stehlak seimi nzriyysi Copyright 2004 SouthWesternThomson Learning 15

  • Slides: 62
Download presentation
İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning 15

İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning 15

 • İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakı sualları cavablandırır: • Bütün tələb əyriləri aşağı meyllidirmi?

• İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakı sualları cavablandırır: • Bütün tələb əyriləri aşağı meyllidirmi? • Əmək haqqları əmək təklifinə necə təsir göstərir? • Faiz dərəcələri ev təsərrüfatı yığımına necə təsir göstərir? Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • Büdcə məhdudiyyəti istehlakçının satın ala biləcəyi

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • Büdcə məhdudiyyəti istehlakçının satın ala biləcəyi istehlak “səbəti” üzərindəki məhdudiyyəti göstərir. • İnsanlar arzu etdiklərindən daha az istehlak edirlər. Çünkü onların xərcləmələri gəlirləri ilə məhdudlaşır. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • Budcə məhdudiyyəti müəyyən gəlir və qiymət

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • Budcə məhdudiyyəti müəyyən gəlir və qiymət səviyyəsində istehlakçının satın ala biləcəyi müxtəlif əmtəə kombinasiyalarını göstərir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti • Büdcə məhdudiyyəti

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti • Büdcə məhdudiyyəti xətti üzərindəki hər hansı bir nöqtə istehlakçı kombinasiyasını və ya iki məhsul arasındakı seçim nisbətini göstərir. • Məsələn, əgər istehlakçı pizza almırsa, o 500 litr Pepsi ala bilər (B nöqtəsi). Əgər o Pepsi almırsa, 100 pizza ala bilər (A nöqtəsi). Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 1: İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti Pepsi miqdarı 500 B İstehlakçının büdcə məhdudiyyəti A 0

Qrafik 1: İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti Pepsi miqdarı 500 B İstehlakçının büdcə məhdudiyyəti A 0 100 Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • İstehlakçının Büdcə Məhdudyyəti • Alternativ olaraq,

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • İstehlakçının Büdcə Məhdudyyəti • Alternativ olaraq, istehlakçı 50 pizza və 250 litr Pepsi ala bilər. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 1: İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti Pepsi miqdarı 500 250 B C İstehlakçının büdcə məhdudiyyəti

Qrafik 1: İstehlakçının Büdcə Məhdudiyyəti Pepsi miqdarı 500 250 B C İstehlakçının büdcə məhdudiyyəti A 0 50 100 Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • Büdcə məhdudyyəti xəttinin meyli iki məhsulun

BÜDCƏ MƏHDUDİYYƏTİ: İSTEHLAKÇI NƏ SATIN ALA BİLƏR? • Büdcə məhdudyyəti xəttinin meyli iki məhsulun nisbi qiymətinə bərabərdir. Burada nisbi qiymət dedikdə, bir məhsulun qiymətinin digəri ilə müqayisədə əldə olunan qiymətidir. • Bu, istehlakçının bir məhsulu digəri ilə dəyişdirə biləcəyi nisbətdir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

SEÇİM: İSTEHLAKÇI NƏ İSTƏYİR? • İstehlak səbətləri arasında istehlakçının seçimi laqeydlik əyriləri ilə təsvir

SEÇİM: İSTEHLAKÇI NƏ İSTƏYİR? • İstehlak səbətləri arasında istehlakçının seçimi laqeydlik əyriləri ilə təsvir edilə bilər. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Seçimlərin laqeydlik əyriləri ilə təsvir edilməsi • Laqeydlik əyrisi istehlakçıya eyni məmnunluq dərəcəsi verən

Seçimlərin laqeydlik əyriləri ilə təsvir edilməsi • Laqeydlik əyrisi istehlakçıya eyni məmnunluq dərəcəsi verən istehlak səbətlərini göstərən əyridir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 2: İstehlakçının Seçimləri Pepsi miqdarı C B D I 2 A 0 Laqeydlik

Qrafik 2: İstehlakçının Seçimləri Pepsi miqdarı C B D I 2 A 0 Laqeydlik Əyrisi, I 1 Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Seçimlərin laqeydlik əyriləri ilə təsvir edilməsi • İstehlakçının Seçimləri • İstehlakçı A, B və

Seçimlərin laqeydlik əyriləri ilə təsvir edilməsi • İstehlakçının Seçimləri • İstehlakçı A, B və C nöqtələrindəki kombinasiyalar üzrə ya laqeyiddir, ya da eyni dərəcədə məmnundur. Çünkü bütün nöqtələr eyni əyri üzərindədir. • Əvəzetmənin marjinal nisbəti • Laqeydlik əyrisi üzərində hər hansı bir nöqtədəki mayililik əvəzetmənin marjinal nisbətini göstərir. • Bu, istehlakçının bir məhsulu digəri ilə mübadilə etməyə hazır olduğu nisbətdir. • Bu, istehlakçının digər məhsulun hər vahidi üçün ödəməyə hazır olduğu bir məhsulun miqdarıdır. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 2: İstehlakçının Seçimləri Pepsi miqdarı C B MRS D I 2 1 A

Qrafik 2: İstehlakçının Seçimləri Pepsi miqdarı C B MRS D I 2 1 A 0 Laqeydlik Əyrisi, I 1 Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Daha aşağı olanları ilə müqayisədə daha yüksək laqeydlik əyrilərinə

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Daha aşağı olanları ilə müqayisədə daha yüksək laqeydlik əyrilərinə üstünlük verilir. • Laqeydlik əyriləri aşağıya doğru meyllidir. • Laqeydlik əyriləri kəsişmir. • Laqeydlik əyriləri içəriyə doğru əyilir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Xüsusiyyət 1: Daha aşağı olanları ilə müqayisədə daha yüksək

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Xüsusiyyət 1: Daha aşağı olanları ilə müqayisədə daha yüksək laqeydlik əyrilərinə üstünlük verilir. • İstehlakçı adətən bir şeyin daha çoxuna üstünlük verir. • Yüksək laqeydlik əyriləri daha aşağı laqeydlik əyriləri ilə müqayisədə daha çox məhsul həcmini ifadə edir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 2: İstehlakçının Seçimləri Pepsi miqdarı C B D I 2 A 0 Laqeydlik

Qrafik 2: İstehlakçının Seçimləri Pepsi miqdarı C B D I 2 A 0 Laqeydlik Əyrisi, I 1 Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Xüsusiyyət 2: Laqeydlik əyriləri aşağıya doğru meyllidir. • Eyni

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Xüsusiyyət 2: Laqeydlik əyriləri aşağıya doğru meyllidir. • Eyni dərəcədə məmnun olmaqdan ötürü istehlakçı o zaman bir məhsuldan keçər ki, digərindən daha çox əldə etsin. • Əgər bir məhsulun miqdarı azalırsa, digəri artmalıdır. • Buna görə də əksər laqeydlik əyriləri aşağı doğru meyllidir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 2: İstehlakçının Seçimləri Pepsi miqdarı Laqeydlik Əyrisi, I 1 0 Pizza miqdarı Copyright©

Qrafik 2: İstehlakçının Seçimləri Pepsi miqdarı Laqeydlik Əyrisi, I 1 0 Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Xüsusiyyət 3: Laqeydlik əyriləri kəsişmir. • A və B

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Xüsusiyyət 3: Laqeydlik əyriləri kəsişmir. • A və B nöqtələri eyni istehlakçı məmnunluğu yaratmalıdır. • B və C nöqtələri eyni istehlakçı məmnunluğu yaratmalıdır. • Bu o deməkdir ki, A və C də eyni istehlakçı məmnunluğu doğurmalıdır. • Ancaq C nöqtəsi, A nöqtəsi ilə müqayisədə hər iki məhsuldan daha çox miqdarı əks etdirir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 3: Laqeydlik əyrilərinin kəsişməsinin qeyrimümkünlüyü Pepsi miqdarı C A B 0 Pizza miqdarı

Qrafik 3: Laqeydlik əyrilərinin kəsişməsinin qeyrimümkünlüyü Pepsi miqdarı C A B 0 Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Xüsusiyyət 4: Laqeydlik əyriləri içəriyə doğru əyilir. • İnsanlar

Laqeydlik əyrilərinin dörd xüsusiyyəti • Xüsusiyyət 4: Laqeydlik əyriləri içəriyə doğru əyilir. • İnsanlar o məhsulların əldən çıxarılmasını çox istəyirlər ki, həmin məhsullardan onlarda çox olur, o məhsulların əldən çıxarılmasını az istəyirlər ki, onlardan daha az miqdara sahibdirlər. • İstehlakçının marjinal əvəzetmə nisbətindəki bu fərqliliklər onun laqeydlik əyrisinin içəriyə doğru əyilməsinə səbəb olur. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 4: Əyilmiş laqeydlik əyrisi Pepsi miqdarı 14 MRS = 6 A 8 1

Qrafik 4: Əyilmiş laqeydlik əyrisi Pepsi miqdarı 14 MRS = 6 A 8 1 4 3 0 B MRS = 1 1 2 3 6 Laqeydlik Əyrisi 7 Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Laqeydlik əyrilərinin iki ideal nümunəsi • Mükəmməl əvəzedicilər • Mükəmməl tamamlayıcılar Copyright © 2004

Laqeydlik əyrilərinin iki ideal nümunəsi • Mükəmməl əvəzedicilər • Mükəmməl tamamlayıcılar Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Laqeydlik əyrilərinin iki ideal nümunəsi • Mükəmməl əvəzedicilər • Düzxətt laqeydlik əyriləri olan iki

Laqeydlik əyrilərinin iki ideal nümunəsi • Mükəmməl əvəzedicilər • Düzxətt laqeydlik əyriləri olan iki məhsul mükəmməl əvəzedicilərdir. • Bu zaman marjinal əvəzetmə nisbəti sabit ədəd olur. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 5: Mükəmməl əvəzedicilər və mükəmməl tamamlayıcılar (a) Mükəmməl əvəzedicilər 5 sentlklər 6 4

Qrafik 5: Mükəmməl əvəzedicilər və mükəmməl tamamlayıcılar (a) Mükəmməl əvəzedicilər 5 sentlklər 6 4 2 I 1 0 1 I 2 2 I 3 3 10 sentliklər Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Laqeydlik əyrilərinin iki ideal nümunəsi • Mükəmməl tamamlayıcılar • Düz bucaq formalı laqeydlik əyrilərinə

Laqeydlik əyrilərinin iki ideal nümunəsi • Mükəmməl tamamlayıcılar • Düz bucaq formalı laqeydlik əyrilərinə malik iki məhsul mükəmməl tamamlayıcılardır. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 5: Mükəmməl əvəzedicilər və mükəmməl tamamlayıcılar (b) Mükəmməl tamamlayıcılar Sol ayyaqqabı 7 I

Qrafik 5: Mükəmməl əvəzedicilər və mükəmməl tamamlayıcılar (b) Mükəmməl tamamlayıcılar Sol ayyaqqabı 7 I 2 5 I 1 0 5 7 Sağ ayaqqabı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

OPTİMALLAŞDIRMA: İSTEHLAKÇI NƏ SEÇİR? • İstehlakçılar ən yüksək laqeydlik əyrisi üzrə məhsul kombinasiyasını əldə

OPTİMALLAŞDIRMA: İSTEHLAKÇI NƏ SEÇİR? • İstehlakçılar ən yüksək laqeydlik əyrisi üzrə məhsul kombinasiyasını əldə etmək istəyirlər. • Ona görə ki, istehlakçı öz büdcə məhdudiyyəti üzərində və ya onun altında dayanmalıdır. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

İstehlakçının optimal seçimləri • Laqeydlik əyrisi və büdcə məhdudiyyətinin birləşməsi istehlakçının optimal seçimini göstərir.

İstehlakçının optimal seçimləri • Laqeydlik əyrisi və büdcə məhdudiyyətinin birləşməsi istehlakçının optimal seçimini göstərir. • İstehlakçı elə optimal noqtədə dayanır ki, orada ən yüksək laqeydlik əyrisi və büdcə məhdudiyyəti bir-birinə toxunurlar. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

İstehlakçının optimal seçimləri • İstehlakçı iki əmtəənin istehlakını seçir və beləliklə marjinal əvəzetmə nisbəti

İstehlakçının optimal seçimləri • İstehlakçı iki əmtəənin istehlakını seçir və beləliklə marjinal əvəzetmə nisbəti nisbi qiymətə bərabər olur Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

İstehlakçının optimal seçimləri • İstehlakçının optimal seçimi o deməkdir ki, istehlakçının iki məhsula verdiyi

İstehlakçının optimal seçimləri • İstehlakçının optimal seçimi o deməkdir ki, istehlakçının iki məhsula verdiyi qiymət onların bazar qiymətinə bərabərdir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 6: İstehlakçının Optimal Seçimi Pepsi miqdarı Optimallıq B A I 3 I 1

Qrafik 6: İstehlakçının Optimal Seçimi Pepsi miqdarı Optimallıq B A I 3 I 1 I 2 Büdcə məhdudiyyəti 0 Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Gəlirdə dəyişmələr istehlakçı seçiminə necə təsir göstərir? • Gəlirdə artım büdcə məhdudiyyətini çolə doğru

Gəlirdə dəyişmələr istehlakçı seçiminə necə təsir göstərir? • Gəlirdə artım büdcə məhdudiyyətini çolə doğru sürüşdürür. • İstehlakçıya daha yüksek laqeydlik əyrisi üzərində daha yaxşı məhsul kombinasiyası seçməyə imkan verir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 7: Gəlirdə artım Pepsi miqdarı Yeni büdcə məhdudiyyəti 1. Gəlirdə artım büdcə məhdudiyyətini

Qrafik 7: Gəlirdə artım Pepsi miqdarı Yeni büdcə məhdudiyyəti 1. Gəlirdə artım büdcə məhdudiyyətini çölə doğru sürüşdürür. . . Yeni optimallıq 3. . və Pepsi istehlakı. Iİlkin optimallıq İlkin büdcə məhdudiyyəti I 2 I 1 0 2. . pizza istehlakı artır. . . Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Gəlirdə dəyişmələr istehlakçı seçiminə necə təsir göstərir? • Keyfiyyətsiz mallara qarşı normal mallar •

Gəlirdə dəyişmələr istehlakçı seçiminə necə təsir göstərir? • Keyfiyyətsiz mallara qarşı normal mallar • Əgər istehlakçının gəliri artanda bir məhsuldan daha çox alırsa, o məhsula normal məhsul deyilir. • Əgər istehlakçının gəliri artıqda bir məhsuldan daha az alırsa, o məhsula keyfiyyətsi məhsul deyilir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 8: Keyfiyyətsiz məhsul Pepsi miqdarı 3. . ancaq Pepsi istehlakı azalır, çünkü Pepsi

Qrafik 8: Keyfiyyətsiz məhsul Pepsi miqdarı 3. . ancaq Pepsi istehlakı azalır, çünkü Pepsi keyfiyyətsiz məhsuldur. Yeni büdcə məhdudiyyətit İlkin optimallıq 1. Gəlir artdığı zaman büdcə məhdudiyyətini çöl tərəfə doğru sürüşdürür. . . Yeni optimallıq İlkin büdcə məhdudiyyəti I 1 I 2 Pizza miqdarı 0 2. . pizza istehlakı artır, çünkü pizza normal məhsuldur. . . Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qiymətdə dəyişmələr istehlakçı seçiminə necə təsir göstərir? • Hər hansı məhsulun qiymətində enmə büdcə

Qiymətdə dəyişmələr istehlakçı seçiminə necə təsir göstərir? • Hər hansı məhsulun qiymətində enmə büdcə məhdudiyyətini çöl tərəfə doğru istiqamətləndirir və onun meylini dəyişdirir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 9: Qiymətdə dəyişmə Pepsi miqdarı 1, 000 D Yeni büdcə məhdudiyyəti Yeni optimallıq

Qrafik 9: Qiymətdə dəyişmə Pepsi miqdarı 1, 000 D Yeni büdcə məhdudiyyəti Yeni optimallıq 500 1. Pepsinin qiymətində enmə büdcə məhdudiyyətini çölə doğru istiqamətləndirir. . . B 3. . və Pepsi istehlakı yüksəlir. İlkin optimallıq Ilkin Büdcə məhdudiyyəti 0 I 1 I 2 A 100 2. . pizza istehlakı azalır. . . Pizza miqdarı Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Gəlir və əvəzetmə effektləri • Qiymət dəyişməsi istehlak üzərində iki effektə malikdir: • Gəlir

Gəlir və əvəzetmə effektləri • Qiymət dəyişməsi istehlak üzərində iki effektə malikdir: • Gəlir effekti • Əvəzetmə effekti Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Gəlir və əvəzetmə effektləri • Gəlir effekti • Qiymət dəyişməsi istehlakçını daha yüksək və

Gəlir və əvəzetmə effektləri • Gəlir effekti • Qiymət dəyişməsi istehlakçını daha yüksək və ya daha aşağı laqeydlik əyrisinə doğru yönəltdiyi zaman istehlakdakı dəyişməyə gəlir effekti deyilir. • Əvəzetmə effekti • Qiymət dəyişməsi istehlakçını laqeydlik əyrisi boyunca fərqli marjinal əvəzetmə nisbəti olan nöqtəyə doğru yönəltdiyi zaman istehlakdakı dəyişməyə əvəzetmə effekti deyilir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Gəlir və əvəzetmə effektləri • Qiymətdə dəyişmə: Əvəzetmə effekti • Qiymət dəyişməsi ilk öncə

Gəlir və əvəzetmə effektləri • Qiymətdə dəyişmə: Əvəzetmə effekti • Qiymət dəyişməsi ilk öncə istehlakçının laqeydlik əyrisi üzərində bir nöqtədən digərinə doğru hərəkət etməsinə səbəb olur. • Qrafikdə A nöqtəsindən B nöqtəsinə yerdəyişmə. • Qiymətdə dəyişmə: Gəlir effekti • Eyni əyri üzərində bir nöqtədən digərinə hərəkətdən sonra istehlakçı başqa bir laqeydlik əyrisinə doğru hərəkət edəcəkdir. • Qrafikdə B nöqtəsindən C nöqtəsinə yerdəyişmə. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 10: Gəlir və əvəzetmə effektləri Pepsi miqdarı Yeni büdcə məhdudiyyəti C Yeni optimallıq

Qrafik 10: Gəlir və əvəzetmə effektləri Pepsi miqdarı Yeni büdcə məhdudiyyəti C Yeni optimallıq Gəlir effekti B İlkin büdcə məhdudiyyəti Əvəzetmə effekti İlkin optimallıq A I 2 I 1 0 Əvəzetmə effekti Gəlir effekti Pizza miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Cədvəl 1: Pepsi qiymətləri endiyi zaman gəlir və əvəzetmə effektləri Copyright© 2004 South-Western Copyright

Cədvəl 1: Pepsi qiymətləri endiyi zaman gəlir və əvəzetmə effektləri Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Tələb əyrisindən törəmə • İstehlakçının tələb əyrisi onun büdcə məhdudiyyəti və laqeydlik əyrilərindən doğan

Tələb əyrisindən törəmə • İstehlakçının tələb əyrisi onun büdcə məhdudiyyəti və laqeydlik əyrilərindən doğan optimal qərarlarının məzmunu kimi görünə bilər. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 11: Tələb əyrisindən törəmə (a) İstehlakçının ’optimallığı Pepsi miqdarı 750 (b) Pepsi üçün

Qrafik 11: Tələb əyrisindən törəmə (a) İstehlakçının ’optimallığı Pepsi miqdarı 750 (b) Pepsi üçün tələb əyrisi Pepsi qiyməti Yeni büdcə məhdudiyyəti B $2 A I 2 250 B 1 A Tələb I 1 0 İlkin büdcə məhdudiyyəti Pizza miqdarı 0 250 750 Pepsi miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

ÜÇ TƏTBİQİ MƏSƏLƏ • Bütün tələb əyriləri aşağı doğru meyllidirmi? • Tələb əyriləri bəzən

ÜÇ TƏTBİQİ MƏSƏLƏ • Bütün tələb əyriləri aşağı doğru meyllidirmi? • Tələb əyriləri bəzən yuxarı doğru meylli ola bilirlər. • Bu o zaman baş verir ki, istehlakçı qiyməti yüksələn məhsuldan daha çox alsın. • Giffen məhsulları • Ekonomistlər tələb qanununa tabe olmayan məhsulları “Giffen məhsulu” termini ilə ifadə edirlər. • Giffen məhsulları o məhsullardır ki, onların qiyməti qalxdıqda tələb həcmi də yüksəlir. • Gəlir effekti əvəzetmə effekti üzərində hakimdir. • Onlar yuxarı meylli tələb əyrilərinə malik olurlar. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 12: Giffen Məhsulu Kartof miqdarı İlkin budcə məhdudiyyətit B Yüksək qiymətli kartoflarla optimllıq

Qrafik 12: Giffen Məhsulu Kartof miqdarı İlkin budcə məhdudiyyətit B Yüksək qiymətli kartoflarla optimllıq Aşağı qiymətli kartoflarla optimallıq D E 2. . Kartof Giffen məhsulu olduğu üçün istehlakı yüksəlir. 1. Kartofun qiymətində artım büdcə məhdudiyyətini içəriyə doğru yönəldir. . . C Yeni büdcə məhdudiyyəti 0 I 2 A I 1 Ət miqdarı Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

ÜÇ TƏTBİQİ MƏSƏLƏ • Əmək haqqları əmək təklifinə necə təsir göstərir? • Əgər işçi

ÜÇ TƏTBİQİ MƏSƏLƏ • Əmək haqqları əmək təklifinə necə təsir göstərir? • Əgər işçi üçün əvəzetmə effekti gəlir effektindən böyükdürsə, o daha çox çalışacaqdır. • Əgər gəlir effekti əvəzetmə effektindən daha böyükdürsə, o daha az işləyəcəkdir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 13: İşləmək-İşləməmək Qərarı İstehlak $5, 000 Optimallıq I 3 2, 000 I 2

Qrafik 13: İşləmək-İşləməmək Qərarı İstehlak $5, 000 Optimallıq I 3 2, 000 I 2 I 1 0 60 100 İşləməmə saatları Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 14: Əmək haqqı artımı (a) Bu seçimlərlə fərd üçün. . . Əmək təklifi

Qrafik 14: Əmək haqqı artımı (a) Bu seçimlərlə fərd üçün. . . Əmək təklifi əyrisi yuxarıya doğru meyllidir. İstehlak Əmək haqqı Əmək təklifi 1. Əmək haqql yüksələn vaxt. . . BC 1 BC 2 I 1 0 2. . Işləməmə saatları azalır. . . İşləməmə saatları 0 3. . Əmək saatları artır. Təklif olunan Əmək saatları Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 14: Əmək haqqı artımı (b) Bu seçimlərlə fərd üçün. . . Əmək təklif

Qrafik 14: Əmək haqqı artımı (b) Bu seçimlərlə fərd üçün. . . Əmək təklif əyrisi əks istiqamətə meyl edir. İstehlak Əmək haqqı BC 2 1. Əmək haqqı yüksəldikdə. . . Əmək təklifi BC 1 I 2 0 2. . Işləməmə saatları artır. . . İşləməmə saatları 0 3. . və əmək saatları azalır. Təklif olunan Əmək saatları Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

ÜÇ TƏTBİQİ MƏSƏLƏ • Faiz dərəcələri ev təsərrüfatı yığımına necə təsir göstərir? • Əgər

ÜÇ TƏTBİQİ MƏSƏLƏ • Faiz dərəcələri ev təsərrüfatı yığımına necə təsir göstərir? • Əgər daha yüksək faiz dərəcəsinin əvəzetmə effekti gəlir effektindən böyükdürsə, ev təsərrüfatları daha çox yığım edəcəkdir. • Əgər daha yüksək faiz dərəcəsinin gəlir effekti əvəzetmə effektindən böyükdürsə, onda ev təsərrüfatları daha az yığım edəcəkdir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 15: İstehlak-Yığım Qərarı Yaşlılıqda istehlak Büdcə məhdudiyyəti $110, 000 55, 000 Optimallıq I

Qrafik 15: İstehlak-Yığım Qərarı Yaşlılıqda istehlak Büdcə məhdudiyyəti $110, 000 55, 000 Optimallıq I 3 I 2 I 1 0 $50, 000 100, 000 Cavanlıqda istehlak Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Qrafik 16: Faiz dərəcəsində artım (a) Daha yüksək faiz dərəcəsi yığımı yüksəldir Yaşlılıqda istehlak

Qrafik 16: Faiz dərəcəsində artım (a) Daha yüksək faiz dərəcəsi yığımı yüksəldir Yaşlılıqda istehlak (b) Daha yüksək faiz dərəcəsi yığımı azaldır Yaşlılıqda istehlak BC 2 1. Dahay yüksək faiz dərəcəsi büdcə məhdudiyyətini çöl tərəfə yönəldir 1. Daha yüksək faiz dərəcəsi büdcə məhdudiyyətini çöl tərəfə yönəldir. . . BC 1 I 2 I 1 0 Cavanlıqda istehlak 2. . Cavanlıqda daha az Istehlak, daha çox yığım doğurur. . 0 2. . Cavanlıqda daha Yüksək istehlak, daha aşağı yığım doğurur. Cavanlıqda istehlak Copyright© 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

ÜÇ TƏTBİQİ MƏSƏLƏ • Beləliklə faiz dərəcəsində artım yığımı ya təşviq edir, ya da

ÜÇ TƏTBİQİ MƏSƏLƏ • Beləliklə faiz dərəcəsində artım yığımı ya təşviq edir, ya da həvəsdən salır. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Xülasə • İstehlakçının büdcə məhdudiyyəti, verilmiş gəlir və qiymət səviyyəsində onun satın ala biləcəyi

Xülasə • İstehlakçının büdcə məhdudiyyəti, verilmiş gəlir və qiymət səviyyəsində onun satın ala biləcəyi müxtəlif əmtəələr üzrə mümkün kombinasiyaları göstərir. • Büdcə məhdudiyyətinin meyli məhsulların nisbi qiymətinə bərabərdir. • İstehlakçının laqeydlik əyriləri onun seçimlərini göstərir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Xülasə • Daha yüksək laqeydlik əyriləri üzərindəki nöqtələr daha aşağı laqeydlik əyriləri üzərindəki nöqtələrdən

Xülasə • Daha yüksək laqeydlik əyriləri üzərindəki nöqtələr daha aşağı laqeydlik əyriləri üzərindəki nöqtələrdən üstün hesab edilir. • İstənilən nöqtədə laqeydlik əyrisinin meyli istehlakçının əvəzetmənin marjinal nisbətidir. • İstehlakçı ən yüksək laqeydlik əyrisi ilə büdcə məhdudiyyətinin bir-birinə toxunduğu nöqtəni seçməklə optimal qərar verir. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Xülasə • Nə vaxt məhsulun qiyməti enir, istehlakçı seçimləri üzərində təsir gəlir effekti və

Xülasə • Nə vaxt məhsulun qiyməti enir, istehlakçı seçimləri üzərində təsir gəlir effekti və əvəzetmə effekti arasında bölünə bilər. • Gəlir efefkti daha aşağı qiymətin istehlakı əlverişli hala gətirməsindən doğan istehlakdakı dəyişmədir. • Gəlir effekti daha aşağı laqeydlik əyrisindən daha yüksək laqeydlik əyrisinə doğru hərəkətlə ifadə olunur. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Xülasə • Əvəzetmə effekti nisbətən daha ucuz əmtəənin daha çox istehlakını təşviq edən qiymət

Xülasə • Əvəzetmə effekti nisbətən daha ucuz əmtəənin daha çox istehlakını təşviq edən qiymət dəyiməsindən doğan istehlak dəyişməsidir. • Əvəzetmə effekti laqeydlik əyrisi boyunca fərqli maililikdəki nöqtəyə doğru hərəkətlə ifadə olunur. Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Xülasə • İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakıları izah edə bilir: • Nə üçün tələb əyriləri

Xülasə • İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsi aşağıdakıları izah edə bilir: • Nə üçün tələb əyriləri potensial olaraq yuxarı doğru maili olabilirlər? • Əmək haqqları əmək təklifinə necə təsir göstərir? • Faiz dərəcələri ev təsərrüfatı yığımına necə təsir göstərir? Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning