Uvod u Pravo Evropske unije Doc dr Adnan

Uvod u Pravo Evropske unije Doc. dr. Adnan Mahmutović

Institucije EU Evropski parlament Vijeće Evropske unije Evropska komisija Sud pravde Evropske unije Evropsko vijeće Evropska centralna banka Revizorski sud

Evropski parlament Zakonodavno tijelo EU Čl. 14. UEU i 223 -235 UFEU. 750 zastupnika Minimum 6, maksimum 96 po državi članici Direktno biranje na tzv. evropskim izborima svakih 5 godina po nacionalnim kvotama 1979. g

Evropski parlament Smješten je u tri države (Belgija, Francuska i Luksemburg) Degresivna proporcionalnost

Evropski parlament Predsjednik Evropskog parlamenta Mandat 2, 5 godine sa mogućnošću reizbora,

Evropski parlament Konferencija predsjednika Biro Evropskog parlamenta Sekretarijat Generalni sekretar

Evropski parlament Način odlučivanja Prosta većina Apsolutna većina Dvotrećinska većina

Evropski parlament Nadležnosti Zakonodavna Budžetska Kontrolna Ostale nadležnosti

Evropski parlament Zakonodavna nadležnost Osnovni postupak Postupak saglasnosti Redovni zakonodavni postupak Posebni zakonodavni postupak Postupak konsultacija

Evropski parlament Budžetska nadležnost Član 314. UFEU Član 312 (1) UFEU Član 312 (2) UFEU Član 322 UFEU

Evropski parlament Kontrolna nadležnost Parlamentarni nadzor nad Komisijom Parlamentarni nadzor nad Vijećem

Evropski parlament Ostale nadležnosti Imenovanje predsjednika i članova Komisije Politički uticaj Ratifikacija međunarodnih ugovora Revizija Ugovora EU

Vijeće Evropske unije - Zakonodavna i izvršna Sastav Vijeća EU poljoprivreda i ribarstvo, obrazovanje, kultura i omladina, telekomunikacije, energija i transport, opći i vanjski poslovi (Genaff & Fonaff) ekonomski i finansijski poslovi (Ecofin), pravosuđe i unutrašnji poslovi (JHA), ekološki poslovi, zaposlenost, socijalna politika i zaštita potrošača (EPSCO), konkurentnost – uvedena u junu 2002. godine kada je izvršeno spajanje tri saziva unutrašnje tržište, industrija i istraživanje

Vijeće Evropske unije Sistem rotacije svakih šest mjeseci (institut trojke) Unutrašnju strukturu Vijeća sačinjavaju: - Generalni sekretarijat Vijeća - odbori - radne grupe

Vijeće Evropske unije Coreper (Comité des Représentants Permanents) 1962. godine, na prijedlog tadašnjeg francuskog ambasadora Jean-Marc Boegner-a : - Coreper I (unutrašnje tržište i transport, te socijalnu i ekološku oblast) - Coreper II (vanjske ekonomske odnose, pravdu i unutrašnje poslove, reformu ugovora, proširenje Unije, neke aspekte monetarne politike te za vanjsku i sigurnosnu politiku) - A i B problematika

Vijeće Evropske unije Osnovna nadležnost Vijeća je usvajanje zakonodavnih odluka i odluka o zajedničkim politikama usaglašavanje općih ekonomskih politika Vijeće zaključuje ugovore između EU i država koje nisu članice EU, i sa međunarodnim organizacijama Vijeće oblikuje zajedničku vanjsku i sigurnosnu politiku i donosi odluke potrebne za njezino definiranje i provedbu na osnovama općih smjernica i strateških odrednica koje utvrđuje Evropsko vijeće Vijeće učestvuje u pripremama radnih sastanaka Evropskog vijeća i osigurava njihovo praćenje finalno odlučivanje zajedno sa Evropskim parlamentom u legislativnoj sferi i području usvajanja budžeta

Vijeće Evropske unije Glasanje u Vijeću - glasovi su ponderisani - kvalifikovana većina - dvostruka kvalifikovana većina - jednoglasnost - prosta većina

Evropska komisija Motorna snaga integracija odražava nadnacionalni karakter integracija stručnost i kredibilitet Sve do velikog proširenja Evropske unije 2004. godine Komisija je brojala 20 članova

Evropska komisija - Sve do 1994. godine Komisija se postavljala zajedničkom saglasnošću (engl. common accord) članova Evropskog vijeća Od 1994. godine pa do danas ovaj postupak je pretrpio četiri izmjene: nominacija Evropskog vijeća zahtijeva odobrenje Evropskog parlamenta (Mastriht) predsjednik Komisije se odobrava većinom u Evropskom parlamentu (Amsterdam) predsjednik Komisije se od strane Evropskog vijeća umjesto jednoglasno nominira kvalifikovanom većinom (Nica) Uzimajući u obzir izbore za Evropski parlament i nakon održavanja odgovarajućih savjetovanja, Evropsko vijeće, donoseći odluku kvalifikovanom većinom glasova, predlaže Evropskom parlamentu kandidata za predsjednika Komisije. Evropski parlament bira za predsjednika toga kandidata većinom glasova svojih članova (Lisabon).

Evropska komisija Predsjednik i sedam potpredsjenika Važna uloga na unutarnjem i vanjskom planu Prije Lisabona: bira potpredsjednike i može smijeniti Povjerenike nakon pristanka kolegija Nakon Lisabona: blago ojačana uloga – ne treba mu pristanak kolegija za imenovanje potpredsjednika i otpuštanje Povjerenika

Evropska komisija Predsjednik EK Od 01 Novembra 2014 Jean-Claude Juncker

Evropska komisija Pravo inicijative, Zaštitar osnovnih ugovora, Izvršna i administrativna funkcija, Forum za konsultacije između država članica, Vanjskopolitička nadležnost, Budžetska institucija.

Sud pravde EU Sud pravde je osnovan Rimskim ugovorom Terminološko pojednostavljenje Reforme u sudskoj građevini nisu velike Uži i širi pojam

Sud pravde EU Ugovor iz Lisabona, Član 19 UEU. Sud pravde Evropske unije je generički pojam koji obuhvata: 1. Sud pravde/Evropski sud 2. Opći sud (raniji prvostepeni sud) 3. Službenički sud

Nadležnost Suda pravde EU Osigurati da se u primjeni i tumačenju Ugovora poštuje Pravo EU Sud pravde EU teško je usporediv sa nacionalnim sudovima često opisuje kao ustavni sud EU, vrhovni sud i kao najviši upravni sud EU Ograničena nadležnost – odlučivanje samo o onim pitanjima o kojima ga ovlašćuje Osnivački ugovor

Sud pravde EU - - Sud pravde sastoji se od 28 sudija i 8 nezavisnih pravobranilaca član 255. UFEU - sedmočlani Odbor daje mišljenje o kandidatovoj pogodosti da obavlja dužnost sudije ili općeg pravobranioca u Sudu pravde i Općem sudu prije nego ga vlade država članica imenuju Odbor daje samo mišljenje koje, usput u potpunosti, ne ograničava države članice Sudije i pravobranioci se imenuju sporazumom vlada država članica na period od šest godina, i mogu biti ponovo imenovani Svake tri godine vrši se djelimična zamjena sudija sukladno uslovima koji su predviđeni Statutom Suda pravde EU

Sud pravde EU 252. UFEU, ukoliko Sud pravde to zatraži, Vijeće može, jednoglasno, povećati broj nezavisnih pravobranilaca. Na inicijativu Poljske, usvojena je Deklaracija broj 38. Ovom Deklaracijom čelnici država članica i vlada država članica su preuzeli obavezu da jednoglasno prihvate zahtjev Suda pravde da broj nezavisnih pravobranilaca poveća na jedanaest. prije izricanja presude, potpuno nepristrasno i nezavisno prezentiraju svoje obrazloženo mišljenje o slučajevima koji su im dodijeljeni Statutom Suda pravde EU

Sud pravde EU Izbor sudija se odvija na nacionalnom nivou, a potvrda od vlada drugih država je samo formalnost Osim pravobranilaca Sudu pravde pomaže sekretar i njegov zamjenik svaki sudija ima na raspolaganju jednog sekretara i njegovog zamjenika

Sud pravde EU Opći sud - uspostavljen sa zadatkom da rastereti Sud pravde koji nije mogao da pravovremeno rješava predmete zbog povećanog obima poslova - Sastoji se od po jednog sudije iz svake države članice - u pogledu obima, strukture i načina rada gotovo da se ne razlikuje od Suda pravde

Sud pravde EU Opći sud ima jurisdikciju da u prvom stepenu razmatra u postupcima koji su predviđeni članovima 263, 265, 268, 270 i 272. UFEU sa izuzetkom onih koji su dodjeljeni specijalizovanim sudovima i onih koji su Statutom Suda pravde EU dodjeljeni drugim sudovima

Sud pravde EU Opći sud je nadležan da rješava: po pitanju tužbe protiv akata institucija Unije - Vijeća, Komisije, Evropske centralne banke, osim preporuka i mišljenja, te akata Evropskog parlamenta i Evropskog vijeća koji su usvojeni sa namjerom da proizvode pravne učinke prema trećim licima (fizičkim ili pravnim licima) ili protiv nečinjenja odnosno propuštanja da se djeluje u ime ovih institucija. Postupak mogu pokrenuti ne samo fizička i pravna lica, već i države članice odnosno Revizijski sud, Evropska centralna banka ili Odbor regiona zavisno od prirode povrede tj. od toga ko je njome pogođen; po pitanju tužbe protiv institucija EU zbog propuštanja djelovanja, na koje je shodno Ugovoru postojala dužnost na činjenje; po pitanju sporova koji se tiču naknade štete predviđene članom 340. stav 2 i 3. UFEU; Na primjer, slučaj koji je pokrenula kompanija protiv odluke Komisije koja je odredila kaznu za tu kompaniju. po pitanju sporova između Unije i njenih zaposlenika u granicama i pod uslovima koji su predviđeni Uredbama o osoblju i dužnosnicima te Uvjetima zapošljavanja ostalih zaposlenika Unije; na temelju arbitražne klauzule u ugovoru koji je sklopila Unija ili je sklopljen u ime Unije, bez obzira na to radi li se o ugovoru javnog ili privatnog prava

Sud pravde EU Na presude koje donese Opći sud može se, u roku od dva mjeseca, podnijeti žalba Sudu pravde, pod uslovima koji su predviđeni Statutom koja su ograničena na pravna pitanja. Ukoliko Opći sud smatra da slučaj zahtjeva principijelnu odluku koja može uticati na jedinstvenost ili konzistentnost prava Unije, može prepustiti odlučivanje u predmetu Sudu pravde. Također, Opći sud ima nadležnost da rješava u postupcima protiv odluka specijalizovanih sudova.

Sud pravde EU Specijalizovani sudovi se sastoje od sedam sudija, međutim Vijeće može, na zahtjev Suda pravde, kvalifikovanom većinom povećati tu brojku Prilikom izbora sudija vodi se računa o posebnim kriterijima. Ovi posebni kriteriji se odnose na geografsku, kao i na srazmjernu zastupljenost različitih pravnih sistema Statutom Suda u članu 4. stav 2. predviđeno je da specijalizovani sud djeluje i kao sudija pojedinac. Osnovna nadležnost ovog Suda jeste da u prvoj instanci presuđuje sporove između institucija i njihovih službenika. Pri tome, ovi sporovi nekada mogu predstavljati klasične radnopravne sporove kao što su napredovanje u službi, disciplinske sankcije, dok u nekim drugim situacijama to mogu biti različita pitanja iz domena socijalnog osiguranja (pitanje penzija, osiguranja za vrijeme rada i sl. ). Također, predmet rada ovih sudova mogu biti i sporovi koje pokreću zaposlenici nekih posebnih tijela kao što su Europol, Eurojust.