Uvod u Pravo Evropske unije Doc dr Adnan

Uvod u Pravo Evropske unije Doc. dr. Adnan Mahmutović

Evropsko pravo u užem smislu Evropsko pravo u širem smislu

Nadređenost prava EU Ugovor ne sadrži odredbe o nadređenosti Doktrina Suda pravde EU Član 4. (3) UEU C-26/62, Van Gend&Loos, 1963, C-6/64, Costa vs. E. N. E. L. , 1964. Potreba za ujednačenom i djelotvornom primjenom Prava EU

Izvori Prava EU Primarno pravo - primarno pravo čine pravne norme sadržane u aktima koje su usvojile države članice u njihovoj ugovornoustavotvornoj ulozi, znači kao subjekt međunarodnog prava i utemeljivača Unije kao nadnacionalne tvorevine sui generis Sekundardno pravo - Sеkundаrni izvоri prаvа ЕU su zаkоnski prоpisi оpćе primjеnе kоје su rаzvilе instituciје ЕU u оkviru оvlаštеnjа kоја su im pоvjеrеnа Оsnivаčkim ugоvоrimа

Primarno pravo EU Osnivački ugovori, Opći principi prava Evropske unije, Međunarodni sporazumi, Konvencije između država članica Evropske unije,

Sekundarno pravo EU Pravno-obavezujući akti Pravno-neobavezujući akti

Pravnoobavezujući akti Uredbe Direktive Odluke

Uredbe Uredba 562/2006 Općenitost, apstraktnost, obaveznost i neposredna primjenjivost Vijeće, Vijeće i Evropski parlament, Komisija i Evropska centralna banka

Direktive 2002/58 EZ Upućena državama članicama Nacionalne mjere implementacije Vijeće, Vijeće i Evropski parlament, Komisija.

Odluke 2006/861/EZ, individualni subjekti, odnosno prаvna i fizička licа i držаve članice Evropska komisija u procesu osiguranja poštivanja politike konkurencije

Pravno-neobavezujući akti (Preporuke i mišljenja) imaju važnu ulogu političkog pritiska Preporuka poziva na određeno ponašanje u oblastima koja su od interesa za EU Mišljenja su izjave ili procjene o određenoj situaciji ili razvoju u određenim oblastima na nivou EU, ali i države članice

Pravni akti EU 289, 290. i 291. UFEU ZAKONODAVNI NEZAKONODAVNI - DELEGIRAJUĆI - IMPLEMENTIRAJUĆI

Institucije EU Evropski parlament Vijeće Evropske unije Evropska komisija Sud pravde Evropske unije Evropsko vijeće Evropska centralna banka Revizorski sud

Evropski parlament Zakonodavno tijelo EU Čl. 14. UEU i 223 -235 UFEU. 766 zastupnika Minimum 6, maksimum 96 po državi članici Direktno biranje na tzv. evropskim izborima svakih 5 godina po nacionalnim kvotama 1979. g

Evropski parlament Smješten je u tri države (Belgija, Francuska i Luksemburg) Degresivna proporcionalnost

Evropski parlament Predsjednik Evropskog parlamenta Mandat 2, 5 godine sa mogućnošću reizbora,

Evropski parlament Konferencija predsjednika Biro Evropskog parlamenta Sekretarijat Generalni sekretar

Evropski parlament Način odlučivanja Prosta većina Apsolutna većina Dvotrećinska većina

Evropski parlament Nadležnosti Zakonodavna Budžetska Kontrolna Ostale nadležnosti

Evropski parlament Zakonodavna nadležnost Redovni zakonodavni postupak Posebni zakonodavni postupak

Evropski parlament Budžetska nadležnost Član 314. UFEU Član 312 (1) UFEU Član 312 (2) UFEU Član 322 UFEU

Evropski parlament Kontrolna nadležnost Parlamentarni nadzor nad Komisijom Parlamentarni nadzor nad Vijećem

Evropski parlament Ostale nadležnosti Imenovanje predsjednika i članova Komisije Politički uticaj Ratifikacija međunarodnih ugovora Revizija Ugovora EU

Evropski parlament Ostale nadležnosti Imenovanje predsjednika i članova Komisije Politički uticaj Ratifikacija međunarodnih ugovora Revizija Ugovora EU

Vijeće Evropske unije - Zakonodavna i izvršna Sastav Vijeća EU poljoprivreda i ribarstvo, obrazovanje, kultura i omladina, telekomunikacije, energija i transport, opći i vanjski poslovi (Genaff & Fonaff) ekonomski i finansijski poslovi (Ecofin), pravosuđe i unutrašnji poslovi (JHA), ekološki poslovi, zaposlenost, socijalna politika i zaštita potrošača (EPSCO), konkurentnost – uvedena u junu 2002. godine kada je izvršeno spajanje tri saziva unutrašnje tržište, industrija i istraživanje

Sjedište Vijeća EU u Briselu

Vijeće Evropske unije Sistem rotacije svakih šest mjeseci (institut trojke) Unutrašnju strukturu Vijeća sačinjavaju: - Generalni sekretarijat Vijeća - odbori - radne grupe

Vijeće Evropske unije Coreper (Comité des Représentants Permanents) 1962. godine, na prijedlog tadašnjeg francuskog ambasadora Jean-Marc Boegner-a : - Coreper I (unutrašnje tržište i transport, te socijalnu i ekološku oblast) - Coreper II (vanjske ekonomske odnose, pravdu i unutrašnje poslove, reformu ugovora, proširenje Unije, neke aspekte monetarne politike te za vanjsku i sigurnosnu politiku) - A i B problematika

Vijeće Evropske unije Osnovna nadležnost Vijeća je usvajanje zakonodavnih odluka i odluka o zajedničkim politikama usaglašavanje općih ekonomskih politika Vijeće zaključuje ugovore između EU i država koje nisu članice EU, i sa međunarodnim organizacijama Vijeće oblikuje zajedničku vanjsku i sigurnosnu politiku i donosi odluke potrebne za njezino definiranje i provedbu na osnovama općih smjernica i strateških odrednica koje utvrđuje Evropsko vijeće Vijeće učestvuje u pripremama radnih sastanaka Evropskog vijeća i osigurava njihovo praćenje finalno odlučivanje zajedno sa Evropskim parlamentom u legislativnoj sferi i području usvajanja budžeta

Vijeće Evropske unije Glasanje u Vijeću - glasovi su ponderisani - kvalifikovana većina - dvostruka kvalifikovana većina - jednoglasnost - prosta većina

Evropska komisija Motorna snaga integracija odražava nadnacionalni karakter integracija stručnost i kredibilitet Sve do velikog proširenja Evropske unije 2004. godine Komisija je brojala 20 članova

Sjedište Evropske komisije u Briselu

Evropska komisija - Sve do 1994. godine Komisija se postavljala zajedničkom saglasnošću (engl. common accord) članova Evropskog vijeća Od 1994. godine pa do danas ovaj postupak je pretrpio četiri izmjene: nominacija Evropskog vijeća zahtijeva odobrenje Evropskog parlamenta (Mastriht) predsjednik Komisije se odobrava većinom u Evropskom parlamentu (Amsterdam) predsjednik Komisije se od strane Evropskog vijeća umjesto jednoglasno nominira kvalifikovanom većinom (Nica) Uzimajući u obzir izbore za Evropski parlament i nakon održavanja odgovarajućih savjetovanja, Evropsko vijeće, donoseći odluku kvalifikovanom većinom glasova, predlaže Evropskom parlamentu kandidata za predsjednika Komisije. Evropski parlament bira za predsjednika toga kandidata većinom glasova svojih članova (Lisabon).

Evropska komisija Predsjednik i sedam potpredsjenika Važna uloga na unutarnjem i vanjskom planu Prije Lisabona: bira potpredsjednike i može smijeniti Povjerenike nakon pristanka kolegija Nakon Lisabona: blago ojačana uloga – ne treba mu pristanak kolegija za imenovanje potpredsjednika i otpuštanje Povjerenika

Evropska komisija Predsjednik EK Jean-Claude Juncker

Evropska komisija Pravo inicijative, Zaštitar osnovnih ugovora, Izvršna i administrativna funkcija, Forum za konsultacije između država članica, Vanjskopolitička nadležnost, Budžetska institucija.

Sud pravde EU Sud pravde Sud opće nadležnosti Specijalizovani sudovi

Sud pravde EU - nadležnosti 1. Nadzor primjene prava EU 2. Tumačenje pravnih odredaba EU 3. Daljnje oblikovanje pravnog sistema EU

Sud pravde EU -nadležnosti 1. Odlučuje u postupcima protiv država članica zbog neimplementacije ili nepravilne implem. evropskih normi 2. Kontrola valjanosti akata institucija, tijela, ureda i agencija EU 3. Kontrola propusta da institucija EU da djeluju (tzv. šutnja administracije) 4. Odlučuje o prethodnim pitanjima koja mu upućuju sudovi država članica u vezi tumačenja ili ocjene valjanosti evropskih normi 5. Odlučuje o odgovornosti institucija EU za

Sud pravde EU- organizacija Sastav - Sud pravde – 28 - Opći sud – barem po jedan iz svake države članice - Specijalizirani sudovi – broj se određuje aktom kojim se sud osniva –redovni zakonodavni postupak (Službenički sud ima 7 sudija)

Sud pravde EU – način izbora sudija Osobe čija je nezavisnost izvan svake sumnje i koje posjeduju kvalifikacije za izbor na najviše sudijske funkcije u svojim državama ili su pravni savjetnici priznatih sposobnosti Na razdoblje od 6 godina – zajedničkom odlukom vlada svih država članica, uz mogućnost reizbora Izbor se odvija na nacionalnom nivou, a potvrda od vlada drugih država je samo formalnost Sudije Službeničkog suda bira Vijeće ministara Lisabonski ugovor – novi postupak izbora: potrebno (neobvezujuće) mišljenje Odbora

Tumačenje Prava EU - Klasične metode Savignya: Gramatičko Teleološko Historijsko Sistematsko tumačenje

Tumačenje Prava EU - Metode nastale u 20. vijeku Međunarodnog prava Prava EU Komparativno-pravna metoda Metoda tumačenja u skladu sa ustavom

Tumačenje Prava EU Autoritativno tumačenje Suda pravde EU Službena interpretacija Evropske komisije