TEST DII TEKNKLER 1 Gzlem II zellik Kayt

TEST DIŞI TEKNİKLER

1. Gözlem

II. Özellik Kayıt Listeleri

III. Olay Kaydı (Anekdot)

III. Gözlem Listeleri (Check-Lists)

IV. Derecelendirme Ölçekleri

Gözlem ▧ Bir nesnenin, olayın, bir kişi veya grubun gerçek durumunu ve niteliklerini bilmek amacı ile yapılan dikkatli ve planlı incelemedir. ▧ Bireylerin değişik/farklı ortamlarda , çeşitli davranışları hakkında onları izleme yolu ile bilgi toplama tekniği olarak da tanımlanır.

Gözlem ▧ En büyük avantajı doğrudan ve objektif ölçümler sağlamasıdır. ▧ Bazı problem alanlarında objektif gözlemlerin varlığı daha önemli hale gelmektedir.

Gözlem Türleri ▧ Gelişigüzel ( Denetimsiz ) Gözlem ▧ Sistemli (denetimli) Gözlem ▧ Katılımlı Gözlem ▧ Katılımsız Gözlem

Gözlem ▧ Gelişigüzel ( Denetimsiz ) Gözlem: Önceden, neyin nerede, nasıl gözleneceğinin planlanmadan olay veya davranış kendiliğinden ortaya çıktığı zaman doğal koşullarda rastlantısal olarak yapılan gözlemlerdir. ▧ Örn: Tenefüslerde öğretmenlerin öğrencileri gözlemlemesi

Gözlem (-) Geçerli ve güvenilir sonuçlar elde etmek rastlantısaldır. (-) Bu yolla elde edilen yargılar çoğunlukla özneldir, kişiden kişiye değişir. (-) Gelişigüzel gözlemle öğretmenler sınıfta sadece olumlu ve olumsuz davranışları ile dikkati çeken, göze batan öğrencileri tanırlar.

Gözlem ▧ Sistemli-sistematik (denetimli) Gözlem: ▧ Doğal ya da gelişigüzel gözlemin sınırlı yönlerine karşılık sistematik gözlem nispeten daha geçerli ve güvenilir bir tekniktir. ▧ Bireylerin belirli davranışlarının planlı ve sistemli olarak kontrollü koşullar altında davranışın nedenlerini, sebep sonuç ilişkilerini bulmayı amaçlayan gözlemlerdir.

Gözlem ▧ Doğal veya yapay ortamlarda olabilir. ▧ Gözlenen kişi gözlem yapıldığını bilebilir veya bilmeyebilir. ▧ Denetimli ve planlı bir gözlem için de gözlem formları oluşturulur. ▧ Tipik ve anlamlı (atipik) davranışlar ayırt edilir.

Gözlem ▧ Tipik davranış, birey ait bir nitelik mahiyetini kazanmış olan ortalama davranıştır. Örneğin, Ali sakin ve uyumlu bir öğrencidir. ▧ Anlamlı davranış ise, tipik davranışın dışında görülen tepkiler olarak nitelenebilir. Bir bakıma atipik davranışlar. Örneğin, Ali’nin birgün arkadaşına kızıp şiddetle kitabı ona fırlatması gibi.

Gözlem ▧ Sistemli-sistematik (denetimli) gözlem 3 aşamadan oluşur; + Planlama «nerelerde gözlenecek? , hangi davranışlar gözlenecek? » + Uygulama «hangi teknikler-araçlar kullanılacak? » + Sonuçlandırma «gözlemlerin raporlaştırılması»

Gözlem +*Belli bir zaman içerisinde sadece yalnız bir kişi gözlenmelidir. +*Neyin gözleneceği, hangi davranışın inceleneceği önceden belirlenmelidir. +*Gözlem belli bir zaman sürecini kapsayacak biçimde yapılmalıdır. +*Kişi değişen ve doğal konumlar içinde gözlenmelidir.

Gözlem ▧ Katılımlı Gözlem: ▧ Gözlemci kişinin standart bir gözleme ve bilgi toplama aracı kullanmadan gözlenen kişi ile birlikte olması ya da bu amaçla olay veya faaliyete katılarak gözlemde bulunmasıdır. ▧ Katılımlı gözlemde gözlemci kişi kimliğini belli etmeden grubun bir üyesi olmaya çalışır.

Gözlem ▧ Katılımsız Gözlem: ▧ Gözlemci, gözlenen grup veya olayın dışında kalarak kişiyi ya da grubu dışarıdan objektif olarak gözlemlemektedir ve gözlediği bilgileri kaydedebilmektedir.

Avantajları ▧ Bir davranışın doğal koşullarında ortaya çıktığı şekliyle incelenmesine olanak verir. ▧ Birey hakkındaki çeşitli bilgiler en kestirme ve direkt yoldan elde edilir. ▧ Gelişimi sürekli izlemeye, saptamaya ve karşılaştırmaya olanak sağlar. ▧ Kullanımı kolay ve ekonomiktir. ▧ Eğitim-öğretim kesilmeden uygulanabilir.

Avantajları ▧ Diğer teknik ve araçlarla sağlanamayacak bazı verileri sağlar. ▧ Sözler, beden dili ve davranışların bütüncül değerlendirmesine, tutarsızlıkların (duygudüşünce-davranış) tespitine olanak sağlar. ▧ Her yaştaki birey ve grubu incelemek amacıyla kullanılabilir.

BİRLİKTE DÜŞÜNELİM… Gözlemin sınırlılıkları neler olabilir?

ÖZELLİK KAYIT ÇİZELGESİ

Özellik Kayıt Çizelgesi ▧ Öğrencilerin çeşitli alanlara ilişkin özelliklerinin sıralandığı ve bu özelliklerden hangilerinin çocukta olup olmadığını belirtmeye yarayan araçlardır. ▧ ‘yaratıcı yeteneği olan çocukların özellikleri”, “liderlik yeteneğine sahip olan çocukların özellikleri”, ‘öğrenmede güçlük çeken çocukların özellikleri’ gibi

Özellik Kayıt Çizelgesi ▧ Bu tekniği uygulayabilmek için öğretmenlerin gözlenen nitelik hakkında yeterince bilgiye sahip olmaları gerekmektedir.

Özellik Kayıt Çizelgesi

Olay Kaydı (Anekdot) 100%

Olay Kaydı (Anekdot) ▧ Öğretmenler ve yöneticilerin tanık oldukları ve önemli gördükleri iyi veya problemli olduğunu düşündükleri öğrenci davranışlarının objektif ve ayrıntılı bir biçimde kaydedilmesi ve saklanmasıdır. ▧ Anekdotlar, somut durumlar içinde öğrencinin davranışlarını betimleyen bir dizi notlardır.

Olay Kaydı (Anekdot) ▧ Olay kayıtlarında ilk göz önüne alınacak nokta kaydedilecek olayların seçimidir. ▧ Bu olaylar, gözlenen kişinin davranışlarının tipik özelliklerini gösterir nitelikte olmalıdır. Bir öğrencinin ilk defa yaptığı atipik bir davranış üzerinde yoğunlaşmamak ve hatta bu tür davranışlar tekrarlanmadığı sürece kaydetmemek gerekir.

Olay Kaydı (Anekdot) ▧ Kayıtlar gözlenen olaydan hemen sonra yapılmalıdır. ▧ Kayıtlar, gözlenen belirli davranışların nesnel bir anlatımını içermelidir. ▧ Yorumlar davranışlara ilişkin betimlemelerden ayrı tutulmalıdır. ▧ Anekdot kaydı düzenlemesi için özel bir neden olması gerekir. ▧ Her kayıt yalnız bir öğrenciye ilişkin bir olayı anlatmalıdır.

BİRLİKTE DÜŞÜNELİM… Anekdot kaydı düzenlemesi için özel nedenler neler olabilir?

Olay Kaydı (Anekdot) ▧ Herkesin yararlanabilmesi (Psikolojik danışmanlar ve ilgili öğretmenler) için yapılan gözlemlerin vaka kayıt formlarının belirli bir formata göre doldurulması gerekir.

Olay Kaydı (Anekdot) ▧?

Olay Kaydı (Anekdot) ▧?

Gözlem Listeleri

Gözlem Listeleri ▧ Gözlemcinin dikkatini gözlenebilir, belirli kişilik özelliklerine ve davranışlara yöneltmek amacıyla hazırlanmış olan, gözlemlerin kaydedilmesinde kullanılan araçlardır. ▧ Gözlem listeleri gözlemcinin amacına göre, çocukların düzeyine ve okulun türüne göre farklılık gösterebilir.

Gözlem Listeleri ▧ Gözlem listelerinde çocuğun yaşına, gelişim dönemine uygun olarak yazılmış gelişim dönemi göstergeleri, becerileri, kişilik özellikleri, davranışları, ilgileri, kavramsal yeteneklerine ilişkin bir seri betimleyici sıfat ya da davranış ifadeleri bulunmaktadır.

Gözlem Listeleri

BİRLİKTE DÜŞÜNELİM… Bu liste ile gözlenen özellik/nitelik ne olabilir?

BİRLİKTE DÜŞÜNELİM… Gözlem listesinde yer alması uygun olmayan davranışları belirleyiniz.

Gözlem Listeleri

Derecelendirme Ölçekleri 100%

Derecelendirme Ölçekleri ▧ Bu ölçekler genel olarak, gözlem sonuçlarını sayısal verilere dönüştürmeye yarayan araçlardır. ▧ Bazı niteliklerin dereceleri önemlidir. Eğer gözlenen niteliğin görülme sıklığı veya derecesi (miktarı) önemli ise gözlem tekniklerinden derecelendirme ölçekleri tercih edilir.

Derecelendirme Ölçekleri ▧?

Derecelendirme Ölçekleri ▧?

Derecelendirme Ölçekleri ▧ Derecelendirme Ölçeklerine karışan hatalar: ▧ 1. Genelleme Hatası: “Halo” etkisi ya da hareleme hatası da denir. Kanı bildirenin önceki izlenimlerinden doğan önemli bir psikolojik yanılgıdır. Örneğin, akademik yönden başarılı olan bir öğrencinin bütün diğer özelliklerini de gerçekte olduğundan iyi olarak derecelendirme eğilimi.

Derecelendirme Ölçekleri ▧ 2. Kişisel Yanlılık Hataları: Bonkörlük hatası, cimrilik hatası, merkeze yığma hatası ▧ 3. Gözlem Yetersizliği Hataları

Derecelendirme Ölçekleri ▧ Hataları azaltmak için; + Mümkünse birden fazla kişinin derecelendirme yapması sağlanmalı + Derecelendirme basamakları ne az ne fazla olmalı « 5 li ideal» +Açık olarak gözlenemeyen davranışlar/nitelikler ölçeğe alınmamalı.

Haftanın filmi