Rehabilitacja kardiologiczna DLACZEGO WARTO Dominika Szalewska Klinika Rehabilitacji

Rehabilitacja kardiologiczna DLACZEGO WARTO? Dominika Szalewska Klinika Rehabilitacji Gdański Uniwersytet Medyczny 23 luty 2018 r.

PLAN PREZENTACJI 1. W JAKIM CELU REHABILITACJA - DLACZEGO WARTO ? 2. JAK JĄ STOSOWAĆ? 23 luty 2018 r.

CEL GŁÓWNY PROGRAMU Zwiększenie dostępności mieszkańców województwa pomorskiego do rehabilitacji kardiologicznej w trybie ambulatoryjnym wśród osób w wieku aktywności zawodowej. 23 luty 2018 r.

NIELUDZKIM JEST URATOWANIE CZŁOWIEKOWI ŻYCIA, A POTEM POZOSTAWIENIE GO SAMEMU SOBIE Profesor Wiktor Dega, „ojciec” polskiej szkoły rehabilitacji 23 luty 2018 r.

1992 r. 23 luty 2018 r.

Dzisiejszy pacjent GUCH 23 luty 2018 r.

Dlaczego warto? • Rehabilitacja kardiologiczna to kompleksowy program obejmuja cy trening fizyczny, modyfikacje czynniko w ryzyka, edukację i wsparcie psychologiczne. • Badania nad prewencją wtórną w CHW, w tym metaanalizy dotyczące rehabilitacji kardiologicznej (RK), dowodzą, że zapobieganie przedwczesnej śmiertelności i rehospitalizacjom dzięki modyfikacji stylu życia połączonej z regularnym treningiem fizycznym i optymalną farmakoterapią jest możliwe (…), a RK po wystąpieniu incydentu sercowego ma rangę zalecenia klasy I według wytycznych ESC, AHA i ACC. • Europejskie i polskie rekomendacje w zakresie rehabilitacji kardiologicznej są zbieżne. 1. Piepoli MF, Hoes AW, Agewall S, et al. 2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice The Sixth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation (EACPR). Eur Heart J. 2016: 37 (29): 2315 -2381. 1. Ezra A. Amsterdam, Nanette K. Wenger, Ralph G. Brindis et al. 2014 AHA/ACC Guideline for the Management of Patients With Non–ST-Elevation Acute Coronary Syndromes. Journal of the American College of Cardiology, Volume 64, Issue 24, Pages e 139 -e 228 2. Oldridge N. B. , Guyatt G. H. , Fisher M. E. , et al. , Cardiac rehabilitation after myocardial infarction: Combined experience of randomized clinical trials, JAMA 1988; 260: 945 -960. 3. O’Connor G. T. , Buring J. E. , Yusuf S. , et al. , An overview of randomized trials of rehabilitation with exercise after myocardial infarction, Circulation 1989; 80: 234 -244. 23 luty 2018 r.

Korzyści z prewencji i rehabilitacji kardiologicznej • Redukcja śmiertelności całkowitej i spowodowanej chorobami układu krążenia Oldridge 1988, O‘Connor 1989, Joliffe 2001, Taylor 2003 • Spowolnienie procesu aterosklerozy Ornish 1990, Schuler 1992, Haskell 1994, Wenger 1995, Niebauer 1997 • Zmniejszenie ilości incydentów wieńcowych i rehospitalizacji Haskell 1994, Ornish 1999 23 luty 2018 r.

Wpływ treningu fizycznego u pacjentów z chorobą wieńcową skutki przeciwmiażdżycowe skutki przeciwzakrzepowe zmiana czynności śródbłonka zmiany czynnościowe w układzie autonomicznym • skutki przeciwniedokrwienne • skutki antyarytmiczne • • 1. 2. 3. Leon AS, Contribution of regular moderate- intensity physical activity. In: Leon AS, ed. Physical Activity and Cardiovascular Health: A National Consensus. Champaign, Ill: Human Kinetics; 1997: 55 -66. Leon AS. Effects of exercise conditioning on physiologic precursors of coronary heart disease. J Cardiopulm Rehabil. 1991; 11: 46 -57. Leon AS, Richardson M. Exercise, health, and disease. In: Roberts SO, Robergs RA, Hanson P, eds. Clinical Exercise Testing and Prescription: Theory and Application. Boca Raton, Fla: CRC Press; 1997: 281 -302 23 luty 2018 r.

Cel postępowania prewencyjnego/rehabilitacyjne go Endotelium Koagulacja krwi Autonomiczny układ nerwowy 23 luty 2018 r.

REHABILITACJA = system: państwowych, socjalno-ekonomicznych, medycznych, zawodowych, pedagogicznych, psychologicznych i innych środków, mających na celu: zapobieganie rozwojowi patologicznych procesów prowadzących do czasowej bądź trwałej utraty zdrowia i zdolności do codziennego funkcjonowania i pracy (WHO) REHABILITACJA MEDYCZNA SPOŁECZNA ZAWODOWA Fizjoterapia, farmakoterapia, terapia zajęciowa, system psychoterapia, zaopatrzenie prawo, aktywizacji zawodowej, rehabilitacyjne, bariery fizyczne diagnostyki, usprawniania, manipulatory, roboty, i społeczne, opieka socjalna preorientacji chirurgia rekonstrukcyjna, telerehabilitacja 23 luty 2018 r. powszechność, wczesność, kompleksowość, ciągłość

ZESPÓŁ REHABILITACYJNY Lekarz – kardiolog; specjalista rehabilitacji medycznej, chorób wewnętrznych lekarz – specjalista fizjoterapeuta pedagog specjalny technik zaopatrzenia rehabilitacyjnego psycholog PACJENT asystent socjalny instruktor pracy zawodowej wolontariusz opiekun pacjenta ergoterapeuta pielęgniarka 23 luty 2018 r.

Struktura rehabilitacji kardiologicznej Zazwyczaj dzieli się na 3 etapy („phases”) ETAPY REHABILITACJI: etap I. III. ETAP I i II to rehabilitacja wczesna. q ETAP I (acute rehabilitation phase: 1 a: acute in hospital; 1 b: subacute rehabilitation-after discharge) dzieli się na OKRES 1, 2, 3. q ETAP II (reconditioning) może być realizowany: - w całości w warunkach stacjonarnych - w całości w ośrodku /oddziale dziennym częściowo w warunkach stacjonarnych lub w ośrodku /oddziale dziennym ( OKRES wstępny) oraz w miejscu zamieszkania ( OKRES zasadniczy)- TELEREHABILITACJA HYBRYDOWA. q ETAP III (maintenance) to rehabilitacja późna/prozdrowotny styl życia. • W każdym ETAPIE/OKRESIE można realizować różne MODELE REHABILITACJI, w zależności od tolerancji wysiłku fizycznego i stopnia ryzyka zdarzeń sercowo naczyniowych pacjenta: A, B, C, D oraz model N dla pacjentów z niewydolnością. Każdy trening musi uwzględniać 3 FAZY : rozgrzewka, trening podstawowy, wyciszenie. 1. WHO report, 1964 2. Carinex Survey, Vanhees et al. , Acco 1999 and J Cardiopulm Rehabil. 2002 Jul-Aug: 22 (4): 264 -72 3. Rekomendacje w zakresie realizacji kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej : stanowisko ekspertów Sekcji Rehabilitacji Kardiologicznej i Fizjologii Wysiłku Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Piotrowicz R, Jegier A, Szalewska D i wsp. , Warszawa, Asteria. Med 2017. 23 luty 2018 r.

REHABILITACJA KARDIOLOGICZNA W AMG-ACK - OBECNIE UCK W GDAŃSKU- OD 1998 ROKU REHABILITACJA WCZESNA SZPITALNA REHABILITACJA WCZESNA POSZPITALNA 23 luty 2018 r.

Poradnictwo dietetyczne Wysiłek fizyczny Edukacja Wspólny cel- wspólne działanie Zaprzestanie palenia Wsparcie psychologiczne Trening autogenny Optymalna farmakoterap ia 23 luty 2018 r.

1. Rekomendacje w zakresie realizacji kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej : stanowisko ekspertów Sekcji Rehabilitacji Kardiologicznej i Fizjologii Wysiłku Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Piotrowicz R, Jegier A, Szalewska D i wsp. , Warszawa, Asteria. Med 2017. 23 luty 2018 r.

23 luty 2018 r.

Model stratyfikacji ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych podczas treningu 23 luty 2018 r.

Wyznaczanie intensywności treningu Za pomocą: ¨ skali odczuwanego wysiłku, ¨ treningowej częstości akcji serca Ttr = Tsp + (Tmax- Tsp) x {0, 6 oraz 0, 8} ¨ wielkości wydatku energetycznego (P [wat], VO 2, MET) ¨ kombinacji powyższych metod. 23 luty 2018 r.

Powrót do pracy zawodowej Zaleca się ocenić zdolność do pracy zawodowej u pacjentów ze świeżo rozpoznaną niewydolnością serca w okresie klinicznej stabilizacji. W tym celu wskazana jest ocena wydolności fizycznej i tolerancji wysiłku fizycznego. Pacjentów, którzy są aktywni zawodowo i których charakter pracy odpowiada zalecanemu poziomowi aktywności fizycznej, należy zachęcać do pozostania w stosunku pracy, nawet jeśli należałoby czasowo zmniejszyć ilość godzin pracy dziennie lub zmniejszyć obowiązki. Jeśli aktualna praca zawodowa wymaga większej aktywności fizycznej niż zalecana, pacjentów należy zachęcać do przekwalifikowania i kontynuowania pracy na innym stanowisku. Wytyczne ESC 23 luty 2018 r.

LET’S DO IT TOGETHER! 23 luty 2018 r.