evre Kanunu ve evre Denetimi evket SALMAN Hukuk

Çevre Kanunu ve Çevre Denetimi Şevket SALMAN Hukuk Müşaviri V. / Çevre ve Orman Uzmanı Çevre ve Orman Bakanlığı Hukuk Müşavirliği

Sunum İçeriği I – Çevre Kanunu II- Çevre Denetimi ve Yaptırımlar

Çevre Kanunu Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin vatandaşların ödevidir. ve

Çevre Kanunu 1. Amaç 2. Kapsam 3. İlkeler 4. Yükümlülükler - Yasaklar 5. Sorumluluk 6. Yaptırımlar

Çevre Kanunu 1 - Amaç ; Bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır.

Çevre Kanunu 2 - Kapsam- temel düzenleme alanları ; - Toprak Hava Su Atık ÇED Gürültü Tehlikeli kimyasallar ve atıklar Koku Biyolojik çeşitlilik

Çevre Kanunu 3 - İlkeler; Başta idare, meslek odaları, birlikler ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere herkes, çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi ile görevli olup bu konuda alınacak tedbirlere ve belirlenen esaslara uymakla yükümlüdür….

Çevre Kanunu 3 - İlkeler; Başvuru Hakkı ve menfaat ilgisi Çevreyi kirleten veya bozan bir faaliyetten zarar gören veya haberdar olan herkes, ilgili mercilere başvurarak faaliyetle ilgili gerekli önlemlerin alınmasını veya faaliyetin durdurulmasını isteyebilir… Menfaat ilgisinin önemi

Çevre Kanunu TEMEL HÜKÜM Kirletme Yasağı Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak, doğrudan ve dolaylı biçimde, alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.

Kirleten ? Faaliyetleri sırasında veya sonrasında, doğrudan veya dolaylı olarak çevre kirliliğine, ekolojik dengenin ve çevrenin bozulmasına neden olan gerçek ve tüzel kişi

Kirliliğe sebep olunursa karşılacak durumlar ?

Masraf ve harcamalardan sorumluluk İdari para cezası İzin ve lisans iptali Faaliyetin durdurulması Zararların tazmini- zararlardan sorumluluk Adli cezalar – Hapis cezası

Çevre Kanunu 3 - İlkeler; Kirlilikle mücadele masrafları Kirlenme ve bozulmanın önlenmesi, sınırlandırılması, giderilmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan harcamalar kirleten veya bozulmaya neden olan tarafından karşılanır.

Çevre Kanunu 3 - İlkeler; Kirletenin … gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre kirletenden tahsil edilir…

Çevre Kanunu 4 - Yükümlülükler ve yasaklar; Kirletme Yasağı- önlem alma yükümlülüğü Kirlenme ihtimalinin bulunduğu durumlarda ilgililer kirlenmeyi önlemekle; kirlenmenin meydana geldiği hallerde kirleten, kirlenmeyi durdurmak, kirlenmenin etkilerini gidermek veya azaltmak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür

Çevre Kanunu 4 - Yükümlülükler ve yasaklar; Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED) Gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetleri sonucu Çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlüdür.

Çevre Kanunu 4 - Yükümlülükler ve yasaklar; Çevresel Etki Değerlendirilmesi “ÇED Olumlu Kararı” veya “ÇED Gerekli Değildir Kararı” alınmadıkça, bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez.

Çevre Kanunu 4 - Yükümlülükler ve yasaklar; İzin Alma, Arıtma ve Bertaraf Etme Yükümlülüğü …yönetmeliklerde belirlenen standart ve yöntemlere uygun olarak arıtma bertaraf etme/ettirme öngörülen izinleri alma yükümlülüğü

Çevre Kanunu 5 - Sorumluluk; “Çevreyi kirletenler ve çevreye zarar verenler sebep oldukları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar. Kirletenin, meydana gelen zararlardan ötürü genel hükümlere göre de tazminat sorumluluğu saklıdır. . ” Kusursuz sorumluluk !

Çevre Kanunu 6 - Yaptırımlar; - İdari Yaptırımlar I- İdari para cezaları II- Faaliyetin durdurulması III- Seyrüseferden men - Adli Nitelikteki Cezalar - Çevre Kanunu - TCK

Çevre Kanunu 6 - Yaptırımlar; Çevre Kanunu uyarınca verilecek İdari Para Cezaları 5491 sayılı Kanunla değişik Çevre Kanununda, kirletme fiillerine uygulanacak idari para cezaları, alıcı ortama ve atığın türüne bağlı olarak ayrı belirlenmiştir. Ceza miktarları caydırıcılığı sağlamak üzere artırılmıştır.

Çevre Kanunu 6 - Yaptırımlar; Faaliyetin durdurulması - ÇK. m. 15 Kanun ve Yönetmeliklerine aykırı davrananlara, söz konusu aykırı faaliyeti düzeltmek için bir defaya mahsus ve bir yılı aşmamak üzere SÜRE VERİLEBİLİR. - Süre verilmezse derhal, süre verilirse sürenin sonunda aykırılık düzeltilmez ise faaliyet kısmen veya tamamen, süreli veya süresiz DURDURULUR. - Çevre ve insan sağlığı yönünden tehlike yaratan faaliyetler süre verilmeksizin durdurulur.

Çevre Kanunu 6 - Yaptırımlar; Faaliyetin durdurulması ve idari para cezası Çevre Kanunu uyarınca, Kanun ve Yönetmelik hükümlerine aykırılığın düzeltilmesi için süre verilmesi, bu ihlal nedeniyle idari para cezası uygulanmasına engel teşkil etmez.

Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi Çevre Kanunu hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi Çevre ve Orman Bakanlığına aittir. Denetimin niteliği ?

Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi 2872 sayılı 5326 sayılı 5237 sayılı Çevre Kanunu Kabahatler Kanunu Türk Ceza Kanunu YÖNETMELİKLER … Tebliğler … Genelgeler …

● Kabahat ● müteselsil ● Suç ● Kusur ● Kast ● Taksir ● Zarar ● Sorumluluk ● denetim ● Tazminat ● ceza ● ● İdari yaptırım ● yetki ● Adli yaptırım ● İhmal ● fiil ● ihlal ● görev ● İcrai davranış ● Hapis ● idari tedbir ● Ağırlaştırıcı neden ● faaliyetin durdurulması Kapatma ● lisans ● izin ● tebliğ ● Durdurma ● yükümlülük ● para cezası ● ● denetim ………

Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi Bakanlık adına idari yaptırım kararı alma yetkisi Bakanlık merkezde; Çevre Yönetimi Genel Müdürü Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürü Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Bakanlık taşra birimlerinde; İl Çevre ve Orman Müdürü

Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi Denetim yetkisinin devri Gerektiğinde bu yetki, Bakanlıkça; il özel idarelerine, çevre denetim birimlerini kuran belediye başkanlıklarına, Denizcilik Müsteşarlığına, Sahil Güvenlik Komutanlığına, Karayolları Trafik Kanununa göre belirlenen denetleme görevlilerine devredilir. Denetimler, Bakanlığın belirlediği denetim usul ve esasları çerçevesinde yapılır.

Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi İlgililer, Bakanlığın veya denetimle yetkili diğer isteyecekleri bilgi ve belgeleri vermek, mercilerin yetkililerin yaptıracakları analiz ve ölçümlerin giderlerini karşılamak, denetim esnasında her türlü kolaylığı göstermek zorundadır

Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi Denetim, Bilgi Verme ve Bildirim Yükümlülüğü İlgililer, çevre kirliliğine neden olabilecek faaliyetleri ile ilgili olarak, kullandıkları hammadde, yakıt, çıkardıkları ürün ve atıklar ile üretim şemalarını, acil durum planlarını, izleme sistemleri ve kirlilik raporları ile diğer bilgi ve belgeleri talep edilmesi halinde Bakanlığa veya yetkili denetim birimine vermek zorundadır Denetim, bilgi verme ve bildirim yükümlülüğüne ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça yönetmelikle düzenlenir

Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi Denetim, Bilgi Verme ve Bildirim Yükümlülüğü Çevre Kanununun 12 nci maddesinde öngörülen bildirim ve bilgi verme yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 7. 935 Türk Lirası idari para cezası verilir.

Adli Nitelikteki Cezalar Yanlış ve yanıltıcı bilgi - belge Çevre Kanununun 12 nci maddesinde öngörülen bildirim ve bilgi verme yükümlülüğüne aykırı olarak yanlış ve yanıltıcı bilgi verenler, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Kanunun uygulanmasında yanlış ve yanıltıcı belge düzenleyenler ve kullananlar hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümleri uygulanır. Bu maddeye göre yargıya intikal eden çevresel değerlendirmesine ilişkin ihtilaflarda çevresel değerlendirmesi süreci yargılama sonuna kadar durur. etki

Kabahatler Kanunun, karşılığında idari yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlık Kabahat, kasten veya taksirle işlenebilir. Kabahat, icrai veya ihmali davranışla işlenebilir.

Kabahatler Kanunu Aynı kabahatin birden fazla işlenmesi halinde her bir kabahatle ilgili olarak ayrı idari para cezası verilir. Kesintisiz fiille işlenebilen kabahatlerde, bu nedenle idari yaptırım kararı verilinceye kadar fiil tek sayılır.

Kabahatler Kanunu 15 yaşından küçük olanlara ve akıl hastalarına idari para cezası verilemez. Hukuka uygunluk nedenleri için TCK Kabahate teşebbüs kural olarak cezalandırılmaz.

Kabahatler Kanunu Kabahate iştirak Kabahatin işlenişine birden fazla kişinin iştirak etmesi halinde bu kişilerin her biri hakkında, fail olarak idari para cezası verilir.

Ödeme süresi Çevre Kanununda cezanın ödenmesi için ayrı bir süre öngörülmediğinden, ödeme süresi 6183 sayılı Kanuna göre idari yaptırım kararının tebliğinden itibaren 1 aydır.

Ödeme süresi; tebliğden itibaren 1 ay İdari para cezasının kanun yoluna başvurudan önce dava açma süresi (30 gün) içinde ödenmesi halinde ¾

Dava açma süresi idari yaptırım kararına karşı, Kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde, idare mahkemesinde dava açılabilir

Bir fiil birden çok kabahat Bir fiil ile birden fazla kabahatin işlenmesi halinde bu kabahatlere ilişkin tanımlarda sadece idari para cezası öngörülmüşse, en ağır idari para cezası verilir. Bu kabahatlerle ilgili olarak kanunda idari para cezasından başka idari yaptırımlar da öngörülmüş ise, bu yaptırımların her birinin uygulanmasına karar verilir. Fiil ile işlenen kabahatler için; > her biri için idari para cezası ise > en ağır olanı > idari para cezasından başka yaptırım ise > her biri

ÇED Taahhüdü ihlal ve çevre kirliliği … ÇED Sürecinde verilen Kabahat taahhüde aykırılık Yaptırım Fiil, taahhüde aykırı (kirlilik vs başka bir ihlal yok) Taahhüde aykırılık Çevre Kanunu m. 20/e-2 Fiil, taahhüde aykırı ve aynı zamanda idari para cezasını gerektiren başka bir hükmün ihlalini oluşturuyor Taahhüde aykırılık ve idari para cezasını gerektiren bir kabahat Yüksek olan idari para cezası uygulanır. Fiil, taahhüde aykırı ve aynı zamanda idari para cezası dışında yaptırım gerektiren başka bir hükmün ihlalini oluşturuyor Taahhüde aykırılık ve idari para cezası dışında yaptırım gerektiren bir kabahat Hem taahhüde aykırılıktan idari para cezası, hem de diğer idari yaptırım uygulanır.

ÇED Taahhüdü ihlal Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde verdikleri taahhütnameye aykırı davrananlara, her bir ihlal için 13. 227 Türk Lirası idari para cezası verilir.

İdari para cezası uygulanmasında zamanaşımı Kabahate konu fiilin işlenmesi veya neticenin gerçekleşmesiyle işlemeye başlar İdari para cezası ≥ 100. 00 ise --- 5 yıl İdari para cezası ≥ 50. 00 ise --- 4 yıl İdari para cezası < 50. 00 ise --- 3 yıl Nisbi nitelikli idari para cezası ise --- 8 yıl Aynı zamanda suç ise, suça ilişkin zamanaşımı süresi

Cezanın alt ve üst sınırının belirlendiği durumlar Çevre Kanununun 5491 sayılı Kanun ile değişik 20 nci maddesinin (v) ve (y) bentlerinde alt ve üst sınır gösterilmek sureti ile belirlenen idari para cezalarının uygulanmasında ceza miktarı; 1) İşlenen kabahatin haksızlık içeriği, (kirliliğin boyutu, türü, sonuçlarının ağırlığı gibi)

Cezanın alt ve üst sınırının belirlendiği durumlar 2) Failin kusuru (Fiilin kasten ya da kaza sonucu işlenmesi) 3) Failin ekonomik durumu bir arada değerlendirilerek idari para cezası belirlenir.

İdari para cezalarında artış oranı Tüm idari para cezaları, her yıl 1 Ocak itibariyle yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.

Tekerrür Çevre Kanununda belirtilen idari para cezaları, bu cezaların verilmesini gerektiren fiillerin işlenmesinden itibaren üç yıl içinde birinci tekrarında bir kat, ikinci ve müteakip tekrarında iki kat artırarak verilir Aynı fiilin işlenmesinden itibaren 3 yıl içinde tekrarı halinde; 2. kez işlendiğinde (ilk tekrarında) >> 1 kat artırarak 3. ve sonrasında >> 2 kat artırarak uygulanır 8. 12. 2009 Kabahat işlendi ceza (100 x 1) 100 TL 28. 12. 2009 aynı Kabahat (100 x 2) 200 TL O 1. 01. 2010 aynı Kabahat (110 x 3) 330 TL 8. 12. 2011 bir kez daha (121 x 3) 363 TL

Adli Nitelikteki Cezalar Çevre Kanunu madde 26; “ Bu Kanunun 12 nci maddesinde öngörülen bildirim ve bilgi verme yükümlülüğüne aykırı olarak yanlış ve yanıltıcı bilgi verenler, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu Kanunun uygulanmasında yanlış ve yanıltıcı belge düzenleyenler ve kullananlar hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümleri uygulanır. Bu maddeye göre yargıya intikal eden çevresel etki değerlendirmesine ilişkin ihtilaflarda çevresel değerlendirmesi süreci yargılama sonuna kadar durur. ” etki

Türk Ceza Kanununda Çevreye Karşı Suçlar Çevrenin atık ve artıklarla kasten kirletilmesi İlgili Kanunlarla belirlenen teknik usullere aykırı olarak ve çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkları toprağa, suya veya havaya kasten veren kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Atık veya artıkları izinsiz olarak ülkeye sokan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Türk Ceza Kanununda Çevreye Karşı Suçlar Çevrenin atık ve artıklarla kasten kirletilmesi Atık veya artıkların toprakta, suda veya havada kalıcı özellik göstermesi halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza iki katı kadar artırılır. Bir ve ikinci fıkralarda tanımlanan fiillerin, insan veya hayvanlar açısından tedavisi zor hastalıkların ortaya çıkmasına, üreme yeteneğinin körelmesine, hayvanların veya bitkilerin doğal özelliklerini değiştirmeye neden olabilecek niteliklere sahip olan atık veya artıklarla ilgili olarak işlenmesi halinde, beş yıldan az olmamak üzere hapis cezasına ve bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

Türk Ceza Kanununda Çevreye Karşı Suçlar Çevrenin taksirle kirletilmesi Çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya verilmesine taksirle neden olan kişi, adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu atık veya artıkların, toprakta, suda veya havada kalıcı etki bırakması halinde, iki aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. İnsan veya hayvanlar açısından tedavisi zor hastalıkların ortaya çıkmasına, üreme yeteneğinin körelmesine, hayvanların veya bitkilerin doğal özelliklerini değiştirmeye neden olabilecek niteliklere sahip olan atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya taksirle verilmesine neden olan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Türk Ceza Kanununda Çevreye Karşı Suçlar Gürültüye neden olma suçu İlgili Kanunlarla belirlenen yükümlülüklere aykırı olarak, başka bir kimsenin sağlığının zarar görmesine elverişli bir şekilde gürültüye neden olan kişi, iki aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Çevre Kanunu “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir”

İlgi ve katkılarınız için Teşekkürler Şevket SALMAN salmansevket@yahoo. com