FEN BLMLER 7 SINIF 1 NTE VCUDUMUZDAK SSTEMLER

FEN BİLİMLERİ 7. SINIF 1. ÜNİTE: VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER DUYU ORGANLARI Gamze SONAY 140513074 4. Sınıf 3. Şube Kazanımlar

2017 Fen Bilimleri Öğretim Programına Göre Kazanımlar � F. 7. 1. 2. 1. Duyu organlarına ait yapıları model üzerinde göstererek açıklar. Duyu organlarının ayrıntılı yapılarına girilmez. � F. 7. 1. 2. 2. Koku alma ve tat alma duyuları arasındaki ilişkiyi, tasarladığı bir deneyle gösterir. � F. 7. 1. 2. 3. Duyu organlarındaki kusurlara ve bu kusurların giderilmesinde kullanılan teknolojilere örnekler verir. a. Göz kusurlarından miyopluk, hipermetropluk, astigmatlık ve şaşılığın sebeplerine değinilmeden tedavi yöntemleri kısaca açıklanır. Giriş

Ders: Fen Bilimleri Konu: Duyu Organlarımız Ders Planı BAŞLA

Şeker mi? Tuz mu? Nasıl anlarız?

Dış ortamdan gelen uyarıları algılamayı sağlayan organlara duyu organları denir. Duyu organlarımız:

GÖZ

Gözün Görevi Nedir? Not alalım! Gözün Kısımları Nelerdir?

Göz, görme olayını gerçekleştiren organdır ve 3 tabakadan oluşur. Bunlar dıştan içe: 1. Sert tabaka 2. Damar tabaka 3. Ağ tabaka

Gözü Koruyan Yapılar

İZLİYORUZ “Gözün Yapısı”

Gözün Kısımları

Gözün Kısımları Sert Tabaka Saydam Tabaka (Kornea) Damar Tabaka Ağ Tabaka Kan Damarları Duyu Almaçları İris Görme Sinirleri Göz Bebeği Sarı Benek (Sarı Leke) Göz Merceği Kör Nokta Camsı Cisim

Kontrol Edelim Gözün kısımlarını not almıştık. Notlarımızı kontrol edelim. Yazdıklarımızı pekiştirelim, yazmadıklarımızı öğrenelim.

Düşünelim Tartışalım

Cisimlerden yansıyan ışık ışınları beyindeki görme merkezinde algılanıncaya kadar gözün hangi yapılarından geçer?

İZLEYELİM

Görme olayı sırasında cisimden gelen ışık ışınlarının gözde izlediği yolu sıralayalım. Gözbebeğ i Göz merceği İris Saydam Tabaka Sarı benek Görme Sinirleri Beyin

Görme Olayı

Göz bebeği & Objektif Göz bebeği, gözün damar tabakasında irisin ortasında bulun ve ışığın göz içine girmesini sağlayan açıklıktır. Profesyonel fotoğraf makinelerinde ışık ayarı nasıl yapılır? Profesyonel fotoğraf makinelerinde objektif ne işe yarar?

Profesyonel fotoğraf makinelerinde görüntünün net çıkması için aydınlık ortamda objektif kısılır, karanlık ortamda açılır. Objektif insan eli ile bu işi yapar. Göz bebeği de göze gelen ışık ışınlarını fazla olduğunda küçülür ve göze daha az ışık ışını girmesini sağlarken ışık ışınları az olduğunda büyüyerek göze daha fazla ışık ışını girmesini sağlar. Göz bebeği bu işi istemsizce yapar.

Buna göre göz bebeği ve objektif net görüntü/görme olayı için gerekli ışık miktarına göre büyür veya küçülür.

ETKİNLİK İKİ İŞİ BİR ARADA YAPABİLİR MİSİN?

KIRMIZI SİYAH MAVİ SARI MOR YEŞİL

GÖRME BOZUKLUKLARI

Görme bozuklukları nelerdir?

Görme Bozuklukları Görme bozuklukları doğuştan olabileceği gibi sonradan da ortaya çıkabilir. Göz katmanlardan oluşur ve bir bütündür. Bu katmanlarda bulunan yapıların (göz küresi, göz kasları, sarı lekede gibi) herhangi birinde görülen anormallikler görme bozukluğuna sebep olur. Bunlar: 1. Miyop 2. Hipermetrop 3. Astigmatlık 4. Katarakt 5. Şaşılık 6. Renk körlüğü

1 -MİYOP Miyop göz kusuru olanlar yakını iyi görmelerine rağmen uzağı net göremezler. Miyopta görüntü sarı lekenin önünde oluşur.

Miyop göz kusuru olanlarda kalın kenarlı mercekten yapılmış gözlükler veya lensler kullanılır.

2 -HİPERMETROP Hipermetrop göz kusuru olanlar uzağı iyi görmelerine rağmen yakını iyi görmezler. Hipermetropta görüntü sarı lekenin arkasında oluşur.

Hipermetrop göz kusuru olanlarda ince kenarlı mercekten yapılmış gözlükler veya lensler kullanılır.

3 - ASTİGMATLIK Göz merceği ya da kornea üzerindeki bozulmalar sonucu ortaya çıkar. Görüntü bulanık ve şekli bozuk görülür. Astigmatlık mercekle düzeltilir.

4 -KATARAKT 5 -ŞAŞILIK Göz merceğinin saydamlığını yitirmesi sonucu ortaya çıkar. Genellikle yaşlılarda oluşur. Gözü hareket ettiren kasların uyumsuzluğu ile ortaya çıkar.

6 - RENK KÖRLÜĞÜ Renk körlüğü kırmızı ve yeşil renkleri ayırt edememe durumudur. Sayıyı doğru okuyanlar renk körü hastası değildir fakat yanlış okuyanlar renk körü hastası olabilir. SAYIYI OKUYABİLİYOR MUSUNUZ?

BURUN

Örümcek Kavram Haritası Yapalım ay Gö Ol rev i ı dığ ğla Sa Ya el Öz an r lun Ye Bu ığı ıld Aç pı BURUN

Görevi Burun, vücudumuzda soluk alma ve koku almada görevli organdır.

Burun Bize Ne Sağlar? Burun, solunan havanın ısıtılmasını, temizlenmesini ve nemlendirilmesini sağlar.

NEDEN? BURUNUMUZA BURUN SPREYİ SIKTIĞIMIZDA ONU BOĞAZIMIZDA HİSSEDERİZ VE TADINI ALIRIZ.

ÇÜNKÜ Burun önden dışarıya, arkadan ise yutağa açılır.

İZLEYELİM

Koku Almamız İçin Ne Olması Gerekir?

İZLEYELİM

Koku Alma Olayı Olaylar Zinciri Dizileri Koku Tanecikleri Burun Boşluğu Sarı Bölge Koku Sinirleri Beyin

KOKU YORGUNLUĞU Bir kişi aynı kokuyu aralıksız kokladığında o kokuyu kokladığı süre boyunca algılar mı? q Tahminleriniz neler? Gözlemleyelim. Kronometre tutalım ve bir arkadaşımıza aynı kokuya aralıksız koklatalım. Kokuyu algılayamadığında haber vermesini isteyelim ve süreyi not edelim. Bir süre daha arkadaşımıza kokuyu koklatmaya devam edelim ve algılayıp algılamadığını soralım. q Sonuç nedir? Koku yorgunluğu var mıdır? q Tahmininiz ve gözleminiz uyuşuyor mu? Uyuşmuyorsa nedenini açıklayınız. Uyuşuyorsa üzerimize sıktığımız parfümün kokusunu bir süre sonra alamayışımızı açıklayınız. q

Örümcek Kavram Haritasını Kontrol Edelim ay Ol Gö rev i ı dığ ğla Sa Ya el Öz an lun r Ye Bu ığı ıld Aç pı BURUN

DİL

Doğru mu? Dil sadece tat almakla görevlidir.

Dil, sadece tat almakta görevli organımızdır. Eğer bu ifade doğru olsaydı dilimiz olmadan da konuşabilirdik veya besinleri yutabilirdik. Konuşurken sesleri çıkarmak için dilimizi hareket ettiririz. Çiğneyerek küçülttüğümüz besinleri dilimizle de ıslatır ve besinlerin yemek borusuna gitmesine yardımcı oluruz. Eğer dilimiz sadece tat almakta görevli olsaydı dilimiz olmadan da konuşabilir, tat alabilir ve besinleri yutabilirdik. Demek ki dilimiz sadece tat almakta görevli organımız değildir.

DİLİN YAPISI İZLEYELİM

Dilin Tat Alma Bölgeleri

Tat Alma Olayı Nasıl Gerçekleşir?

1. Tat alma olayının gerçekleşmesi için besinlerin tükürükte çözünmesi gerekir. Besin

2. Çözünen besin tat tomurcuklarındaki duyu almaçlarını uyarır.

3. Oluşan uyartılar sinir hücreleri ile beyne taşınır.

4. Beynin tat alma merkezine gelen uyartıları beyin değerlendirir, yorumlar ve tadı algılar.

Nezle olduğumuzda besinlerin tadını neden algılayamayız?

Deney Yapalım

Burnumuz kapalıyken tat alamayız. Bunun nedeni; Koku alma ve tat alma duyularının beyinde aynı merkezde değerlendirilmesidir. Nezle ya da grip olduğunuzda besinlerin tadının algılanamamasının nedeni de budur.

Duyu Organları Kavram Haritası

KENDİMİZİ DEĞERLENDİRELİM

Aşağıda verilen göz modeli üzerindeki yapıların isimlerini yazınız.

Cümleleri okuyup doğruların başına “D”, yanlışların başına “Y” harfi koyun.

Aşağıdaki dil şekli üzerindeki farklı tat alma bölgelerini gösteriniz.

ÇÖZELİM Yanda verilen şekille ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A. Görüntü 1 noktasında oluşuyorsa kişi miyoptur. B. Görüntü 2 noktasında oluşuyorsa kişinin göz kusuru yoktur. C. Görüntü 3 noktasında oluşuyorsa kişi hipermetroptur. D. Görüntü 4 noktasında oluşuyorsa kişi kördür.

ÇÖZELİM Dilinin sağ yarısı uyuşturulan bir kişi, sol tarafıyla hangi tatları alabilir? (2003 DPY) I. Acı II. Tatlı III. Ekşi IV. Tuzlu A) I - II B) II - III C) I - III - IV D) I - III - IV

ÇÖZELİM Burun içindeki kıvrımların faydası nedir? A) Akciğerlere giden havayı ısıtmak B) Kokunun özelliğini ve etkisini korumak C) Nemli havayı kurutmak D) Aldığımız havayı bekletip temizlemek Bitti

DERS BİTTİ