FERRAMENTAS PARA A INCLUSIN Estratexias para unha Escola

FERRAMENTAS PARA A INCLUSIÓN Estratexias para unha Escola Inclusiva e a atención á diversidade SETEMBRO 2016 Cuca da Silva: cucacambados@gmail. com

BENVIDOS AO MUNDO DA DIVERSIDADE

POR QUE AS FAMILIAS SOMOS…? Pode ser que: - Aínda non saíramos dun proceso de duelo. - Sometidos a moita presión. - Falta de comprensión por parte do entorno social e/ou familiar. - Falta de descanso e respiro. - Incerteza ante o futuro. - E SOBRE TODO VIVIMOS SITUACIÓNS COMO AS QUE VOS VOU PRESENTAR

• • • • CASOS QUE COÑECEMOS NEGARSE A ADAPTAR MATERIAIS NON USAR APOIOS VISUAIS NIN SAAC NON QUERER FACER ADAPTACIÓN CURRICULAR NON QUERER MODIFICAR A SÚA METODOLOXÍA NON TER APOIO NA AULA DE NINGÚN TIPO NON TER COIDADORA NON QUEREN ADAPTAR OS EXAMES CASOS DE ACOSO FALTA DE INTERVENCIÓN ADECUADA EN CONDUTAS DISRUPTIVAS FALTA DE ADAPTACIÓN DO ENTORNO PARA CASOS DE HIPERSENSIBILIDADE ILLAMENTO NOS PATIOS E MOMENTOS DE LECER IGNORAR OU DISCUTIR O DIAGNÓSTICO CULPAR AOS PAIS DE TER UN FILLO CON DIVERSIDADE NON QUERER ENTREGARLLES A INFORMACIÓN QUE OS PAIS SOLICITAN DITAMES DE ESCOLARIZACIÓN NON AXUSTADOS OU ENGANANDO AOS PAIS A LISTA É INTERMINABLE E DE VERDADE QUE MOITAS VECES DE XULGADO

RESUMINDO RECURSOS INSUFICIENTES A Administración asigna OS MESTRES DE APOIO «por catálogo» , non tendo en conta as necesidades reais dos nosos fillos nin a situación dos centros. BARREIRAS DE ACCESO AO CURRÍCULO. Ausencia de materiais didácticos adaptados. Ausencia de medios tecnolóxicos adaptados. Ausencia de materiais de lectura accesibles. BARREIRAS DE COMUNICACIÓN E LINGUAXE Falta de uso dos SAAC , APOIOS VISUAIS, AXENDAS VIAXEIRAS… FORMACIÓN DEFICITARIA DOS PROFESORES E AUXILIARES AO IGUAL QUE DE TODA A “XERARQUÍA” EDUCATIVA EN DIVERSIDADE Ausencia de programas de intervención educativa en xogo, Comunicación e relacións sociais con iguais en todo o horario escolar, tamén nos recreos, o que garante o illamento social do alumno con DF a medio prazo

PRINCIPIOS DUNHA ESCOLA INCLUSIVA SEGÚN A NOSA EXPERIENCIA • • • • A INCLUSIÓN COMO DEREITO A INCLUSIÓN DEBE SER REAL E EFECTIVA A ESCOLA DEBE SER UN ESPAZO DE APRENDIZAXE PARA TODOS E TODAS A INCLUSIÓN DEBE SER UN TRABALLO DE TODOS OS AXENTES NON SÓ DO TITOR A SOCIALIZACIÓN DEBE SER UN OBXECTIVO FUNDAMENTAL. ACCESIBILIDADE AOS APRENDIZAXES E Á COMUNICACIÓN E ADAPTAR O QUE SEXA NECESARIO. FORMACIÓN-INFORMACIÓN. A ETIQUETA DEBE SER UN BO PUNTO DE PARTIDA PERO NON UNHA ESCUSA PARA CLASIFICAR E LIMITAR HAI QUE ANALIZAR AS NECESIDADES DE APOIO INDIVIDUAIS PARTIR DAS MEDIDAS ORDINARIAS NUNCA DAS EXTRAORDINARIAS TRABALLO DE PREVENCIÓN AO ACOSO FOMENTAR UNHA AUTOESTIMA ALTA ANALIZAR EN PROFUNDIDADE E LEVAR REXISTROS DE POR QUE OU CANDO SE PRODUCEN CONDUTAS DISRUPTIVAS E /OU AGRESIVAS UNHA BOA COORDINACIÓN COA FAMILIA E OS PROFESIONAIS EXTERNOS

FORMACIÓN E INFORMACIÓN A ESCOLA DEBER SER UN ESPAZO DE APRENDIZAXE PARA TODOS/AS ACESIBILIDADE E TODAS AS ADAPTACIÓNS QUE SEXAN NECESARIAS É UN TRABALLO DE TODOS A “ETIQUETA” É UN BO INICIO PERO HAI QUE PARTIR DAS NECESIDADES DE APOIO DE CADA INDIVIDUO A INCLUSIÓN NO ÁMBITO EDUCATIVO ANTES DAS MEDIDAS EXTRAORDINARIAS HAI QUE AGOTAR AS ORDINARIAS SOCIALIZACIÓN É UN DEREITO PREVENCIÓN DO ACOSO FOMENTAR UNHA AUTOESTIMA ALTA DEBE SER REAL E EFECTIVA REXISTROS PARA CONDUCTAS DISRUPTIVAS COORDINACIÓN DE TODOS OS AXENTES

A INCLUSIÓN É UN DEREITO AS LEIS QUE A AVALAN • Convención dos dereitos das persoas con discapacidade artigo 24 • A Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación, capítulo I • DECRETO 229/2011, do 7 de decembro, polo que se regula a atención á diversidade • • RESPOSTAS CONTRARIAS Este neno non debería estar aquí Pouco lle podemos ofrecer nun centro ordinario Non temos formación para que este neno esté nesta escola Non temos recursos suficientes para atender a este tipo de alumnado

A INCLUSIÓN DEBE SER REAL E EFECTIVA

A ESCOLA DEBE SER UN ESPAZO DE APRENDIZAXE PARA TODOS E TODAS • Cantos de vós queredes moito aos vosos alumnos con diversidade? • Mais dunha vez escoitei isto da boca dos pais e nais: “ Non me vale que me digan na escola queren moito ao noso fillo se alí non lle ensinan nada. Para querelo xa estamos nós e a escola ten que ser un espazo de aprendizaxe. ”

A INCLUSIÓN DEBE SER UN TRABALLO DE TODOS OS AXENTES NON SÓ DO TITOR OU O PT UNHA BOA COORDINACIÓN ENTRE TODO O PROFESORADO QUE TRABALLA CUN ALUMNO CON DIVERSIDADE FAVORECE AO ALUMNADO PERO TAMÉN NÓS FACILITA A TAREFA A TODOS NÓS RESPOSTAS CONTRARIAS Á INCLUSIÓN: - TITOR: TEÑO OUTROS 24 ALUMNOS E ALUMNAS, NON SEI NADA DE…, TEÑO MOITO TRABALLO XA. - ORIENTADOR: CON DAR A LER UN LIBRO, OU ENVIAR UN ENDEREZO POR E-MAIL PENSA QUE XA CUMPLIU. OUTRA RESPOSTA MOI HABITUAL É XA FIXEN O INFORME PSICOPEDAGÓXICO -PT : PASO MOI POUCO TEMPO NESA CLASE. ESPECIALISTAS DOUTRAS ÁREAS: NUNCA TRABALLEI CUN ALUMNO ASÍ OU TEÑO X GRUPOS QUE ATENDER E NON PODO EMPREGAR TANTO TEMPO NUN SÓ ALUMNO…

A SOCIALIZACIÓN DEBE SER UN OBXECTIVO FUNDAMENTAL. O XOGO: é fundamental para un bo desenvolvemento en calquera nena ou nena e necesario para socializarse e dotarse de experiencias moi útiles para medrar social e emocionalmente. O GRUPO DE AMIGOS: sobre todo a partir dos 10 anos hai que buscar estratexias para crear redes de apoio de nenos e nenas da súa idade. Os amigos son o mellor antídoto para o acoso e os mellores mestres do novo profesorado.

ACCESIBILIDADE AOS APRENDIZAXES, COMUNICACIÓN E TODAS AS ADAPTACIÓNS NECESARIAS. • SAACS • SINALÉTICA • ESTRUCTURACIÓN ESPACIAL E • • • TEMPORAL AXENDAS VISUAIS ANTICIPACIÓNS ADAPTACIÓN DE MATERIAIS ADAPTACIÓN DO CURRÍCULO ADAPTACIÓN DA AVALIACIÓN METODOLOXÍAS ACTIVAS

FORMACIÓN-INFORMACIÓN • Fomarse é a mellor maneira de poder dar unha resposta educativa axeitada ás caracterísiticas do alumnado con diversidade. Os PFPP e os Seminarios internos son un instrumento moi potente para deseñar unha formación á medida do claustro. • A formación interna facilita un feedback constante entre o profesorado. • Formar aos compañeiros na comprensión das diferencias facilitan a inclusión. • Nalgúns casos tamén é necesario informar ás familias dos compañeiros de clase. Para as dúas últimas accións hai que contar co permiso firmado por escrito dos pais do alumno/a con diversidade.

A “ETIQUETA” ÚNICAMENTE COMO PUNTO DE PARTIDA TER UN DIAGNÓSTICO FACILITARÁ A COMPRENSIÓN GLOBAL DAS NECESIDADES DE APOIO QUE PODE TER O ALUMNO/A PERO HAI QUE AFONDAR NO COÑECEMENTO DAS SÚAS CARACTERÍSTICAS INDIVIDUAIS. É MOI FRECUENTE ESCOITAR “XA TIVEN UN ALUMNO CON…XA SEI COMO SON” OU “AS PERSOAS CON…SON…” ISTO É UN GRAN ERRO DE BASE E QUE SE COMETE CON MOITA FRECUENCIA!!

PARTIR DAS MEDIDAS ORDINARIAS NUNCA DAS EXTRAORDINARIAS Aquí é cando moitas veces me cabreo moitísimooo • Digamos que deberiamos ir das medidas de menor adaptación ás maiores , a adaptación curricular debería ser en última instancia. • Por exemplo primeiro adaptar a metodoloxía e os exames. Ou se funciona con apoio dentro da aula non é necesario sacalo dela. • Facer todas as adaptacións posibles antes de dicir “Ten que ir a un centro de educación especial aquí non podemos facer nada”

NON Á SEGREGACIÓN FORZOSA!!! TODOS TEMOS OS MESMOS DEREITOS

PREVENCIÓN DO ACOSO • Non esperemos a que apareza, poñamos en marcha medidas pensadas para evitar o acoso. Por exemplo: - Formar e informar a toda a comunidade educativa. - Crear redes naturais de apoio (grupo de amigos). - Sempre debe ter adultos de referencia de confianza dispostos a escoitalo. - Nos recreos prestar moita atención e tomar en serio as queixas do alumnado.

FOMENTAR UNHA ALTA AUTOESTIMA • Un alumno seguro de • si mesmo aprende, relaciónase mellor e é capaz de desenvolver • ao máximo as súas capacidades. Démoslle pois oportunidades de aprendizaxe na que poidan mellorar a súa autoestima. Aprendizaxe sen erro. Utilicemos unha linguaxe positiva resaltando o que é capaz de facer e minimizando as dificultades con estratexias ou pequenas axudas que pasen inadvertidas. • Aproveitemos os seus intereses para construir aprendizaxes novos a partir deles. • Aproveitemos o seu coñecemento sobre determinados temas.

ANALIZAR EN PROFUNDIDADE E LEVAR REXISTROS DE POR QUE OU CANDO SE PRODUCEN CONDUCTAS DISRUPTIVAS E /OU AGRESIVAS • • Problemas de comunicación Problemas de hipersensibilidade Problemas de saúde Ansiedade por presión excesiva (exames, deberes…) Un rexistro que recolla cando, onde e circuntancias que rodean a situación de seguro que vos permitirá dar coa solución.

UNHA BOA COORDINACIÓN E COMUNICACIÓN COA FAMILIA E OS PROFESIONAIS EXTERNOS • HAI QUE BUSCAR E FAVORECER O DIÁLOGO COAS FAMILIAS E OS PROFESIONAIS EXTERNOS, ISTO NOS BENEFICIARÁ A TODOS PERO SOBRE TODO AO ALUMNO OU ALUMNA. • ESTABLECER A LO MENOS UNHA REUNIÓN AO TRIMESTRE OU CANDO SEXA NECESARIO CON CADA UN DELES, E INCLUSO REUNIÓNS CONXUNTAS PRESIDIDAS POLO TITOR/A E O ORIENTADOR/A

QUE QUEREMOS AS FAMILIAS DOS ALUMNADO DIVERSO DA ESCOLA? • QUE NOS APORTEDES SEGURIDADE • EMPATÍA: QUE VOS POÑADES NOSOS ZAPATOS • VÍAS DE COMUNICACIÓN SUFICIENTES • DIÁLOGO E COORDINACIÓN • QUE SEXAMOS AUTÉNTICOS PROFESIONAIS

RECURSOS

RECURSOS NA REDE: BLOGS DE NAIS • • • CAPPACES. COM PENSANDO EN IMÁGENES LA SONRISA DE ARTURO EL SONIDO DE LA HIERBA AL CRECER MIGUEL AUTISMO Y LENGUAJE ALTO COMO UNA MONTAÑA

RECURSOS NA REDE: BLOGS E WEBS DE PROFESIONAIS • • AULA AUTISTA INFORMÁTICA PARA EDUCACIÓN ESPECIAL GARACHICO ENCLAVE SAMOGA ESPECIAL RINCÓN DE UNA MAESTROS DE AUDICIÓN Y LENGUAJE MAESTRA ESPECIAL PT AULA ABIERTA TEA

MATERIALES SAAC • ARAWORD • PICTOSELECTOR

OUTROS RECURSOS • • • MATERIALES ADAPTADOS TEA PICTOAPLICACIONES PINTEREST ARASAAC PLANETA VISUAL CUENTOS Y CANCIONES CON PICTOGRAMAS

APPS PARA AUTISMO • • • APPYAUTISM SOY VISUAL PICTODROIDLITE DÍA A DÍA PICTOGRAMAGENDA