BUDET EVROPSKE UNIJE ISTORIJSKA STRUKTURA BUDETA EVROPSKE UNIJE

BUDŽET EVROPSKE UNIJE

ISTORIJSKA STRUKTURA BUDŽETA EVROPSKE UNIJE • Počinje 1952. godine osnivanjem Evropske zajednice za ugalj i čelik. 1958. godine osnivaju se Evropska ekonomska zajednica i Evropska zajednica za atomsku energiju koje su se 1978. godine zajedno sa ESCS ujedinile u Evropsku zajednicu. • Prvi budžet je bio veoma mali i pokrivao je isključivo administrativne troškove a finansirao se nacionalnim doprinosima država članica. Kako su se ciljevi Zajednice sve više pretvarali u političke ciljeve i sama struktura budžeta se mijenjala.

Promjene budžetskih stavki nisu toliko drastične kao što na prvi pogled izgledaju u tabeli:

PRINCIPI FUNKCIONISANJA EVROPSKE UNIJE Sistem finansiranja Evropske Unije suočava se sa brojinim nedostacima, njegovo funkcionisanje zasniva se na nekoliko principa, poznatih kao „opšti budžetski principi“. U pitanju su, uglavnom, isti oni principi koji se primjenjuju kod nacionalnih budžeta: • princip jedinstva (Principle of unity); • princip univerzalnosti/potpunosti (Principle of universality) • princip anualiteta (Principle of annuality) • princip ravnoteže (Principle of equilibrium) • princip specifikacije (Principle of specification) • princip jedinstvenog računa (Principle of unit of account) • princip transparentnosti i dosljednog finansijskog menadžmenta (Principle of transparency and soundfinancial management)

DONOŠENJE BUDŽETA U postupku donošenja budžeta učestvuju Evropska Komisija, Savjet i Parlament. Treba se praviti razlika između obaveznih i neobaveznih rashoda. Procedura je sledeća: -sve institucije Unije šalju Evropskoj Komisiji svoj prijedlog troškova; -Evropska Komisija sastavlja preliminarni nacrt proračuna koji šalje Vijeću Evropske Unije nakon što se konsultovala sa Evropskim Parlamentom -Vijeće obavještava Parlament da nije promjenio ni jedan amandman i predsjednik Evropskog parlamenta proglašava proračun usvojenim.

FINANSIJSKI OKVIR (PERSPEKTIVA) 2007 -2013 • Karakteristike finansijskog okvira 2007 -2013: -usvojeni rashodi su za 280 milijardi evra manji od onoga što je Komisija predlagala; -faktička plaćanja svake države manja su od predloženih i neće preći 1% BDP-a godišnje; -u strukturi rashoda različito su smanjene osnovne stavke budžeta; -najgore su prošli fondovi za stavku „EU kao globalni partner“

BUDŽETSKI PRIHODI Prihode opšteg budžeta Evropske Unije mogu se podjeliti u dvije osnovne kategorije: sopstveni izvori i drugi prihodi. Sada postoje tri glavne kategorije: tradicionalni sopstveni izvori, PDV na bazi resursa i prihodi koji se obračunavaju prema ostvarenju BDP-a zemalja članica.

BUDŽETSKI RASHODI Savjet Evropske Unije daje konačnu odluku kada je riječ o obaveznim rashodima, a Evropski parlament kada je riječ o neobaveznim rashodima. Obavezni rashodi čine tri četvrtine ukupnih sredstava. U njih spadaju najveći dio sredstava za poljoprivredu, pomoć nerazvijenim zemljama, dio troškova administracije Evropske Unije i dio izdataka za administraciju. U neobavezne izdatke spada manji dio sredstava za poljoprivredu, pomoć prekomorskim zemljama, manji dio izdataka za ribolovnu politiku, sva sredstva Fonda za istraživanje i razvoj, veći dio izdataka za administraciju

Potrošnja Evropske Unije za period od 2007 -2013. izgleda ovako:

BUDŽET ZA 2012. GODINU Budžet 2012. gleda u budućnost odražavajući prioritete Evrope 2020. : • - Unija inovacija 23, 0 milijarde evra • - Mladi u pokretu 1, 4 milijarde evra • - Digitalna agenda za Evropu 2, 4 milijarde evra • - Efikasnija upotreba resursa 22, 1 milijarde evra • - Industrijska politika za eru globalizacije 1, 8 milijarde evra • - Agenda za nove vještine i poslove 9, 5 milijarde evra • - Evropska platforma u borbi protiv siromaštva 2, 0 milijarde evra

Prihodi iz budžeta za 2012. godinu veći nego u 2011. za 1, 86%. Došlo je do povećanja prihoda po osnovu BPD-a na bazi sopstvenih resursa (7, 11%), PDV-a na bazi sopstvenih izvora po jedinstvenoj stopi (2, 64%) i carinski obaveza (15, 77%). U odnosu na 2011. godinu, u 2012. je došlo do smanjenja ostalih prihoda što nije bitno uticalo na ukupan zbir prihoda.

FINANSIJSKI OKVIR (PERSPEKTIVA) 2014 -2020 Komisija je predložila ukupan iznos od 1033 milijarde evra pod pet naslova: • Održiv rast - 48% • Prirodni resursi – 37% • Državljanstvo, sloboda, pravda i sigurnost – 2% • EU kao globalni akter – 7% • Administracija – 6%

EVROPA 2020 Riječ je o rješavanju nedostatka modela rasta i stvaranju uslova za drugu vrstu rasta koji je pametniji, održiviji i inkluzivan. Pet ključnih ciljeva postavljeni su pred Evropsku Uniju da se postignu do kraja ove decenije. To podrazumjeva zapošljavanje, obrazovanje, istraživanje i inovacije, socijalnu inkluziju i smanjenje siromaštva kao i klima/energija. Strategija takođe uključuje sedam „flagship inicjativa“ koje pružaju okvir kroz koji Evropska Unija i nacionalne vlasti inteziviraju svoje napore u oblastima koje podržavaju Evropa 2020 prioritete poput inovacija, digitalne ekonomije, zapošljavanja, siromaštva i drugo.

Strategija je fokusirana na pet ambicioznih ciljeva u oblasti zapošljavanja, smanjenja siromaštva, inovacija, obrazovanja i u oblasti klime i energije. Ti ciljevi su: • Zapošljavanje – 75% zapošljavanja od 20 -64 godine starost; • Istraživanje i inovacije: 3% od BDP-a biće uloženo; • Klimatske promjene/energija: gasovi sa efektom staklene bašte 20%, energija iz obnovljivih izvora 20%, povećanje energetske efikasnosti 20%; • Obrazovanje – Smanjenje stope napuštanja školovanja ispod 10%, najmanje 40% 30 -34 -godišnjaka sa završenim trećim stepenom obrazovanja; • Siromaštvo/socijalna isključenost: najmanje 20 miliona ljudi u ili u riziku od siromaštva ili socijalne isključenosti.