SYSTEMA MUSCULARE Ortamda yer deitirmemiz veya vcudumuzun herhangi

SYSTEMA MUSCULARE Ortamda yer değiştirmemiz veya vücudumuzun herhangi bir organının konumunun değiştirilmesi kasların çalışmasıyla mümkündür. İnsan vücudundaki kaslar üç gruba ayrılır. 1 -Çizgili kaslar: iskelet kasları 2 -Düz kaslar 3 -Kalp kası

Kasların ışık mikroskobu altında görünümleri çizgili kas düz kas kalp kası

Çizgili kaslar isteğimiz dahilinde çalışan kaslar olup iskelet kasları olarak da isimlendirilir. Düz kaslar damarların, bağırsakların ve iç organların duvarlarında bulunur ve isteğimiz dışında çalışırlar. Kalp kası ise yapı olarak çizgili kaslara benzemekle beraber çalışması otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Kemikler ve eklemler hareket sisteminin pasif unsurları iken iskelet kasları hareket sisteminin aktif unsurları olup hareket için gerekli olan enerjiyi temin ederler.

Düzenli çalışma sonucu kas dokusunda meydana gelen kitlesel artışa hipertrofi denir. Eğer kas dokusu uzun süre hareketsiz olarak kalırsa ya da kas dokusunun innervasyonunu sağlayan sinirlerde bir hasar meydana gelirse kas dokusunda kitlesel olarak azalma ortaya çıkar. Bu duruma atrofi denir. Normal kas hipertrofi Atrofik kas

Basit bir iskelet kasına baktığımızda kasın iki ucu ve bir gövdesinin (karın) olduğunu görürüz. Kasın uçları kas lifi ihtiva etmez ve bağ dokusu özelliğindedir. Tendon veya kiriş denilen bu yapılar kasların kemiklere tutunmasını sağlar ve kasların meydana getirdiği kuvveti kemiklere aktarır.

Tendonlar genellikle yuvarlak yapılardır. Ancak bazı kaslarda kasın şekline uygun olarak yassı ve yayvan bir şekil alır. Özellikle karın kaslarında görülen böyle tendonlara aponeurosis denilir.

Kasın kemiklere yapışan uçlarından birine origo, diğerine insertio denir. Origo genellikle gövdeye yakın, insertio ise gövdeye uzaktır. Origo (başlangıç): Normal anatomik pozisyonda kasıldığında hareketsiz veya az hareketli olan tendonun yapışma yeri kasın origosudur. Insertio (sonlanışı): Anatomik pozisyonda kasın kasıldığı anda hareket eden tendonunun yapışma yeri kasın insertiosudur. origo insertio

Kasın tendonları arasında bulunan ve kas lifi ihtiva eden şişkin kısmına kasın gövdesi (karın: venter) denir. Kaslar genellikle tek karınlıdır, ancak iki karınlı olan kaslar da vardır. Ör: m. digastricus. karın: venter

Kas gövdesinin origoya yakın kısmına caput (baş) denir. Bazı kaslar iki, üç ve ya dört başlı olabilir. Ör: m. biceps brachii, m. triceps brachii, m. quadriceps femoris. caput (baş)

Bir kas gövdesinin en kalın yerinden geçen kesite anatomik kesit denir. Aynı fonksiyona yönelik görev yapan kaslara sinergist kaslar, birbirine zıt görev yapan kaslara antagonist kaslar denir. Kasların istirahat halinde sahip olduğu gerginliğe kasın tonusu denir.

Kas dokusunun aktif olarak çalışabilmesi için gerekli olan oksijeni ve besini çevredeki kan damarlarından alır. Kas dokusu yeterince kan alamadığı zaman kaslarda iskemi ortaya çıkar. iskemi

Bir kasın hareket meydana getirebilmesi için en az iki ayrı kemiğe tutunması (bir eklemi çaprazlaması) gerekmektedir.

Kasların isimlendirilmesi: İnsan vücudunda yaklaşık 600700 adet kas bulunur. Kasın fonksiyonuna göre; ör: m. pronator. Kasın şekline göre; ör: m. priformis. Kasın bulunduğu yere göre; ör: m. brachialis. Kasın seyrine göre; ör: m. rectus abdominis. Kasın baş sayısına göre; ör: m. biceps brachii. Kasın karın sayısına göre; ör: m. digastricus.

Kasın büyüklüğüne göre; ör: m. gluteus maximus. Kasın origo ve inseritosuna göre; ör: m. sternohyoideus. Kasın uzunluğuna göre; ör: m. extensor carpi radialis longus Kasın vücut yüzeyine yakınlığına göre; ör: m. flexor digitorum profundus.

BAŞ KASLARI Baş kasları, yüz kasları ve çiğneme kasları olmak üzere iki kısımda incelenir. Bunların dışında göz, orta kulak, dil, larynx ve pharynx kasları da başta bulunur. Ancak bu kaslar ilgili bölümler içerisinde anlatılacaktır. Yüz kasları: Bu kaslar fascia superficialis’in iki yaprağı arasında yerleşmişlerdir. Bu kaslar genellikle yüz iskeletini oluşturan kemiklerden başlarlar ve yüz derisinde sonlanırlar.

Yüz kasları kasıldıklarında yüz derisinde oluşan şekillenmelere mimik dendiği için bu kaslara mimik kaslar da denir. Mimik kasların motor siniri n. facialis (VII. kafa çifti)’dir. Mimik kaslar yüz ifadesinden sorumlu kaslardır ve insanın ruhi durumunun (kızgınlık, öfke, gülme, ağlama, neşe vs) yüze aksetmesini sağlarlar. Ayrıca yüzde bulunan ağız, burun gibi oluşumların etrafında yer aldıkları için bu deliklerin açılıp kapanmasından da sorumludurlar.

M. epicranius: İki kısımda incelenir. M. occipitofrontalis: Oksipital kemikten başlayıp kaşlara kadar devam eder. Ön ve arka bölümlerinde kas lifi bulunur. Orta bölüm ise aponevroz yapısındadır. Arkadaki kısmına venter occipitalis, öndeki kısmına venter frontalis, ortada bulunan ve kas lifi ihtiva etmeyen kısmına galea aponeurotica denir. Galea aponeurotica deriye sıkıca yapışıktır ve deriyle hareket eder. venter frontalis galea aponeurotica venter occipitalis

M. temporoparietalis: Kulağın ön üst kısmında bulunur. Temporal fasyadan başlar. Galea aponeuroticada sonlanır. Kafa derisini arkaya doğru çeker, kaşları kaldırır ve alında kırışıklıklar oluşturur. m. temporoparietalis

Kulak kepçesi kasları: Dış kulak yolu çevresinde üç adet kas bulunur. Bu kaslar (m. auricularis anterior/ posterior/ superior) insanda fazla gelişmemiş olduklarından kulak kepçesini pek hareket ettirmezler. Oldukça ince ve zayıf olan bu kasları deri altı dokusundan ayırt etmek zordur. m. auricularis superior m. auricularis posterior

Göz etrafındaki mimik kaslar M. orbicularis oculi: Göz kapaklarının etrafında ve derinin altında bulunur. Göz kapaklarının kapanmasını sağlar. Pars palpebralis, pars orbitalis ve pars lacrimalis olarak üç kısımda incelenir. m. orbicularis oculi

Pars palpebralis: Bu kas lig. palpebrale medialeden başlar, göz kapağı kenarlarında ve raphe palpebrale lateralede sonlanır. Pars orbitalis: Bu kas lig. palpebrale mediale’den başlar. Kas lifleri bir daire oluşturarak başladığı noktada tekrar sonlanır. pars palpebralis pars orbitalis

Pars lacrimalis: Lacrimal kemiğin crista lacrimalis posterior’undan başlar. Lig. palpebrale medialede sonlanır. Görevi: Pars palpebralis göz kırpmayı, göz kapaklarının normal olarak kapanmasını sağlar. Pars orbitalis ise göz kapaklarının kapatılmasından sorumludur. sıkıca Pars lacrimalis ise göz yaşı kesesinde biriken göz yaşının boşaltılmasını sağlar.

M. corrugator supercilii: Arcus superciliaris’in iç ucundan başlar. Kaşların bulunduğu deride sonlanır. Kaşların çatılmasını sağlar. m. corrugator supercilii

Burun etrafındaki mimik kaslar M. procerus: Burun kökünde bulunan küçük bir kastır. Nasal kemikten başlar, kaşlar arasındaki deride sonlanır. Burun kökünü örten deride kırışıklıklar oluşturur. m. procerus

M. nasalis: Burun dış duvarını örten derinin altında bulunur. Burun deliklerini genişletip daraltmaya yarar. m. nasalis

Ağız çevresindeki mimik kaslar M. orbicularis oris: Ağız deliği çevresinde bulunur. Dudakların esas kapatıcı kasıdır. m. orbicularis oris

M. buccinator: Yanak derisi ile mukozası arasında bulunan kuvvetli bir kastır. Üfürücü kas olarak bilinir. Ağız boşluğunun daraltılmasını ve yanakların dişlere doğru bastırılmasını sağlar. Ayrıca gıdaların dişler arasına sıkıştırılmasında iş görür. m. buccinator

M. levator labii superior: Burun kanadının yan tarafında bulunur. Üst dudağı yukarı doğru kaldırır. m. levator labii superior

M. depressor labii inferioris: Mandibuladan başlar ve alt dudak derisinde sonlanır. Alt dudağı aşağı çeker. M. depressor anguli oris: Mandibula gövdesinden başlar. Yukarı doğru uzanarak ağız köşesinde sonlanır. Alt dudağı ve ağız köşesini aşağıya doğru çeker. m. depressor anguli oris m. depressor labii inferioris

M. zygomaticus major: Ağız köşesini yukarıya doğru kaldırır. Gülme fonksiyonuna katılır. M. zygomaticus minor: Üst dudağı kaldırır. Diğer kaslarla birlikte nefret ve tiksinti mimiklerinin oluşmasını sağlar. M. risorius: Gülme ve tebessümde ağız köşesini dışa doğru çeker. m. zygomaticus minor m. zygomaticus major m. risorius

Çiğneme kasları M. temporalis, m. masseter, m. pterygoideus medialis ve m. pterygoideus lateralis olmak üzere dört adet çiğneme kası vardır. Çiğneme kaslarının siniri n. mandibularis’dir.

M. temporalis: Fossa temporalis’i dolduran kalın ve üçgen şeklinde bir kastır. Mandibulae’yı yukarı kaldırır, ağzı kapatır ve arkaya çeker. Fossa temporalis’ten ve kendini örten fasyadan başlar. Bir araya toplanarak aşağı doğru uzanan kas lifleri müşterek bir kirşle processus coronoideus’a tutunarak sonlanır. m. temporalis

M. masseter: Dörtgen şeklinde oldukça kalın bir kastır. Ramus mandibulae’nın dış yüzünde bulunur. Çeneyi kapatır. Maxilla’nın processus zygomaticus’undan ve arcus zygomaticus’tan başlar. Mandibulae’nın tuberositas masseterica’sında sonlanır. m. masseter

M. pterygoideus medialis: Dikdörtgen şeklinde bir kas olup ramus mandibulae’nın iç yüzünde bulunur. Çeneyi kapatır. Processus pterygoideus’tan ve fossa pterygoidea’dan ve maxillae’dan başlar. Aşağı ve dışa doğru uzanarak angulus mandibulae’daki tuberositas pterygoidea’da sonlanır. m. pterygoideus medialis

M. pterygoideus lateralis: Fossa infratemporalis ile caput mandibulae arasında bulunan kısa ve kalın bir kastır. İki taraflı kasıldığında çeneyi açar ve öne doğru getirir (protraksiyon). Tek taraflı kasıldığında mandibulae’yı ters tarafa iter. Processus pterygoideus’tan ve tuber maxillae’dan başlar. Fovea pterygoidea’da sonlanır. m. pterygoideus lateralis

BOYUN KASLARI Platysma: Boyunda derinin altında yüzeyel olarak bulunan ince ve zayıf bir kastır. Yüzeyel fasyanın iki yaprağı arasında bulunur. Boyun derisini gerer. Alt dudak ve ağız köşesini aşağı çeker. Siniri n. facialis’dir platysma

M. sternocleidomastoideus: Boyun yan tarafında bulunan kalın bir kastır. Sternum ve klavikuladan başlar. Yukarıya, arkaya ve dışa doğru ilerler ve processus mastoideus’a yapışarak sonlanır. Tek taraflı kasıldığında başı aynı tarafa eğer ve yüz karşı tarafa döner. İki taraflı kasıldığında başı arkaya eğer ve boynu öne çeker. Siniri n. accessorius’tur. m. sternocleidomastoideus

GÖVDE KASLARI Gövdenin kasları bulundukları yerlere göre, sırt kasları, derin ense kasları, göğüs kasları ve karın kasları olarak alt gruplara ayrılır. Sırt kasları: Sırt kasları yüzeyel ve derin olarak iki gruba ayrılır. Yüzeyel sırt kasları: Bu grupta; m. trapezius, m. latissimus dorsi, m. levator scapulae, m. serratus posterior superior, m. serratus posterior inferior, m. rhomboideus major ve. rhomboideus minor bulunur.

M. trapezius: Sırtın en yüzeyel kasıdır. Oldukça ince olan bu kas çok geniş olduğu için meydana getirdiği kuvvet büyüktür. Bu kas oksipital kemikten, lig. nuchae’dan boyun ve göğüs omurlarından başlar. Klavikulada, acromion’da ve spina scapulae’da sonlanır. Görevi: Skapulaya yapışan diğer kaslarla birlikte çalışır. Üst lifleri kasıldığında skapulayı ve omuzu yukarı ve içe doğru çekerler. Kolun baş üzerine kaldırılmasında m. serratus anterior’a yardımcı olur. Orta grup lifler rhomboid kaslar ile birlikte scapula’yı orta hatta yaklaştırırlar. Alt grup lifler ise scapula’yı aşağı ve içe doğru çekerler. Bu kas ağaca tırmanmada gövdemizin yukarı kaldırılmasında görev yapar. Siniri: N. accesorius. m. trapezius

M. latissimus dorsi: Torakal bölgenin alt yarısı ile bel bölgesinin tümünü örter. Bu kas fascia thoracolumbalis aracılığı ile son 6 göğüs omurundan, tüm bel omurlarından, sakrumdan, crista iliaca’dan ve son 3 veya 4 kaburgadan başlar. Humerus’un crista tuberculi minoris’inde sonlanır. M. latissimus dorsi’nin dış kenarı kolumuzu yukarı kaldırdığımızda, deri altında kabartı şeklinde görülür. Bu kabartıya plica axillaris posterior denir. Görevi: Kolun en kuvvetli adduktorudur. Öne ve yukarı doğru kalkmış kolu aşağıya ve arkaya çeker. Kol yukarıda sabit ise gövdeyi yukarıya doğru çeker. Siniri: N. thoracodorsalis. m. latissimus dorsi

Mm. rhomboidei: M. trapezius’un altında bulunan bu kaslar son boyun omuru ile ilk beş göğüs omurundan başlar. Kaslar dış tarafa doğru uzanarak skapulanın iç kenarında sonlanır. Görevleri: Bu iki kas skapulanın iç kenarını içe doğru çekerler. Şınav çekmede iş görürler. mm. rhomboidei

M. levator scapulae: İlk dört boyun omuru ile skapulanın üst köşesi arasında uzanır. Skapulayı içe ve yukarı çeker. Skapula tespit edilmiş ise boynu kendi tarafına eğer. İki taraflı kasılırsa boynu arkaya çeker. m. levator scapulae

M. serratus posterior superior ve inferior: Rhomboid kasların ve m. latissimus dorsinin derininde yer alan dörtgen şeklinde ince iki kastır. Bu kaslar omurlar ile kaburgalar arasında uzanırlar. Solunuma yardımcı olurlar. m. serratus posterior superior

M. splenius capitis ve cervicis: Boyunda bulunan bu kaslar m. trapezius’un derininde yer alır. Yan yana uzanan bu kaslar birlikte görev yaparlar. Tek taraflı çalıştıklarında baş ve boynu aynı tarafa eğer. İki taraflı kasıldıklarında ise baş ve boynu arkaya çekerler. m. splenius capitis m. splenius cervicis

Derin grup sırt kasları: Kendi aralarında yüzeyelde olanlar ve derinde olanlar diye iki gruba ayrılır. Yüzeyelde olanlar (M. erector spinae): Omurların spinal çıkıntıları ile transvers çıkıntıları arasında bulunan oluğu doldururlar. Bu kas aşağıda kalın ve sağlam bir aponeurozdan başlar. Bu aponeuroz sakruma, tüm bel omurlarına ve son iki göğüs omuruna ve crista iliaca’ya tutunur. M. erector spinae bel bölgesinin üst kısmında dış orta ve iç olmak üzere üç bölüme ayrılır. Dıştaki sütuna m. iliocostalis, ortadaki sütuna m. longissimus ve içteki sütuna da m. spinalis denir. Bu kaslar iki taraflı kasıldığında omurgayı arkaya eğer. Tek taraflı kasıldığında omurgayı aynı tarafa ve yana eğer. m. erector spinae

Derinde yer alan kaslar: Sırtın en derin planında yer alan kaslardır. Tek taraflı kasıldıklarında omurgayı aynı tarafa eğerler, iki taraflı kasıldıklarında ise omurgayı tespit ederler. Bu kaslar kendi aralarında çeşitli alt gruplara ayrılır.

Derin ense kasları: Burada 5 tane kas (m. rectus capitis posterior major, m. rectus capitis posterior minor, m. obliquus capitis inferior, m. obliquus capitis superior ve m. rectus capitis lateralis) vardır. Bu kaslar atlas ve axis ile oksipital kemik arasındaki bağlantıyı sağlarlar. Derin ense kasları tek taraflı kasıldıklarında başı kendi tarafına eğer. İki taraflı kasıldıklarında ise başı arkaya eğerler. m. rec. cap. post. minor m. obliq. cap. superior m. rec. cap. post. major m. obliq. cap. inferior m. rectus capitis lateralis

Göğüs kasları M. pectoralis major: Kalın üçgen şeklinde bir kastır. Göğüs kafesinin ön üst kısmında bulunur. Bu kas aksillanın ön duvarını yapar. Kasın alt kenarı plica axillaris anterior’u meydana getirir. Kas klavikulada, sternumdan, kaburgalardan ve karın kaslarının aponevrozundan başlar. Kola doğru uzanan kas humerus’un crista tuberculi majoris’inde sonlanır. Kolun en kuvvetli adduktorlarından biridir. Kolu hafif öne çeker. Kol yukarıda tespit edilmiş ise gövdeyi yukarı çeker. Yüzücülerde iyi gelişen bir kastır. m. pectoralis major

M. pectoralis minor: M. pectoralis major’un arkasında yer alır. 3. -5. Kaburgalar ile skapulanın processus corocoideus’u arasında uzanır. Skapulaya rotasyon yaptırır. m. pectoralis minor

M. subclavius: Klavikula ile 1. kaburga arasında bulunan parmak şeklinde bir kastır. Klavikula ve 1. kaburga arasında bulunan oluşumlar için bir yastık görevi görür. m. subclavius

M. serratus anterior: Eldiven parmağı şeklinde dişler vasıtasıyla ilk 8 veya 10 kaburgadan başlar. Skapulanın iç kenarında sonlanır. Görevi: Skapulayı sabitlemede, skapulayı öne doğru çekmede ve skapulanın rotasyonunda önemli rol oynar. Kolun baş üzerine kaldırılmasında humerus başına desteklik yapar. Bunun sonucu olarak kol 180 dereceye kadar abduksiyon hareketi yapabilir. Siniri: N. thoracicus longus’tur. Bu kasın felcinde kanat skapula oluşur. m. serratus anterior

Mm. intercostales: Kaburgalar arasındaki aralıkları kapatan kaslar olup solunumda görev alırlar. M. intercostalis externi inspirasyon, m. intercostalis interni ise ekspirasyon yaptırır. mm. intercostales

M. transversus thoracis: Göğüs ön duvarının arka yüzünde bulunan bir kastır. Sternum ile kaburgalar arasında uzanır. Ekspirasyona yardım eder. m. transversus thoracis

Diaphragma: Göğüs ve karın boşluklarını birbirinden ayıran kas ve bağ dokusundan yapılı kubbe şeklinde bir bölmedir. Kubbenin konveks tarafı göğüs boşluğuna doğru, konkav tarafı ise karın boşluğuna doğru bakar. Diafragmanın pozisyonu solunuma, komşu olduğu organların (özellikle mide) doluluk derecesine ve vücudun pozisyonuna göre çok değişir. Sırt üstü yatarken en yüksek konumdadır. Bu pozisyonda en geniş normal solunum hareketleri yapılır. Ayakta dik dururken diafragma kubbesi daha aşağı konumdadır. Solunum hareketleri daha düşüktür. diaphragma

Görevi: Solunumun esas kasıdır. Diafragmanın kasılmasıyla göğüs boşluğunun hacmi artarken karın boşluğunun hacmi azalır. Bu hacim değişimi sonucunda göğüs boşluğunda basınç düşer, karın boşluğunda basınç artar. Bu esnada karın kasları ön tarafa doğru genişleyerek bu durumu kompanse ederler. Göğüs boşluğunda hacim artışı ve basınç düşmesi sonucu atmosferden akciğerlere hava girer. Diafragmanın kasılması esnasında karın kasları da kasılırsa karın içerisindeki organlar üzerine yapılan basınç artar. Diafragma ve karın kaslarının birlikte çalışması, miksiyon, defakasyon ve doğum olaylarına yardımcı olur. Ayrıca öksürme, aksırma, bağırma, gülme, kusma gibi olaylarda da diafragmanın rolü vardır. Siniri: N. phrenicus

Karın kasları: Karın ön ve yan duvarında m. obliquus externus abdominis, m. obliquus internus abdominis, m. transversus abdominis, m. rectus abdominis ve m. pyramidalis olmak üzere 5 adet kas bulunur. Karın arka duvarında ise tek bir kas (m. quadratus lumborum) bulunur.

M. obliquus externus abdominis: Karın ön ve yan duvarındaki üç geniş ve yassı kasın en yüzeyelde bulunanıdır. Son 8 kaburgadan başlar. Yukarıdan aşağı, dıştan içe ve arkadan öne doğru uzanarak linea alba, crista iliaca, spina iliaca anterior superior ve tuberculum pubicum’da sonlanır. Linea alba’da sonlanan lifler rectus kılıfının ön yaprağına katılır. Spina iliaca anterior superior ve tuberculum pubicum arasında sonlanan kısım lig. inguinale’yi (Poubart bağı) oluşturur. m. obliquus externus abdominis

Linea alba: Sternum’un proc. xiphoideus’u ile symphysis pubica arasında uzanan aponeurotik yapıdır. Bu yapı üç yassı karın kasının aponevrozlarının orta hatta birbirleriyle kaynaşması sonucu ortaya çıkar. Linea alba üzerinde umbilicus (göbek) bulunur. linea alba

M. obliquus internus abdominis: M. obliquus externus abdominis’in derininde bulunur. Lig. inguinale’den, crista iliaca’dan ve fasyalardan başlar. Kas lifleri aşağıdan yukarıya ve arkadan öne doğru seyrederek son 3 kaburgada, linea alba ve sternumun alt ucunda sonlanır. M. obliquus internus abdominis’in bazı lifleri funiculus spermaticus (kordon) etrafında aşağı doğru uzanarak m. cremaster’i meydana getirir. Bu kas soğuk havalarda testisi yukarı doğru çekerek testislerin ısısını ayarlamaya yardım eder. m. obliquus internus abdominis

M. transversus abdominis: Karın kaslarının en derininde yer alır. Lig. inguinale’den, crista iliaca, fasyalardan ve son 6 kaburgadan başlar. Kas lifleri öne doğru horizontal olarak ilerler. M. rectus abdominis’e yaklaşınca aponevrotik bir yapıya dönüşür. Bu aponevroz linea albada sonlanır. m. transversus abdominis

M. rectus abdominis: Karın ön duvarında bulunan uzun bir kastır. Sağ ve sol m. rectus abdominis’ler arasında orta hatta linea alba bulunur. Pubis kemiğinden başlayarak aşağıdan yukarı doğru uzanır. Sternumun alt ucunda ve buraya yakın kaburgalarda sonlanır. Bu kas üzerinde transvers olarak uzanan intersectio tendinea denilen kiriş yapılar bulunur. M. rectus abdominis dıştan vagina musculi recti abdominis denilen bir kılıf ile sarılıdır. Bu kılıfı m. obliquus externus abdominis, m. obliquus internus abdominis ve m. transversus abdominis’in aponevrozları meydana getirir. intersectio tendinea m. rectus abdominis

M. pyramidalis: Üçgen şeklinde küçük bir kastır. Symphysis pubica’dan başlar linea alba’da sonlanır. Linea alba’yı gerer. m. pyramidalis

Karın kaslarının görevleri: Karın içerisindeki basıncı ayarlamak suretiyle karın içi organların konumunu muhafaza eder. Bu kaslar solunumda, defekasyonda, miksiyonda, doğumda, kusmada önemli role sahiptir. Ayrıca bu kaslar gövdenin öne eğilmesinde, sağa sola döndürülmesinde de görev yaparlar.

M. quadratus lumborum: Karın arka duvarında bulunan dikdörtgen şeklindeki bu kas crista iliaca ile 12. kaburga arasında uzanır. m. quadratus lumborum

ÜST TARAF KASLARI Üst taraf kasları çeşitli alt gruplara ayrılarak incelenir. Omuz kasları: Omuzda; m. deltoideus, m. subscapularis, m. supraspinatus, m. infraspinatus, m. teres major ve m. teres minor olmak üzere 6 adet kas bulunur.

M. deltoideus: Kalın üçgen şeklinde bir kas olup insanlara özgü omuz kabarıklığını yapar. Omuz eklemini üstten, önden, arkadan ve dıştan sarar. Bu kas klavikuladan, akromiondan ve spina skapuladan başlar. Farklı yerlerden başlayan kas lifleri birbirlerine yaklaşarak humerus’a doğru uzanır ve humerus’un ön dış yüzünde bulunan tuberositas deltodea’da sonlanırlar. Görevi: Kola abduksiyon yaptırır. Kolun abduksiyon hareketini m. supraspinatus başlatır. 15 -20 derecelik bir abduksiyondan sonra m. deltoideus devreye girer. M. deltoideus’un abduksiyonu 90 dereceye kadardır. Kolun baş üzerine kaldırılması ise m. serratus anterior ve m. trapezius’un çalışmasıyla olur. Siniri: N. axillaris. m. deltoideus

M. subscapularis: Fossa subscapularis’ten ve kendini örten fasyadan başlar. Omuz ekleminin kapsülünde sonlanır. Görevi: Esas görevi kola iç rotasyon yaptırmaktır. Bunun yanında omuz eklemini kuvvetlendirir. Siniri: N. subscapularis. m. subscapularis

M. supraspinatus: Fossa supraspinata’dan başlar. Dışa doğru bir araya toplanan kas lifleri tuberculum majus’ta sonlanır. Kasın kirişi omuz ekleminin kapsülüne yapışıktır. Görevi: Kolun abduksiyonunu başlatan kastır. Omuz eklemini kuvvetlendirir. Bu kas çalışmadığı zaman insanlar abduksiyonu başlatabilmek için o tarafa doğru eğilirler ve yer çekimi kuvvetinden yararlanırlar. Siniri: N. suprascapularis. m. supraspinatus

M. infraspinatus: Fossa infraspinata’dan başlar. Tuberculum majus’un orta kısmında sonlanır. Görevi: Kola dış rotasyon yaptırır. Diğer omuz kasları gibi omuz eklemini kuvvetlendirir. Siniri: N. suprascapularis. m. infraspinatus

M. teres minor: Dar uzun bir kastır. Skapulanın dış kenarının yukarı kısmından başlar. Eklem kapsülüne yapışık olan kasın kirişi tuberculum majus’ta sonlanır. Görevi: Kola dış rotasyon yaptırır. Omuz eklemini kuvvetlendirir. Siniri: N. axillaris m. teres minor

Rotator kaf (Manşet): M. supraspinatus, m. infraspinatus, m. teres minor, m. subscapularis’in kirişlerinin oluşturduğu bir yapıdır. Bu yapı omuz eklemi kapsülüne yapışarak omuz eklemini önden, yukarıdan ve arkadan kuvvetlendirir. Bu yüzden omuz eklemindeki çıkıklar genellikle koltuk altı çukuruna doğru olur. m. supraspinatus m. infraspinatus m. teres minor m. subscapularis

M. teres major: Skapulanın dış kenarından ve alt köşesinden başlar. Yukarı ve dış tarafa doğru uzanarak crista tuberculi minoris’te sonlanır. Görevi: Kola iç rotasyon yaptırır. M. pectoralis major’un sinergistidir. Siniri: N. subscapularis. m. teres major

Kol kasları: Kolu saran fasya humerus’un iç ve dış kenarlarına tutunarak kolu ön ve arka olmak üzere iki kompartmana ayırır. Ön kompartmanda fleksor kaslar (m. biceps brachii, m. brachialis, m. corachobrachialis) ile n. ulnaris, n. medianus, a. v. brachialis bulunur. Arka kompartmanda ise m. triceps brachii ile n. radialis ve a. v. profunda brachii bulunur. Ön kompartmandaki kasların siniri n. musculocutaneus, arka kompartmandaki kasların siniri ise n. radialis’tir. ön arka

M. corachobrachialis: Kolun üst iç kısmında bulunur. Processus corocoideus’dan başlar. Humerus’un orta kısmında sonlanır. Kolu içe öne doğru çeker (flexiyon) ve adduksiyon yaptırır. m. corachobrachialis

M. biceps brachii: Kolun ön tarafında bulunan mekik şeklinde ve iki başlı bir kastır. Uzun başı tuberculum supraglenoidale’den uzun bir kirişle başlar. Bu kiriş omuz ekleminin kapsülünün içinden geçerek sulcus intertubercularis’te ilerler. caput longum Kısa başı processus corocoideus’dan başlar. İki baş kolun ortalarında birleşir ve tek kas olarak aşağıya doğru ilerler ve tuberositas radii’de sonlanır. caput breve

M. biceps brachii kolun ön yüzündeki belirgin kabarıklığı (pazı) yapar. Kol sabit ise ön kola, ön kol sabit ise kola fleksiyon yaptırır. Ayrıca ön kolun en kuvvetli supinatorudur. m. biceps brachii

M. brachialis: Kolun ön yüzünde ve m. biceps brachii’nin derininde bulunur. Humerus’un alt yarısından başlar. Tuberositas ulnae’ya yapışarak sonlanır. Ön kola ve ön kol sabit ise kola fleksiyon yaptırır. m. brachialis

M. triceps brachii: Kolun arka yüzünde bulunan kalın bir kastır. Üç başlıdır. Bir başı skapulanın tuberculum infraglenoidale’sinden, iki başı ise humerus’un arka yüzünden başlar. Kasın tendonu olecranon’da sonlanır. Ön kolun en kuvvetli ekstensor kasıdır. Bu kasın derin liflerinden ayrılan ve dirsek ekleminin kapsülüne yapışan zayıf kas lifleri bulunur. Bu lifler ön kolun extensiyonu esnasında dirsek eklemi kapsülünü gererek kemikler arasında sıkışmasını engeller. Kolun ve ön kolun arka yüzündeki tüm kasların sinir n. radialis’tir. m. triceps brachii

Ön kol kasları: Bu kaslar, ön kolun ön yüzündeki kaslar ve ön kolun arka yüzündeki kaslar olmak üzere iki kısımda incelenir. ön R U arka

Ön kolun ön yüzündeki kaslar: Bu bölgedeki kaslar genellikle epicondylus medialis’ten, radius ve ulna’nın ön yüzünden, membrana interossea’dan ve kasları saran fasyalardan başlarlar. Bu kaslar ön kolun ön yüzünde seyrederek aşağıya doğru inerler. El bileğine yaklaştıkça kirişleşirler. Bu kaslar radius ve ulnanın alt ucu, el bilek kemikleri, ya da el parmak kemiklerine yapışarak sonlanırlar. Bu kaslar genellikle ön kola, ele ve parmaklara fleksiyon yaptırırlar. Yüzeyel ve derin olmak üzere iki grup halinde incelenir. Ön koldaki kasların siniri n medianus ve n. ulnaris’tir.

Ön kolun ön yüzündeki yüzeyel kaslar: Bu grupta bulunan kaslar; m. palmaris longus, m. pronator teres, m. flexor carpi radialis, m. flexor carpi ulnaris ve m. flexor digitorum superficialis’dir. m. pronator teres m. palmaris longus m. flexor carpi radialis m. flexor carpi ulnaris m. flexor digitorum superficialis

Ön kolun ön yüzündeki derin grup flexor kaslar: Bu grupta üç adet kas bulunur. Bunlar: M. flexor digitorum profundus, m. flexor pollicis longus ve m. pronator quadratus’tur. Derin flexor kaslar daha ziyade tutma kavrama gibi kaba fonksiyonları yerine getirirler. m. flexor pollicis longus m. flexor digitorum profundus m. pronator quadratus

Retinaculum flexorum ve extensorum: Ön kolu saran derin faysa (Fascia antebrachii) el bileğinde transvers yönde uzanan liflerle takviye edilerek hareketler esnasında kas kirişlerinin eklem ekseninden uzaklaşmasını önlemiştir. Radius ve ulnaya yapışan bu oluşumun önde bulunanına retinaculum flexorum, arkada bulunanına retinaculum extensorum denir. retinaculum flexorum retinaculum extensorum

Ön kolun arka yüzündeki kaslar: Bu kaslar genellikle epicondylus lateralis’ten ve kasları saran fasyadan başlarlar. Bu kaslar ön kolun arka yüzünde seyrederek aşağıya doğru inerler. El bileğine yaklaştıkça kirişleşirler. Bu kaslar radius ve ulna’nın alt ucu, el tarak kemikleri ya da elin dorsal aponeurosisine yapışarak sonlanırlar. Ön kolun arka yüzündeki kasların tamamı n. radialis tarafından innerve edilir. Bu kaslar genellikle ön kola, ele ve parmaklara ekstensiyon yaptırırlar. Yüzeyel ve derin olmak üzere iki grup halinde incelenir.

Ön kolun arka yüzündeki yüzeyel kaslar: Bu kaslar m. brachioradialis, m. extensor carpi radialis longus, m. extensor carpi radialis brevis, m. extensor digitorum, m. extensor digiti minimi, m. extensor carpi ulnaris ve m. anconeus’dur. * *

Ön kolun arka yüzündeki derin kaslar: Bu grupta m. supinator, m. abductor pollicis longus, m. extensor pollicis brevis ve m. extensor indicis bulunur. m. supinator m. abductor pollicis longus m. extensor pollicis brevis m. extensor pollicis longus, m. extensor indicis

El kasları: Elin sırtında kas bulunmaz. Elin palmar yüzünde bulunan kaslar ise thenar, hypothenar ve orta grup kaslar olarak üç grupta incelenir. hypothenar

Thenar kaslar: Bu kaslar m. abductor pollicis brevis, m. opponens pollicis, m. flexor pollicis brevis ve m. adductor pollicis olmak üzere 4 tanedir ve başparmak tarafındaki kabarıklığı meydana getirirler. Başparmağa yakın olan el bilek kemiklerinden ve retinaculum flexorum’dan başlarlar. Distale doğru uzanarak I. metacarp’ta veya başparmağa ait phalanx’larda sonlanırlar. Başparmağın hareketlerine katılırlar. Bu kaslar n. medianus ve n. ulnaris tarafından innerve edilirler. m. opponens pollicis m. flexor pollicis brevis m. abductor pollicis brevis m. adductor pollicis

Hypothenar kaslar: Bu kaslar; m. palmaris brevis, m. abductor digiti minimi, m. flexor digiti minimi brevis ve m. opponens digiti minimi olmak üzere 4 tanedir ve küçük parmak tarafındaki kabarıklığı meydana getirirler. Küçük parmağa yakın olan el bilek kemiklerinden ve retinaculum flexorum’dan başlarlar. Distale doğru uzanarak V. metacarp’ta veya küçük parmağa ait phalanx’larda sonlanırlar. Küçük parmağın hareketlerine katılırlar. Hypothenar kasların tamamı n. ulnaris tarafından innerve edilir. m. palmaris brevis m. abductor digiti minimi m. flexor digiti minimi brevis m. opponens digiti minimi

El ayasının ortasında bulunan kaslar: Bu kaslar mm. lumbricales, mm. interossei olmak üzere toplam 2 grup halinde bulunurlar. Bu kaslar 2. -5. parmakların hareketleri ile ilgilidir. Bu kaslar n. medianus ve n. ulnaris’ten innerve olur. mm. lumbricales mm. interossei

ALT TARAF KASLARI Alt taraf kasları bulundukları yerlere göre dört gruba ayrılarak incelenir. 1 -Kalça kasları (pelvis kasları) 2 -Uyluk kasları 3 -Bacak kasları 4 -Ayak kasları

Kalça kasları: Kalça kasları iki gruba ayrılarak incelenir. Kalçanın ön tarafındaki kaslar ve kalçanın arka tarafındaki kaslar. Kalçanın ön tarafındaki kaslar: Bu grupta üç adet kas bulunur. Bunlar; m. psoas major, m. psoas minor ve m. iliacus’tur. m. psoas minor psoas major m. iliacus

Bu grupta bulunan kaslardan m. psoas major ve minor karın arka duvarının ön yüzünde son göğüs omuru ile tüm bel omurlarından başlayarak uyluğa doğru uzanırlar. M. iliacus ise os ilium’un içeriye bakan yüzünden (fossa iliaca) başlayarak uyluğa doğru uzanır. Bu kaslar birleşerek m. iliopsoas adını alır ve trochanter minor’da sonlanırlar. Uyluğa fleksiyon yaptırır. m. psoas major m. iliacus m. iliopsoas

Kalçanın arka tarafındaki kaslar: Kalçanın arka tarafında bulunan kaslar; m. gluteus maximus, m. gluteus medius, m. gluteus minimus ve m. tensor fascia latae’dır.

M. gluteus maximus: Kalça kabarıklığını yapan en yüzeyel kastır. Os ilium’un facies glutea’sından, os sacrum’dan ve kası örten fasyadan başlar. Kasın bir kısım lifleri fascia lata’da ve tractus iliotibialis’te sonlanırken bir kısım lifleri ise tuberositas glutea’da sonlanır. Uyluğun en kuvvetli ekstensorudur. Bu nedenle m. iliopsoas’ın antogonistidir. Ayrıca uyluğa dış rotasyon yaptırır. Gövdeyi ayakta dik tutmada, kalça ve diz ekleminin tespitinde, yürümede ve merdiven çıkmada rol alır. m. gluteus maximus

M. gluteus medius: Bu kas m. gluteus maximus’un altında bulunur. Os ilium’un facies glutea’sından (ala ossis ilii’nin dış yüzünden) başlar. Lifleri trochanter major’da sonlanır. Uyluğun en kuvvetli abduktorudur. Yürüme esnasında pelvisi yere basan ayak tarafına çekerek ağırlık merkezini basan tarafa taşır. m. gluteus medius

M. gluteus minimus: Os ilium’un facies glutea’sından (ala ossis ilii’nin dış yüzünden) başlar. Trochanter major’da sonlanır. Uyluğa abduksiyon ve iç rotasyon yaptırır. m. gluteus minimus

M. tensor fascia lata: Spina iliaca anterior superior’dan başlar. Tractus iliotibialis’te sonlanır. Uyluğa abduksiyon, fleksiyon ve iç rotasyon yaptırır. m. tensor fascia lata

Kas içi (intramuscular) enjeksiyon: Gluteal bölgedeki kasların büyük ve kalın olması nedeniyle geniş bir absorbsiyon yüzeyi oluşturduğu için, genellikle bu bölgeye yapılır. Ancak enjeksiyon yapılırken n. ischiadicus’un seyri göz önüne alınmalı ve enjeksiyon gluteal bölgenin 1/4 üst-dış kısmına yapılmalıdır.

Uyluğun dış rotator kasları: M. gluteus maximus’un derininde bulunan kaslardır. Bunlar genel olarak uyluğa dış rotasyon yaptırırlar. Bu kaslar m. priformis, m. gemellus superior, m. gemellus inferior, m. obturatorius externus, m. obturatorius internus ve m. quadratus femoris’dir. m. priformis m. obturatorius internus m. gemellus superior m. obturatorius externus m. gemellus inferior m. quadratus femoris

Bu kaslar genellikle pelvis minor’u çevreleyen kemiklerden başlar ve femur’un trochanter major’una veya ona yakın kemik oluşumlara yapışarak sonlanırlar. Bu kasların sinirleri m. obturatorius externus hariç plexus sacralis’ten gelir. M. obturatorius externus’un siniri n. obturatorius’tan gelir.

Uyluk kasları: Uyluk kasları bulundukları bölgelere göre; uyluğun önünde, uyluğun arkasında ve iç yüzünde bulunan kaslar olarak 3 gruba ayrılırlar. Uyluğun ön yüzündeki kaslar: Burada bulunan kaslar m. sartorius, m. quadriceps femoris ve m. articularis genus’tur. Bu kaslar n. femoralis tarafından innerve edilir.

M. sartorius: İnsan ücudunda bulunan en uzun kas olup ortalama 61 cm kadardır. Spina iliaca anterior superior’dan başlar. Uyluğun ön yüzünü çaprazlayarak iç tarafa geçer ve pes anserinus’un yapısına katılır. Uyluğa ve bacağa fleksiyon yaptırır. m. sartorius

M. quadriceps femoris: Uyluğun ön ve yan taraflarını dolduran geniş ve kalın bir kas olup dört kasın birleşmesinden oluşur. Bu kasların başlama yerleri farklı sonlanma yerleri ise aynıdır. m. quadriceps femoris

M. rectus femoris: Kasın bir kısım ilfleri spina iliaca anterior inferior’dan, bir kısım lifleri ise accetabulum’un üst kısmından başlar. M. vastus lateralis: Trochanter major’dan ve linea asperadan başlar. M. vastus medialis: Linea aspera’dan başlar. m. rectus femoris m. vastus lateralis m. vastus medialis

M. vastus intermedius: Femur gövdesinin ön ve dış yüzünden başlar. Yukarıdaki dört kasın kirişleri uyluğun ön yüzünde birleşerek kuvvetli bir kiriş oluşturur ve bu kiriş patella’nın tabanına tutunur. Fakat bir kısım lifleri kesilmeksizin patella’nın önünden geçerek lig. patellae’ya katılır ve tuberositas tibiae’da sonlanır. m. vastus intermedius m. rectus femoris

M. vastus intermedius’un derin liflerinden ayrılan bir kısım kas lifleri diz eklemi kapsülüne tutunarak sonlanır. Bu lifler dizin ekstensiyonu esnasında toplanan synovial kılıfı yukarı çekerek eklem aralığına girmesini önler. Bu liflere m. articularis genus denir. Görevi: Bacağın en kuvvetli extensor kasıdır. Kasın tümü bacağa ekstensiyon, sadece m. rectus femoris uyluğa fleksiyon yaptırır. Topa tekme vurmamızı sağlayan kastır. m. articularis genus

Uyluğun iç tarafındaki (adductor) kaslar: Bu grupta m. pectineus, m. gracilis, m. adductor longus, m. adductor brevis ve m. adductor magnus bulunur. Bu kaslar os pubis’in ve os ischiadicum’un farklı kısımlarından başlayarak uyluk kemiğinin (femurun) üst ucundaki yapılarda ve gövdesinde (linea asperada) sonlanmaktadır. Bu kaslar genellikle uyluğa adduksiyon ve fleksiyon yaptırırlar. Bu kaslar n. femoralis ve n. obturatorius tarafından innerve edilir. m. pectineus m. adductor brevis m. adductor longus m. gracilis m. adductor magnus

Uyluğun arka tarafındaki kaslar (iskiokurural kaslar): Bu kaslara hamstring kaslar da denilmektedir. Bu grupta 3 adet kas bulunur. M. biceps femoris, m. semitendinosus ve m. semimembranosus. m. semitendinosus m. biceps femoris m. semimembranosus

Bu kasların üçüde tuber ischiadicum’dan başlar. M. biceps femoris fibula başında, m. semitendinosus pes anserinus’da ve m. semimembranosus ise tibia’nın iç kondilinde sonlanır. Bu kasların üçü de uyluğa ekstensiyon ve bacağa fleksiyon yaptırır. Kasların siniri n. ischiadicus’tur.

Pes anserinus: M. sartorius, m. gracilis ve m. semitendinosus’un tibia’ya tutunma yerlerinde müştereken yaptıkları kazayağına benzer yapıdır. m. gracilis m. sartorius m. semitendinosus

Bacak kasları: Bacak kasları ön, arka ve dış olmak üzere üç grupta incelenir. Bacağın ön tarafındaki kaslar: Bu grupta m. tibialis anterior, m. extensor hallucis longus, m. extensor digitorum longus ve m. fibularis (peroneus) tertius bulunur. m. tibialis anterior m. extensor hallucis longus m. extensor digitorum longus m. fibularis (peroneus) tertius

Bu kaslar tibia, fibula ve membrana interossea cruris’in ön yüzünden ve kaslar arasında bulunan fasyalardan başlar. Kaslar bacağın orta kısmını geçtikten sonra kiriş haline dönerler. Kaslar retinaculum extensorum’un altından geçerek ayağa ulaşırlar. Kaslar ayağa geçtikten sonra ayak bilek kemiklerinde, ayak tarak kemiklerinde veya ayak parmak kemiklerinde veya dorsal aponevrozda sonlanırlar. Bu kaslar genellikle ayağa ekstensiyon yaptırırlar. Ayrıca bazıları ayak kubbesinin korunmasında rol alır. Kasların siniri n. peroneus (fibularis) profundus’tur.

Bacağın dış tarafındaki kaslar: Burada m. fibularis (peroneus) longus ve m. fibularis (peroneus) brevis olmak üzere iki adet kas bulunur. Bu kaslar fibula’dan başlar. Kasların tendonu ayağın dış tarafına doğru ilerler. M. fibularis (peroneus) brevis V. metatars’ta sonlanırken m. fibularis longus’un kirişi ayağın altına doğru ilerler ve birinci metatars ile birinci cuneiform kemikte sonlanır. Kaslar ayağa eversiyon ve fleksiyon yaptırır. Ayrıca ayak kubbesinin korunmasında iş görür. Kasların siniri n. peroneus superficialis’tir. m. fibularis (peroneus) longus m. fibularis (peroneus) brevis

Bacağın arka tarafındaki kaslar: Yüzeyel ve derin olarak iki grupta incelenir. Yüzeyel grup: Bu grupta m. triceps surae ve m. plantaris bulunur. yüzeyel grup derin grup

M. triceps surae; m. gastrocnemius ve m. soleus’un birleşmesinden oluşur. Bacağın arka tarafındaki yüzeyel kaslar femurun alt ucundan ve tibia’nın arka yüzünden başlarlar. Kas lifleri bacağın orta kısımlarında ortak bir tendon oluşturur. Bu tendon (tendo calcaneus: tendo Achillis) tuber calcanei’de sonlanır. Bu kaslar ayağa fleksiyon ve inversiyon yaptırır. Kasların siniri n. tibialis’tir. m. gastrocnemius m. soleus tendo calcaneus: tendo Achillis

Derin grup: Bu grupta m. popliteus, m. flexor hallucis longus, m. flexor digitorum longus ve m. tibialis posterior bulunur. Bu kaslar femurun alt ucundan, tibia ve fibulanın arka yüzünden ve membrana interossea’dan başlarlar. Tibia’nın arka yüzünde, ayak bilek kemiklerinde ve ayak parmaklarında sonlanırlar. Bu kaslar ayağa ve ayak parmaklarına fleksiyon yaptırır. Kasların siniri n. tibialis’tir. m. popliteus m. tibialis posterior m. flexor digitorum longus m. flexor hallucis longus

Ayak kasları: Ayağın hem sırtında hem de tabanında kas bulunur.

Ayak sırtındaki kaslar: Burada; m. extensor hallucis brevis ve m. extensor digitorum brevis bulunur. Bu kaslar kalkaneustan başlayarak öne doğru uzanırlar ve I. IV. ayak parmaklarında sonlanırlar. 1 -4. parmaklara ekstensiyon yaptırırlar. N. peroneus profundus tarafından innerve edilirler. m. extensor digitorum brevis m. extensor hallucis brevis

Ayak tabanındaki kaslar: Ayak tabanında çok sayıda kas bulunur ve bunlar tabakalar şeklinde organize olmuştur. Birinci tabakada; m. abductor hallucis, m. flexor digitorum brevis, m. abductor digiti minimi bulunur. m. flexor digitorum brevis m. abductor digiti minimi m. abductor hallucis

İkinci tabakada; m. quadratus plantae, m. lumbricales bulunur. m. lumbricales m. quadratus plantae

Üçüncü tabakada; m. flexor hallucis brevis, m. adductor hallucis, m. flexor digiti minimi brevis bulunur. m. adductor hallucis m. flexor hallucis brevis m. flexor digiti minimi brevis

Dördüncü tabakada; mm. interossei dorsales ve mm. interossei plantares bulunur. mm. interossei dorsales mm. interossei plantares

Bu kaslar ayak bilek kemiklerinden, aponevrosis plantaristen, bazı kasların tendonlarından veya ayak tarak kemiklerinden başlarlar. Bunlar ayak parmak kemiklerinde sonlanırlar ve ayak parmak hareketlinden sorumludurlar. Sinirleri: N. plantaris medialis ve n. plantaris lateralis’tir.