S P O R VE HALKLA LKLER HALKLA

S P O R VE HALKLA İLİŞKİLER

HALKLA İLİŞKİLER TANIM VE GELİŞİMİ Halkla ilişkiler dendiğinde herkesin kafasında bir şeyler oluşmaktadır. Ayrıca Halkla ilişkiler kavramı da ayni pazarlama gibi herkesin çok iyi bildiği daha doğrusu bildiğini sandığı kavramlardan biridir. Böyle olması belki de isminden kaynaklanmaktadır. Halk ve ilişki; hepimizin günlük yaşamda bol miktarda kullandığımız kelimeler. Bundan dolayı halkla ilişkileri hepimiz çok iyi biliyor olabilir miyiz?

Halkla ilişkiler, öyle görüldüğü gibi basit ve herkesin bileceği bir kavram değildir. Halkla ilişkilerin böyle algılanmasının en önemli nedeni her konuda olduğu gibi bu konudaki bilgisizlikten kaynaklanmaktadır. Öncelikle bu bilgisizliği yok etmek için halkla ilişkilerin ne olduğuna bakmakta yarar var. Bu sorunun cevabı için 1995 yılında göreve gelen ve ilk Türk IPRA(Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği) Başkanı ünvanını taşıyan Betül Mardin’in yaptığı tanıma göz atmakta fayda var. Bu tanıma göre Halkla İlişkiler;

Kamuya ya da özel sektöre ait kuruluşların olumlu bir imaja sahip olmaları için gerekli tanıtım politikasının saptanması, kuruluşların bu doğrultuda yönlendirilmesi, insan grupları ve kuruluşlar arasında bilgi akışının sağlanması ve bu bilgi akımının gerekli etkinliği kazanarak amaçlanan sonuca ulaşması için yapılan planlı faaliyetlerdir.

65 uzmanın, 1906 -1976 tarihleri arasında halkla ilişkiler konusunda yapılmış 472 tanımın analizi sonunda vardıkları ortak tanımda, "Bir işletme ile hedef kitle arasında karşılıklı iletişimi, anlayışı oluşturmaya ve sürdürmeye yardımcı olan ayrıcalıklı bir yönetim görevidir. " Bu araştırma sonucuna göre Halkla İlişkiler:

ü Uzmanlık gerektirir, ü Halkla ilişkiler bir yönetim görevidir ve uzmanlar tarafından yerine getirilmelidir, ü Kamuoyunun etkisinin farkında olarak çeşitli gruplar arasında iletişimi düzenler, ü Hedef kitlenin davranışları hakkında yönetimi bilgilendirir, kuruluşun gerek duyduğu araştırmaları yaparak önerilerde bulunur,

ü Kuruluşun kâr amacı yanında sosyal sorumluluğunun da olduğunu kanıtlayacak biçimde davranmasına yardımcı olur, ü Kamuoyu araştırmaları ve diğer araştırma yöntemleri ile çeşitli iletişim araçlarından yararlanır, ü Gerek danışman firma, gerekse kuruluş içi halkla ilişkiler birimi olsun, yönetimin bir parçası olarak faaliyet gösterir.

Halkla ilişkiler geçmişten günümüze birçok halkla ilişkiler uzmanı tarafından farklı şekillerde tanımlanmıştır. Bütün bu tanımlar dikkatleri üç noktada toplar: 1 - Halkla ilişkiler bir yönetim görevidir; Pazarlama karmasında ürün satışına katkı gibi bir işlevinin yanında, halkla ilişkiler, kuruluş felsefesinin oluşturulması, amaçlarının saptanması, kuruluşun değişen çevre koşullarına uyum sağlaması gibi, önemli yönetim görevlerini de üstlenmektedir.

2 - Halkla ilişkiler iletişim çabasıdır; İletişim, halkla ilişkiler tanımına dört spesifik açıdan etkide bulunur: halkla ilişkiler uzmanının sahip olması gereken yetenek, üstlenilen görev, kurulan sistem ve sistemin uygulaması. Kurulan sistem ve sistemin uygulaması aşamalarında ise iletişim; bilgi toplama, medya, tüketici ve hedef kitleyle iletişimi içerir.

3 - Kamuoyunu etkileme aracı olarak halkla ilişkiler; Kamuoyunu etkilemek halkla ilişkilerin tartışmalı işlevleri arasında değerlendirilmektedir. Bir kısım uzmana göre, halkla ilişkiler, kurumsal prestiji arttırmak, geliştirmek için yapılan basit planlardan, çok karmaşık reçetelere kadar geniş bir uygulama alanını kapsar.

Halkla ilişkilerin tarihsel gelişim süreci; Halkla ilişkilerin tarihsel gelişim sürecine baktığımızda karşımıza; ü Edward Bernays, ü Ivy Lee gibi öncü isimler çıkar Edward Bernays’a göre; Halkla ilişkilerdeki en önemli problem, halkla ilişkilerin ne olduğu ve ne yaptığı sorusuna tam olarak bir karşılık getirilememiş olmasıdır. Alandan seçilen araştırmacıların oluşturduğu bir kurul aracılığıyla lisans vermek ve meslek ahlâkına aykırı davrananlar için ekonomik yaptırımlar geliştirmek gerekmektedir.

Ivy Lee’nin halkla ilişkiler mesleğine olan katkıları şu şekilde sıralanabilir: ü Endüstriyel ve ticari kuruluşlar kamu yararını dikkate almalıdır, ü Yönetimle iletişimde süreklilik sağlanmalı ve personelin desteğini almayan program uygulanmamalıdır, ü Medya iletişim sürekli olmalıdır, ü İş dünyası, çalışanın, insan olarak özelliklerini kabul etmelidir.

TÜRKİYE’DE HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ Türkiye’de halkla ilişkiler çalışmaları ilk kez devlet kuruluşlarında görülmüştür, Dışişleri Bakanlığı ‘Enformasyon Genel Müdürlüğü’ ve Milli Savunma Bakanlığı ‘Basın ve Halkla Münasebetler Daire Başkanlığı’ bugün bilinen anlamıyla olmasa da ilk örneklerdir.

Devlet Planlama Teşkilatı ‘Yayın ve Temsil Şubesi’ ve 1964 yılında kurulan Nüfus Planlaması Genel Müdürlüğü Tanıtma Şubesi Türkiye’de çağdaş halkla ilişkiler çalışmaları yapan ilk kamu kuruluşları olarak kabul edilmektedir. Türkiye’de halkla ilişkilerin özel sektörde yer alması 1960’lı yılların sonlarına rastlamaktadır. 1969 yılından itibaren büyük holdingler ile bazı bankalar halkla ilişkilerin önemini kabul etmişlerdir.

Bugün pek çok büyük işletme ya halkla ilişkiler departmanına sahiptir ya da halkla ilişkiler firmaları aracılığıyla halkla ilişkiler uygulamalarını yürütmektedir. Bazıları ise halkla ilişkiler faaliyetlerini kurum içi halkla ilişkiler bölümü ve bağımsız bir firmanın işbirliğiyle yürütmektedir.

İlk kez 1966 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Gazetecilik Yüksek Okulu’nda halkla ilişkiler eğitimi verilmeye başlanmıştır. 1992 tarihine kadar Basın Yayın Yüksek Okulu olarak eğitim veren bu kuruluşların sayısı bugün 15 olup İletişim Fakültesi adıyla anılmaktadır.

Her konuda olduğu gibi halkla ilişkilerde değişmekte ve yeniden değerlendirilmektedir. Ancak şu bir gerçek ki bütünleşik pazarlama iletişimi kavramı içerisinde halkla ilişkilerin alacağı yer halkla ilişkilerin gelecek yıllarda var olan öneminin daha da artacağını göstermektedir.

YEREL YÖNETİMLERDE HALKLA İLİŞKİLER

TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİMLER Türkiye köyler, il özel idareleri, belediyeler, Büyükşehir belediyeleri olarak dört yerel idare seklini içerisinde bulundurur. İllerde valiler dışında, yerel idare organları doğrudan halk arasında seçimle belirlenmektedir. Yerel yönetimler halkla sürekli ilişki içindedirler, çünkü kendi yörelerine hizmet veren kuruluşlardır. Bölgelerinde halkın ortak ve çağdaş ihtiyaçlarını gidermek maksadıyla kurulmuşlardır.

İnsanların bir arada yasadıkları büyük kentlerde hayatın kolaylaşması, istek ve şikayetlerin giderilmesi için, demokrasi ile yönetilen toplumlarda yerleşim birimleri daha küçük birimlere bölünmüştür. İller, ilçeler, belediyeler, bucaklar ve köyler gibi. Bu yerel yönetimlerin hepsinin ayrı seçilmiş organları, ayrı gelir ve giderleri, bütçeleri bulunmaktadır. Böylece halk, şikayet ve dileklerini kendine en yakın birime, yani bulunduğu yerin yerel yönetimine ileterek demokrasi merdiveninde isteklerinin takibine başlayacaktır.

Secimle yerel yönetimin başına geçen bu idareler, yeniden seçilme arzusu ile kendilerine yöneltilen sorunların çözüme ulaşması için elinden geleni yapmak zorundadırlar. İste bu noktada, halkla ilişkiler çok büyük bir önem kazanacaktır. Çünkü halkla iyi iletişim kuramayan bir yerel yönetim, kendisini seçen halkın şikayet ve isteklerini asla öğrenemeyecek ve halkın oylarıyla makam koltuğuna oturduktan sonra halkını unutmuş bir yönetim gibi algılanacaktır.

Bu durumdan kaçınmak isteyen yerel yönetimler, halkla ilişkilerine çok önem verir duruma gelmişlerdir. Halkla ilişkilerinde başarılı olan yönetimler, halkın tüm isteklerinden haberdar olup bu yönde çalışmalarını sürdürmekte ve bulunduğu yöredeki halkın refahını arttırmaktadırlar.

Tarihin başlangıcından günümüze kadar yönetim sistemlerinin yasadığı farklılaşma, yanında idare şekilleri meselesinde getirmiştir. Bu farklılaşma uluslar arası boyuttan yerel yönetimlere doğru meydana gelmiştir. Yeryüzünün yeniden biçimlenmesiyle meydana gelen yeni dünya düzeninde toplumlar arası ilişkilerin artması yüzünden, yükümlülük merkezi idarelerden yerel yönetimlere aktarılarak değişmiştir.

Yerel yönetimler il, ilçe, bucak, köy ve mahalle olarak, halkın isteklerini karşılamak için örgütlenmiş ve halkın iradesi ve isteği doğrultusunda işbasına gelmeye başlamışlardır. Halk bu idarelerde karar organlarını saptamaktadır.

Halkla çok daha yakın olan yerel kuruluşlar, insanlara bölgesel hizmetler sunarlar. Halkla ilişkilerde gösterdikleri çaba, bu sebeple yerel yönetimlerin başarısının bir göstergesidir. Halkla yakınlık kurmak, insanları tanıma, halk üzerinde etkili olabilmek için gereklidir.

Halkın birçok sorununun çözümüne kılavuzluk etmek ve halk için yaptığı hizmetleri halkla ilişkiler servisi aracılığıyla halka yansıtmak, bundan dolayı mahalli idarelerin mecburiyetidir. Yine vergi mükelleflerine yönelik aylık bültenler, belediye gelirlerini arttırmak amacıyla yayınlanmalıdır.

Kamuoyuna güven vermek için milli ve mahalli günlerde iyi organize edilmiş yardımlaşma ve eğlence günleri düzenlenebilir. İyi seçilmiş konuların tartışıldığı paneller ve toplantılar ayarlanmalı, yer halkın katılımı ile tanıtımı zenginleştirerek olumlu sonuçlara varılmalıdır. Böylece halk kimi hususlarda aydınlatılacaktır.

Belediyeler için en iyi halkla ilişkiler örnekleri okulların yol ve bahçe düzenlemeleriyle sınıfların döşenmesine yardımcı olmaktır. Yerel yönetimlerin başarı grafiğinin yükselmesi, öğrenciler arasında bilgi, resim ve kompozisyon yarışmaları düzenlenmesine sponsorluk ederek, genç grupları yönetime iştirak ettirerek, meslek seçiminde yol gösterici olarak sağlanabilir.

Halkla ilişki kurmanın diğer bir yolu, yerel yönetimlerin farklı konularda konferanslar düzenlemesidir. Çünkü, sorunlara bakış şekillerinin değişmesi ve halkın belli konularda ilgi ve bilgisinin artması, titizlikle düzenlenen konferanslar neticesinde meydana gelir.

YEREL YÖNETİMLERDE HALKA DANISMA YÖNTEMLERİ Yerel idarelerde halkla ilişkiler uygulaması olarak, halka danışma anlamında takip edilen yol ve yöntemler de gösterilebilir. Gönüllü derneklerin görüşlerini alma, derneklerin danışma örgütlerine ve yönetim organlarına katılması, referandum, genel halk görüşmesi, batı ülkelerinde halka danışma teknikleri arasında bulunmaktadır. Ülkemizde yerel idare halka danışmanın yol ve yöntemleri, genel manada halkı tanımanın yol ve yöntemleriyle uyuşmaktadır.

BELEDİYELERDE HALKLA İLİSKİLER BİRİMİNİN ÖRGÜT İCİNDEKİ YERİ Belediyenin bizzat kendisi, belediyede halkla ilişkiler faaliyetlerinin sorumluluğunu taşıyan temel örgüttür. Belediye başkanından santral memuruna ve sokak temizlik isçisine kadar tüm belediye çalışanlarının, üstlendikleri faaliyeti doğru ve başarı ile yürütmeleri ve uygun tutum ve davranışlar sergilemeleri, daha önce de söylendiği gibi şehir halkı ile olumlu ilişkiler kurulabilmesinin tek şartıdır.

Eğer halkın arzu ettiği belediyenin görüntüsel olarak oluşması, belediyeye destek veren şehir halkının meydana gelmesi yani belediyenin halkla iyi ilişkiler kurması, yukarıda söz edilen durumlar gerçekleşmezse, dünyanın en başarılı halkla ilişkiler uzmanları ya da firmaları tarafından bile sağlanamaz.

BELEDİYENİN HALKLA İLİSKİLER PROGRAMI Halkla ilişkiler programı, kurumun misyon ifadesiyle baslar. Halkla ilişkiler uygulayıcıları bütün aktivitelerin, kurumun misyonuyla yani ana amaçlarıyla ilişkili olduğundan emin olmalıdırlar. Bu çalışmalardan beklenen neticelerin alınmasını önleyen, ne var ki en çok rastlanan hatalı yaklaşımlardan birisi olan, belediyenin halkla ilişkiler faaliyetlerinin rastlantısal ve duruma göre akla geldiği şekilde yürütülmesidir.

Belediyeler halkla ilişkiler programlarını oluşturmadan önce ilk olarak su soruya cevap vermelidirler. Niçin halkla ilişkiler projesi yapıyoruz? İkinci olarak ise ne, kim, nerede, ne zaman, nasıl, ne kadar sorularının belirlenmesi gereklidir. Bunların neticesi, ölçüşü ne olursa olsun bütün halkla ilişkiler projelerinin belirginleşmesine ve yon bulmasına katkı sağlar.

SPOR İŞLETMELERİNDE HALKLA İLİŞKİLER Bilindiği üzere spor ; kurallar çerçevesinde yapılır ve spor yapan fert kurallara uymayı öğrenir. Böylece toplumsal yaşantısında da , toplumsal hayatı düzenleyen yasalara uyma ve yaşantısını düzenlemekte zorluk çekmez.

Sporda; amaca ulaşmak güç, kuvvet, dayanıklılık, beceri ve koordinasyon gibi özellikleri gerektirdiğinden, spor yapan ferdin spor yoluyla kendini tanımasına, yeteneklerinin sınırlarını öğrenmesine ve kendine güven duygusunun gelişmesine yardımcı olur.

Spor; kazanmayı amaçladığından, spor yapan birey, kazanmak için teknik - taktik ve becerileri uygulamada çabuk düşünme ve çabuk karar verebilme yeteneğini geliştirir. Öz ifadeyle spor, bireyin toplumsallaşmasında en önemli araçların başında gelir. Tüm boyutlarıyla sporun insana kazandırdığı bu özellikleri toplumsal yaşamdan ayrı olarak değerlendirmek imkansızdır. Aksine toplumsal yaşantımızda iyi insan, iyi vatandaş olmamıza katkıları tartışılmazdır.

Toplumsal yaşamda her aile, okul ve çevrenin bir spor merkezi olduğu kabul edilerek; saha, tesis, araç-gereç ve malzeme yönünden zenginleştirilmesi gerekmektedir.

Spor Tesisi : Spor tesisinin tanımı şu şekilde yapılabilir; Spor tesisi, spor faaliyet ve hizmetlerinin yapıldığı ve kamu yararına sunulduğu açık ve kapalı alanlardır. Saha ve tesislerden, her türlü gençlik ve spor faaliyetlerinin yapıldığı açık ve kapalı, merkezi ve semt niteliğinde olan sosyal hizmet ve sportif tesis ve üniteleri şeklinde anlaşılmalıdır.

• Tesis çok yönlü hizmet vermelidir. • Tesisten çok kişi faydalanmalıdır. • Tesis sosyal ve kültürel ihtiyaçları gidermelidir.

SPOR İŞLETMELERİ İşletme , üretim araçlarının uyumlu ( ahenkli, koordineli ) bir biçimde birleşmesinden meydana gelen birimdir. Kısaca; ”kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla üretim faktörlerini uyumlu bir biçimde bir araya getirerek , ekonomik mal ve hizmet üretmek ve / veya pazarlamak için faaliyette bulunan kuruluştur, ” şeklinde tanımlamak mümkündür.

Spor Hizmetleri İşletmesi : Niteliklerine göre belirli prensip ve kurallar içinde, verimli şekilde faaliyette bulunan gençlik ve spor saha ve tesis üniteleridir.

İşletme Yönetimi : İşletme yönetimi ; belirli bir amaca ulaşmak için işletmede çalışanların tüm uğraşılarını planlamak, örgütlemek, düzenlemek, yöneltmek, denetlemek ve bu arada insan dışı tüm diğer kaynakların da en verimli bir şekilde amaca uygun kullanılmalarını sağlama sürecidir.

Spor Tesislerinin İşletme Yönetimi Spor ortamını meydana getiren insan gücü dışı kaynakların en önemlisini oluşturan spor tesislerinde, spor hizmetlerinin üretilmesi ve kamu hizmetine sunulması için spor ortamının diğer önemli bir boyutunu oluşturan insan gücü kaynakların amaçlara uygun çalışmalarını planlamak, örgütlemek, düzenlemek, yöneltmek, denetlemek ve bu şekilde insan gücü dışı kaynaklar olarak belirlediğimiz başta tesisler olmak üzere tüm araç, gereç ve malzemenin en az masrafla en iyi hizmet üreterek verimliliğini gerçekleştirebilme sürecidir.

Halkla İlişkiler: İşletmenin ekonomik, sosyal, kültürel çevreyle ve tüketici kesimle sürekli ve düzenli ilişki kurması çağdaş bir anlayışın ürünü olup, bir işletmenin toplumla bütünleşmesi halkla ilişkiler işlevinin özünü oluşturur. Bu işlev, işletmeyi topluma benimseten işletmeyi toplumun değer yargılarına uygun kararlara yönelten, toplum çıkarlarıyla işletme çıkarlarını birleştiren bir işlevdir.

Halkla ilişkiler konusunda çeşitli tanımlar öne sürülmüştür. Bunlardan yaygın olan bir kaçına işaret edecek olursak ; “ Halkla ilişkiler , bir kişinin, ya da bir kurumun halkla ilgisini ve ilişkisini geliştirmek ve anlama yolundaki çabalarıdır. ”

“ Halkla ilişkiler, işletme yönetiminin halkın davranışlarını değerlendiren, kişinin ya da kuruluşun güttüğü politika ve eylemleri kamu yararı ile bağdaştıran ve halkın anlayış ve desteğini kazanacak bir iş programı düzenleyip uygulayan yanıdır. ”

Halkla İlişkilerin Amaçları Halkla ilişkiler işlevinin işletmeye sağlayacağı yararlara, amaçlar şeklinde işaret edecek olursak, şunları belirtebiliriz.

ü Halkla ilişkiler yoluyla, işletme ile doğrudan veya dolaylı ilgili tüm halk kesimlerine, işletme ve faaliyetleri hakkında gerekli tüm bilgileri vererek onları aydınlatmak. ü Halk arasında, işletme çalışanları ve yöneticileri hakkında var olan düşüncelerin daha da güçlenmesine çalışarak, sevgi ve hoşgörü ortamının devamını sağlamak.

ü Halkın, işletme ile olan ilişkilerinde sunulan mal ve hizmetlerden yararlanmada, en iyi ve çabuk yolların öğretilmesine çalışmak. ü Halkın arzu, düşünce ve sıkıntıların saptanması yoluyla düzeltici önlemleri almak. ü Yasal ve benzeri düzenlemelerle getirilmiş olan kuralları ve yeni uygulama biçimlerini halk kesimlerine duyurmak. ü Halka, işletmeye ve çalışanlara, faaliyetlerinde nasıl yardımcı ve destek olabileceklerini anlatmak.