GZ KULAK Dr Kaan Ycel PALPEBRA Bulbus oculinin

GÖZ & KULAK Dr. Kaan Yücel

PALPEBRA Bulbus oculi’nin ön bölümü cornea şeffaf; bu yüzden arkasındaki pupilla siyah; iris renkli görülür. Cornea yanlarda sclera ile devam eder. Palpebra superior et inferior: Bulbus oculi’yi önden örten hareketli kapaklar Rima palpebrarum: Göz kapakları arasındaki aralık Commissura palpebralis medialis/lateralis (cantus): Göz kapaklarının içte ve dışta birleştikleri yerler.

PALPEBRA Lacus lacrimalis (Göz pınarı) İç köşede, göz kapakları arasında kalan «caruncula lacrimalis» ’in bulunduğu yer Plica semilunaris: Caruncula lacrimalis ‘in dış yanında yer alan dikey konjuktiva katlantısı

PALPEBRA Kirpikler (cilium) 2 veya 3 sıra halinde Gl. ciliares (Zeiss bezleri) kirpiklere açılan sebase bezler Gl. tarsales (Meibom bezleri) Tarsus’lar içine gömülü, margo palpebralis’lere açılan kirpiklerin arkasında bir sıra halinde dizilmiş; yağsı salgısı ile göz yaşının ortamdan uzaklaşmasını engelleyen bezler.

PALPEBRA Tarsus superior & Tarsus inferior Her bir göz kapağını oluşturan ince fibröz bağ dokusu; üstteki daha büyük

PALPEBRA Tunica conjunctiva Göz kapaklarının iç yüzünü döşeyen mukoza tabakası Tunica conjuctiva palpebralis: Kalın, kırmızı, damardan zengin; göz kapaklarının iç yüzünü döşer. Tunica conjunctiva bulbi: Sclera’nın üzerini örten, ince, şeffaf, hafifçe damarlı tabaka

APPARATUS LACRIMALIS Orbita’nın üst-dış duvarındali fossa glandulae lacrimalis’te yerleşmiş gl. lacrimalis ve 3 -9 adet kanalları ductuli excretorii, açıldıkları conjuctiva (fornix conjuctiva superior), cornea’yı yıkayan göz yaşının toplandığı gözün iç bölgesindeki bölge; göz pınarı (lacus lacrimalis), her bir göz kapağının medial ucunda bulunan papilla lacrimalis ve oradaki delikçik punctum lacrimale, bu delikçiğin devam ettiği kanal olan canaliculi lacrimalis ve saccus lacrimalis iile ductus nasolacrimalis

APPARATUS LACRIMALIS Saccus lacrimalis: Maxilla’nın proc. frontalis’i ve os lacrimale tarafından oluşturulan fossa sacci lacrimalis’tedir.

APPARATUS LACRIMALIS Saccus lacrimalis: Her bir göz kırpmasıyla göz yaşının yaklaşık %75’i canaliculi lacrimalis’ten saccus lacrimalis’e drene olur. Ductus nasolacrimalis’e açılır. O da meatus nasi inferior’a açılır.

GÖZÜN EKSTRİNSİK KASLARI M. levator palpebrae superioris Üst göz kapağını kaldırır. Yüzeysel bölümü= deri ve tarsus superior’un ön bölümüne tutunur. Derin bölümü= M. tarsus superior (Müller kası) tarsus superior’un üst kenarına yapışan DÜZ kastır. Yüzeysel bölümü: N. oculomotorius (III) Derin bölümü: Plexus caroticus internus’tan gelen sempatik lifler

GÖZÜN EKSTRİNSİK KASLARI GÖZ KÜRESİNİ HAREKET ETTİREN KASLAR M. rectus lateralis (N. abducens-VI), medialis, superior, inferior M. obliquus superior (N. trochlearis-IV), inferior 2 istisna dışında n. oculomotorius (III) tarafından innerve edilirler.

Anulus tendineus communis (Anulus of Zinn, Zinn halkası) Orbita’nın tepesindedir. Canalis opticus’un etrafını sarar. Sphenoid kemiğin gövdesine, ala minor’a, canalis opticus’un aşağısına yapışır. Canalis opticus’u ve fissura orbitalis superior’un iç tarafını halka şeklinde sarar.

Anulus tendineus communis (Anulus of Zinn, Zinn halkası) Yukarısından: N. frontalis, n. lacrimalis, n. trochlearis fissura orbitalis superior’dan geçer. İçinden: A. opthalmica, n. oculomotoris’un her iki dalı, n. abducens, n. nasociliaris, v. opthalmica superior halkanın fissura orbitalis sup. ’un alt-medial bölümüne denk gelen kısmından geçer. Tüm rectus kasları anulus tendineus communis’ten başlarlar.

GÖZÜN EKSTRİNSİK KASLARI M. RECTUS LATERALIS: ABDUKSİYON: GÖZ KÜRESİNİ DIŞA ÇEVİRİR. M. RECTUS MEDIALIS: ADDUKSİYON: GÖZ KÜRESİNİ İÇE ÇEVİRİR. M. RECTUS SUPERIOR: GÖZ KÜRESİNİ YUKARI, MEDİALE ÇEVİRİR: MEDİAL ROTASYON (İNTORSİYON) M. RECTUS İNFERİOR: GÖZ KÜRESİNİ, AŞAĞI, MEDİALE ÇEVİRİR: LATERAL ROTASYON (EKSTORSİYON)

GÖZÜN EKSTRİNSİK KASLARI M. OBLIQUUS SUPERIOR: GÖZ KÜRESİNİ AŞAĞI VE DIŞA ÇEVİRİR; MEDİAL ROTASYON YAPTIRIR (İNTORSİYON) M. OBLIQUUS INFERIOR: GÖZ KÜRESİNİ YUKARI VE DIŞA ÇEVİRİR; LATERAL ROTASYON YAPTIRIR (EKSTORSİYON)

GÖZÜN EKSTRİNSİK KASLARI EKSTORSİYON: M. obliquus inf. + M. rectus inf. İNTORSİYON: M. obliquus sup. +M. rectus sup. Göz küresini içe çevirir: M. rectus sup. /inf. Göz küresini dışa çevirir: M. obliquus sup. /inf.

Bulbus oculi - göz küresi Yaklaşık 2. 5 cm çapında- Orbita’nın ön bölümünde 4/5 arka bölümü: corpus vitreum ile dolu – jel görünümlü saydam bir materyal 1/5 ön bölümü: Lens-Camera anterior-Camera posterior

Bulbus oculi - göz küresi Lens: İris ve pupilla’nın arkasında, fibrae zonulares ile proc. ciliares’lere asılı olarak bulunan saydam, bikonveks ve yuvarlak mercek Camera ant. : Cornea-iris arasında humor aquosus ile dolu bölüm Camera post. : İris, lens, corpus vitreum ve corpus ciliare arasında kalan bölüm. Pupilla aracılığı ile camera ant. İle bağlantılı

Bulbus oculi - göz küresi 3 tabakadan oluşmuştur: 1) Tunica fibrosa bulbi (Dış tabaka) a) Sclera arka 5/6’lık sert bölüm b) Cornea saydam 1/6’lık ön bölüm 2) Tunica vasculosa bulbi a) Choroidea b) Corpus ciliare c) İris 3) Tunica interna bulbi (İç tabaka) Retina ‘nın iki bölümü var: Pars optica retina & Pars caeca retina – ikisi arasındaki sınır ora serrata

TUNICA FIBROSA BULBI SCLERA Beyaz, opak ve yoğunlaşmış kollajen liflerden oluşur. Choroidea’ya gevşekçe tutunur. N. opticus ve ciliar damar ve sinirler tarafından delinir. Arkasındaki yuvarlak alan Lamina cribrosa sclerae en zayıf yeri; n. opticus lifleri tarafından delinir. LIMBUS CORNEA Sinus venosus sclerae (Schlemm kanalı) ‘nın bulunduğu sclera ve cornea’nın buluştuğu yer CORNEA Avasküler ve saydam göz küresinin ön bölümü, dokunmaya karşı oldukça duyarlı

TUNICA VASCULOSA BULBI Choroidea: Retina ve sclera arasındaki koyu kahverengi membran Orta tabakanın arka 2/3’ünü oluşturur. Önde corpus ciliare ile devamlıdır. Retina’nın beslenmesi için gerekli damarları içerir, kanla dolu. Kırmızı göz’ün sebebi (flash ile çekilen fotolardaki) En yüksek perfüzyon oranına sahip vücut bölgesi Corpus ciliare: İris ile choroidea’yı birbirine bağlar. Proc. ciliaris bölümüne lens tutunur. M. ciliaris dış kısmında; kasılarak lens’i asan zonula ciliaris’i gevşetir; lens kalınlaşır; yakını görmede uyum (akkomodasyon)

TUNICA VASCULOSA BULBI İris: Gözün bol pigment içeren renkli kısmı Lens’in ön tarafında bulunan diyaframdır; önündeki açıklık «pupilla» Cornea-lens arasındadır.

TUNICA VASCULOSA BULBI İris: İçerdiği 2 düz kas göze giren ışık miktarını düzenler: M. sphincter pupillae: Parasempatik sistem tarafından çalışır: pupilla’yı daraltır. M. dilatator pupillae: Sempatik sistem tarafından çalışır; pupilla’yı genişletir.

re. TINA İç tabaka ve 2 kısıma ayrılır. Kör kısım: Pars caeca retinae Gören kısım: Pars optica retinae: Işığa duyarlı, 2 tabakalı a) Pars pigmentosa-dış tabaka b) Pars nervosa- iç tabaka

re. TINA Pars pigmentosa: N. opticus’un çıkış yerinden pupilla’ya kadar uzanır. Pars nervosa: İçteki şeffaf soluk kırmızı renkli tabaka 3 nöron tabakası: Fotoreseptör tabakası, bipolar hücre tabaksı, ganglion hücre tabakası Retinal ganglion hücre aksonları birleşerek n. opticus (II)’u oluşturur.

re. TINA Discus nervi optici: Arkada, fundus opticus’da yuvarlak, çökmüş beyaz alan N. opticus lifleri buradan göz küresini terk ederler. Retinal damarlar göz küresine buradan girerler. Buraya kör nokta denir. Fotoreseptör yok Işığa hassas değil.

re. TINA Macula lutea: Discus nervi optici’nin lateralinde küçük, oval, sarı alan Fovea centralis: Macula’nın ortasındaki çökmüş alan En keskin görmenin gerçekleştiği yer

re. TINA Pars caeca retinae: Ora serrata’nın önünde kalan ve görmeyen bölüm 2 bölümden oluşur: Pars ciliaris: Corpus ciliare’yi artadan kaplayan retina bölümü Pars iridica: İris’in arka yüzünü kaplayan retina’nın pigmentli hücrelerinin olduğu bölüm

DIŞ KULAK

AURIS EXTERNUS 1. Auricula /Pinna (Kulak kepçesi) 2. Meatus acusticus externus (Dış kulak yolu) 3. Membrana tympani (Kulak zarı) Fonksiyonları 1. Sesi toplar. 2. Sesi çoğaltır. 3. Sesi orta kulağa iletir. .

AURICULA Helix Serbest kenarı boyunca dış yüzü çevreleyen yükselti Crus helicis Helix’in meatus acusticus externus’daki ilk kısmı Cauda helicis * Helix’in lobula auricularis’e bağlı olan son kısmı *

AURICULA Antihelix Helix’in önünde ve ona paralel kıvrım yapmış yükselti Crura antihelices Yukarıda antihelix bu iki bacağa ayrılır. Fossa triangularis’i sınırlar.

AURICULA Scapha Helix ile antihelix arasındaki oluk Antitragus Antihelix aşağıda antitragus olarak adlandırılan bir yükselti ile sonlanır.

Concha auriculare AURICULA Auricula’nın dış yüzünde merkeze yer olan bu boşluk meatus acusticus externus ile devam eder.

AURICULA Tragus (Yunanca; Keçi) Crus helicis’in ön ve aşağısında, Cavum conchae’nin önünde yer alan yükselti Önemli bir buluş noktası Tragi: Kulak kılları Lobulus auriculae Antitragus’un altında aşağısında kalan yumuşak bölüm Kulak memesi dediğimiz Auricula’nın diğer yerlerinin aksine kıkırdak dokusu yok! Bağ dokusu ve yağ dokusundan Çok iyi arteryel beslenmesi ve innervasyonu var!

AURICULA Darwin tümseği = Tuberculum auriculare Bazı kişilerde helix’in postero-superior kısmında Intrauterin hayatın 6. ayına kadar çok belirgin, daha sonra küçülür.

CARTILAGO AURICULAE = PINNA Kulak kepçesinin şeklinde tek parçalı kıkırdak Sadece kulak memesi (lobulus auriculae) ve tragus ile helix arasında bulunmaz.

Meatus acusticus externus Concha auriculae’nin tabanı ve membrana tympani arasında 2. 5 cm’lik yol 2 kısmı var 1/3 dış kısım: Kıkırdak kısım; 2/ 3 iç kısım: Kemik kısım Pars cartilaginea Pars ossea Kıkırdak kısım Concha auriculae’yi oluşturan elastik kıkırdağın devamı

Meatus acusticus externus Düz bir geçit değil. “S” harfi şeklinde Concha auriculae ve kıkırdak kısım arası açı = 1400 açı öne ve aşağıya bakar. 1. Glandulae ceruminosae 2. Tragi (kulak kılı)

ORTA KULAK AURIS MEDIA

AURIS MEDIA CAVITAS TYMPANICA CAVUM TYMPANI Os temporale içinde bir aralık dış-iç yüzleri birbirine çok yakın Hava ile dolu: Tuba auditiva ile pharynx’e bağlı İçinde ayrıca dış-iç duvarlar arasında uzanan kulak kemikçikleri

Cavitas tympanica 2’ye ayrılır. Kulak zarının üst kısmından geçen horizontal bir bölme ile 1. Recessus epitympanicus (Klinikte attic) – üst taraf 2. Cavitas tympanica proprium - alt taraf Recessus epitympanicus’da Malleolus’un üst bölümü+ Incus’un büyük bölümü

AURIS MEDIA Orta kulak dış duvarının büyük kısmını kulak zarı yapar. Orta kulak iç duvarını iç kulağın dış duvarı oluşturur.

AURIS MEDIA Arkada «antrum mastoideum» aracılığı ile proc. mastoideus ossis temporalis’teki cellulae mastoidea’lar ile Önde Tuba auditiva aracılığı ile pharynx ile bağlantı kurar.

AURIS MEDIA 6 DUVARI VAR : 1. ÜST DUVAR – PARIES TEGMENTALIS 2. ALT DUVAR – PARIES JUGULARIS 3. DIŞ DUVAR – PARIES MEMBRANACEUS 4. İÇ DUVAR -- PARIES LABYRINTHICUS 5. ARKA DUVAR --- PARIES MASTOIDEUS – ADNEXA MASTOIDEA 6. ÖN DUVAR- PARIES CAROTICUS

PARIES TEGMENTALIS ÜST DUVAR Tegmen tympani’den oluşur. Tegmen tympani - ince kemik bir plaktır. Auris media’yı cavitas cranii’den ayırır. Pars petrosa ossis temporalis’in ön yüzünün dış kısmında bulunur. Önde antrum mastoideum’un Arkada semicanalis m. tensor tympani’nin tavanları olarak devam eder.

Membrana tympani Meatus acusticus externus ‘un sonunda yer alır. Dış ve iç kulak arası sınırdadır. Yarı geçirgen, ince, oval şekillli bir zardır. 2 bölümü var. 1. Pars tensa (daha büyük) 2. Pars flaccida (Shrapnell membranı)

Membrana tympani Dış yüzü meatus acusticus externus’u kaplayan deri ile örtülüdür. İç yüzü cavitas tympanica’yı saran mukoza ile örtülüdür. Meatus acusticus externus’un tabanı ile 45 -550’lik bir açı yapar. Öne ve aşağıya doğru bakar.

Membrana tympani Umbo Kulak zarının pars tensa’nın ortasında görülen çöküntü Manubrium of malleoi’ye uyar. Kulak zarının iç yüzüne yapışır.

PARIES LABYRINTHICUS iÇ DUVAR İç kulağın vestibulum (giriş demek) bölümünün de dış duvarı Çok önemli yapılar barındırır: 1. Fenestra vestibuli [Oval pencere] 2. Fenestra cochleae [Yuvarlak pencere] 3. Promontorium 4. Prominentia canalis facialis

FENESTRA VESTIBULİ [OVAL PENCERE] Konveks kenarı yukarıda olan böbrek şeklinde- Uzun ekseni sagittal Cavitas tympanica’yı vestibulum’a bağlar. Stapes’in tabanı buraya oturur; hareket edebilecek şekilde Lig. anulare bu iki yapıyı birbirine bağlar.

FENESTRA COCHLEAE [YUVARLAK PENCERE] Fenestra vestibuli’nin aşağısında (V. C. ) – biraz da arkasında İki pencere arasında promontorium’un arka bölümü girer. Fenestra vestibuli gibi açıkta görülmez. Huni şeklinde bir çukurun dibinde Orta kulak boşluğunu iç kulağın cochlea’sına bağlar. Membrana tympani secundaria ile kapatılmıştır. 3 tabakalı

PROMONTORIUM İç kulaktaki cochlea’nın 1. kıvrımının tabanı= Basis cochleae’nin orta kulak boşluğuna doğru yapmış olduğu çıkıntı

PARIES MASTOIDEUS ARKA DUVAR Proc. mastoideus tarafında Üst tarafında yer alan aditus ad antrum mastoideum – mastoid boşluklarla timpanik boşluk arasında bağlantıyı sağlar. Antrum mastoideum İçi hava dolu olan mastoid kemik hücrelerden en büyüğü Diğer mastoid boşluklar 2 -4 yaşında oluşurken, Antrum mastoideum yenidoğanda da mevcut

PARIES MASTOIDEUS ARKA DUVAR Arka duvarın merkezinde önemli bir buluş noktası Eminentia pyramidalis M. stapedius var içinde Arka duvarın alt kısmında Aperture tympanica canaliculi chordae tympani Chorda tympani (N. facialis’in dalı) orta kulak boşluğuna bu açıklıktan girer.

Tuba auditiva-auditoria 36 mm uzunluğunda bir boru Orta kulağa yakın 1/3 kısmı: Pars ossea Paries caroticus’un üst kısmından septum canalis muculotubarii’nin altından başlar. Pars squamosa-pars petrosa arasındaki açıda sonlanır. Pharynx’e yakın 2/3 kısmı: Pars cartilaginea 24 mm uzunluğunda Üçgen şeklinde İç duvarı ve dış duvarın üst bölümünü oluşturur. Alt-dış duvarda kıkırdak yok: lamina membranacea ile kaplı Ostium tympanicum tubae auditoriae: Orta kulak boşluğuna açılan ağzı Ostium pharyngeum tubae auditoriae: Pharynx’e açılan ağzı (en geniş yeri) En dar yeri: Kemik-kıkırdak bölümlerin birleştiği İçe-aşağı ve öne doğru oblik seyreder. yer: Isthmus tuba auditorae Sagittal düzlemle 45 derece, horizontal düzlemle 30 -40 derecelik bir açı yapar.

OSSICULA AUDITUS – KULAK KEMİKÇİKLERİ Cavitas tympanica içindedirler. Kulak zarından aldıkları ses titreşimlerini 15 -20 kat arttırırlar. Ve oval pencereye (fenestra vestibuli) iletirler. Malleus Çekiç Incus Örs Stapes Üzengi

İÇ KULAK

AURIS INTERNA İnsan vücudunun en iyi korunan Temporal kemiğin pars petrosa’sında orta kulak-meatus acusticus internus kısmı arasında Alıcı organ– hem işitme hem de denge için

1. Kemik kanallar 2. Zar kanallar 3. Bu kanallarda yer alan perilenfa & endolenfa 4. Reseptor hücrelerden oluşmuştur. İki bölümü var: 1. Labyrinthus osseus 2. Labyrinthus membranaceus

Labyrinthus osseus (Otic capsule) Perilenfatik boşluk kemik ve zar labirentlerin iç yüzeyleri arasında yer alır. Perilenfa ile dolu. Subaraknoid boşluktaki beyin omur-ilik sıvısı ile ilişkisi olan bir boşluk.

Labyrinthus osseus (Otic capsule) 3 kısmı var. 1. Vestibulum 2. Canales semicirculares 3. Cochlea

VESTIBULUM Labyrinthus osseus ‘un merkezi kısmı Önde Cochlea Arkada Canales semicirculares Dış yanda cavitas tympani’ye komşu. İç yanda meatus acusticus internus’un fundus’u var.

VESTIBULUM Dış duvarda Fenestra vestibuli’yi görürsünüz ==== Basis stapedis ile kaplanmış. İç duvarda ise Macula cribrosae (sinirler bu deliklerden geçerler) + apertura interna canaliculis vestibuli (ductus endolymphaticus bu açıklıktan geçer. )

VESTIBULUM AYRICA Recessus ellipticus (Utriculus) & Recessus sphericus (Sacculus) var: Membranöz labirentin utriculus ve sacculus’u için

CANALES SEMICIRCULARES Canalis semicircularis anterior/media/posterior birbirlerine 900 yapacak şekilde dizilmişlerdir. Canalis semicircularis lateralis horizontal olarak uzanır. Diğer 2 kanal dikey!

CANALES SEMICIRCULARES Her bir yarım dairenin vestibulum’a yapıştığı yerde bir şişkinlik var. Ampulla ossea

COCHLEA İç kulağın İŞİTME ilgili yapıları burada. Modiolus cochleae denen kemik plak etrafında 2. 5 veya 2 ¾ Cochlear spiralin spiral modiolus etrafında dönmesi ile oluşur. Canalis spiralis cochleaa : cochlea içindeki spiral kanal sistemi: 2 bölüm 1. Scala vestibuli–üst kısım 2. Scala tympani – alt kısım Lamina spiralis ossea bu iki kısmı böler. Bu kemik tabaka modiolus’a tutunmuştur. modiolus Tekerlek poyrası

Scala vestibuli ve scala tympani Helicotrema (Scarpa deliği) ’da birleşirler. Cochlea’nın tepesinde yer alır. Canalis spiralis cochleae’nin tam olarak bölünmesi ductus cochlearis ile sağlanır: labyrinthus membaneosus’un buradaki kısmı Scala tympani fenestra cochlea (yuvarlak pencere) ‘ya cavita tympani’nin iç duvarında açılır. Bu pencere membrane tympani secundaria ile kapatılmıştır.

Labyrinthus membranaceus Labyrinthus osseus içindedir. Endolenfa ile doludur. Kapalı kanallar ve keselerden oluşmuştur.

Labyrinthus membranaceus Perilenfa içinde yüzer. Kemik labirentlere bağ dokusundan trabeküllerle tutunmuştur. Perilenfa kemik ve zar labirentler arasındaki perilenfatik boşlukta «spatium perilymphaticum» yer alır. İşitme ve denge ilgili bilgilerin alınması için ana yapıları içerir.

Labyrinthus membranaceus 1. Labyrinthus vestibuli denge ilgili yapıları içerir: Utriculus/Sacculus/Ductus semicirculares 2. Labyrinthus cochleae işitme ilgili yapıları içerir: Ductus cochlearis

Utriculus Labyrinthus osseus’daki recessus ellipticus (utricular recess) ‘da Eliptik şekilde (dıştan içe basık) ve en büyük vestibular kese Ductus semicirculares’e 5 delikle açılır. Sacculus’a ductus utriculosaccularis (ön-iç kısımdan çıkar) ile bağlanır.

Sacculus Kemik labirentin vestibulum bölümündeki recessus sphericus’d Ductus cohlearis ile ductus reuniens (Hensen kanalı)’e bağlanı Ductus utriculosaccularis ile utriculus’a bağlanır.

Ductus semicirculares Kemik labirentteki semisirküler kanallardadır. Kanalların ¼’ünü doldururla. Ampulla membranacea ise tamamını doldurur. Ductus semicircularis anterior/posterior/lateralis Utriculus’a 5 delikle bağlanmıştır. Ampulla ossea’larına uya bölümlerinin altında «ampulla membranacea» ’lar var. Üç düzlemdeki rotasyonal değişikliklere duyarlı (coronal, sagittal & aksiyal düzlemler)

Ductus cochlearis (Reissner kanalı) /Scala media Labyrinthus membranaceus’un işitme ilgili bölümü Utriculus & sacculus denge için! Canalis spiralis cochleae’nin dış duvarı boyunca uzanan scala vestibuli ve scala tympani’yi tamamlar. Sacculus’a caecum vestibuli (Ductus cochlearis’in başlangıç kısmı)’de ductus reuniens aracılığı ile bağlanmıştır.