetişkinlikte Bireysel Farklılıklar Önemli Ölçüde Artmaktadır. Bununla Birlikte, Kendilerine Güvenlerinin Azalmaması Koşuluyla Yeni Şeyler Öğrenebilirler. 10

YETİŞKİN ÖĞRENMESİNİN FARKLILIKLARI? Yetişkinlerin, Öğrenmeye Hazır Oluş Düzeyi Ve İstekleri Fazladır. Hatırlamaya Dayalı, İleride Kullanabilecekleri Uzun Ve Mekanik Bir Öğrenmeye İlgi Duymamaktadırlar. 11

YETİŞKİN ÖĞRENMESİNİN FARKLILIKLARI? Tecrübelerine Dayalı, Heyecan Verici, İlgi Çekici, Hemen Kullanabilecekleri Bir Öğrenmeye Yönelmektedirler. Yetişkinler, Aldıkları Eğitimin Türü Ne Olursa Olsun, Fikirleri Derinleştirmeyi Sevmektedirler. 12

ÖĞRENMEYE YAKLAŞIM AÇISINDAN YETİŞKİNLER 1. ETKİNLİK YÖNELİMLİLER: Etkinliğin İçeriğinden Dolayı Değil De, O Etkinlik Vesilesiyle Oluşacak Öğrenme Ortamını Kendileri İçin Anlamlı Bulurlar. Peşinde Oldukları Şey, Toplumsal İlişkidir. Yani Yalnız Kalmamak, Birileri İle Tanışmak Gibi. 13

2. AMAÇ YÖNELİMLİLER: Net Olarak Belirlenmiş Belirli Amaçları Gerçekleştirmek İçin Katılırlar. Bir İhtiyacı Gidermek Bir Amacı Gerçekleştirmek İçin Gelirler. 14

3. ÖĞRENME YÖNELİMLİLER: Sadece Yeni Şeyler Öğrenme Arzu Ve İsteğiyle Bilginin Peşindedirler. Bunlar Sürekli Bir Öğrenme Çabasındadırlar. Bir Eğitim Etkinliğine Katılma Nedeni; Güçlü Öğrenme Ve Bilme, Zihinsel Bir Etkinlikte Bulunma İsteğidir. 15

YETİŞKİN ÖĞRENMESİNİ ETKİLEYEN ETMENLER ? YETİŞKİNİN; Zekası, Kişilik Yapısı, Yaşı, Aldığı Eğitim Önceki Özel Tecrübelerinin Tümü Öğrenme Biçimini Etkiler. Yetişkinlerin Daha Fazla Zamanı İhtiyacı Vardır. 16

ÖNCEKİ ÖĞRENME ALIŞKANLIKLARININ ETKİLERİ: (ÖĞRENME STİLLERİ) PASİF - AKTİF ÖĞRENME ALIŞKANLIĞI: Kendi kendine öğrenme alışkanlığına sahip olanlar, aktif olarak öğrenmeye katılır. diğerleri ise kendilerine sunulanı pasif olarak alırlar. SOMUT- SOYUT ÖĞRENME ALIŞKANLIĞI: Bazıları somut durumlardan başlayarak öğrenmeyi, bazıları ise soyut-teorik fikirlerden başlamayı tercih eder. 17

YÜZEYSEL (GENEL) ÖĞRENME- ODAKLAŞMA: Bazıları Bir Bütün Olarak Yaklaşırken, Bazıları Sadece Bir Bölüme Odaklaşırlar. PARÇA ÖĞRENME-BÜTÜNCÜL ÖĞRENME: Bazıları Bir Olguya Bütün Olarak Yaklaşırken, Bazıları İse Parçaları Bir Araya Getirir. (Analitik -sentetik) 18

ESNEKLİĞE KARŞI-KATILIK: Bazıları Kendilerinin Öğrenme Stilleri Konusunda Katıdırlar. Önceki Başarılı Buldukları Metodu Sürdürürler. Ancak Her Zaman Normal-alışılmış Yaklaşımla Çözülmeyen Durumlar Ya Da Problemler Ortaya Çıkabilir. Tek Bakış Açısına Katı Bağlılık, Çok Çeşitli Bakış Açılarına Kapanmayı Sağlayabilir. 19

GELENEKSEL EĞİTİM İLE KARŞILAŞTIRMA GELENEKSEL EĞİTİM YETİŞKİN EĞİTİMİ KATILIMCILAR tecrübesizdir tecrübeleri önemlidir GÜDÜLEME Dışarıdan İçeriden ÖĞRENME SÜRECİ Otoriter Öğrenen merkezli KULLANIM İleriki yaşamda Hemen, şimdi ÖĞRETİCİ Herşeyi bilen ve Yönlendirici - Rehber yapan MUHTEVA- KONU İçerik merkezli Problem merkezli 20

Yetişkinler din eğitimi: yetişkinlerin dini bilgilerini artırmak, dinî anlayışlarını geliştirerek hayatın dinî boyutunu yorumlamalarına yardımcı olmak amacıyla verilen planlı, amaçlı din eğitimidir. 21

Yetişkinler din eğitiminin amacı, hayat boyu eğitim anlayışı çerçevesinde, yetişkinlere ve özellikle de ihtiyaç bildirenlere dinî bilgiler, duygular ve beceriler kazandırarak hayatın dinî boyutuyla başa çıkabilmelerinde yardımcı olmaktır. 22

Yetişkinlerin öğrenmeye karşı motivasyonları farklıdır. - farklı amaç ve beklentilerle eğitim sürecine katılırlar, (öğrenmek, orada bulunmak, hoş vakit geçirmek vb. ) 23

Yetişkin eğitiminde fiziki ve psikolojik ortam önemlidir. ◦ ses, ışık, ferahlık düzeyi aşırı kaygı, stres, çatışma vb. uzak güven veren, saygı esas alan esnek bir ortam 24

Yetişkinler daha geniş bir hayat tecrübesine sahiptir. ◦ Öyleyse, bu tecrübelere yaklaşımımız ne olabilir? 25

Yetişkinler öğrenme için daha fazla zamana ihtiyaç duyarlar. ◦ ◦ kavrama hızları ve öğrenme şekilleri çocuklardan farklıdır. Yetişkinlerin öğrenmesi için çeşitli etkinlikler gerekir. 26

Yetişkinler yapmak ve yaşamak için öğrenirler. - Bu bilgi nerede nasıl işime yarayacak, bana faydası ne, hangi sorunumu çözecek. 27

Yetişkinlerin kendi fikirler önemlidir. - eğitim sürecinde kendi fikirlerine değer verilmesini beklerler. 28

Yetişkinlerde Öğrenme Engelleri Yetişkinin; Fiziki durumu, Görme ve işitme kayıpları, Sağlığının bozulması, Öğrenmeye uyum sağlayamaması, Öğrenmenin kendisine bir yarar getireceğine inanmaması, Öğrenme hızının zorlanması, Prof. Dr. Recai DOĞAN

Yetişkinin sosyal statüsü, Kişisel görünüşü (yaşlı olduğunu düşünmesi), Eğitimden korkması, Aile durumu, Bakacak çocuğunun olması, Kurs yeri, saati, programı ve yöntemleri ve Korku Yetişkin öğrenmesindeki engellerdir. 30

Nelere dikkat edilmelidir? Öğrenme-öğretme sürecine başlamadan önce, öğrenme–öğretme sürecine katılacakların özellikleri tanınmalı. katılımcıların psikolojik, sosyal, kültürel ve ekonomik amaç, ilgi, gereksinim ve beklentileri ile öğrenme alışkanlıkları öğrenilmeli. Yetişkinlere birer yetişkin gibi davranılmalı, eğitimci onların arkadaşı, rehberi olduğunu daima hissettirmelidir. 31

programın amacının, içeriğin, yöntem ve tekniklerin, araç ve gereçlerin yapılandırılmasında sürekli olarak katılımcıların özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Programın içeriği yetişkinler için işe yarar ve anlamlı yaşantılar içermeli, Onların tecrübeleri paylaşılmalıdır. Öğrenme–öğretme süresince yetişkinlerin aktif olduğu yöntem-teknikler seçilmeli. 32

KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDİYORUM. 33