USZCZYCA Katedra i Klinika Dermatologii UM w Poznaniu

ŁUSZCZYCA Katedra i Klinika Dermatologii UM w Poznaniu

Łuszczyca • Przewlekła, zapalna choroba skóry, przebiegająca ze zwiększoną proliferacją naskórka • Charakteryzuje się zazwyczaj obecnością rumieniowych wykwitów grudkowych pokrytych srebrzystą łuską.

Epidemiologia • 1 -5% populacji (2%) • występuje we wszystkich szerokościach geograficznych • dotyczy wszystkich ras

Etiologia • nieznana • podłoże genetyczne HLA Cw 6 (rodzinne występowanie; 2 typy łuszczycy) • podłoże immunologiczne • zmiany naczyniowe • pewna rola układu nerwowego (stres, świąd)

Czynniki prowokujące Egzogenne • czynniki fizyczne (promieniowanie, zabiegi • • chirurgiczne, iniekcje, oparzenia) czynniki chemiczne (oparzenia chemiczne, przewlekłe drażnienie, niekt. leki stos. miejscowo w łuszczycy) dermatozy zapalne (ŁZS)

Czynniki prowokujące Endogenne • Infekcje (paciorkowce) • HIV/AIDS • leki (leki p/malaryczne, b-blokery, lit, ACE, nslpz, • • • cymetydyna) ciąża, poród dieta, alkohol, papierosy (? ) stres

Wykwity w łuszczycy • Grudka skórno-naskórkowa (wykwit podstawowy) • blaszka • łuska • krosta (łuszczyca krostkowa)

Objawy kliniczne • objaw świecy stearynowej – po zdrapaniu • • łusek obserwbiaławą powierzchnię objaw Auspitza – po usunięciu w/w warstwy, pojawia się punkcikowate krwawienie (związane z wydłużeniem brodawek skórnych i nadmernie ścieńczałym naskórkiem) objaw Koebnera- pojawianie się zmian łuszczycowych wzdłuż linii zadrapania naskórka (po 6 -12 dniach)

Rozmiar wykwitów • ł. kropelkowata (drobnogrudkowa) – zm. • • • powst. nagle, małe lub punktowate o lekkim złuszcz. ; wyst. gł. u dzieci po inf. streptokokowych ł. pieniążkowata (nummular) – najczęstsza; blaszki w typowej lokalizacji ł. geograficzna – wykwity zlewają się erytrodermia łuszczycowa

Lokalizacja zmian/miejsca predylekcyjne • łokcie • kolana • głowa owłosiona • okolica krzyżowa • paznokcie • szpara międzypośladkowa • zmiany tylko w obrębie powierzchni zgięciowych – ł. odwrócona; brak łuski, świąd

Przebieg • ł. wysiewna lub kropelkowata – gł. u młodych, • • gwałt. masywny wysiew, świąd, objaw Koebnera ł. przewlekła stabilna - typowa lokalizacja zmian ł. niestabilna wysiękowa – mniejsze złuszczanie i większy odczyn zapalny, nasilony świąd, może przejść w uogólnioną ł. krostkową lub erytrodermię

Odmiany łuszczycy • zwykła (j. w. ) • Krostkowa • łuszczycowe zapalenie stawów • erytrodermia łuszczycowa

Łuszczyca krostkowa • łuszczyca uogólniona (typ von Zumbusch) • łuszczyca z tworzeniem krostek • łuszczyca krostkowa dłoni i stóp

Uogólniona łuszczyca krostkowa • najcięższa postać ostrej łuszczycy • czynnik wyzwalający: kortykosteroidy (odstawienie), B-blokery, p. o. śr. antykoncepcyjne • gorączka, dreszcze • liczne plamy rumieniowe i blaszki nakrapiane krostkami

Łuszczyca z tworzeniem krostek • przewlekłe stabilne zmiany • ogólny stan pacjenta zazwyczaj nie ulega zmianie • czynniki wyzwalające – j. w.

Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp • ostro odgraniczone ogniska rumieniowe z krostkami w obrębie dłoni i stóp

Łuszczycowe zapalenie stawów Seronegatywne zapalenie stawów, często obwodowe, które pojawia się w związku z łuszczycą i ma względnie typowy wygląd radiologiczny.

ŁZS • częstość zapalenia 0, 02 -0, 1% • około 5 -7% (do 30%) pacjentów z łuszczycą ma zapalenie stawów • u 20% chorych brak objawów łuszczycy • u 70% zmiany paznokciowe • czynnik reumatoidalny i ANA - ujemne

Łuszczycowe zapalenie stawów • asymetryczne łzs • łuszczycowe zapalenie dystalnych stawów międzypaliczkowych • zniekształcające łzs • symetryczne łzs • łuszczycowe zesztywniające zapalenie kręgosłupa

ERYTRODERMIA ŁUSZCZYCOWA • Uogólniona łuszczyca. • Może być sprowokowana leczeniem • • miejscowym łuszczycy pospolitej Przebieg ciężki. Może towarzyszyć łuszczycy krostkowej lub stawowej.

Leczenie miejscowe • środki keratolityczne • cygnolina • dziegcie • kortykosteroidy • analogi witaminy D 3 • retinoidy

Leczenie ogólne • retinoidy • cytostatyki: metotreksat, hydroksymocznik • cyklosporyna • inne: nslpz (łzs), kolchicyna, sole złota • Leki biologiczne

Fototerapia • SZ-UVB • WZ-UVB • PUVA • Re-PUVA

Fototerapia w łuszczycy Fototerapia UVB (290– 320 nm) stosowana wg Goeckermana (+ kąpiele dziegciowe) - od 1930 r. ) i Ingrama (+cygnolina) od - 1953 r. ) należą do najstarszych metod leczenia łuszczycy Selektywna fototerapia UVB SUP (selective UVB phototherapy; szerokie pasmo 280– 350 nm ze szczytami 310– 315 nm) oraz terapia wąskim pasmem UVB 311 nm. Zastosowanie doustne 8 -metoksypsoralenu (8 -MOP) i naświetlania całej powierzchni skóry, czyli metody fotochemioterapii PUVA (psoralen plus long wave ultraviolet A light).

Metotreksat (MTX) Łuszczyca i łzs Schemat leczenia - metoda Weinsteina: lek podawany okresowo, proporcjonalnie do skróconego w łuszczycy cyklu komórkowego; redukcja działania toksycznego 3 podzielone dawki z 12 -godz przerwą raz na tydzień Injekcje s. c. MTX: taka forma podania pozwala na szybsze uzyskanie maksymalnego stężenia w surowicy w porównaniu z podaniem doustnym oraz zwiększa biodostępność leku

Retinoidy - acytretyna Retinoidy hamują proliferację naskórka: wzrost skuteczności działania innych metod (Re-PUVA) Działania niepożądane: podwyższenie stężenie CHOL, TG; wysuszenie śluzówek Potencjalnie teratogenne: bez wyraźnego ostrzeżenia nie mogą być stosowane u kobiet planujących ciążę

Cyklosporyna A (Cs. A) Bardzo skuteczna w łuszczycy – szybka odpowiedź na leczenie Skuteczność Cs. A dowodem na udział w łuszczycy limfocytów T Odległe efekty uboczne „rebound phenomenon” Ocena czynności nerek i ciśnienia tętniczego

Leki biologiczne w łuszczycy Redukcja liczby komórek T Hamują przemieszczanie komórek T Blokują prozapalną aktywność cytokin (TNF-alfa) Z reguły dobrze tolerowane W większości używane w monoterapii Zastosowane u ponad miliona chorych - względne bezpieczeństwo

Wskazania do leczenia biologicznego w łuszczycy zwyczajnej

Przeciwskazania do leczenia biologicznego w łuszczycy

Badania diagnostyczne zalecane przed rozpoczęciem leczenia biologicznego