Tema 10 Sjellja konsumatore dhe tregjet n sektor

Tema 10 Sjellja konsumatore dhe tregjet në sektorë të ndryshëm të turizmit

PËRMBAJTJA Ø Hyrje Ø Faktorët influencues në vendimmarrjen për blerje. Ø Metodat e segmentimit të tregut. Ø Raste specifike të tregut të turizmit. Ø Bota paralele e udhëtimeve të biznesit. Ø Ndryshimet brenda sektorëve individualë të turizmit.

1. HYRJE § Sjellja e konsumatorëve në turizëm nuk është një aktivitet i vetëm homogjen, apo treg. § Ajo është një rrjetë komplekse e sektorëve të ndërvarur, ku secili prej tyre ka karakteristikat e veta në termat e sjelljes konsumatore. § Në këtë kapitull, do të përpiqemi të demostrojmë diversitetin e formave të ndryshme të sjelljes konsumatore dhe të tregjeve që gjenden brenda turizmit. § Më parë duhet të theksojmë se në këtë kapitull jemi të interesuar në sjelljen e turistëve, të cilët janë konsumatorët finalë të tregjeve dhe organizatave të ndryshme konsumatore. § Megjithatë, me strukturën komplekse të skicuar në figurën 10. 1 është e qartë se aty ka të tjera marrëdhënie prodhues-blerës, që do të thotë, ato midis furnitorëve e prodhuesve dhe prodhuesve e ndërmjetësve. § Kjo është e vërtetë, marrëdhënia e rëndësishme midis hotelierëve (ofruesve) dhe operatorëve të udhëtimeve (konsumatorëve) dhe midis linjave ajrore (konsumatore) dhe agjentëve të udhëtimit (ndërmjetës).

Vazhdon. . . § Gjithashtu pjesa më e madhe e ketij kapitulli është e përqëndruar në turizmin në kohën e lirë, por nuk duhet të injorojmë ”botën paralele” shumë të rëndësishme të turizmit si biznes. § Më tej në këtë kapitull, do t’i kushtojmë pak hapësirë diskutimit të natyrës unike të sjelljes konsumatore në turizmin e biznesit. § Në përfundim, është e qartë se përveç ndryshimeve mes sjelljeve në sektorë të ndryshëm, ka njëkohesisht diferenca domethënëse brenda sektorëve. § Nga fundi i këtij kapitulli ilustrohet kjo pikë përmes shembujve nga sektorët e operatorëve të udhëtimeve dhe të akomodimeve. § Le të shohim tani disa nga sektorët e ndryshëm të turizmit në termat e diferencave dhe ngjashmërive në lidhje me disa karakteristika kyçe të kërkesës.

2. Faktorët influencues në vendimmarrjen për blerje § Çmimi, në më të shumtën e rasteve duket të jetë një faktor konstant pavarësisht nga sektorët e turizmit që ne marrim në konsideratë. § Vendodhja, është një tjetër faktor standart, nëse ne jemi duke folur rreth hapësirës së qytetit në të cilën një hotel është i lokalizuar, aeroporti fillestar ofruar nga operatorët e udhëtimit ose sa larg është nga banesa e vizitorëve. § Njëkohësisht mund të pranojmë se eksperienca e mëparshme e turistëve për shërbimet e një organizate dhe reputacioni i organizatës do të jenë të rëndësishëm për vendimin e blerjes në të gjithë sektorët e turizmit. Duke i krahasuar ka disa dallime, p. sh: • siguria, është një çështje e rëndësishme për zgjedhjen e linjës ajrore në disa pjesë të botës, ose kur zgjedh një destinacion të pushimeve, por rrallë do të ishte një faktor i qartë që merret parasysh kur zgjidhet një hotel • moda, mund të jetë një element i rëndësishëm kur zgjedhim një hotel, por jo për një linjë ajrore apo njësi akomodimi. .

Figura 10. 1. Sektorët e turizmit

Vazhdon. . . » Sezonaliteti • Pjesa më e madhe e sektorëve kanë uljet dhe ngritjet e tyre sezonale, megjithëse ka ndryshime nga një vend në tjetrin. • Shpesh kulmi i sezonit do të jetë i njëjtë për sektorë të ndryshëm në një vend të caktuar. • Pushimet e shkollës zakonisht janë koha e pikut të kërkesës për operatorët e udhëtimeve, linjat ajrore dhe atraksionet e vizitorëve. • Gjithsesi, për hotelet e qendrave të qyteteve dhe linjat ajrore të skeduluara për pushimet shkollore, nuk janë sezonet e pikut, sepse kjo ndodh atëherë kur njerëzit e biznesit shkojnë për pushime së bashku me familjet e tyre.

Vazhdon. . . » Distancat e përshkruara për të përdorur shërbimet dhe produktet turistike • Në sajë të natyrës së produktit turistik, turistëve u nevojitet gjithmonë të udhëtojnë drejt vendodhjeve, ku shërbimet apo produktet turistike dorëzohen. • Kjo distancë varion nga disa qindra metra në rastin e agjentëve të udhëtimit, në qindra kilometra në rastin e një shtrati hoteli.

3. Metodat e segmentimit të tregut § Ka disa metoda segmentimi të tregut të turizmit që duket se funksionojnë mirë. Ato përfshijnë: • gjeografike ( ku konsumatorët jetojnë) • demografike (mosha, gjinia, statusi familjar) • udhëtime biznesi kundrejt atyre të kohës së lirë • udhëtarë të shpeshtë kundrejt udhëtarëve jo të shpeshtë • turistët e pavarur kundrejt grupeve të organizuara

Vazhdon. . . § Ka vetëm disa metoda segmentimi që duken gjerësisht të aplikueshme vetëm në një sektor, p. sh. , në sektorin e atraksioneve të vizitorëve, personaliteti i turistëve mund të jetë një rrugë e rëndësishme për segmentimin e tregut. § Nga ana tjetër, njerëz studiozë mund të preferojnë të vizitojnë muzeume ndërkohë që aventurierët, që pëlqejnë riskun mund të formojnë bërthamën e tregut për parqet tematike me atraksione të kufizuara.

Vazhdon. . . § Çmimet e paguara për produktet apo shërbimet • Produktet e ofruara nga organizatat turistike variojnë shumë në çmim. Diapazoni tipik i çmimeve për produktet në sektorë të ndyshëm është si vijon: • Destinacionet: Zakonisht nuk ka tarifa apo çmime direkte që paguhen nga turistët për të hyrë në një destinacion. • Udhëtim me pakicë: Nuk ka çmim direkt të ngarkuar konsumatorit edhe pse pika e shitjes me pakicë i merr operatorit të udhëtimit si komision një pjesë të çmimit të paguar nga turisti. • Atraksionet e vizitorëve: Disa janë falas, por edhe më të kushtueshmit, rrallë e kalojne 20 £ për hyrje. • Restorantet: Vaktet variojnë nga 1£ në mbi 100£.

Vazhdon. . . • Akomodimi: Mund të jetë falas (manastir ) ose rreth 10£ nata (bujtinat e reja), deri tek ekstremi tjetër, ku futen hotelet luksoze apo rezort ku mund të kushtojnë deri në disa mijëra £ në natë. • Transporti: Mjetet e transportit kushtojnë nga 5£ deri në 10£, ndërkohë që në distanca të largëta që kryhen nëpërmjet linjave ajore të klasit të parë kushtojnë mijëra £. • Operatorët e udhëtimit: Pushimet e fundjavave, pushimet me vetëfurnizim dhe pushimet me zbritjet e minutave të fundit mund të kushtojnë më pak se 100£ për person, ndërkohë që udhëtimi i plotë rreth botës mund të kushtojë mbi 10. 000£. • Por çmimet variojnë në mënyrë drastike edhe midis vendeve të ndryshme. Një natë në një dhomë hoteli, me një cilësi të mirë mund të kushtojë më shumë se 150£ në Hong-Kong, në Francë , por vetëm 50£ në Tailandë.

Vazhdon. . . § Metodat e regjistrimit apo rezervimet • Në sektorin e atraksioneve të vizitorëve, pararregjistrimi është i rrallë ndërsa në sektorët siç janë ato të linjave ajrore, rallë mund të ndodhë që ndonjë njeri mund të vij në aeroport me shpresën për të gjetur një vend të lirë për të arritur në destinacionin e dëshiruar. • Sektori i akomodimit qëndron midis këtyre dy ekstremeve, në atë që disa njerëz prenotojnë ndërkohë që disa presin të mbërrijnë në një vend e pastaj shkojnë të gjejnë një hotel të përshtatshëm. • Aty ku pararregjistrimi është standard, zgjedhja është midis përdorimit të ndërmjetësve apo agjentëve, ose rregjistrimi direkt me prodhuesin. • Pjesa më e madhe e produkteve të operatorëve turistikë shiten nëpëmjet ndërmjetësve, meqënëse janë dhe shumica e fluturimeve dhe udhëtimeve me anije. Gjithsesi, tendenca në të gjithë sektorët duket se është rezervimi direkt. • Siç mund të vihet re, ka ngjashmëri dhe dallime domethënëse midis sektorëve të turizmit në termat e aspekteve të sjelljeve konsumatore.

3. Raste specifike të tregut të turizmit § Figura e paraqitur më parë është mjaft përgjithësuese dhe atje ka tre çështje të veçanta për të cilat do të diskutojmë më tej: 1. Udhëtimi me pakicë 2. Destinacionet 3. Turizmi i biznesit

Vazhdon. . . § Udhëtimi me pakicë • Udhëtimet me pakicë janë një sektor unik në turizëm që nuk ka një produkt të vetin. • Ai egziston për të siguruar një shërbim, kryesisht për t'i siguruar konsumatorëve akses në produktet e sektorëve të tjerë të turizmit. • Funksionet e tij të ndryshme në sistemin e turizmit nënkuptojnë se ai ndryshon nga kërkesa për sektorët e tjerë në shumë drejtime. • Për shembull, sezoni i pikut nuk është kur njerëzit udhëtojnë, por kur ata bëjnë rezervimin e udhëtimeve të tyre, p. sh. , në Angli kjo nënkupton periudhën direkt pas Krishtlindjeve kur shumë njerëz bëjnë rezervime të pushimeve verore.

Vazhdon. . . § Destinacionet • Nga këndvështrimi konsumator ndoshta është më mirë të shohësh destinacionet si çantë veglash amatore dhe rrallë si një produkt përfundimtar. • Turistëve u ofrohet një varg me mundësi prej të cilave ata mund të prodhojnë produkte apo eksperiencat e veta. • Zgjedhjet, e varianteve të ndryshme janë në të vërtetë pa kufi, që kufizohen vetëm prej parave dhe informacionit dhe turistët mund të përdorin destinacionin në mënyrë të ndryshme. • Kjo është e ilustruar në figurën 10. 2, në të cilën ne shohim se si turistë të ndryshëm mund të përdorin destinacionin e Kretës. • Mënyrat e ndryshme në të cilat turistë të ndryshëm do të shfrytëzojnë të njëjtin destinacion do të varet nga karakteristikat e këtyre turistëve, p. sh. , nga mosha e tyre, gjinia, eksperienca e kaluar, hobi dhe interesat, stili i jetës dhe personalitetit.

Vazhdon. . . • Përfundimisht, siç e vumë re dhe më parë destinacionet janë njëkohësisht unike midis sektorëve të turizmit, në atë që nuk ka pagesë direkte për t’i përdorur ato. • Është e mundshme për turistët të përdorin një varg shërbimesh, p. sh. , plazhet, mbrëmjet dhe muzetë falas pa bërë ndonjë shpenzim. • Ata gjithashtu mund të shijojnë vitrinat e dyqaneve dhe shëtitjet nëpër rrugët historike absolutisht falas.

Turisti A. Turisti B. Turisti C. Turisti D. Turisti E. Turisti F. Turisti G. Qëndron në një kompleks modern, të qetë, dhe shpenzon pjesën më të madhe të kohës në pishinat e hotelit dhe natën vonë në baret e hotelit apo të natës. Qëndron në një apartament të thjeshtë në bregdet, zgjohet vonë, bën banjo dielli dhe më vonë shkon në klubet e natës. Baza e tij është në një pension i vogël tradicional, relaksohet pas një dreke në lokalet e vendit dhe priret të bëjë njohje me vendasit. Përdor si bazë një kompleks hotelesh, por shpenzon tërë ditën duke vizituar qytete antike duke përfshirë dhe tempullin, muzeumin arkeologjik në Heraklion. Qëndron në akomodimin më të lirë që mund të gjejë sepse ai do të shpenzojë të gjitha paratë dhe kohën e tij duke kënaqur interesat e tij në sporte ujore si zhytja dhe windsurf. Ture në Kretë me makina me qera, duke qëndruar pak netë në çdo vend ku pamja e të cilave atij i pëIqen. Ai nuk ka itenerare të paraplanifikuara. Ndërmerr një udhtim me kroçerë rreth Mesdheut i cili perfshin dhe një ditë qëndrimi në portin Heraklion dhe një ekskursion fakultativ në Samarian Gorge. Figura 10. 2. Përdorues të ndryshëm potencialë të Kretës si destinacion

4. Bota paralele e udhëtimeve të biznesit § Turizmi i biznesit është një aktivitet shumë ndryshe nga turizmi i kohës së lirë dhe udhëtarët e biznesit janë konsumator thellësisht të ndryshëm nga udhëtarët e kohës së lirë. § Bota e turizmit të biznesit egziston paralelisht me turizmin e kohës së lirë. Disa herë turisti i biznesit përdor të njëjtat shërbime si dhe ai i kohës së lirë, siç janë qendrat tradicionale. § Edhe kur ata përdorin të njëjtat hotele dhe linja ajrore si dhe turistët e kohës së lirë, mund të merren masa speciale për t’u ardhur në ndihmë nevojave të udhëtarëve të biznesit, siç është faksi në bordin e një avioni. § Ata kanë gjithashtu infrastrukturë të agjentëve të udhëtimeve të biznesit dhe organizatave nxitëse të udhëtimeve.

Turistët e biznesit Turistët e kohës së lirë (qejfit) Janë konsumatorët që përdorin shërbimet por jo klientët (p. sh. , zakonisht punëdhënësi merr vendimin që turisti i biznesit do të udhëtojë dhe punëdhënësi paguan koston e udhëtimit). -Është klienti i cili merr vendimet dhe paguan faturën dhe konsumatori që përdor shërbimin. 2 Zakonisht nuk i zgjedhin ata destinacionet e tyre. -Pothuajse gjithmonë i zgjedhin vetë destinancionet e tyre. 3 Udhëtime relativisht frekuente. -Udhëtime relativisht jo të shpeshta. 4 Marrin udhëtime që zakonisht nuk zgjasin -Marrin udhëtime, të cilat janë po aq të shumë. gjata sa dhe të turistëve të biznesit 1 5 Periudha e planifikimit të udhëtimit varion nga shumë e shkurtër (disa orë) deri shumë e gjatë për delegatët e konferencave (me vite). -Zakonisht planifikojnë udhëtime mbi kohëzgjatjen mesatare (pak javë në vit). 6 Nuk i paguajnë vetë faturat. -Zakonisht janë të ndërgjegjshëm për aspektin e buxhetit të udhëtimit, meqë faturat i paguajnë vetë. 8 Zakonisht janë konsumatorë më kërkues, -Zakonisht janë konsumatorë më pak me më shumë eksperiencë. kërkues, me më pak eksperiencë. 7 Janë më pak të ndërgjegjshëm për aspektin e buxhetit të udhëtimit. Figura 10. 3. Ndryshimet në sjelljen konsumatore mes turistëve të biznesit dhe atyre të kohës së lirë(për qejf)

Vazhdon. . . § Figura 10. 3 ilustron ndryshimet në sjelljen konsumatore mes turizmit të biznesit dhe atij të kohës së lirë. § Elementi i parë në figurë është shumë i rëndësishëm sepse vitet e fundit ka patur shumë tension në marrëdhëniet mes punonjësve (konsumatorëve), udhëtarëve të biznesit (klientëve) dhe industrisë së turizmit, veçanërisht linjave ajrore. § Kompanitë, duke kërkuar të reduktojnë buxhetin e tyre të udhëtimeve dhe ta planifikojnë atë më efektivisht, shpesh kanë qënë të nxehur kur shohin linjat ajrore që u ofrojnë përfitime (si p. sh. , Air Miles) punonjësve që udhëtojnë për biznes. § Kompanitë besojnë se ashtu si dhe klientët që paguajnë faturat, edhe ata duhet të marrin ndonjë përfitim që mund të ofrohet nga linja ajrore. Shumë prej tyre mund të preferojnë tarifa më të ulta në vend të përfitimeve për punëdhënësit e tyre.

Vazhdon. . . § Duke marrë elementët final në figurën 10. 3, pritjet e turistit të biznesit tentojnë të jenë më të larta se të një udhëtari të kohës të lirë. Kjo mund të ndodhë sepse: • Ata kanë më tepër eksperienca udhëtimi, për këtë kuptojnë më mirë standardet e përgjithshme në industrinë e turizmit, kundrejt të cilit gjykohet performanca e një organizate turizmi. • Ata shpesh udhëtojnë me një buxhet ditor më të lartë se mesatarja e udhëtarëve të kohës së lirë. • Linjat ajrore dhe sektorët e hotelerisë kane arritur të njohin natyrën fitimprurëse të biznesit turistik dhe kanë fokusuar ofertat e tyre promocionale në mënyrë që të jenë sa më mbresëlënëse për turizmin e biznesit duke rritur kështu pritjet e tyre.

Vazhdon. . . § Gjithsesi, para se t'i shkojmë më tej kësaj pike le të kujtohemi se mjaft turistë sot janë njëkohësisht dhe turistë biznesi në jetën e tyre të punës. Kjo na çon në një pikë interesante, pra, lidhja që ekziston midis turizmit të biznesit dhe turizmit të kohës së lirë, në termat e sjelljes konsumatore. Këto përfshijnë katër shembujt që vijojnë: 1. Kur dita e punës mbaron turisti i biznesit kthehet në një turist të kohës së lirë, darkon jashtë në restorant, frekuenton bare dhe ndjek programe argëtuese. 2. Programet e konferencave shpesh kanë programe sociale për delegatët, të cilët përmbajnë kryesisht atraksione që mbizotërojnë kryesisht tek turizmi i kohës së lirë, siç janë shfaqjet folklorike dhe muzeumet. 3. Kur turistët e biznesit mbarojnë biznesin, ata mund të zgjedhin të qëndrojnë për disa ditë si turistë të kohës së lirë. Kjo ka shumë mundësi të ndodh veçanërisht nëse destinacioni ndodhet larg prej banesës së tyre ose është një destinacion i mirënjohur për turizmin e kohë së lirë. Ata mund të përdorin fare mirë këtë kohë shtesë për të ndërmarrë udhëtime ‘shtesë’. 4. Turistët e biznesit mund të marrin dhe partnerët e tyre me vete, gjatë kohës që ata janë duke punuar partnerët e tyre do të sillen si turistë.

Vazhdon. . . § Së fundi, ne duhet të veçojmë faktin se në afat të gjatë kërkesa për udhëtimet e biznesit mund të bjerë, duke qënë se nevoja për udhëtime zëvëndësohet nga përdorimi i teknologjive të komunikimit si videokonferencat. § Gjithashtu, tregjet për kurset e pranimit që përfshijnë studentë ose mbikëqyrësit e tyre, e që udhëtojnë për të takuar njëri-tjetrin, mund të reduktohen si pasojë e zhvillimit të simulimeve të realitetit virtual, gjë që lejon që trajnimi të zhvillohet në vendin e zakonshëm të punës së të rekrutuarit. § Gjithsesi, duket se do të jetë ende turizmi i biznesi për një të ardhme të paparashikuar, për sa kohë që kontakti personal ballë për ballë mendohet të jetë esencial ose i dëshiruar.

5. Ndryshimet brenda sektorëve individualë të turizmit § Në këtë kapitull ne jemi fokusuar në ngjashmëritë dhe ndryshimet e sjelljeve konsumatore, ndërmjet sektorëve të ndryshëm të turizmit. § Gjithsesi, do të ishte gabim të mos shikonim ndryshimet në sjellje, të cilat mund të ekzistojnë edhe brenda sektorëve të njëjtë. § Do të ilustrojmë këtë pikë nëpërmjet 4 -shembujve të paraqitura respektivisht nga sektorët e akomodimit dhe operatorëve turistikë.

Vazhdon. . . 1. Hotelet luksoze dhe motelet me çmime të arsyeshme § Qartësisht, ka motive të ndryshme që i shtyjnë konsumatorët drejt hoteleve luksoze me 5 yje nga ato që i shtyjnë ata drejt moteleve. § Klientët e hoteleve luksoze kërkojnë një eksperiencë speciale, status dhe një nivel të lartë shërbimi nga personeli. § Frekuentuesit e moteleve motivohen nga fakti i egzistencës së dëshirës për një eksperiencë funksionale , një ekonomi dhe vendodhje të favorshme.

Vazhdon. . . 2. Njësi akomoduese me shërbim ose jo me shërbim § Konsumatorët që parapëlqejnë të përdorin vetëshërbimin për pushimet e tyre, shtyhen nga faktorë të tillë si: • kanë fëmijë dhe vetëshërbimi në këtë rast mund të paraqitet më fleksibël nga opsioni i të qëndruarit në hotel. • kanë një buxhet të limituar dhe nga marrja e ushqimit me vete, apo blerja e gjërave të lira nëpër supermarketet lokale, ata do të ishin në gjendje të shijonin pushimet në të njëjtin destinacion me një kosto të ulët nga çdo ishte në rastin po të zgjidhnin të qëndronin në hotel • preferojnë të blejnë apo të gatuajnë produktet e freskëta lokale sesa të hanë ushqimin e një hoteli, i bazuar kryesisht në përbërës të importuar dhe në një menu ndërkombëtare • mund të jenë dyshues ndaj higjenës në industritë lokale të mikpritjes.

Vazhdon. . . 3. Operatorët turistikë të specializuar ose të tregjeve masive § Turistët që blejnë udhëtime paketë të tregjeve masive dhe ata që blejnë produkte të ofruara nga operatorë specialistë, zakonisht janë duke kërkuar përfitime të ndryshme nga blerjet e tyre. Konsumatorët e tregut masiv mund të motivohen nga një dëshirë për: • një produkt me kosto të ulët • të vizituar një destinacion qartësisht të populluar dhe që ka një infrastrukturë të mirëzhvilluar për turistët • shoqërinë e turistëve të tjerë • një pushim më pasiv, të bazuar në rezort

Vazhdon. . . § Anasjelltas, turisti që blen paketën e operatorit specialist mund të motivohet nga dëshirat e tij për: • t'u shfaqur si një konsumator i sofistikuar • të ndjekur një interes të veçantë personal për sporte, si zhytjet ose të një hobi, si vëzhgimi i zogjve • të vizituar destinacionet më pak popullore • t‘u përzier me pak turistë të tjerë

Vazhdon. . . 4. Planet afat-gjata dhe blerjet e momentit të fundit § Fusha e operatorëve turistikë ka gjithashtu ndryshime domethënëse në sjelljen konsumatore kur bëhet fjalë për planifikimin apo prenotimin e pushimeve. § Disa konsumatorëve u pëlqejnë t'i bëjnë rezervimet e tyre muaj më parë, se të nisen për pushime. § Kjo mund të ndodh për arsye se ata mund t'i tremben faktit që pa rezervim mund të mos e gjejnë produktin apo shërbimin e kërkuar. § Si rezultat, kjo lloj sjellje është më shumë e zakonshme të gjendet midis turistëve që dëshirojnë të marrin pushime ekzotike ose jo të zakonshme apo që kanë këndvështrime të përcaktuara, se cilën njësi akomodimi duan të përdorin.

Vazhdon. . . § Turistë të tjerë nuk pëlqejnë të planifikojnë apo prenotojnë udhëtimet e tyre të pushimeve deri shumë vonë, ndoshta dhe deri në disa ditë para nisjes. Kjo mund të ndodhë për disa arsye, p. sh. : 1. besimi se ata mund të gjejnë minutat e fundit ndonjë zbritje si pasojë e ndonjë oferte. 2. ngacmimi i marrjes së një vendimi në momentin e fundit, pa ditur deri në atë çast destinacionin përfundimtar. 3. një mundësi e paparashikuar për të marrë kohë të lirë nga puna. § Zakonisht blerjet në momentin e fundit u bashkangjiten konsumatorëve që janë më pak të interesuar se ku shkojnë dhe për hotele specifike se sa per çmimet dhe datën e nisjes.