TTN GERE Toraks Dernei Ttn ve Salk alma

TÜTÜN GERÇEĞİ Toraks Derneği Tütün ve Sağlık Çalışma Grubu 2005

Sigara Salgını • Günümüzde dünyada 1. 3 milyar kişinin sigara içtiği tahmin edilmektedir • Önlenemezse 2025’te bu sayı 1. 7 milyarı aşacaktır • Bu içicilerin %84’ü gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır (Economics of Tobacco Control Paper No. 6 February 2003)

Dünyada Sigara İçim Oranları Bölge Tüketim Kuzey Amerika Latin Amerika Batı Avrupa Orta ve Doğu Avrupa Afrika ve Orta Doğu Asya % 4. 7 % 8. 9 % 9. 3 % 10. 8 % 11. 8 % 54. 5

SORUN: SİGARA SALGINI

Sigara Salgını • SALGIN HASTALIK ÖLÜM

Sigaraya Bağlı Ölümler Dünyada 1. 1 milyar sigara içen 4. 9 milyon ölüm / yıl ---- 10 milyon (2025) (günde 12 bin ölüm) Türkiye’de 17 milyon sigara içen 70 -100 bin ölüm / yıl (günde 200 -250 ölüm)

Önümüzdeki 30 yıl içinde sigara, AIDS, Tüberküloz, Trafik kazaları, Anne ölümleri, İntihar, Cinayetlerin toplamından daha fazla insan öldürecektir

Bugünkü sigara içme oranları aynı şekilde devam ettiği takdirde halen yaşayan 250 milyon çocuk sigara nedeniyle ölecektir

Ülkeler Düzeyinde İse Sosyoekonomik düzey • Eğitim düzeyi düştükçe • SİGARA TÜKETİMİ ARTMAKTADIR

31 Mayıs Sigarasız Bir Dünya Günü • Her yıl 31 Mayıs “Sigarasız Bir Dünya Günü” olarak kutlanır • Dünya Sağlık Örgütüne üye devletler 1987 yılında bu günü sigara salgını ile oluşan önlenebilir hastalık ve ölümlere dikkat çekebilmek için etkinlik günü olarak belirlemişlerdir

Sigara Gerçeği • Her dozu zararlıdır • Vücudun her kısmına zarar veren binlerce kimyasal içerir • Yüksek bağımlılık yapıcı etkiye sahiptir • Dünyanın en güçlü endüstrisi tarafından saldırgan reklam ve promosyon taktikleri ile satılır • Sadece kullanana değil, maruz kalana da zarar verir • Üreticinin önerdiği gibi kullanıldığında kullanıcıyı öldürür

Sigara içimi /bağımlılığı bir hastalıktır (International Classification of Diseases, 10 th Revision; F. 17)

Türkiye Tütün Üreticisi Ülkedir Ülke Üretim (1000 ton) Toplamın yüzdesi Çin 3390 42. 1 ABD 746 9. 3 Hindistan 624 7. 8 Brezilya 577 7. 2 Türkiye 296 3. 7 Zimbabwe 192 2. 4 Endonezya 184 2. 3 Diğerleri 2039 27. 3 Dünya toplamı 8048 100. 0

Ülkemizde Tütün Kullanımı Yaygındır Toplum genelinde • Farklı meslek gruplarında • Çocuklar arasında • Gençlerde • Kadınlarda Sigara içimi yaygındır Türkiye’de 17 milyon kişi sigara içmektedir

Türkiye’de Yetişkinlerin Sigara İçme Sıklığı Yüksektir (Bilir N. , Güçiz B. , Yıldız N. ) Grup Sayı Yıl Sıklık (%) Doktor 1128 1999 43. 1 Öğretmen 1044 1999 48. 6 Gazeteci 109 1996 63. 9 Şöför 338 1999 74. 3 Polis 718 1999 64. 7 İmam-müezzin 279 1999 25. 1 Artist 130 1996 46. 2 Sporcu 149 1996 34. 9

Ülkelerde Sigara İçme Sıklığı (yetişkinler) Erkek (%) Kadın (%) 61 7 Japonya (1994) 59 (1966; 84) 15 (1966; 15) Kanada (1994) 29 (1966; 50) 31 (1966; 50) ABD (1993) 28 (1970; 44) 23 (1970; 32) Rusya Fed. (1993) 67 (1985; 53) 30 (1985; 10) Singapore (1995) 32 (1970; 42) 3 (1970; 5) Yunanistan (1994) 46 (1987; 61) 28 (1987; 25) İngiltere (1994) 28 (1980; 42) 26 (1980; 37) Türkiye (1993) 58 (1988; 62) 13 (1988; 24) 47 12 Çin (1984) DÜNYA

Türkiye’de sigaraya başlama yaşı düşüktür

Öğrencilerde Sigara İçme Sıklığı Yüksektir (Bilir N. , Güçiz B. , Yıldız N. ) Grup Sayı Yıl Sigara içen (%) 7. Sınıf (12 -13 yaş) 512 1453 1720 1996 1998 1999 3. 5 2. 0 0. 8 10. Sınıf (15 -16 yaş) 552 1317 1497 1996 1998 1999 28. 3 16. 3 14. 8

Gençlerin Sigara İçimi • Sigara başlama yaşı 11. 9’a düşmüştür • Sigara başlama nedenleri: Sigarayı bir – – – Akran etkisi Sigaranın kolay ulaşılabilirliği Rol modellerin sigara içici oluşu Görsel basın, film, klip Gizli reklam ve promosyonlardır kez deneyen 4 kişinin 3 tanesi sigara bağımlısı olur

Ergenler Sigaraya Ulaşabilmektedir • • Oysa ülkemizde 18 yaş altına tütün ürünlerinin satışı yasaktır Satın alabilmek için kanuni olarak belirlenmiş yaş sınırının üstünde olduklarını kanıtlamaları gereklidir Ülkemizde • Sigara ucuz • Tane ile satış !!! • Aile ortamından edinebilme mümkün • Arkadaş ortamından edinebilme olası

Çocuklar ve Sigara • Ülkemizde çocuklar pasif içicidir – Şimdiki hastalık riskleri artmıştır – Gelecekteki hastalık riskleri artmaktadır • Gizli reklam ve promosyonlara hedeftirler

Kadınlarda Sigara İçimi • Global olarak kadınların sigara içim oranı %12 yaklaşık, 236 milyon kadın olarak tahmin edilmektedir • Ancak sigara salgını kadınlarda özellikle genç kadınlarda hızla artmaktadır

Kadınlarda Sigara İçimi • Kadınların daha fazla eğitim olanağına ve ekonomik güce kavuşması ile sigaraya ulaşma olanakları artmıştır • Bu durum kadınlar arasında sigara alışkanlığının yaygınlaşmasında rol oynamaktadır

Kadınlarda Sigara İçimi • Sigara firmalarının özellikle kadınlara yönelik üretim ve pazarlama yaklaşımları da kadınlar arasında sigara kullanımının artışında önemli rol oynamıştır • Kadınlar açısından sigara içme davranışı – Kendini ve ekonomik gücünü kanıtlama – Bağımsızlık – Kendine güvenin göstergesi olarak görülmüştür

Ülkemizde Kadınlarda Sigara İçimi • Türkiye’de sigara içme alışkanlığı kadınlarda erkeklere göre biraz daha düşüktür • Kırsal alandaki kadınlar arasında sigara içimi çok azdır ancak kentlerde kadınların sigara içim oranı yüksektir

Ülkemizde Kadınlarda Sigara İçimi • Ülkemizde kadınlar arasındaki sigara alışkanlığı eğitim düzeyi ile doğru ilişkilidir • Eğitim düzeyi arttıkça sigara alışkanlığı da artmaktadır

Türkiye’de Kadınlar Arasında Sigara İçme Alışkanlığı (1996) Meslek Sigara içen (%) Doktor 33, 9 Öğretmen 53, 8 Anne (ev kadını) 30, 2 Hemşire-ebe 50. 2 Sporcu 27, 9 Sanatçı 40, 0 Türkiye geneli 24, 2

Ülkemizde Tütün Mamülleri Ucuzdur Ucuz fiyatlar alım gücü az olan grupların sigaraya ulaşabilirliğini kolaylaştırmaktadır • Çocuk • Genç • Kadın

Türkiye 1990 -1999 Yılları Arasında Sigara Tüketiminde Artışın En Fazla Olan Ülkelerdendir Ülkeler Yurt İçi Tüketim 1990 1999 (milyon ton) Yüzde Değişim Pakistan 31, 934 54, 500 70. 66% Bulgaristan 12, 200 19, 000 55. 74% Türkiye 73, 270 111, 500 52. 18% Endonezya 140, 936 207, 685 47. 36% Hollanda 23, 251 30, 124 29. 56% 4, 538, 890 4, 351, 770 -4. 12% Toplam Dünya Bankası Raporu

Türkiye’deki Sigara Tüketimi 1960 -2000

Dünya Bankası Sınıflamasına Göre Ülkelerdeki Ortalama Sigara Fiyatları ve Vergiler Ülkeler Fiyat (ABD$) Vergi Oranı Yüksek Gelirli Ülkeler 3, 23 2, 26 % 68. 6 Orta Yüksek Gelirli Ülkeler 0, 81 0, 43 % 51. 9 Orta Düşük Gelirli Ülkeler 0, 34 0, 17 % 49. 9 Düşük Gelirli Ülkeler 0, 34 0, 15 % 45. 6 Türkiye 0, 51 0, 22 % 42 Türkiye, 1960 -2000 0, 35 0, 18 % 49. 2 Kaynak: Jha ve Chaloupka (2000).

Türkiye Ortalama Sigara Paketi Fiyatı ile Avrupa’nın En Ucuzu

Sigara fiyatları ve vergileri artırıldığında, halkın sigara içme oranı düşmektedir

Sigara fiyatları ve vergileri artırıldığında, halkın sigara bırakma oranı yükselmektedir

“Sigara üreticileri gelişmiş ülkelerde yasaklardan dolayı satamadıkları yüksek katranlı ve yüksek nikotinli sigaraları gelişmemiş ülkelerin pazarına sürmektedir” Dünya Sağlık Örgütü

Light, Düşük Nikotin ve Düşük Katran • Yanıltıcı "light", "mild“ vs. kelimeler veya yanıltıcı marka isimleri kullanılabilmektedir • Bunların esas amacı düşük katran ve nikotin ölçümlerine dayandırırak riskin daha azaldığını vurgulanmaktadır • Böylece reklam ve promosyon aracı olarak kullanmaktır

Zarar Azaltılabiliyor mu? • Düşük katranlı ve ‘light’ sigaraların sağlıkla ilgili riskleri daha azalttığı gösterilememiştir • Bağımlılığın oluşumu için yeterli nikotini içerirler • Bu sigaraların sigarayı bırakmaya yardımcı oldukları da gösterilmemiştir

Çevresel Sigara Dumanı • Ana dumana göre daha fazla nikotin içerir • Karsinojenler daha yüksek konsantrasyondadır • Özellikle ev içi çevresel sigara dumanına maruziyet büyük boyutlardadır • İş olarak kahvehane, gazino çalışanları, restoran ve bar çalışanları vs. maruz kalmaktadır • 1992 yılında çevresel tütün dumanı Grup A karsinojen olarak tanımlanmıştır

Ülkemizde Halka Açık Tüm Alanlarda Maruziyet Devam Etmektedir • Eğitim kurumlarında kapalı ve açık alanlarda sigara içilebilmektedir • Sosyal organizasyonlarda sigara içilebilmektedir • Cafe, restoran ve barlarda sigara içilebilmektedir • İşyerlerinde sigara içilebilmektedir • Halkı bilgilendirme kampanyaları yeterli olmamaktadır

Sponsorluklar • Tütün endüstrisinin pazarlama stratejilerinde sponsorluklar hızla artmaktadır • Eğlence sektörü • Spor • Sanat • Amaç • Prestij ve kredi kazanmak • Endüstriye karşı olan eleştiriyi azaltmak • Sigara içimini sosyal olarak kabul edilebilir hale getirmek • Destek alan organizasyonları yanına almak • Tütün endüstrisine karşıt olan duyguları nötralize edebilmektir

Popüler Kültüre Ulaşmak Tütün endüstrisi sigarayı popüler kültürün bir parçası haline getirmek için • • Filmleri Televizyonu Müziği ve İnterneti kullanmaktadır

Çocuklara Yönelik Filmlerde Dahi Gizli Reklamlar Yer Almaktadır

Sigara ve Gençlik • Özellikle gençlere sigara satışını özendirecek en etkili araç sigara reklamlarıdır • Gençlere yönelik sigara reklamları sigaranın sağlık, zenginlik ve güç gibi öğelerle bağdaştırılmasını amaçlar • Dünya Bankası raporuna göre 101 ülkede yapılan araştırma sonucunda sigara reklamları yasak olan ülkelerde sigara tüketiminin daha hızlı düştüğü saptanmıştır

ULUSAL TÜTÜN KONTROLÜ

KANUNLAR

Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun (1996) No. 4207 • Çocuklara sigara satışını yasaklar – 18 yaşından küçüklere • Reklamı yasaklar – Basın, TV, bilboard, sponsorluk, . . . • Sigara paketi üzerine uyarı yazısı – “Sağlığa zararlıdır” konmasını zorunlu kılar • Toplu yerlerde sigara içmeyi yasaklar – Sağlık, eğitim, kültür, spor, toplu taşıma, 5+ kişi • Sigara karşıtı eğitimi zorunlu kılar – TV eğitim yayınları – ayda 90 dak.

Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi • Türkiye Dünya Sağlık Örgütüne üye diğer ülkelerle birlikte Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesini imzalamıştır • Bu sözleşme gereği Ulusal Tütün Kontrol Programı oluşturulmuştur

Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi • Tütün çerçeve sözleşmesi ile halkın tütün mamülleri konusunda yanıltması son bulacaktır • Bu anlaşma ile sigara paketleri üzerine tütünün sağlık üzerine etkilerini yazan uyarıcı yazılar yazılması zorunlu hale gelmektedir

Sigara Bağımlılık Yapmaktadır • Sigara dumanında kanserojen, irritan özelliklere sahip 4000’den fazla kimyasal madde vardır • Bu maddelerden NİKOTİN bağımlılık yapıcı özelliğe sahiptir • Sigara içiminin devamlılığında bağımlılık rol oynamaktadır

Sigaranın Bırakılması • Sigaranın bırakılmasıyla bırakan kişinin sağlayacağı sağlık yararı çok önemlidir • Bırakma ne kadar erken gerçekleşirse, bu yarar o ölçüde artmaktadır • Bu yarar ömür süresiyle ve yaşam kalitesiyle ilgilidir

Sigaranın Bırakılması Konusunda Sağlık Hizmeti Açığı Vardır • Sigarayı bırakma çabası, güçlü bir bağımlılık söz konusu olduğu için gerekli desteklerin yokluğunda genellikle başarısızlıkla sonlanmaktadır • Bu konuda yetişmiş insan gücünün, ilaç ve hekim desteğinin devreye girmesi halinde ise başarı şansı önemli ölçüde artmaktadır

Sigara Bırakma Tedavisi • Sigara bırakma tedavisi için kullanılan ilaçların sosyal güvenlik kapsamında olmaması ilaç kullanımını çok önemli düzeyde engellemektedir • Bırakmada kullanılan ilaçları bulma ve satın alma zorluğu vardır • Bırakma hizmetlerinin örgütlülük durumu yetersizdir

Sigara Bırakma Tedavisi • Sigara bağımlılığı bir hastalıktır ve her hastalık gibi tedavisi hekimler tarafından yapılmalıdır • Ülkemizde sigara bırakma hizmetinin kötü kullanımı vardır • Bilimsel kanıta dayalı olmayan (etkisi olmayan veya etkisi kanıtlanmamış) bırakma hizmeti sunulması yoluyla bireyler yanıltılmaktadır

HER HEKİM SİGARA HASTALIĞINI TEDAVİ ETMELİDİR • Sigara bağımlılığı Dünya Sağlık Örgütü tarafından tanımlanmış bir hastalıktır • Her kronik hastalık gibi hekimler kişinin sigara içim durumunu sorgulamalı ve tedavi edebilmelidir • Hekiminden bir kez bile olsa “Sigarayı Bırakın” mesajını duyan içicilerin %5‘i sigarayı bırakmaktadır • Hekimler sigara bırakmak için yardım isteyen hastalarını tedavi etmelidir

ULUSAL TÜTÜN KONTROL PROGRAMLARINI DESTEKLEMEK VE SİGARASIZ SAĞLIKLI BİR TÜRKİYE İÇİN ÇALIŞMAK GÖREVİMİZDİR SAĞLIKLI YARINLAR DİLEĞİ İLE

KAYNAKLAR • • • Prof. Dr. Nazmi Bilir Prof. Dr. Elif Dağlı Doç. Dr. Savaş Alper Dr. Zeynep Önder Dr. Ayda Yürekli Dr. Tahir Soydal Dr. Toker Ergüder Uz. Dr. Mesut Kosku Kamil Yavuz www. toraks. org. tr Tütün ve Sağlık Çalışma Grubu Teşekkürlerimizle……

SİGARAYI BIRAKIYORUZ TORAKS DERNEĞİ TÜTÜN ve SAĞLIK ÇALIŞMA GRUBU 2005

SİGARA GERÇEĞİ • Sigara tiryakiliği, en öldürücü toplumsal zehirlenme olayıdır • Ölüm, sigara nedeniyle oluşan hastalıklar sonucu gelişir

SİGARA GERÇEĞİ • Her bir sigarada vücut için zehirli, tahriş edici, kanser yapıcı ya da kanserin ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı 4000’den fazla kimyasal madde bulunmaktadır • Bunlardan 50 tanesinin doğrudan kansere sebep olduğu ispatlanmıştır

SİGARA ve BAĞIMLILIK: NİKOTİN • Kişiyi sigaraya bağımlı hale getiren madde nikotindir • Nikotin bağımlılığın yanısıra • kalp atışlarını hızlandırır • tansiyonu yükseltir • kanın pıhtılaşma riskini artırır

SİGARA ve KARBONMONOKSİT • Sigara dumanında bulunan karbon monoksit gazı, kanın oksijen taşımasına engel olur • Bunun sonucunda sigara içenler egzersiz sırasında daha çabuk yorulurlar

SİGARA ve ERKEN ÖLÜM • Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, her yıl 4. 9 milyon kişi sigara nedeniyle oluşan hastalıklar yüzünden ölmektedir • 2025 yılında bu rakamın 10 milyona çıkması beklenmektedir • Bunun 7 milyonunun bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde olacağı belirtilmektedir • Tiryakilerin %25 -30’u zamanından önce ölmektedir

SİGARA ve KANSER • Erkeklerde tüm kanser türlerine bağlı ölümlerin %35’inin, kadınlarda ise %15’inin nedeni sigaradır • Akciğer kanserine bağlı ölümlerin %90’ının nedeni sigaradır

SİGARA ve KANSER • Akciğer kanseri, kanser nedeniyle ölümler içinde birinci sırada yer almaktadır • Sigara içenlerde akciğer kanseri riski içmeyenlerden 20 kat fazladır

SİGARA ve KANSER • Sigara içenlerde akciğer dışında • • Ağız Dil ve dudak Gırtlak ve yemek borusu Pankreas Böbrek Mesane Prostat riski de artmaktadır • Hiç içmediği halde dumana maruz kalan kadınlarda da kanser riski artmaktadır • Rahim ağzı kanseri

SİGARA ve AKCİĞER • Sigara, kronik bronşit ve amfizem gibi nefes darlığı yapan solunum sistemi hastalıklarının en önemli nedenidir • Bu hastalıklar nedeniyle ölüm, hiç içmeyenlerindekinden 40 kat fazladır

SİGARA ve DOLAŞIM SİSTEMİ • Sigara içenlerde kalp krizi geçirme riski 3 kat artmaktadır • Sigara, kan dolaşımını ve damarları etkiler • Beyin damarı hastalıkları ve felç olma riskini artırır • Bacak kangrenlerine neden olur

SİGARA ve KADIN SAĞLIĞI Sigara içen kadınlarda ; • • • düşük yapma erken doğum düşük ağırlıklı bebek doğurma kısırlık ve doğum kontrol hapı kullananlarda kalp krizi geçirme riski artmaktadır

SİGARAYI BIRAKMAKTA NEDEN ZORLANIYORSUNUZ? • Sigaradaki nikotin bağımlılık yapıcı etkisi güçlü bir maddedir • Kokain, eroin ve alkol gibi güçlü bağımlılık yapar • Tesadüfen denemiş kişilerde bile sigaranın bağımlılık yapma olasılığı vardır

NEDEN SİGARAYI BIRAKMAKTA ZORLANIYORSUNUZ ? • Nikotin, sigara içilen bir soluktan 7 saniye sonra beyine ulaşır • Kendinizi iyi hissetmenizi sağlar ve daha çok nikotin istemenize neden olur

NEDEN SİGARAYI BIRAKMAKTA ZORLANIYORSUNUZ ? • Sigara içenlerde el ve ağız alışkanlığı vardır • Günde içilen sigara sayısı ne kadar fazlaysa, bu alışkanlık o kadar güçlüdür

SAĞLIK ZARARLARI • Sigaranın zararları uzun bir sürede ortaya çıkar • Bu nedenle sigara içen kişiler, tehlikenin bilincinde olmadan içmeye devam ederler

• Sigara, kullanıcıların günlük yaşantısının bir parçası haline geldiğinden, gün içinde pek çok şey içme dürtüsü uyandırır • Yemek yemek • Sohbet ortamları • Stres anları

SİGARAYI NASIL BIRAKACAKSINIZ?

SİGARAYI NASIL BIRAKACAKSINIZ? Sigarayı bırakmada birkaç yöntem vardır: • Kendi kendine bırakma • Bağımlıların bir kısmı sigarayı birden, kendine bırakabilir • Kendi kendine bırakmakta zorlanan kişilerde en etkili tedavi, hekim gözetiminde bilimsel yöntemlerin kullanılmasıdır • Etkinliğini kanıtlamış tıbbi tedavi

ETKİNLİĞİNİ KANITLAMIŞ TIBBİ TEDAVİ İLAÇ TEDAVİSİ • İlaç tedavisi hekim kontrolü danışmanlığında uygulanmalıdır • Nikotin yerine koyma tedavisi • Bupropion HCl tedavisi ve

NİKOTİN TEDAVİSİ • Nikotin yerine koyma tedavisi bağımlılarda sigara bırakırken oluşan yoksunluk belirtilerini giderir • Farklı formları vardır • • nikotin bandı nikotin sakızı nikotin burun spreyi nikotin kartuşu

BUPROPİON HCl : • Nikotin içermeyen, tedavi rehberlerine girmiş bir ilaçtır • Beyinde etkilidir • Sigara bırakırken oluşan nikotin yoksunluk belirtilerinin azalmasına neden olmaktadır

SİGARAYI KENDİ BAŞINIZA BIRAKACAKSANIZ………

SİGARAYI BIRAKMAYA HAZIRLANIN • Sigarayı bırakamayacağınızı asla düşünmeyin, karamsarlığa izin vermeyin • Bırakmak için kendinize bir gün belirleyin ve o gün bırakma konusunda kararlılığınızı koruyun

SİGARA BIRAKMA NEDENLERİNİZİ YAZIN • Sigarayı bırakmayı isteme nedenlerinizi listeleyin • Bırakma nedenleri listesini her zaman görebileceğiniz yerlerde bulundurun • yanınızda taşıyın • çevrenize asın • Bırakma kararınızı arkadaşlarınız ve ailenizle paylaşın ve

SİGARA, ÇAKMAK ve KÜLLÜĞÜ KALDIRIN • Evinizde ve işyerinizde sigara ve sigarayı hatırlatacak eşyaları kaldırın • Çakmak • Sigaralık • Küllük • Cebinizde veya çantanızda sigara, çakmak taşımamaya çalışın

ETKİNLİKLER ve HOBİLER • Bıraktığınız zaman mücadelenizi kolaylaştıracak yeni günlük etkinlikler geliştirin • Yaşınıza uygun egzersiz programına başlayabilirsiniz • Yürüyüş • Aerobik • Yapmak istediğiniz hobi ve zevkleriniz varsa bunlara zaman ayırmaya çalışın

LÜTFEN UNUTMAYIN! • Bağımlılık yapıcı bir maddeden kurtulmak güçtür, ancak imkansız değildir • Kararlılıkla başarılır • Pek çok bağımlının zorlandığı nikotin yoksunluk belirtileri geçicidir • En çok zorlayacağı süre ilk 23 haftadır

SİGARAYI BIRAKIRKEN • Olumsuz beklenmedik olaylar sizi sigara içmeye teşvik edebilir • Sigaranın aynı zamanda bir alışkanlık olduğunu ve üstesinden gelebileceğinizi hatırlayın • Sigaranın içinde bulunduğunuz olumsuzlukları

SİGARAYI BIRAKIRKEN • Sigara içmeniz sorunlara çözüm getirmeyecektir • Tekrar başlamış olmanız sizi üzecek ve kendinize güveninizi sarsacaktır

TEKRAR BAŞLAMA RİSKİ • Bıraktıktan sonra tekrar başlama riskiniz ilk haftalarda en yüksek düzeydedir • Kararlılık ve azminizi kullanmanız gereken bu en önemli dönemde, size yardım eden hekiminizden destek alabilirsiniz

DENEME BAŞARISIZ OLURSA İlk deneme başarısız olursa • kendinize olan güveninizi yitirmeyin • hayal kırıklığına uğramayın • mücadelenize devam edin

SİGARAYI BIRAKTINIZ GÜN… • Bıraktığınız gün gerginliğinizi giderecek uğraşılar bulun • Bu uğraş yürüyüşe çıkmak, alışverişe gitmek, sigara içmeyen bir arkadaşınızla sohbet etmek olabilir

BIRAKTIĞINIZ GÜN • Aile ve arkadaşlarınızın desteğini isteyin • Bu aynı zamanda eğer sigara içiyorlarsa, sizin yanınızda içmelerini engelleyecektir • Bıraktığınız günü kutlayabilirsiniz • Kendinize hediye alabilir ya da özel bir şey

BIRAKTINIZ • Sigarayı bıraktıktan sonra bol su, meyve suyu için • Çay ve kahve içmek sigarayı hatırlatıyorsa bir süre bu içeceklerin miktarını azaltın

ZORLANIYORSANIZ • El ve ağız alışkanlığınız sizi zorluyorsa • Kalem ya da stres topu ile oynayabilir • Ağzınızda kürdanla oynayabilir • Şekersiz sakız çiğneyebilirsiniz • Ya da elinize bir bardak su alarak sigara aradığınızda içebilirsiniz

İLK HAFTALAR • İlk 2 -3 hafta sigaranın yoğun içildiği ortamlara girmemeye çalışın • Bir süre sigarayı hatırlatıcı günlük alışkanlıklarınızdan vazgeçmeyi deneyin • Bırakmaya çalıştığınız dönemde diğer bağımlıların çabalarınızı engellemesine izin vermeyin

ZORLANDIĞINIZDA • Eğer sabretmeyi başarırsanız, istek geldiğinde 3 -5 dakika sürüp geçtiğini göreceksiniz • Bu kısa süreyi atlatmak sizin elinizde • Meyve ya da çiğ yenebilen sebzeler (havuç, salatalık gibi) atıştırın • 10 kez derin nefes alıp verme egzersizi uygulayın • Basit egzersiz hareketleri yapın • Duş alın • Yemek sonrası istek geldiğinde sofrada oyalanmayın, hemen kalkıp dişlerinizi fırçalayın

ZORLANDIĞINIZDA • O anda bir işle meşgul iseniz, kısa bir süre yaptığınız işi bırakıp başka bir şeyle ilgilenin • Bu aşırı istek gelen dönemlerde • Bırakmaya hazırlık aşamasında önerilen hobilerinizle uğraşabilir • Evde oturuyorsanız dışarı çıkabilir • İş başındaysanız kısa bir süre odanızdan çıkıp bir arkadaşınızla kısa bir sohbet yapabilir • Gazete okumayı deneyebilirsiniz

ZORLANDIĞINIZDA • Asla “Bir tane içsem ne çıkar” diye düşünmeyin • İçeceğiniz tek bir sigara, yeniden başlama riskinizi artıracaktır • “Demek bırakabiliyorum, istersem kontrol edebiliyorum” diyerek yanılgıya düşmeyin • Sadece kendinizi aldatmış olursunuz

SİGARAYI BIRAKTIĞINIZDA YAŞAYABİLECEĞİNİZ OLUMSUZLUKLAR NELERDİR? NİKOTİN YOKSUNLUK BELİRTİLERİ • Bağımlıların üçte ikisinde yoksunluk belirtileri oluşur ve geçicidir • Çoğu 2 -3 hafta içinde kaybolur • Bazen biraz daha uzun sürebilir

NİKOTİN YOKSUNLUK BELİRTİLERİ • • Huzursuzluk Uykusuzluk Gerginlik Düşünceleri toplamada güçlük • Aşırı tepki verme • Sinirlilik • Yorgunluk • • • Titreme Baş ağrısı Kabızlık Ağız kuruluğu İştah artması Kilo alma

NELER YAPABİLİRSİNİZ • Huzursuzluk, gerginlik ve sinirlilik durumlarında yürüyüşe çıkabilir, spor yapabilir, duş alabilir müzik dinleyebilirsiniz • Uykusuzluk çekiyorsanız, • Akşam 18: 00’den sonra çay, kahve gibi kafeinli içecekleri olabildiğince az içmeniz yada bir süre içmemeniz • Ilık duş almanız • Ilık süt içmeniz yararlı olabilir

NELER YAPABİLİRSİNİZ? • Baş ağrısı varsa • Duş almak • Yürüyüş ya da hafif egzersizler yapmak • Kabızlık oluştuysa • Bol su ve meyve suyu içmek • Posa bırakan lifli yiyeceklere ağırlık vermek • Ağız kuruluğu olursa • Su içmek • Sakız çiğnemek • Bu sorunlar geçicidir • Vücudunuz nikotinsizliğe alışmaya çalışmaktadır

SİGARAYI BIRAKIRKEN • İştah artması ve kilo alma, sigarayı bırakanlarda sık karşılan bir durumdur • Genellikle yaklaşık 3 -5 kg’lık kilo artışı beklenir • Pek çok kişi bundan korkmakta ve yeniden sigaraya başlamak için bunu gerekçe olarak kullanmaktadır

SİGARAYI BIRAKIRKEN • Düzenli ve düşük kalorili beslenmek • Egzersiz yapmak • El alışkanlığını geçiştirmek için yenilen kuruyemiş, cips, bisküvi gibi yağlı, kalorisi yüksek gıdalardan uzak durmak KİLO ALINMASINI ENGELLER • Egzersiz kilo almayı engellediği için kendinizi daha iyi hissetmesini sağlar

NİKOTİN YOKSUNLUK BELİRTİLERİ • Sigara bırakıldığında ortaya çıkması olası nikotin yoksunluk belirtileri, sigarayı bırakmaya çalışan kişinin işini zorlaştırır • Hekiminiz uygun gördüğü taktirde, uygulanacak tıbbi tedavi • Aşırı içme isteğini azaltır • Yoksunluk belirtilerini kontrol altına alır • Sigarasızlığa alışmayı kolaylaştırır

SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI

İLK 20 DAKİKA İÇİNDE • Nabzınız • Kan basıncınız • El ve ayaklarınızın ısısı NORMALE DÖNER

SEKİZ SAAT SONRA • Kan oksijen seviyeniz normal düzeye çıkar • Kan karbonmonoksit düzeyiniz normal düzeye iner • Dokularınıza giden oksijen miktarı artar • Enerjiniz artar

KALP KRİZİ GEÇİRME RİSKİNİZ AZALIR • Kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren azalmaya başlar, 1 yılın sonunda risk %50 azalır • Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalığı (buerger) riski %30 -50 oranında azalır

İKİNCİ GÜNÜN SONUNDA • Tat ve koku duyularınız artar • Dilinizdeki acı tat azalmaya başlar

ÜÇÜNCÜ GÜNDEN İTİBAREN Rahat nefes almaya başladığınızı hissedersiniz

İKİ HAFTA-ÜÇ AY SONRA • Akciğer kapasiteniz %30 artar • Dolaşımınız normale gelir • Rahat spor yapabilirsiniz, yürüyebilirsiniz

İKİ HAFTA-ÜÇ AY SONRA • • Efor kapasiteniz artar Öksürük azalır ve 3 ay içinde kaybolur Balgam miktarı 2 haftada yarıya azalır Soluk alıp vermeniz kolaylaşır Koku ve tat alma duyularınız iyileşir Bağışıklık sisteminiz güçlenmeye başlar Kendinizi daha dayanıklı ve güçlü hissetmeye başlarsınız • Diş ve parmaklarınızdaki sarı lekeler kaybolur

BİR-DOKUZ AY SONRA • Akciğerleriniz kendini temizleyecek • İnfeksiyon riskiniz azalacak • Kendinizi iyi hissedeceksiniz

BEŞ YIL SONRA Akciğer kanseri olma riskiniz günde bir paket sigara içmeye devam eden kişiye göre %50 azalacak

ON YIL SONRA • Felç olma riskiniz 510 yıl içinde hiç sigara içmemiş olanlarla aynı düzeye iner • Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanseri riski azalır

ONBEŞ YIL SONRA • Koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski, hiç içmeyenlerinkiyle aynı olur

SİGARAYI BIRAKMANIN SOSYAL FAYDALARI • Evde, işyerinde, arkadaş ortamında sigara içmeyen ve siz içtiğiniz için rahatsız olanlar ve sevdikleriniz artık dumana maruz kalmayacaktır • Çocuklarınıza iyi örnek model olabileceksiniz • Çocuklarınızı pasif içicilikten kurtarıp kulak iltihabı, bademcik iltihabı, sinüzit, bronşit, hışıltılı solunum, astım gibi hastalıklara yakalanma risklerini azaltacaksınız

SİGARAYI BIRAKMANIN SOSYAL FAYDALARI • Çevrenizdeki insanlara örnek olarak onların da bırakmasını kolaylaştıracaksınız • Eviniz, arabanız, giysilerinize sinmiş sigara kokusu kaybolacağından çevreyi rahatsız etmeyeceksiniz • Artık sigara içerek topluma zarar vermeyen bireysiniz

EKONOMİK YÖNÜ • Sigaraya ayırdığınız para cebinizde kalacağı için tasarruf etmiş olursunuz • Üç ay sonuna bir TV ya da müzik seti alabilirsiniz • Birinci yılın sonunda evinize bir bilgisayar alabilirsiniz • Yirmi yıl sonra da bir araba sahibi olabilirsiniz • Sigaranın neden olduğu hastalıklar nedeniyle doktor, hastane, tedavi giderleriniz azalacaktır

TEKRAR SİGARAYA BAŞLAMAMANIN PÜF NOKTALARI • Sigaraya tekrar başlamamak büyük çaba gerektirir • İçme dürtüsü zaman sizi zorlayabilir • İçme dürtüsünün ne zaman ortaya çıktığına dikkat edin • İçme dürtüsüne neden olan faktörleri belirleyin (stres, yemek sonrası, çay – kahve içmek, alkol, arkadaş ortamı, sigarayı görmek gibi)

TEKRAR SİGARAYA BAŞLAMAMANIN PÜF NOKTALARI • Bu faktörlere karşı önceden hazırlıklı olun • Sigarayı neden bıraktığınızı kendinize hatırlatın • Dürtü geldiğinde daha önce anlatılan yöntemlere başvurun (derin nefes alıp vermek, su içmek, egzersiz yapmak vb)

TEKRAR SİGARAYA BAŞLAMAMANIN PÜF NOKTALARI • Sigara içilen bir ortamdaysanız uzaklaşın • İçmemeyi başardığınızda kendinizi ödüllendirin • Herhangi bir sebeple sigara içecek olursanız, kendinize karşı acımasız olmayın, güveninizi yitirmeyin • Güçlü bir bağımlılık yapıcı maddeyle mücadele ettiğinizi unutmayın, kendinizi suçlamayın • Bir kez içmeniz, başarısız olduğunuzu

BAŞARABİLİRSİNİZ TORAKS DERNEĞİ TÜTÜN ve SAĞLIK ÇALIŞMA GRUBU