KAMU VE ZEL SEKTRDE HALKLA LKLER KAMUDA HALKLA

KAMU VE ÖZEL SEKTÖRDE HALKLA İLİŞKİLER

KAMUDA HALKLA İLİŞKİLER

Yönetimin Yapı İşleyiş ve Kararlarının Halka Açıklanması: Tanıtma • Tanıtma; hedef kitlenin genel olarak aydınlatılması, kararların açıklanması, bilgi eksikliğinin giderilmesi için, sorunlu noktalarda hedef kitleyi bilgilendirme çalışması olarak tanımlanabilir.

• Halkın yönetimi sürekli olarak eleştirmesi ve halkla yakın diyalog yani demokratik ortam, yönetimi halk için ne yaptığını açıklamaya zorlar. • Yönetim sürekli hesap vermek zorunda kalır. • Tartışmalı konularda yönetim açıklama yapmalıdır.

• Kamu yönetimi yaptığı işlerle övünecek, başaramadıkları için de yine halkla ilişkiler yoluyla mazeret beyan edecektir. • Ancak işin özü yanlış ise bu durumda halkla ilişkiler yapmak zorlaşmaktadır. • Böyle bir durumda doğal olarak takınılan tavır susma olmaktadır.

• Tanıtma işlevi ile yönetim halkın kendisinden beklediği bilgileri halka aktarırken bir yandan da halkın kendisi ile aynı görüşte olmasını sağlayacak ya da bunun yollarını arayacaktır. • Yönetimin kendini haklı çıkarabilmesi için halk çoğunluğunun oluru gerekir. • Çoğunluk ne denli büyük olursa yönetim o denli rahatlar. • Tanıtma çalışması da bu çoğunluğu elde etmeye yöneliktir.

• Bu amaçla yönetimden çevreye sürekli mesaj akımı olmalı, bilgiler anında ve doğru olarak verilmelidir. • KİA’larda yer alan haberler, kamuyonua belirli olayları duyurmaktan öte, kamuoyunu oluşturan çıkar ya da baskı kümelerini tartışmalı konularda hakemliğe çağırmak anlamına da gelebilir.

• Halkın hakemliği ve onayı için hizmetlerin ‘nasıl’ yapıldığı değil, önce ‘niçin’ yapıldığı açıklanmalıdır. • Yönetimin tanıtma işlevi kuruluşların karmaşıklaşan yapılarını açıklama gereğinden de kaynaklanmaktadır. • Kuruluşun iç işleyişi, işlemlerin nasıl yapıldığı, bu işlemlerin neler olduğu ve hangi sürelerde başvurunun yanıtlanacağı vb. konular gelen vatandaşa öz ve açık bir biçimde anlatılmalıdır.

GİZLİLİK • Devlet halk ilişkisini bozan, aksatan engellerin önemli bölümü devletin tutumundan kaynaklanır. • Bu engellerden en önemlisi gizliliktir. • Gizlilik, bazen örgütlenme eksikliğinden, bazen umursamazlıktan ama asıl olarak bilinçli bir eylem olarak belirir.

• Halkı aydınlatmada çekimser davranan, halka açılmayı sakıncalı bulan yönetimlerin göze çarpan ilk özellikleri, karar ve uygulamalarının gerekçelerinin halkın karşısında savunulamayacak kadar kötü, tutarsız olmasıdır.

GİZLİLİK • Bazen bu gerekçeler toplumsal uzlaşmayı bozacak kadar yanlış ve tutarsız olabilir. • Bazen yönetimin eylemlerinin gerekçelerini açıklaması, kendisini kamuoyunda zor durumda bırakacak sonuçlar verebilir. • Bu yüzden kamuoyunun tepkisinden korkulur.

GİZLİLİK • Kamuoyundan çekinmenin en önemli nedeni, yönetimin değişik çıkar kümeleri arasında taraf tutmuş olması, bir kesimden yana haksız olarak ağırlık koyması, o kesimi kayırmış olmasıdır. • Bu noktada gizliliğe başvurulması halkla ilişkiler eksikliği olarak karşımıza çıkar.

GİZLİLİK • Gizlilik, sosyal ve yönetsel yaşantıyı halkla ilişkiler dışına çıkarır. • Gizlilik bir halkla ilişkiler taktiği değildir. • Çoğunlukla gizliliğin özünde haksızlık vardır, yanlışlık vardır. • Yanlış ve kötü işin halkla ilişkileri olmaz.

GİZLİLİK • Yönetimin halka güvenmemesi, halka dayanmaması kimi kez de onu önemli bir güç olarak görmemesi, yani devletin halkı küçümsemesi, gizliliğin bir başka nedeni olarak ileri sürülmektedir. • Yönetsel gizlilik kimi zaman da yönetimin elinde kamuoyuna açıklanacak bilgi olmamasının bir sonucu olarak ortaya çıkar.

GİZLİLİK • Bazen de yönetimin suskunluğu beceriksizlikten kaynaklanabilir. • Sözgelimi bir polis ya da jandarma operasyonu yok yere birçok kişinin ölümüne yol açmış olabilir.

GİZLİLİK • Ancak kimi konular gerçekten gizlidir. • Ulusal savunmaya ilişkin gizliliğin, bilimsel bulguların, sınırlı biçimde olmak koşuluyla güvenlikle ilgili önemli bilgilerin saklanması doğaldır. • Yönetim-halk ilişkisini aksatan konular arasında bu tür gizliliklerin yeri yoktur.

GİZLİLİK • Ülkemizde gizlilik büyük boyutlardadır. Devlet yaptıklarını halktan gizler. • 5680 sayılı Basın Kanunu’nun 30. maddesi ‘Ceza kovuşturmalarına ait her türlü vesika ve evrakın aleni duruşmada okunmasından önce yayınlanması yasaktır’ der. • Bu kural ülkemizde büyük oranda uygulanmamaktadır. • Bu madde her zaman değil, zaman basına karşı uygulanır.

GİZLİLİK • 4442 sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu’nun 10. maddesi ‘Bu kanun gereğince yürütülen işlemler ve hazırlık soruşturması sırasında alınan kararlar gizlidir. ’ hükmünü taşır. • Bankalar kimlere, hangi miktarda kredi vermiştir gizlidir. • Devlet bankalarının görev zararları ve gerekçeleri gizlidir. • Bu bankaları denetleyenler gizlilik içinde çalışır ve raporlar gizlidir.

GİZLİLİK • Yüksek Denetleme Kurulu kararları gizlidir, • Yüksek Denetleme Kurulu; ‘Kamu iktisadi teşebbüslerinin, özel kanunlarında Yüksek Denetleme Kurulunun denetimine bağlı olduğu belirtilen kurum ve kuruluşları, sosyal güvenlik kuruluşlarını; iktisadi, mali, idari, hukuki ve teknik yönden sürekli olarak gözetim ve denetim altında bulundurmak amacıyla kurulmuştur. ’

GİZLİLİK • Teftiş Kurulu raporları gizlidir, • Milli Güvenlik Kurulu’nun toplantılarında konuşulanlar gizlidir, kamuoyuna açıklanamaz. • Kimi konular ancak hükümet sözcüsü tarafından açıklanır.

GİZLİLİK • Türkiye’de birçok kuruluş gizlilik konusunda Milli İstihbarat Teşkilatı’ndan farklı değildir. • Bu gizlilik neticesinde farklı uygulamalarla karşılaşılmaktadır. • Sözgelimi saydam olmayan bir prosedürle gizlilik içinde özelleştirilmiş iki banka içleri gizlice boşaltıldıktan sonra tekrar gizlice devletleştirilir. • Maliyet de doğal olarak halka yüklenir.

GİZLİLİK • Türkiye’de devleti yine devlet denetler, halk ortada yoktur. • Neyin gizli neyin açık olması gerektiğinin takdiri üst düzey yöneticinindir. • Uygulamada yazışmalar üzerine kırmızı çift ay, ya da gizli damgası bulunan her evrak gizlidir.

GİZLİLİK • Ülkemizde gizli kanun ve yönetmelikler bulunmaktadır. Bunlar Resmi Gazetede yayımlanmamıştır. • (Örn; 3 Mayıs 1934 günü TBMM’de görüşülüp kabul edilen 2425 sayılı Milli Müdafaa Vekaletince 49. 500. 000 Liralık Taahhüdat İcrası Hakkındaki Yasa yayımlanmamıştır. )

GİZLİLİK • Türkiye’de saydamlaşmanın ilk adımı 2003 yılında çıkarılan ‘Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’ ile atılmıştır. • Bu yasa saydamlığa atılan ilk adım olarak görülmektedir. • 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, herkes bilgi edinme hakkına sahiptir diye konuya girer ancak ilerleyen maddelerde bu hakka çok değişik sınırlamalar getirir.

GİZLİLİK • Bilgi Edinme Yasasının bilgi edinme hakkına getirdiği kısıtlamalar şu konu ve alanları içerir: • Devlet sırrı olan konularda bilgi edinme hakkı yoktur, denilmektedir. • Ancak buradaki devlet sırrı kavramı son derece subjektiftir, tanımlanmamıştır, sınırları belli değildir. • Bu gizli konular yöneticinin isteğine bırakılmıştır.

GİZLİLİK • Açıklanması ya da zamanından önce açıklanması halinde, ülkenin ekonomik çıkarlarına zarar verecek veya haksız rekabet ve kazanca sebep olacak bilgi ve belgeler de bu yasanın kapsamı dışına çıkarılmıştır. • Sivil ve askeri istihbarat birimlerinin görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeler yine bu yasanın kapsamı dışında tutulmuştur.

GİZLİLİK • İdari soruşturmaya ilişkin belgelerin yine önemli bir bölümü kapsam dışındadır. • 19. maddenin d fıkrası; • ‘Gizli kalması gereken bilgi kaynağının açığa çıkmasına neden olacak bilgi ve belgeler bu yasanın kapsamı dışındadır’ • Hükmü subjektif bir değerlendirmeyi esas almaktadır.

GİZLİLİK • Ticari sır olarak belirlenen bilgi ve belgeler de bu yasa dışındadır. • Devleti eleştiren özel kuruluşların da saydam olması tüm yönetilenlerin, tüm vergi mükelleflerinin en azından vicdanını okşayacaktır. • Toplumsal saydamlık herkesin saydam olmasıyla yaratılan ve dürüstlüğü öne çıkaran erdemli bir ortamın adıdır.