5018 SAYILI KAMU MAL YNETM ve KONTROL KANUNU

5018 SAYILI KAMU MALİ YÖNETİMİ ve KONTROL KANUNU

5018 SAYILI KAMU MALİ YÖNETİMİ ve KONTROL KANUNU 5018 sayılı 10/12/2003 tarihli Kamu Mali yönetimi ve Kontrol Kanunu 5436 sayılı 22. 12. 2005 tarihli Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun

Sunumun Amacı Kamu mali yönetimini, genel kavramları ile birlikte harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlilerinin görev, yetki ve sorumlulukları açısından açıklamak sunumun amacını oluşturmaktadır.

Kanun Hakkında Genel Bilgiler Kanun, 5436 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla yapılan değişikliklerle 01. 2006 tarihinden itibaren tümüyle yürürlüğe girmiş ve çıkarılması gereken ikincil mevzuatın bir kısmı bugünkü tarih itibariyle yayımlanmış bulunmaktadır.

BU KANUNUN AMACI (Md. 1) Kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda, Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde edilmesi ve kullanılmasını, Hesap verebilirliği, Mali saydamlığı sağlamak,

BU KANUNUN AMACI (Md. 1) Kamu mali yönetiminin yapısı ve işleyişi Kamu bütçelerinin hazırlanması ve uygulanması Tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve raporlanması ve Mali kontrolü düzenlemektir.

Temel İlkeler Bakımından Getirdiği Değişiklikler 1) Bütçenin kapsamı genişletilerek genel ve katma bütçe yerine Merkezi Yönetim Bütçesi ( genel bütçe, özel bütçe, düzenleyici ve denetleyici kurum bütçeleri), Sosyal Güvenlik Kurum Bütçesi ve Mahalli İdare Bütçesi kavramları getirilmiştir. 2) Bütçeleri çok yıllı bütçeleme anlayışı içinde üç yıllık hazırlanmakta uygulama yılı bütçesi, yasama organında (TBMM) kanunlaşmakta izleyen iki yılın bütçe rakamları ise gösterge niteliğinde kanunda yer almaktadır.

Temel İlkeler Bakımından Getirdiği Değişiklikler • Mali Yönetim ve Bütçenin Kapsamı Genişletilmiştir. • Hesap Verilebilirlik ve Mali Saydamlık Sağlanmıştır. • Kaynakların Etkili Ekonomik ve Verimli Kullanılması İlkesi Getirilmiştir. • İdarelerin İnsiyatifi Artırılmaktadır. • Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Bütçelemeye Geçilmektedir. • Çok Yıllı Bütçelemeye Geçilmektedir. • Muhasebe Birliği Sağlanmaktadır. • İç Kontrol Sistemi Kurulmaktadır. • Dış Denetim Sistemi Kurulmaktadır. • Sayıştay’ın Denetim Kapsamı Genişletilmiştir.

İDARELER YÖNÜNDEN KANUNUN KAPSAMI (Md. 2) Kamu İdare Bütçeleri Genel Yönetim Kapsamındaki İdarelerin Bütçesi Merkezi Yönetim Bütçesi Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Sosyal Güvenlik Kur. Bütçeleri Özel Bütçe Kapsamındaki İdareler Mahalli İdareler Bütçeleri Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar

BÜTÇE TÜRLERİ (5018’E GÖRE) MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ GENEL BÜTÇE ÖZEL BÜTÇE DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUM BÜTÇESİ SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI BÜTÇELERİ MAHALLİ İDARELER BÜTÇELERİ

BÜTÇE Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi, İfade eder. Merkezi yönetim bütçesi KANUNLA düzenlenmektedir.

ÖZEL BÜTÇE Bir bakanlığa bağlı veya ilgili olarak belirli bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, • gelir tahsis edilen, • bu gelirlerden harcama yapma yetkisi verilen, • kuruluş ve çalışma esasları özel kanunla düzenlenen ve • bu Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan her bir kamu idaresinin bütçesidir.

Özel Bütçe Kapsamına Alınanlar • • • Yüksek Öğretim Kurulu Üniversiteler Yüksek Teknoloji Enstitüleri Gençlik ve Spor Gen. Md. Vakıflar Gen. Md Hudut ve Sahiller Sağlık Gen. Md.

TANIMLAR (Md. 3) • Bütçe: Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi, • Kamu kaynakları: Borçlanma suretiyle elde edilen imkânlar dâhil kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü değerleri, • Kamu gideri: Kanunlarına dayanılarak yaptırılan iş, alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkı payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri, borçlanma araçlarının ıskontolu satışından doğan farklar, ekonomik, mali ve sosyal transferler, verilen bağış ve yardımlar ile diğer giderleri, • Kamu geliri: Kanunlarına dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay veya benzeri gelirler, faiz, zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen gelirler, borçlanma araçlarının primli satışı suretiyle elde edilen gelirler, sosyal güvenlik primi kesintileri, alınan bağış ve yardımlar ile diğer gelirleri, • Özel gelir: Genel bütçe kapsamındaki idarelerin kamu görevi ve hizmeti dışında ilgili kanunlarında belirtilen faaliyetlerinden ve fiyatlandırılabilir nitelikteki mal ve hizmet teslimlerinden sağlanan ve genel bütçede gösterilen gelirleri, • Harcama birimi: Kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birimi,

Hesap verme sorumluluğu (Md: 8) Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların; Ø etkili, Ø ekonomik, Ø verimli ve Ø hukuka uygun olarak elde edilmesinden, Ø kullanılmasından, Ø muhasebeleştirilmesinden, Ø raporlanmasından, Ø ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından, Ø sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.

Bakanların Hesap Verme Sorumluluğu Bakanlar, Kamu kaynaklarının a) Etkili, b) Ekonomik ve c) Verimli kullanılması konusunda Başbakana ve TBMM’ne karşı sorumludur. Bakanlar idarelerinin; a)Amaçları, d) Yükümlülükleri, b)Hedefleri, e) Stratejileri, c)Varlıkları, f)Yıllık performans programları konusunda her malî yılın ilk ayı içinde kamuoyunu bilgilendirirler.

ÜST YÖNETİCİ • ÜNİVERSİTELERDE REKTÖR

Üst Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğu (Md. 11) Üst yöneticiler sorumluluklarını gereklerini; 1 - Harcama Yetkilileri , 2 - Mali Hizmetler Birimi , 3 - İç denetçiler, aracılığıyla yerine getirirler. Üst yöneticiler harcamanın gerçekleştirilmesi süreci dışında yer aldıklarından mali sorumlulukları bulunmamaktadır. Bu hükümden de anlaşılacağı üzere, üst yöneticilerin sorumluluğu yönetsel sorumluluğu, idari sorumluluğu içermektedir.

HESAP VERME SORUMLULUĞU TBMM BAŞBAKAN Bakan Rektör Harcama Yetkilisi Gerçekleştirme Görevlileri

Bütçe türleri ve kapsamı(Md. 12) Genel yönetim kapsamındaki idarelerin bütçeleri; ü merkezi yönetim bütçesi, ü sosyal güvenlik kurum bütçesi, ü mahalli idareler bütçesi, olarak hazırlanır ve uygulanır. Kamu idarelerince bunlar dışında herhangi bir ad altında bütçe oluşturulamaz.

Bütçe İlkeleri (Md. 13) a) Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasında, makro ekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak esastır. b) Kamu idarelerine bütçeyle verilen harcama yetkisi, kanunlarla düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla kullanılır. c) Bütçeler, kalkınma planı ve programlarda yer alan politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde, idarelerin stratejik planları ile performans ölçütlerine ve fayda-maliyet analizine göre hazırlanır, uygulanır ve kontrol edilir. d) Bütçeler, stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşülür ve değerlendirilir. e) Bütçe, kamu malî işlemlerinin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar.

Bütçe İlkeleri f) Tüm gelir ve giderler gayri safi olarak bütçelerde gösterilir. g) Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır. h) Bütçelerde gelir ve gider denkliğinin sağlanması esastır. i) Bütçeler, ait olduğu yıl başlamadan önce Türkiye Büyük Millet Meclisi veya yetkili organlarca kabul edilmedikçe veya onaylanmadıkça uygulanamaz. j) Bütçelerde, bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez k) Bütçeler kurumsal, işlevsel ve ekonomik sonuçların görülmesini sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen bir sınıflandırmaya tabi tutularak hazırlanır ve uygulanır.

Bütçe İlkeleri l) Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve mali saydamlık esas alınır. m) Kamu idarelerinin tüm gelir ve giderleri bütçelerinde gösterilir. n) Kamu hizmetleri, bütçelere konulacak ödeneklerle, mevzuatla belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara uygun olarak gerçekleştirilir. o) Bütçelerde, ödenekler belirli amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edilir.

BÜTÇE TAKVİMİ (Md: 16, 17, 18) * BAKANLAR KURULUNCA ORTA VADELİ PROGRAMIN ÇIKARILMASI – (MAYIS AYI SONUNA KADAR) * YPK’DA ORTA VADELİ MALİ PLANIN KABULÜ – (HAZİRAN’IN 15’İNE KADAR) * MALİYE BAKANLIĞINCA BÜTÇE ÇAĞRISI VE BÜTÇE HAZ. REHBERİNİN, DPT’NCA YATIRIM GENELGESİ VE EKİ YATIRIM PROGRAMI HAZ. REHBERİNİN YAYINLANMASI – (HAZİRAN SONUNA KADAR) * KURUMLARCA HAZIRLANAN BÜTÇE TEKLİFLERİNİN MALİYE BAKANLIĞINA GÖNDERİLMESİ– (TEMMUZ AYI SONUNA KADAR) * BÜTÇE TEKLİFLERİNİN MALİYE BAKANLIĞINDA DEVLET BÜTÇE UZMANLARINCA İNCELENMESİ VE RAPORLAR HAZIRLANMASI – (AĞUSTOS AYI SONUNA KADAR) * KAMU İDARELERİ YETKİLİLERİYLE YAPILAN BÜTÇE GÖRÜŞMELERİ – (EYLÜL AYI SONUNA KADAR) * MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER VE BÜTÇE BÜYÜKLÜKLERİNİN YPK’DA BELİRLENMESİ(EKİM AYININ İLK HAFTASI) * MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUNU TASARISININ TBMM’NE SUNULMASI – (MALİ YILBAŞINDAN 75 GÜN ÖNCE- 17 EKİM ) * PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNDA KURUMLAR İTİBARİYLE YAPILAN BÜTÇE GÖRÜŞMELERİ – (55 GÜN İÇİNDE) * BÜTÇE TASARILARININ GENEL KURULDA GÖRÜŞÜLMESİ VE KABUL EDİLEN BÜTÇENİN RESMİ GAZETEDE YAYIMLANMASI – (MALİ YILBAŞINA KADAR)

BÜTÇE AKIŞ ŞEMASI 17 Ekim Tasarı Mayıs sonu Orta Vadeli Program Haziran sonu YPK Ekim ilk hafta 15 Haziran Orta Vadeli Mali Plan Bütçe Çağrısı ve Bütçe Hazırlama Rehberi Temmuz sonu 25 Ağustos-25 Eylül Teklif Yatırım Genelgesi ve Yatırım Programı Hazırlama Rehberi Görüşmeler

BÜTÇE EKONOMİK SINIFLANDIRMA KODLARI

Ödeneklerin kullanılması(Md. 20) Kamu idareleri, Ø bütçelerinde yer alan ödeneklerin üzerinde harcama yapamaz. Bütçeyle verilen ödenekler, tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda yılı içinde yaptırılan iş, satın alınan mal ve hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasında kullanılır. Ø Ancak, ait olduğu mali yılda ödenemeyen ve emanet hesabına alınamayan zamanaşımına uğramamış geçen yıllar borçları ile ilama bağlı borçlar, ilgili kamu idaresinin cari yıl bütçesinden ödenir. Ø Cari yılda kullanılmayan ödenekler yıl sonunda iptal edilir. Ø Özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ayrıntılı finansman programlarını hazırlar ve harcamalarını bu programa uygun olarak yaparlar. Ø Ayrıntılı harcama ve finansman programlarının hazırlanmasına, vize edilmesine, uygulanmasına ve uygulamanın izlenmesine dair usûl ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.

Ödenek aktarmaları (Md. 21) Ø Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçeleri arasındaki ödenek aktarmaları kanunla yapılır. Ø Ancak, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin yılı bütçe kanununda farklı bir oran belirlenmedikçe yüzde beşine kadar bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler. Bu şekilde yapılan aktarmalar, yedi gün içinde Maliye Bakanlığına bildirilir. Ø Ø Personel giderleri tertiplerinden, aktarma yapılmış tertiplerden ve yedek ödenekten aktarma yapılmış tertiplerden, diğer tertiplere aktarma yapılamaz !!!!

Yedek Ödenek (Md. 22) • Merkezi yönetim bütçe kanununda belirtilen hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya bütçelerde öngörülmeyen hizmetler için, bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan idareler ile (II) sayılı cetvelde yer alan idarelerden merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilecek olanların bütçelerine aktarılmak üzere, genel bütçe ödeneklerinin yüzde ikisine kadar Maliye Bakanlığı bütçesine yedek ödenek konulabilir. Bu ödenekten aktarma yapmaya Maliye Bakanı yetkilidir.

BÜTÇE UYGULAMA SÜRECİ (Özel Bütçeli İdareler) Harcama Programı İDARE Vize Edilen Program Strateji Geliş. Daire Başkanlığı Ödenek talebi Muhasebe Yetkilisi Ödenek gönderme belgesi Harcama Birimleri MALİYE BAKANLIĞI (BÜMKO)

Ertesi yıla geçen yüklenme(Md. 27) Ø Niteliğinden dolayı mali yılla sınırlı tutulamayan ve sürekliliği bulunan aşağıdaki iş ve hizmetler için; Ø her iş itibarıyla, bütçelerinde öngörülen ödeneklerin yüzde ellisini, izleyen yılın Haziran ayını geçmemek ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere, ilgili üst yöneticinin onayıyla ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilir: Ø Yiyecek, yakacak, akaryakıt ve madeni yağ ihtiyaçları. Ø Temini ve korunması güç olan ilaç, aşı, serum ve tıbbi sarf malzemeleri. Ø Süreli yayın alımı, taşıma koruma ve güvenlik, temizlik ve yemek hizmetleri. Ø Taşıtların malî sorumluluk sigortası ile yurt dışından tedariki yapılan silah, silah-teçhizat ve mühimmat sevkinin her türlü riske karşı sigortalanması amacıyla yaptırılan nakliyat sigortası, Ø Makine-teçhizat, yol ve otoyol, bilgisayar ve haberleşme sistemlerinin bakım işleri; her türlü onarım işleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri. Ø Emniyet Genel Müdürlüğünün giyecek alımları ile silah, mühimmat ve teçhizat alımları,

Gelecek yıllara yaygın yüklenmeler (Md: 28) • • • Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri, bir mali yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir. Yılı bütçesinde ödeneği bulunması ve merkezî yönetim kapsamındaki idareler için Maliye Bakanlığının uygun görüşünün alınması kaydıyla; satın alma suretiyle edinilmesi ekonomik olmayan her türlü makineteçhizat, cihazlar ve taşıtlar ile hava ambulansı ve yangınla mücadele amacıyla hava ve deniz araçlarının kiralanması veya finansal kiralama suretiyle temini; temizlik, yemek, koruma ve güvenlik ile personel taşıma hizmetleri, 16/6/2005 tarihli ve 5369 sayılı Kanuna göre sağlanan sabit ve ankesörlü telefon hizmetleri ile acil yardım çağrıları hizmetleri ve okullara sağlanan internet erişim hizmetleri, harita, plan, proje, etüt ve müşavirlik hizmetleri, ulusal araştırma geliştirme kurumlarının süreli ve süresiz yayın alımları, orman ağaçlandırma ve amenajman işleri, kit karşılığı cihaz, aşı ve anti-serum alımı için; süresi üç yılı geçmemek, finansal kiralama suretiyle temin edileceklerde ise dört yıl olmak üzere üst yöneticinin onayıyla gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişilebilir.

MALİ YÖNETİM YAPISINDA YER ALAN GÖREVLİLER 5018’ E KANUNUNA GÖRE: ü ü ü ü ü Bakanlar, Üst Yöneticiler Harcama Yetkilileri, Gerçekleştirme Görevlileri, Mali Hizmetler Birimi, Mali Hizmetler Uzmanları, Muhasebe Yetkilileri, Muhasebe Yetkilisi Mutemetleri, İç Denetçiler, Dış Denetçiler,

HARCAMA PROSEDÜRÜ 5018’E GÖRE: • Gerçekleştirme Görevlileri • Harcama Yetkilisi • Muhasebe Yetkilisi

HARCAMA YETKİLİLERİNİN BELİRLENMESİNDE DÜZENLEYİCİ YETKİ Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde; idareler, merkez ve merkez dışı birimler ve görev unvanları itibarıyla harcama yetkililerinin belirlenmesine, harcama yetkisinin bir üst yönetim kademesinde • BİRLEŞTİRİLMESİNE ve • DEVREDİLMESİNE ilişkin usûl ve esaslar MALİYE BAKANLIĞINCA belirlenir.

HARCAMA YETKİLİSİNİ BELİRLEYEN TEMEL UNSUR • BÜTÇE SINIFLANDIRMASI harcama yetkilisinin belirleyen temel unsur olmaktadır. • Bilindiği üzere kamu idare bütçeleri, Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen ANALİTİK BÜTÇE SINIFLANDIRMASINA (ABS) göre hazırlanmaktadır.

HARCAMA BİRİMİ VE YETKİLİSİ • Bütçeyle Ödenek Tahsis Edilen ve Harcama Yetkisi Bulunan Birim • Bütçeyle Ödenek Tahsis Edilen Her Bir Harcama Biriminin En Üst Yöneticisi HARCAMA BİRİMİ HARCAMA YETKİLİSİ

Harcama yetkisi ve yetkilisi(Md. 31) • Harcama yetkilileri bütçede öngörülen ödenekleri kadar, • ödenek gönderme belgesiyle kendisine ödenek verilen harcama yetkilileri ise tahsis edilen ödenek tutarında harcama yapabilir

Üniversitelerde Harcama Yetkileri Teşkilat Yapısı Üniversite ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri Üst Yönetici Rektör Bütçeyle Ödenek Tahsis Edilen Harcama Birimi Genel Sekreterlik Daire Başkanlığı Hukuk Müşavirliği Fakülte Yüksekokul Meslek Yüksekokulu Enstitü Hastane Merkez Bölüm Savunma Uzmanlığı Harcama Yetkilisi Genel Sekreter Daire Başkanı Hukuk Müşaviri Dekan Müdür Başhekim Müdür Başkan Savunma Uzmanı

Harcama talimatı ve sorumluluk (Md. 32) Ø Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Ø HARCAMA YETKİLİLERİ, § harcama talimatlarının § bütçe ilke ve esaslarına, § kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, § ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından § bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.

Giderin gerçekleştirilmesi (Md. 33) • Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. • Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.

KAMU GİDERİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE GÖREV ALANLAR Harcama Yetkilisi Bir Kamu Giderinin Yapılabilmesi İçin Harcama Yetkilisi Tarafından Harcama Talimatı Verilmesi Gerekmektedir, (5018 S. K. 32. M. 1. Fıkrası Gereği). Verdikleri Harcama Talimatının İlgili Mevzuata Uygun Olmasından Sorumludur, (5018 S. K. 32. M 2. Fıkra) Gerçekleştirme Görevlisi Muhasebe Yetkilisi Gerçekleştirmeyle Görevli Olanlar İse Giderin Belgelendirilmesi ve Ödeme İçin Gerekli Belgelerin Hazırlanması Görevlerini Yürütürler, (5018 S. K. 33. M. 2. Fıkrası Gereği). Gelirlerin ve Alacakların Tahsili, Giderlerin Hak Sahiplerine Ödenmesi, Para ve Parayla İfade Edilebilen Değerler İle Emanetlerin Alınması, Saklanması, İlgililere Verilmesi, Gönderilmesi ve Diğer Tüm Malî İşlemlerin Kayıtlarının Yapılması ve Raporlanması İşlemlerini Yürütür. Bu Kanun Çerçevesinde Yapmaları Gereken İş ve İşlemlerden Sorumludurlar, (5018 S. K. 33. M. 4. Fıkrası Gereği)

HARCAMA YETKİLİLERİNİN VE GERÇEKLEŞTİRME GÖREVLİLERİNİN SORUMLULUĞU • TEMELDE MALİ • ŞARTLARI GERÇEKLEŞTİĞİNDE İDARİ VE CEZAİ

Giderin gerçekleştirilmesi (Md. 33) Ø Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler. Ø Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar. Ø Gerçekleştirme görevlisinin ifa edeceği en önemli görev ise, ÖN MALİ KONTROLÜ gerçekleştirmektir. Gerçekleştirme Görevlisinin Yapacağı Ön Kontrol Ø Gerçekleştirme görevlisi tarafından yapılan kontrol sonucunda ödeme emri belgesi üzerine “KONTROL EDİLMİŞ VE UYGUN GÖRÜLMÜŞTÜR. ” şerhi düşülerek ödeme belgesinin imzalanması gerekir.

Giderin gerçekleştirilmesi (Md. 33) • Giderin çeşidine göre aranacak gerçekleştirme belgelerinin şekil ve türleri; merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri için Maliye Bakanlığınca, Ø Mahallî idareler için İçişleri Bakanlığınca, Ø Sosyal güvenlik kurumları için de bağlı veya ilgili oldukları bakanlıklar tarafından, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.

HARCAMA SÜRECİ Ø Harcama süreci harcama yetkililerinin HARCAMA TALİMATINI vermesiyle başlamaktadır. Ø Giderin gerçekleştirilmesi harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ÖDEME EMRİ BELGESİNİN harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesi ile tamamlanır.

ÖDEME BELGESİ • Ödeme belgesi kesin ödemelerde ÖDEME EMRİ BELGESİNİ • Ön ödemelerde ise MUHASEBE İŞLEM FİŞİNİ ifade etmektedir.

Ödenemeyen Giderler (Md. 34) Ödeme emri belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarlar, • Bütçeye gider yazılarak emanet hesaplarına alınır ve buradan ödenir. • Ancak, malındığı veya hizmetin yapıldığı malî yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar bütçeye gelir kaydedilir. • Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir. • İlgili olduğu malî yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde alacaklıları tarafından geçerli bir mazerete dayanmaksızın, yazılı talep edilmediğinden veya belgeleri verilmediğinden dolayı ödenemeyen borçlar zamanaşımına uğrayarak kamu idareleri lehine düşer.

Ön ödeme (Md. 35) • Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ilgili kanunlarda öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabilir. Verilecek avansın üst sınırları merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir. • Her mutemet ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, ilgili kanunlarında belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde üç ay içinde muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade etmekle yükümlüdür. • Süresi içerisinde mahsup edilmeyen avanslar hakkında 21. 7. 1953 tarihli ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.

GELİRLERİN TOPLANMASI SORUMLULUĞU (Madde 38) “Kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle görevli olanlar, ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludur. ” Gelirleri gerçekleştiren memurlar ile gelirlerin tahsilinden sorumlu muhasebe yetkilileri, bu görevlerini ü ZAMANINDA ve TAM olarak yapmamalarından kaynaklanan bir kamu zararı doğarsa bundan MALİ olarak sorumlu olacaklardır.

Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk (Md. 48) • Kamu idareleri, taşınırların yönetimi, kaydı, muhafazası ve kullanımından sorumludurlar. Taşınırların özelliğinden veya olağan kullanımından kaynaklanan yıpranma ile usulüne uygun olarak belirlenen firelerden dolayı sorumluluk aranmaz. • Kullanılmak üzere taşınır teslim edilen görevliler, taşınırın korunmasından ve taşınıra verilen zararlardan sorumludur. Kamu idareleri, verilen zararların sorumlularına ödettirilmesini sağlamakla yükümlüdür.

Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk (Md. 48) • Kamu idarelerine ait malları edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemleri, mevzuatında öngörülen kurallar dâhilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılır. • Bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenler sorumludur.

Kamu gelir ve giderlerinin yılı (Md. 51) • Kamu gelir ve giderleri tahakkuk ettirildikleri mali yılın hesaplarında gösterilir. • Bütçe gelirleri tahsil edildiği, bütçe giderleri ise ödendiği yılda muhasebeleştirilir. • Kamu hesapları mali yıl esasına göre tutulur.

Mali Yönetim ve Kontrol Yapısı REKTÖR Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Muhasebe Birimi Harcama Birimi İç Denetim Birimi Harcama Birimi Ön Mali Kontrol İç Kontrol Harcama sonrası Denetim

İÇ KONTROL (Md. 51) İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem, süreç ile iç denetimi kapsayan malî ve diğer kontroller bütünüdür.

İç Kontrolün Amaçları a) Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesini, b) Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesini, c) Her türlü malî karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesini, d) Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi edinilmesini, e) Varlıkların kötüye kullanılması ve israfını önlemek ve kayıplara karşı korunmasını, sağlamaktır. İç Kontrol Standartları İç kontrol standartları, merkezi uyumlaştırma görevi çerçevesinde Bakanlık tarafından belirlenir ve yayımlanır. İdareler, malî ve malî olmayan tüm işlemlerinde bu standartlara uymakla ve gereğini yerine getirmekle yükümlüdür.

Kontrolün yapısı ve işleyişi (Md. 57) Kamu idarelerinin malî yönetim ve kontrol sistemleri; Ø Ø Harcama birimleri, Muhasebe ve malî hizmetler Ön malî kontrol İç denetimden oluşur.

Ön Mali Kontrol (Md. 58) Ø Ön malî kontrol, harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında yapılan kontroller ile malî hizmetler birimi tarafından yapılan kontrolleri kapsar. Ø Ön malî kontrol süreci, malî karar ve işlemlerin hazırlanması, yüklenmeye girişilmesi, iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi ve belgelendirilmesinden oluşur. Ø Kamu idarelerinde ön malî kontrol görevi, yönetim sorumluluğu çerçevesinde yürütülür.

Ön Mali Kontrol (Md. 58) Harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında yapılacak asgarî kontroller, Ø Malî hizmetler birimi tarafından ön malî kontrole tâbi tutulacak malî karar ve işlemlerin usûl ve esasları ile ön malî kontrole ilişkin standart ve yöntemler Maliye Bakanlığınca belirlenir. Ön Mali Kontrol Süreci ØMali Karar ve İşlemlerin Hazırlanması, ØYüklenmeye Girişilmesi, Øİş Ve İşlemlerin Gerçekleştirilmesi ve ØBelgelendirilmesinden oluşur.

ÖN MALİ KONTROLDE YAPI ÖN MALİ KONTROL HARCAMA BİRİMİ Dekanlar Daire Başkanlıkları Enstitü Müdürleri Rektörlüğe Bağlı Müdürlükler Yüksekokul Müdürleri Genel Sekreterlik MALİ HİZMETLER BİRİMİ (Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı)

Mali Hizmetler Birimi (Md. 60) • Malî kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak. • Ön malî kontrol faaliyetini yürütmek. • İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak. • Malî konularda üst yönetici tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı (Md. 60) • Kamu idaresinin bütçesini hazırlamak • İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini yapmak • Bütçe işlemlerini yapmak ve bütçe kayıtlarını tutmak • Muhasebe hizmetlerini yürütmek • İç kontrol sisteminin kurulmasını sağlamak • Ön mali kontrol yapmak • Faaliyet raporu hazırlamak • Bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri derlemek ve raporlamak • Mali istatistikleri hazırlamak • Harcama yapılması ve gelir toplanmasına ilişkin mali işlemleri yürütmek • Kesin hesabı hazırlamak

STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Stratejik planlama müdürlüğü Bütçe ve performans programı müdürlüğü Muhasebe, kesin hesap ve raporlama müdürlüğü İç kontrol ve ön mali kontrol müdürlüğü

Muhasebe Hizmeti(Md. 61) • Muhasebe hizmeti; gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir. • Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir. • Memuriyet kadro ve unvanlarının muhasebe yetkilisi niteliğine etkisi yoktur.

Muhasebe Yetkilisi: Muhasebe hizmeti; gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir. Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir. q Muhasebe yetkilisi, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumludur. q Muhasebe yetkilileri gerekli bilgi ve raporları düzenli olarak kamu idarelerine verirler. q Muhasebe yetkilileri ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde; q Yetkililerin imzasını, q Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını, q Maddi hata bulunup bulunmadığını, q Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri, kontrol etmekle yükümlüdür.

q Muhasebe yetkilileri, ilgili mevzuatında düzenlenmiş belgeler dışında belge arayamaz. q Yukarıda sayılan konulara ilişkin hata veya eksiklik bulunması halinde ödeme yapamaz. q Belgesi eksik veya hatalı olan ödeme emri belgeleri, düzeltilmek veya tamamlanmak üzere en geç bir iş günü içinde gerekçeleriyle birlikte harcama yetkilisine yazılı olarak gönderilir. q Hataların düzeltilmesi veya eksikliklerin giderilmesi halinde ödeme işlemi gerçekleştirilir. q Muhasebe yetkilileri işlemlerine ilişkin defter, kayıt ve belgeleri muhafaza eder ve denetime hazır bulundurur.

GÖREVLER AYRILIĞI İLKESİ (5018 Sayılı Kanun) HARCAMA YETKİLİSİ MUHASEBE YETKİLİSİ BU GÖREVLER AYNI KİŞİDE BİRLEŞEMEZ.

Harcama Birimlerinde Ön Mali Kontrol • • • Süreç kontrolü: Harcama birimlerinde süreç kontrolü yapılır. Süreç kontrolünde, her bir işlem daha önceki işlemlerin kontrolünü içerecek şekilde tasarlanır ve uygulanır. Malî işlemlerin yürütülmesinde görev alanlar, yapacakları işlemden önceki işlemleri de kontrol ederler. Süreç kontrolünü sağlamak amacıyla malî işlemlerin süreç akış şeması hazırlanır ve üst yöneticinin onayı ile yürürlüğe konulur. Gerçekleştirme görevlisi kontrolü: Ödeme emri belgesini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlileri, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol yaparlar. Bu gerçekleştirme görevlileri tarafından yapılan kontrol sonucunda, ödeme emri belgesi üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşülerek imzalanır. Harcama yetkilisi kontrolü Muhasebe yetkilisi kontrolü Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı kontrolü: Taahhüt ve sistem kontrolü

Kontrol Yetkisi Ø Strateji Geliştirme Daire Başkanlığında ön malî kontrol yetkisi birimin yöneticisine aittir. Ø Kontrol sonucunda düzenlenen yazılı görüş ve kontrol şerhleri birimin yöneticisi tarafından imzalanır. Ø Strateji Geliştirme birimi yöneticisi, bu yetkisini sınırlarını açıkça belirtmek şartıyla yazılı olarak yardımcısına veya birimin iç kontrol alt birim yöneticisine devredebilir. Ø Strateji Geliştirme birimi yöneticisinin harcama yetkilisi olması durumunda ön malî kontrol görevi, Ø Ø iç kontrol alt birim yöneticisi tarafından yürütülür. Ø Strateji Geliştirme biriminin ön malî kontrolüne tâbi malî karar ve işlemlerin kontrolü, birimin iç kontrol alt birimi tarafından yerine getirilir. Ø Harcama birimlerinde ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol görevi, ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlisi tarafından yerine getirilir.

Ön mali kontrol görevini yürütenler, Ø Onay belgesi ve ekleri ile şartname ve sözleşme tasarılarının hazırlanması, Ø Mali karar ve işlemlerin belgelendirilmesi, mal ve hizmetlerin teslim alınması gibi mali karar ve işlemlerin hazırlanması ve uygulanması aşamalarında görevlendirilemezler Ø İhale komisyonu ile muayene ve kabul komisyonunda başkan ve üye olamazlar.

Ön Mali Kontrol (Md. 58) q Ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilip verilmemesi, danışma ve önleyici niteliği haiz olup, mali karar ve işlemlerin harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcı değildir. q Mali karar ve işlemlerin ön mali kontrole tabi tutulması ve ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilmiş olması, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞININ ÖN MALİ KONTOLÜNE TABİ MALİ KARAR VE İŞLEMLER q Kanun tasarılarının mali yükünün hesaplanması q Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarının ön mali kontrole tabi tutulması q Harcama birimlerinin, ihale kanunlarına tabi olsun veya olmasın, harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı mal ve hizmet alımları için 100. 000 Türk Lirasını, yapım işleri için iki milyon Yeni Türk Lirasını aşanlar kontrole tabidir. Bu tutarlara katma değer vergisi dahil değildir. q Kontrole tabi taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları, bunlara ilişkin tüm bilgi ve belgeleri içerecek şekilde oluşturulan iki nüsha işlem dosyası, harcama yetkilisi tarafından sözleşme imzalanmadan ve idare taahhüt altına girmeden önce mali hizmetler birimine gönderilir. q Ödenek gönderme belgeleri q Ödenek aktarma işlemleri

STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞININ ÖN MALİ KONTOLÜNE TABİ MALİ KARAR VE İŞLEMLER q Kadro dağılım cetvelleri § 78 sayılı Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi idarelere ait kadro dağılım cetvelleri ise Yükseköğretim Kurulunun onayını müteakip kontrole tabidir. § Kadro dağılım cetvelleri en geç beş işgünü içinde kontrol edilir. İlgililerine yapılacak ödemeler bu onaylı kadro dağılım cetvellerine göre yapılır. Bu cetvellerde yapılacak değişiklikler de aynı şekilde kontrol edilir.

STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞININ ÖN MALİ KONTOLÜNE TABİ MALİ KARAR VE İŞLEMLER q Geçici işçi pozisyonları q Yan ödeme cetvelleri q Sözleşmeli personel sayı ve sözleşmeleri q Yurt dışı kira katkısı q Seyahat kartı listeleri q 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 22 (d) bendinde belirtilen tutarın üzerindeki mal ve hizmet alımları q Yurtiçi geçici yolluk ödemeleri

STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞINDA ÖN MALİ KONTROL SÜRECİ Strateji Geliştirme Biriminin ön mali kontrolüne tabi mali karar ve işlemler, kontrol edilmek üzere Strateji Geliştirme birimine gönderilir. Strateji Geliştirme Birimince kontrol edilen işlemler hakkında görüş yazısı düzenlenir ve ilgili birime gönderilir. Ön mali kontrol sonucunda yazılı görüş düzenlenmesi halinde bu yazılı görüşler ayrıntılı, açık ve gerekçeli olmak zorundadır. Strateji Geliştirme Biriminin görüş yazısı ilgili işlem dosyasında saklanır ve bir örneği de ödeme emri belgesine eklenir. Strateji Geliştirme Biriminin yapılan kontrol sonucunda, mali karar ve işemin uygun görülmesi halinde, dayanak belgenin üzerine “ Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşülür veya yazılı görüş düzenlenir.

STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ÖN MALİ KONTROL SÜRECİ Harcama Birimlerinin Ön Mali Kontrole tabi gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin mali karar ve işlemler hk. hazırlanacak görüş talep yazısı ve eki işlem dosyası (İşlem Dosyası: Kontrole tabi evrakı ve sözleşme tasarıları ile bunlara ilişkin bilgi ve belgeleri içerecek 2 nüsha 1 asıl, bir onaylı suret) Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Ön Mali Kontrol İşlemleri 1 - Ödenek tahsisi var mı 2 -Tertibi 3 - Kullanılabilir ödenek tutarı 4 - AHP ve AFP uygunluğu 5 - Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu, diğer mali mevzuata ve üst yönetici onayı ile yürürlüğe konulan mali düzenlemelere uygunluğu 6 - Kontrol sonucu uygun ise dayanak belge (Onay Belgesi) “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür. ” Şerhli kaşe ve Mali Kontrol yetkilisi imzası 7 - Süre: 10 gün içinde sonuçlanır (Mali hizmetler birimi evrak giriş kayıt tarihini izleyen iş günü süre başlangıcı olarak esas alınır. ) İlgili Harcama Birimi 1 nüsha ön mali kontrol dosyasına (talep yazısı ve eki işlem dosyası fotokopisionaylı) İMZA (Strateji Geliştirme Daire Başkanı) Görüş Yazısı : 1 -Ayrıntılı ve açık gerekçeli 2 -Uygun ise “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür “ şerhli yazı ve işlem dosyasının iadesi 3 -Uygun değil ise nedenleri açıkça belirtilecek olan iade yazısı ve eki işlem dosyası 4 - Mevzuata uygun olarak giderilebilecek nitelikte eksiklik halinde, nasıl düzeleceği ile bunun sonucu işlemin uygun görüleceği veya uygun görüldüğü şeklinde yazı 5 - Uygun görüş verilmediği halde Harcama Yetkililerince gerçekleştirilen işlemler kayıt altına alınacak ve aylık olarak üst yöneticiye bildirilecek 6 -Beşinci madde gereği tutulan kayıtlar iç ve dış denetim sırasında denetçiye sunulacak.

HARCAMA İŞLEM SÜRECİ Harcama yetkilisi tarafından harcama talimatı verilir. Harcama birimince öngörülen mali işlemlerden uygun görüş alınması ya da kontrol edilmesi gerekenler, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının Ön Mali Kontrol Müdürlüğüne gönderilir. Ön Mali Kontrol Müdürlüğünce, uygun görüş ya da kontrol edilmiş şerhi verilen mali işlemlere ilişkin belgeler ilgili birimine geri gönderilir. Harcama talimatına ilişkin işlemler gerçekleştirme memurları tarafından yerine getirilir ve belgeler harcama yetkili tarafından görevlendirilen yönetici konumundaki personel tarafından düzenlenir/imzalanır ve ön mali kontrole tabi tutulur ( 2 maddede belirtilenler hariç). Ön Mali Kontrol Müdürlüğünce, harcama biriminden gelen belgeler için uygun görüş verilmezse (bağlayıcı değildir. ) ödenmek üzere harcama birimlerince Muhasebe Müdürlüğüne (Muhasebe Yetkilisine) gönderilebilir. Belgesi eksik veya hatalı olan ödeme emri belgeleri, düzeltilmek veya tamamlanmak üzere en geç bir iş günü içinde gerekçeleriyle birlikte harcama yetkilisine yazılı olarak gönderilir. Gerek uygun görüş alınanlar veya alınmayanlar ile gerekse harcama birimince kontrolü yapılan diğer harcamalara ilişkin belgeler Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığındaki Muhasebe Müdürlüğüne (Muhasebe Yetkilisi) ödenmek üzere gönderilir.

HARCAMA BİRİMLERİNCE YÜRÜTÜLECEK MALİ İŞLEM SÜRECİ İdarenin stratejik planında ve performans programında belirlenen amaç ve hedeflerine ulaşmak için iç ve dış nedenlerden doğan ihtiyaçları sonucu Harcama Yetkilisi tarafından Gerçekleştirme Görevlilerine verilen Harcama Talimatı İŞLEM DOSYASI 1)Onay Belgesi (4734 Sayılı Kanuna uygun) 2)Piyasa Araştırması Teklifler - Zabıt – Sözleşme Tasarısı – Taahhüt evrakı ile bunlara ilişkin belgeler (Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu, diğer mali mevzuat ve üst yönetici onayı ile yürürlüğü konulan mali düzenlemelere uygun her türlü belge) Ayrıntılı açık ve gerekçeli ön mali kontrol talep yazısı ve eki işlem dosyası (işlem dosyası 2 nüsha; 1 asıl, 1 onaylı suret) Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı İMZA Harcama Yetkilisi Harcama Biriminin Ön Mali Kontrol Talep Yazısı Dosyasına (Suret)

DÜZENLEME VE KOORDİNASYON GÖREVİ Maliye Bakanlığı, 5018 sayılı Kanun ve İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde, iç kontrol ve ön malî kontrole ilişkin yöntem ve standartlar konusunda koordinasyonu sağlamakla görevli ve yetkilidir.

İÇ DENETİM İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. Bu faaliyetler, idarelerin yönetim ve kontrol yapıları ile malî işlemlerinin risk yönetimi, yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek yönünde sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla ve genel kabul görmüş standartlara uygun olarak gerçekleştirilir. İç denetim, iç denetçiler tarafından yapılır.

Dış denetim (Md. 68) • Sayıştay tarafından yapılacak harcama sonrası dış denetimin amacı, • Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, yönetimin mali faaliyet, karar ve işlemlerinin; kanunlara, kurumsal amaç, hedef ve planlara uygunluk yönünden incelenmesi ve sonuçlarının Türkiye Büyük Millet Meclisine raporlanmasıdır.

Yaptırımlar ve Yetkili Merciler Ödenek üstü harcama (Md. 70) Kamu zararı oluşturmamakla birlikte bütçelere, ayrıntılı harcama programlarına, serbest bırakma oranlarına aykırı olarak veya ödenek gönderme belgelerindeki ödenek miktarını aşan harcama talimatı veren harcama yetkililerine, Kamu Mali Kontrol Yönetimi ve Kontrol Kanunun 70. maddesi uyarınca her türlü aylık, ödenek, zam ve tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemeler toplamının iki katı tutarına kadar para cezası verilir.

Kamu zararı(Md. 71) • Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır. • İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması, Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması, Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması, İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması, İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması, • • • Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması, esas alınır. • Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte ilgililerden tahsil edilir.

Kamu zararı (Md. 71) • Alınmamış para, mal ve değerleri alınmış, • Sağlanmamış hizmetleri sağlanmış, • yapılmamış inşaat, onarım ve üretimi yapılmış veya bitmiş gibi gösteren, • Gerçek dışı belge düzenlemek suretiyle kamu kaynağında bir artışa engel veya bir eksilmeye neden olanlar ile bu gibi kanıtlayıcı belgeleri bilerek düzenlemiş, imzalamış veya onaylamış bulunanlar hakkında Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunların bu fiillere ilişkin hükümleri uygulanır. Ayrıca, bu fiilleri işleyenlere her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dâhil yapılan bir aylık net ödemelerin iki katı tutarına kadar para cezası verilir.

Yetkisiz tahsil ve ödeme Kanunların öngördüğü şekilde yetkili kılınmamış hiçbir gerçek veya tüzel kişi, kamu adına tahsilat veya ödeme yapamaz. Yetkisiz tahsilat veya ödeme yapılması, kamu hizmeti karşılığında veya kamu hizmetleriyle ilişkilendirilerek bağış veya yardım toplanması veya başka adlarla tahsilat veya ödeme yapılması hallerinde; söz konusu tutarlar, yetkisiz tahsilat veya ödeme yapılanlardan alınarak, ilgisine göre bütçeye gelir kaydedilir veya ilgililerine iade edilmek üzere emanet hesaplarına kaydedilir. Ayrıca, bunlar hakkında ilgili kanunları uyarınca adli ve idari yönden gerekli işlemler yapılır. Para cezaları ve yetkili merciler Bu Kanunda belirtilen para cezaları, ilgili kamu idaresinin üst yöneticisi tarafından verilir. Para cezaları, karar verilmesini izleyen ay başından başlamak üzere ve herhangi bir hüküm almaya gerek kalmaksızın; ilgililerine yapılan her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil bir aylık net ödemelerin dörtte biri oranında kesilerek tahsil olunur.

KAMU İDARELERİNİN SORUMLULUĞU Malî karar ve işlemlere ilişkin her türlü kayıt, bilgi ve belgeler, kamu idareleri tarafından düzenli olarak muhafaza edilir. Kamu idareleri ve görevlileri; malî yönetim ve kontrol sistemleri ile bütçenin hazırlanması, uygulanması, sonuçlandırılması, muhasebeleştirilmesi, raporlanması işlemlerine ait bilgi ve belgeleri denetimle görevlendirilmiş olanlara ibraz etmek, görevin sağlıklı yapılmasını sağlayacak önlemleri almak ve her türlü yardım ve kolaylığı göstermek zorundadır.

Hazırlayan: Aysun ÖZ