UNIVERZITETSKA DEJA KLINIKA BEOGRAD URGENTNA TERAPIJA RESPIRATORNIH OBOLJENJA

UNIVERZITETSKA DEČJA KLINIKA BEOGRAD URGENTNA TERAPIJA RESPIRATORNIH OBOLJENJA dr Biljana Međo

Oboljenja respiratornog sistema Čest razlog posete hitnim službama Čest razlog hospitalizacije odojčadi i dece 20% prijema u bolnicu 30% prijema na odeljenje intenzivne nege U 80% slučajeva uzrok kardiopulmonalnog zastoja Meyburg J, Bernhard M, Hoffmann GF, et al. Principles of pediatric emergency care. Dtsch Arztebl Int. 2009; 106: 739– 47.

Respiratorni distres (RD) Uzoci RD mogu biti ne samo respiratorna već i oboljenja drugih organskih sistema Tahipneja Inspiratorno uvlačenje mekih tkiva grudnog koša Lepršanje nozdrvama Ekspiratorno ječanje Vizing Stridor Mathew J, Singhi S. Approach to a Child with Breathing Difficulty. Indian J Pediatr. 2011; 78: 1118– 26.

Pristup detetu sa RD Inicijlana brza procena (PAT, ABC) i stabilizacija Da li je dete u respiratornom distresu? Koja intervencija mora da se preduzme ODMAH kako bi se sprečio razvoj respiratorne insuficijencije? Ciljana anamneza Fizikalni pregled Dijagnostičke procedure Odrediti osnovni uzrok Započeti akutno lečenje Nastaviti potporne mere Jayashree M, Singhi S. Initial Assessment and Triage in ER. Indian J Pediatr. 2011; 78: 1100– 08.

Inicijalna procena i stabilizacija Opšta procena PAT- Pediatric Assessment Triangle Pedijatrijski trougao za procenu Osnovna procena ABC A - Airway - disajni put B - Breathing - disanje C - Circulation - cirkulacija Mathew J, Singhi S. Approach to a Child with Breathing Difficulty. Indian J Pediatr. 2011; 78: 1118– 26

Opšta procena Pediatric Assessment Triangle Izgled Disajni rad Interakcija Tonus Pogled Govor Plač Povećan disajni rad Abnormalni disajni zvuci Cirkulacija Boja kože Dieckmann R, Brownstein D, Gausche-Hill M. The Pediatric Assessment Triangle. Pediatr Emer Care 2010; 26: 312 -5

Osnovna procena – ABC Procena disajnog puta – Airway Disajni put Otvoren i održiv Opstruisan Plač ili govor – promukao ili prigušen govor Disajni pokreti Disajni rad – prisustvo retrakcija Čujni zvuci – stridor, vizing Jayashree M, Singhi S. Initial Assessment and Triage in ER. Indian J Pediatr. 2011; 78: 1100– 08.

Postupak za disajni put – Airway Otvoren disajni put bez znakova opstrukcije održati disajni put Opstrukcija disajnog puta otvoriti disajni put Kod veće dece Kod odojčeta zabacivanjem glave stavljanjem rolnice i podizanjem brade ispod ramena Ukloniti sadržaj (sekret) iz orofaringsa Mathew J, Singhi S. Approach to a Child with Breathing Difficulty. Indian J Pediatr. 2011; 78: 1118– 26.

Postupak za disajni put – Airway Disajni put ne može da se održi Nazofaringealni airway primeniti airway Orofaringealni airway Pediatric Airway Management. Santillanes G, Gausche-Hill M. Emerg Med Clin N Am. 2008; 26: 961– 75.

Postupak za disajni put - Airway Nemogućnost održavanja disajnog puteva Endotrahealna intubacija Laringealna maska Hiruški disajni put Jezik Epiglotis Valekula Glotis Traheja Ezofagus

Procena disanja – Breathing Respiratona frekvenca Disajni napor – prisustvo retrakcija Prisustvo patoloških plućnih zvukova Retrakcije + stridor = opstrukcija gornjih disajnih puteva Retrakcije + vizing = opstrukcija donjih disajnih puteva Merenje oksigenacije pulsnom oksimetrijom Jayashree M, Singhi S. Initial Assessment and Triage in ER. Indian J Pediatr. 2011; 78: 1100– 08.

Postupak za disanje – Breathing Oksigenoterapija Hauba – novorođ. i odojčad → max do 80% Nosne kanile - mala i veća dece → max do 30% Maska - veća dece → max do 65% Farmakoterapija Kortikosteroidi Bronhodilatatori Antibiotici Mathew J, Singhi S. Approach to a Child with Breathing Difficulty. Indian J Pediatr. 2011; 78: 1118– 26.

Postupak za disanje - Breathing Ventilacija ambu balonom koje je povezan sa kiseonikom Dete sa neadekvatnim spontanim respiratornim naporom Dete sa hipoksemijom / cijnozom koje ne nereaguje na primenu kiseonika Dete sa apnejama Dete sa progresivnim RD i pretećim respiratornim zamorom Inicijala procedura u reanimaciji Kičma Krikoid Ezofagus

Postupak za disanje – Breathing Endotrahealna intubacija i mehanička ventilacija Kod deteta sa lošom oksigenacijom / ventilacijom Nereaktivno dete sa respiratonim zastojem i bradikardija koje ne odgovara na ventilaciju balonom sa maskom Kod deteta sa kardiorespiratornim zastojem

Procena cirkulacije – Circulation Boja kože i temperatura Srčana frekvenca / ritam Pulsevi Krvni pritisak Kapilarno punjenje Funkcija drugih organa Mathew J, Singhi S. Approach to a Child with Breathing Difficulty. Indian J Pediatr. 2011; 78: 1118– 26.

Najčešća respiratorna oboljenja koja zahtevaju urgentnu terapiju Krup - Laringotraheobronhitis Epiglotitis Bronhiolitis Akutni napad astme Epiglotitis Bronhiolitis Krup Astma

T E RA P I J A Krup - Laringotraheobronhitis ABC Smiriti dete Oksigenoterapija ako je Sat O 2 < 94% Intubacija Preteća respiratorna insuficijencija Intubirati sa jedan broj manjim tubusom Choi J, Lee G. Common pediatric respiratory emergencies. Emerg Med Clin N Am. 2012; 30: 529 -63.

T E RA P I J A Krup - Laringotraheobronhitis Podjednako efikasni Kortikosteroidi Dexametazon 0, 15 -0, 6 mg/kg po, im, iv, max 10 mg Budezonid (Pulmicort) nebulizovan 2 mg Kod dece sa blagim, srednje teškim i teškim krupom Choi J, Lee G. Common pediatric respiratory emergencies. Emerg Med Clin N Am. 2012; 30: 529 -63

T E RA P I J A Krup - Laringotraheobronhitis Podjednako efikasni Adrenalin Racemizovani 2, 25% 0, 05 ml/kg max 5 ml L adrenalin (1: 1000) 0, 5 ml/kg max 5 ml Kod dece sa srednje teškim i teškim krupom Choi J, Lee G. Common pediatric respiratory emergencies. Emerg Med Clin N Am. 2012; 30: 529 -63.

T E RA P I J A Epiglotitis ABC Smiriti dete - ostaviti u prinudnom položaju Oksigenoterapija ako je Sat O 2 < 94% Kortikosteroidi i Adrenalin nemaju efekta Antibiotik – Cefalospirini III generacije Intubacija Preteća respiratorna insuficijencija Intubirati sa 1 broj manjim tubusom Traheotomija Mc. Dougall R. Pediatric emergency. Anaesthesia. 2013; 68: 61 -71

T E RA P I J A Bronhiolitis ABC Potporne mere Aspiracija Oksigenoterapija ako je Sat O 2 < 90% IV rehidracija Mehanička ventilacija kod respiratorne insuficijencije Neinvazivna mehanička ventilacija Invazivna mehanička ventilacija Choi J, Lee G. Common pediatric respiratory emergencies. Emerg Med Clin N Am. 2012; 30: 529 -63.

T E RA P I J A Bronhiolitis Farmakoterapija Primena bronhodilatatora u vidu inicijalnog testa → nastaviti primenu samo ukoliko postoji pozitivan odgovor Nebulizovani hipertoni (3%) Na. Cl Upotreba drugih lekova rutinski se ne preporučuje Kortikosterioda Ipatropijum bromida Antibiotika Dalt L, Bressan S, Martinolli F et al. Treatment of bronchiolitis: state of the art. Early Hum Dev. 2013; 89: 31– 6.

T E RA P I J A Akutni napad astme ABC Oksigenoterapija ako je Sat O 2 < 94% Kratkodelujući beta-2 agonisti Salbutamol 2 -4 udaha MDI na 10 -20 min. Salbutamol 2, 5 -5 mg putem nebulizatora na 20 -30 min. Ipatropijum bromid Putem nebulizatora 0, 25 do 0, 5 mg na 20 -30 min. Kortikosteroidi Oralno - Prednisolon 1 -2 mg/kg/24 h jednom dnevno max 60 -80 mg Intravenski - Metilprednosolon 2 mg/kg/24 h u dve doze max 60 -80 mg Ortiz- Alvarez O, Mikrogianakis A. Managing the pediatric patient with an acute asthma exacerbation. Paediatr Child Health 2012; 17: 251 -6.

T E RA P I J A Akutni napad astme Kontinuirano beta-2 agonisti Inhalacija Salbutamolom 0, 3 mg/kg/h max 10 -15 ng/h putem nebulizatora povezanim sa O 2 Aminofilin Udarna doza 6 mg/kg, potom kontinuirano 0, 9 mg/kg/h Magnezijum sulfat 50 mg/kg iv tokom 30 min. Neinvazivna ventilacija pozitivnim pritiskom Intubacija i invazivna mehanička ventilacija samo ako je neophodno Ortiz- Alvarez O, Mikrogianakis A. Managing the pediatric patient with an acute asthma exacerbation. Paediatr Child Health 2012; 17: 251 -6.

Hvala na pažnji