Suatu Matriks DETERMINAN SUATU MATRIKS hasil penjumlahan dari

  • Slides: 34
Download presentation
Suatu Matriks

Suatu Matriks

DETERMINAN SUATU MATRIKS (hasil penjumlahan dari penggandaan suatu unsur yang tidak sebaris maupun tidak

DETERMINAN SUATU MATRIKS (hasil penjumlahan dari penggandaan suatu unsur yang tidak sebaris maupun tidak selajur) Algoritma (silang) |D| = Minor & kofaktor Penyapuan (transformasi dasar)

Algoritma (silang) [Hanya berlaku pada matriks berdimensi 2 & 3] A 2 = |A|

Algoritma (silang) [Hanya berlaku pada matriks berdimensi 2 & 3] A 2 = |A| = - a 11 a 12 a 21 a 22 = + a 11 a 22 - a 12 a 21 +

A 3 = Alterlatif 1 + a 11 a 12 a 13 a 21

A 3 = Alterlatif 1 + a 11 a 12 a 13 a 21 a 22 a 23 a 31 a 32 a 33 – | A | = + (a 11 a 22 a 33 + a 12 a 23 a 31 + a 13 a 32 a 21) - (a 13 a 22 a 31 + a 12 a 21 a 33 + a 11 a 32 a 23)

A 3 = Alterlatif 2 a 11 a 12 a 13 a 21 a

A 3 = Alterlatif 2 a 11 a 12 a 13 a 21 a 22 a 23 a 31 a 32 a 33 | A | = + (a 11 a 22 a 33 + a 12 a 23 a 31 + a 13 a 21 a 32) - (a 13 a 22 a 31 + a 12 a 21 a 33 + a 11 a 23 a 32)

A 3 = Alterlatif 3 a 11 a 12 a 13 a 21 a

A 3 = Alterlatif 3 a 11 a 12 a 13 a 21 a 22 a 23 a 31 a 32 a 33 | A | = + (a 11 a 22 a 33 + a 12 a 23 a 31 + a 13 a 21 a 32) - (a 13 a 22 a 31 + a 12 a 21 a 33 + a 11 a 23 a 32)

CL D 01 - SL D 01 (algoritma) 1. Tentukan determinan matriks (2 x

CL D 01 - SL D 01 (algoritma) 1. Tentukan determinan matriks (2 x 2) berikut : B = -1 1 A= 1 2 5 -1 JCL D 01 -1 : A = 1 2 (2 x 2) 5 -1 1 -1 (algoritma) | A | = (1)(-1) – (2)(5) = (-1) – (10) = -11

B = -1 (2 x 2) -1 1 -1 | B | = (-1)(-

B = -1 (2 x 2) -1 1 -1 | B | = (-1)(- 1) – (1)(-1) = (+1) – (-1) = 2 2. Tentukan determinan matriks (3 x 3) berikut : C= 1 2 -1 5 -1 -2 11 4 -5 D= 2 -1 1 1 -1

Minor & kofaktor M 4 = m 11 m 12 m 13 m 14

Minor & kofaktor M 4 = m 11 m 12 m 13 m 14 m 21 m 22 m 23 m 24 m 31 m 32 m 33 m 34 m 41 m 42 m 43 m 44 Tentukan : * Minor untuk matriknya * Kofaktor dari matriksnya

Misal dari kotak-silang di atas/sebelumnya : Minor dari m 22 yaitu M 22 =

Misal dari kotak-silang di atas/sebelumnya : Minor dari m 22 yaitu M 22 = Kofaktornya yaitu f 22 = (-1)2+2 M 22 Untuk menentukan determinannya “pilih 1 baris atau 1 lajur” Misal dipilih baris ke dua : |M| = m 21. f 21 + m 22. f 22 + m 23. f 23 + m 24. f 24

CL D 02 - SL D 02 (minor-kofaktor) 1. Tentukan determinan matriks (3 x

CL D 02 - SL D 02 (minor-kofaktor) 1. Tentukan determinan matriks (3 x 3) berikut : M= JCL D 02 -1 : M = (3 x 3) 1 2 -1 5 -1 -2 11 4 -5 (minor-kofaktor) 1 2 -1 5 -1 -2 11 4 -5 |M| = m 31. f 31 + m 32. f 32 + m 33. f 33

f 31 = (-1)3+1 2 -1 = -5 -1 -2 f 32 = (-1)3+2

f 31 = (-1)3+1 2 -1 = -5 -1 -2 f 32 = (-1)3+2 1 -1 = -3 5 -2 f 33 = (-1)3+3 1 2 5 -1 |M| = (11)(-5) + (4)(-3) + (-5)(-11) = (-55) + (-12) + (55) = -12 2. Tentukan determinan matriks (4 x 4) berikut : M= 2 -1 1 3 -1 1 1 -1 2 1 3 2 1 0 = -11

JCL D 02 -2 : (minor-kofaktor) M = 2 -1 1 3 (4 x

JCL D 02 -2 : (minor-kofaktor) M = 2 -1 1 3 (4 x 4) -1 -1 1 2 1 1 -1 1 3 2 1 0 |M| = m 21. f 21 + m 22. f 22 + m 23. f 23 + m 24. f 24 f 21 = (-1)2+1 -1 1 1 -1 2 1 3 = -12 f 22 = (-1)2+2 1 0 2 1 1 -1 3 1 f 23 = (-1)2+3 2 -1 1 1 3 2 3 = 10 f 24 = (-1)2+4 1 0 2 -1 1 = 9 1 1 -1 3 2 1 |M| = (-1)(-12) + (-1)(13) + (1)(10) + (2)(9) = (12) + (-13) + (10) + (18) = 27 3 = 13 1 0

Penyapuan (transformasi dasar) A BARIS M 0 B |M| TDasar L A J U

Penyapuan (transformasi dasar) A BARIS M 0 B |M| TDasar L A J U R A 0 B

Masih ingat Transformasi Dasar ? baris Pengolahan pertukaran letak penjumlahan (thd st matriks) lajur

Masih ingat Transformasi Dasar ? baris Pengolahan pertukaran letak penjumlahan (thd st matriks) lajur penggandaan

x = 2 2 1 3 4 3 2 4 6 2 • Pertukaran

x = 2 2 1 3 4 3 2 4 6 2 • Pertukaran letak A E 1. 2 1 3 4 2 1 2 2 4 6 A F 1. 2 1 2 2 3 1 4 4 2 6

 • Penjumlahan A E 3. 2(1) 2 1 3 4 Brs 3 :

• Penjumlahan A E 3. 2(1) 2 1 3 4 Brs 3 : 2 Brs 2 x 1 : 1 3 7 10 3 • Tambah A F 3. 2(1) Ljr 3 4 3 6 4 7 10 Ljr 2 x 1 2 1 3 1 3 7 4 3 7 2 4 10 6 4 10 + +

A E 3. 2(-1) 2 1 1 3 2 4 1 1 2 Brs

A E 3. 2(-1) 2 1 1 3 2 4 1 1 2 Brs 3 : 2 4 6 Brs 2 x (-1) : -1 -3 -4 1 1 2 • Kurang Ljr 3 2 A F 3. 2(-1) 1 1 1 3 1 2 4 2 Ljr 2 x (-1) 2 -1 1 4 -3 1 6 -4 2 + +

 • Penggandaan • Kali A E 3(2) 2 1 4 1 3 8

• Penggandaan • Kali A E 3(2) 2 1 4 1 3 8 8 12 2 4 12 2 1 1 1 3 4 1 3 2 1 2 3 2 4 3 2 1 3 4 4 A F 3(2) • Bagi A E 3(1/2) A F 3(1/2)

CL D 03 - SL D 03 (penyapuan) 1. Tentukan determinan matriks (3 x

CL D 03 - SL D 03 (penyapuan) 1. Tentukan determinan matriks (3 x 3) berikut : M 3 = 2 3 1 1 4 1 dengan : a. Pengolahan baris dengan segitiga atas b. Pengolahan baris dengan segitiga bawah c. Pengolahan lajur dengan segitiga atas d. Pengolahan lajur dengan segitiga bawah 4 1 0

JCL D 03 -1 A : (penyapuan baris) Pengolahan baris dengan atas 2 3

JCL D 03 -1 A : (penyapuan baris) Pengolahan baris dengan atas 2 3 1 1 4 1 E 1. 2(-1) 4 1 0 E 1. 2(-2) E 3. 2(-4) -1 0 1 1 0 0 2 M 3 = 0 1 2 1 1 1 0 -3 -4 E 2. 1(1) 2 3 4 1 1 1 4 1 0 E 3. 1(3) -1 0 1 2 0 0 2 Det. M = (-1)(1)(2) = -2 0 1 2 1 1 1 0 0 2

Pengolahan baris dengan 2 1 4 E 1. 3(4) 3 4 1 1 1

Pengolahan baris dengan 2 1 4 E 1. 3(4) 3 4 1 1 1 0 E 1. 3(-3) 2 0 0 1 1 1 4 1 0 -10 0 4 1 1 1 4 1 0 E 3. 2(-1) bawah E 1. 2(-4) 2 0 0 1 1 1 3 1 -1 Det. M = (2)(1)(-1) = -2 E 2. 3(1) -14 -4 0 1 1 1 4 1 0 2 0 0 4 1 0 3 0 -1

JCL D 03 -1 B : (penyapuan lajur) Pengolahan lajur dengan 2 3 1

JCL D 03 -1 B : (penyapuan lajur) Pengolahan lajur dengan 2 3 1 1 4 1 0 F 1. 2(-1) F 3. 2(-1) -2 0 4 4 1 1 0 0 -1 2 3 1 1 1 0 4 1 -1 F 1. 3(4) atas F 2. 3(1) 2 1 4 2 4 1 0 0 0 -1 Det. M = (2)(1)(-1) = -2 4 1 1 0 0 -1

Pengolahan lajur dengan 2 3 1 1 4 1 F 2. 3(-3) 4 1

Pengolahan lajur dengan 2 3 1 1 4 1 F 2. 3(-3) 4 1 0 F 3. 2(-1) -1 0 3 0 1 1 0 4 -1 2 1 4 3 1 1 0 1 -1 F 3. 1(1) bawah F 1. 2(-1) -1 3 1 0 3 1 -1 -1 0 0 0 1 0 3 4 2 Det. M = (-1)(1)(2) = -2

2. Tentukan determinan matriks (4 x 4) berikut : M = JCL D 03

2. Tentukan determinan matriks (4 x 4) berikut : M = JCL D 03 -2 : (penyapuan) 2 -1 1 3 M = -1 1 1 -1 2 -1 1 3 3 2 1 0 -1 1 1 -1 2 1 3 2 1 0

2 -1 1 3 -1 1 1 -1 2 1 E 2. 4 2

2 -1 1 3 -1 1 1 -1 2 1 E 2. 4 2 2 1 0 3 2 1 0 E 2. 3(1) E 4. 3(-1) -1 1 3 1 2 -1 1 0 0 3 2 0 1 2 E 2. 3(-2) -1 1 3 0 0 3 1 -1 1 1 2 -1 2 0 1 0 -1 1 -1 4 1 -1 0 0 3 -3 1 3

2 0 1 0 -1 1 -1 4 1 -1 0 0 E 1.

2 0 1 0 -1 1 -1 4 1 -1 0 0 E 1. 2(-3) 0 0 1 0 3 -3 1 3 E 1. 3(-2) 0 -9 10 -1 4 -3 1 -1 1 0 0 3 0 0 1 0 E 1. 3 | M | = (1)(-9)(3) = 27 -3 -1 1 0 0 0 3 1 4 -3 -1 1 0 3 1 -1 4 -3 0 -9 10 0 0 3

KASUS Data yang akan ditentukan determinannya berukuran (dimensi) besar sehingga sangat menyulitkan dalam pelaksanaannya

KASUS Data yang akan ditentukan determinannya berukuran (dimensi) besar sehingga sangat menyulitkan dalam pelaksanaannya Upaya untuk mengatasinya dengan cara : a. menyekat matriks tsb menjadi 4 anak-matriks b. salah satu anak-matriksnya dijadikan matriks nol

Kasus ini terutama dilakukan bila terdapat unsur-unsur yang merupakan matriks nol m 11 m

Kasus ini terutama dilakukan bila terdapat unsur-unsur yang merupakan matriks nol m 11 m 21 m 31 m 41 m 51 m 12 m 22 m 32 m 42 m 52 m 13 m 23 m 33 m 43 m 53 dimana : * M 11 dan M 22 masing 2 berupa matriks segi m 14 m 24 m 34 m 44 m 54 m 15 m 25 m 35 m 45 m 55 * M 12 atau M 21 merupakan matriks nol M 2 = (mij)b = M 11 0 M 21 M 22 | M | = |M 11| |M 22|

Olah matriks tsb menjadi matriks segitiga atas atau matriks segitiga bawah m 11 m

Olah matriks tsb menjadi matriks segitiga atas atau matriks segitiga bawah m 11 m 12 m 13 m 14 m 21 m 22 m 23 m 24 0 m 22 m 23 m 24 m 31 m 32 m 33 m 34 0 0 m 33 m 34 m 41 m 42 m 43 m 44 0 0 0 m 44 M M 2 = M 11 0 M M 12 M 22 atas | M | = |M 11| |M 22| = (m 11)(m 22). (m 33)(m 44)

CL D 04 - SL D 04 (matriks sekatan) 1. Tentukan determinan matriks berikut

CL D 04 - SL D 04 (matriks sekatan) 1. Tentukan determinan matriks berikut dengan membentuk matriks sekatan : JCL D 04 -1 : M = 2 -1 1 3 -1 1 1 -1 2 1 3 2 1 0 M = 2 -1 1 -1 3 2 1 0

2 -1 1 3 E 1. 3(1) E 4. 3(-1) -1 1 1 -1

2 -1 1 3 E 1. 3(1) E 4. 3(-1) -1 1 1 -1 2 1 3 0 1 1 3 2 1 0 E 2. 3(1) E 4. 3(-1) 0 0 4 0 0 3 1 -1 1 0 3 -2 2 0 1 2 E 1. 4(-3) -1 1 3 0 0 3 1 -1 1 1 2 -1 0 0 1 1 0 -9 10 0 0 3 1 -1 1 0 3 -2

0 0 1 1 0 -9 10 0 0 3 1 -1 1 0

0 0 1 1 0 -9 10 0 0 3 1 -1 1 0 3 -2 | M | = |M 12| |M 21| = {(-27)-(0)} {(0)-(1)} = -27 -1 = 27 atau E 1. 3 E 2. 4 1 1 0 0 1 -1 1 0 3 -2 0 -9 10 0 0 3 | M | = |M 11| |M 22| = {(0)-(1) } {(-27)-(0)} = -1 -27 = 27