letiim Fakltesi Halkla likiler ve Tantm HT 204

İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve. Tanıtım HİT 204 Kamuoyu ve Pazar Araştırmaları Dr. Öğr. Üyesi Burcu ALTIPARMAK

Kamuoyunu Oluşturan Araçlar HİT 204 Kamuoyu ve Pazar Araştırmaları Hafta-4

Kamuoyunu Dolaylı Oluşturan Araçlar • Sosyolojik Araçlar – – Aile Eğitim Kültür Toplumsal Kontrol Mekanizmaları

Kamuoyunu Dolaylı Oluşturan Araçlar • Psikolojik Araçlar – Kanaat – Motivasyon – Algılama – Tutum

Kamuoyunu Doğrudan Oluşturan Araçlar • Politik Araçlar – Siyasal Grup ve Partiler – Baskı Grup yada Örgütler • Medya

Aile • • • Aile bireyin sosyalleştiği ilk kurumdur. Bireyin kişiliğinin oluşmasında etkilidir. Birey ailesinden toplum içinde rol ve sorumluluklar üstlenmeyi, belirli davranış kalıpları geliştirmeyi ve toplum içinde ve grup içinde hareket etmeyi öğrenir. Devlet kontrolünden bağımsız kurum olan aile içinde birey tepki göstermeyi, tutum edinmeyi, davranış ortaya koymayı yani karşı çıkmayı da öğrenir. Kamuoyu bu özelliklerin sergilendiği bir oluşum olarak karşımıza çıkmaktadır.

Eğitim • • • Sosyalleşme sürecinin önemli bir aşaması olan eğitim ailede başlar çeşitli formel ve informel kurumlarla birlikte devam eder. Eğitim sadece okul çatısı altında değil, aynı zamanda sokak, mahalle, köy veya bireyin yaşadığı mekan, medya ve grup üyeliği vasıtasıyla da oluşur. İnsanın kişiliğinin oluşmasında rol oynayan eğitim kurumlarının kamuoyunun oluşumuna etkisi kaçınılmazdır.

Kültür • • • Toplumların ayırt edici niteliklerinden en önemlisi kültürdür. Kültür bireyi çepeçevre kuşatmakta, onu yaşamın her aşamasında etkilemekte, tutum, davranış ve kanaatleri biçimlendirmektedir. Kültür değişmeyen, her zaman aynı kalan kalıplar değildir. Toplum içinde bazı kişi, grup, kurum ve örgütler kültürün değişmesi ve şekillenmesi için rol üstlenmektedirler. Toplumlar ulusal ve uluslararası ölçekli kamuoyu oluşumunun gerçekleştirilmesi için çeşitli kültür değerlerinin etkisine maruz kalırlar.

Toplumsal Kontrol Mekanizması • • • Dini ve ahlaki norm ve inanış şekilleri Örf ve adetler Teamül, ayin ve törenler Giyim, kullanım ve tüketim tarzları Hukuk kuralları – Toplum üyelerinin diğerlerince beklenilen tarz ve şekilde hareket etmesini sağlayan, diğerlerinin de ne tarz hareket edeceğinin tahmin edilmesini temin eden mekanizmadır.

Psikolojik Araçlar • • Kamu belirli bir kanaat ve tutumla meydana gelmektedir. Kamu gibi sosyolojik bir olgu tutum, kanaat, motivasyon, algı gibi psikolojik bir zemin üzerinde oluşmaktadır. – OY/ KANAAT – Sosyal ve psikolojik ihtiyaçlar/ Motivasyon – Psikolojik veya toplumsal faktörler algılamayı etkiler – Tutum ve inançlar/ davranış

Politik Araçlar Siyasi Grup ve Partiler • • Siyasi partilen belirli çıkarları temsil amacıyla ortaya çıkmıştır. Tek partiler kamuoyunu oluşturmak, yönetmek ve yönlendirmek konusunda etkili bir araçtır. Çoğulcu sistemlerde kamuoyu kendiliğinden, muhakeme sonucu, özgürce oluşmaktadır. Demokratik sistemlerde partiler ister iktidar olsun, ister muhalefet olsun belli bir kamuoyunun desteğini almak zorundadır.

Baskı Grup ve Örgütleri • Çoğulcu toplumlarda baskı grupları temsil ettikleri kitlelerin çıkar ve idealleri doğrultusunda kamuoyu oluştururlar. – Toplumdaki çeşitli güçlerin bilinçli biçimde örgütlenerek kendi çıkarları doğrultusunda toplumsal çıkarları iktidara iletmesini ve iktidarla birlikte karar vermesini sağlayan çoğulcu gruplardır.

Medya • • Medya, kamuoyu oluşturmak isteyen kurumların, örgütlerin, grupların ve kişilerin etkili bir biçimde kullanabilecekleri bir araçtır. Oluşmuş bir kanaat de medyanın mesaj stratejisini belirlemektedir. (Kamuoyu araştırmalarının yeri) medya- kamuoyu arasında bir etkileşim olması İletişim araçları dikkatleri belirli bir konuya çekme gücüne sahiptir. KİA meşruiyeti güçlendirir. İletişim inandırma ve seferber etme için kullanılabilir. KİA kamuların oluşmasında ve varlığını sürdürmesinde etkilidir. İletişim araçları rahatlatır, eğlendirir, gururları okşar.

Suskunluk Sarmalı • • • Elisabeth Noelle Neumann tarafından ortaya atılan kuram Bireyler yaygın sandıkları inanç, tutum ve fikirler karşısında izole olma korkusuyla kendi fikirlerini söylemekten kaçınırlar. Birey dominant yaygın bir fikre, tutuma ve inanca sahip olduğunu fark ettiğinde fikrini söylemekte inançlı davranacaktır.

Medya Açısından Suskunluk Sarmalı • • Medya bazı görüş ya da fikri dominantmış gibi kamuya algılatmaya çalışır. Yani günün geçerli görüşünün ne olduğunu medya söyler ve buna inandırır. Bu görüşü taşımayan birey sessiz kaldığı sürece aynı görüşteki bireyler de sessiz kalacaktır. Medyanın ortaya koyduğu tanım, görüş ve fikirler yaygın görüş olarak algılanmaya devam edecektir.

• • Gündem Belirleme Gündemi hazırlayarak medya, kamunun ne düşüneceğini kesin olarak belirleyemese bile, hangi konu hakkında düşüneceğini belirlemektedir. Medya fark edilmesini istediği konu ve ayrıntıları kamunun önünde vurgulayarak medyanın önem verdiği konuların kamunun da önem verdiği konular olmasını temin etmektedir.

Dersin Kaynakları • Celinda C. Lake, Pat Callbek Harper, Kamuoyu Araştırmaları, Eğitim Kitabevi Yayınları • Kavak Bahtışen, Pazarlama ve Pazar Araştırmaları, Detay Yayıncılık, • Güz Nurettin, Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları, Nobel Yayıncılık • Terkan Banu, Gündem Belirleme, Tablet Kitabevi • Arsev Bektaş, Kamuoyu İletişim ve Demokrasi, Bağlam Yayınevi