Halkla likiler ve letiim 11 Ders letiim Trleri

Halkla İlişkiler ve İletişim 11. Ders

İletişim Türleri ØAraca go re iletis im tu rleri s unlardır: • So zlu • So zsu z • Yazılı • Go rsel

İletişim Türleri • Bag lama go re iletis im tu rleri ise s unlardır: • Kis i-I c i • Kis ilerarası • Örgu tsel • Kitle I letis imi

İletişim Türleri • I lk sınıflandırmanın odag ında iletis imin kiminle kuruldug u vardır. • Kis i-ic i iletis imde insan kendisiyle, ic sel du nyasıyla kars ıyadır. • Kis ilerarası iletis imde ise kaynak ve hedef/alıcı insandır. I nsanlar kars ılıklı olarak u rettikleri anlamları belirli kanallar aracılıg ıyla birbirlerine iletmekte, bunları algılayıp yorumlayarak cevaplar vermektedir. I letis im su reci, su rekli olarak kaynak ve alıcının yer deg is tirmesiyle devam etmektedir. • I nsanlıg ın bas langıcından beri kis ilerarası iletis im gerc ekles irken o rgu tsel iletis imin ortaya c ıkıs ı daha sonraları olmus tur. • Gelis en is bo lu mu ve deg is en u retim bic imleri farklı yapıların olus masına neden olmus , buna bag lı olarak da o rgu tsel iletis im dog mus tur.

İletişim Türleri • Teknolojinin gelis mesiyle kitle iletis im arac ları u retilmis ve kitle iletis imi ortaya c ıkmıs tır. Gu nu mu zu n bir gerc eg i olan ve her gec en gu n hepimizi daha fazla etki altına alan kitle iletis imi, belirli bir kaynaktan kitleye tek yo nlu olarak ileti go ndermeyi ifade etmektedir. Burada izleyiciden ic erik u reticilerine geri bildirimden so z edilebilse de bu c ok zor ve yetersiz du zeyde gerc ekles mektedir. Ayrıca iletilerin hedef kitlede nasıl algılandıg ı ve yankılandıg ına do nu k bir veri elde etmek de bir hayli gu c tu r. • I kinci sınıflandırma bic imi ise kullanılan aracı odag a almaktadır. So zlu iletis imde ses, dil ve hava, iletis im aracı olarak kullanılmaktadır. So zsu z iletis imde kullanılan arac , beden, mesafe algısı ve sestir. Yazılı iletis imde basılı veya yazılı harfler, semboller ve belirli bir yu zey arac olurken go rsel iletis imde arac ekran veya perdedir.

Bağlamına Göre İletişim Türleri • I letis im tu rlerini sınıflandırmada kullanılan gruplandırmalardan biri iletis imin kimler arasında gec tig i dikkate alınarak yapılmaktadır. • Kis ilerarası iletis im, kaynak ve alıcı olmak u zere iki tarafın, kodlama, kod ac ma, geribildirim gibi iletis im unsurlarının yer aldıg ı iletis im tu ru du r. • Gelis en is c es itlig i ve is bo lu mu yle ortaya c ıkan kurumsal yapılar kendine has bir iletis im du zenini gerekli kılmaktadır. • O rgu tsel iletis imde yatay ve dikey olmak u zere iki eksende iletis im du zeni so z konusudur. • Kitle iletis iminde ise gelis en teknolojiye dayalı olarak icat edilen kitle iletis im arac ları aracılıg ıyla kitlelere, toplumlara yo nelik bir iletis imden so z edilmektedir.

Kişi İçi İletişim • Kis i-ic i iletis imi bireysel iletis im olarak tanımlayan Do kmen, bir insanın duygulanmasını, du s u nmesini, kendi ihtiyac larının farkına varmasını, ic go zlem yapmasını, kendine sorular sorarak cevaplar almasını, ru ya go rerek mesajlar almasını bu tanıma sokmaktadır. • Kis i-ic i iletis imin varlıg ı ve du zenlilig i kis inin ic du nyasıyla iletis im kurabilme yetisinin ve ic sel uyumunun, kendisiyle barıs ık olmasının go stergesidir. Bu kis iler hem kendi ic du nyalarında hem de toplumsal hayatta huzurlu, dingin ve pozitiftir. • Kis i-ic i iletis imde bas arısız olan kis iler, yakından uzag a dog ru, toplumsal hayattaki iletis im katmanlarında da zorlanmakta, hatta bas arısız olmaktadır.

Kişi İçi İletişim • Bu kis iler, toplumsal hayata uyum sag lamakta sorunlar yas amakta, kendilerini ifade edememekte, yanlıs anlamalara ve anlas ılmalara maruz kalmaktadır. • Bo yle bir durumda iletis im c atıs maları kac ınılmaz olmaktadır. • I letis im aslında ic sel olarak bas lamaktadır. Kis inin bir bas ka kis i ya da kis ilerle paylas ımda bulunabilmesi ic in o ncelikle du s u nmesi, duygularını tanımlaması gerekmektedir. • Bu anlamda kis i-ic i iletis imin bir bic imi olarak du s u nme, dig er iletis im tu rlerinin de ilk safhasıdır ve genellikle sessiz gerc ekles ir. Du s u nme sonucunda tanımlar ve kavramlar s ekillenir, dig er iletis im tu rlerine gec is ic in sag lam ve sag lıklı bir zemin olus ur.

Kişilerarası İletişim • Kis ilerarası iletis im, hedefini ve kaynag ını insanların olus turdug u, iletis im unsurlarının tam olarak su rec te yer aldıg ı bir iletis im tu ru du r. • Bu iletis im tu ru nde kaynak (kodlayıcı), alıcı (kod ac ıcı), kodlama, kod ac ma, arac , ileti, gu ru ltu ve geribildirim olmak u zere iletis imin tu m temel unsurları vardır. • I ki veya daha fazla kis inin oldug u ve gu nlu k hayatta en sık kars ılan kis ilerarası iletis im, yu ze olabildig i gibi telefonla veya mektupla da olabilmektedir. • Bu iletis im tu ru nde kaynak ve alıcının ortak sembollere sahip, kelimelere yu kledikleri anlamların aynı olması sag lıklı bir iletis im ic in temel s arttır.

Kişilerarası İletişim • Sosyal, psikolojik, ekonomik ve ku ltu rel olarak aynı evrenden olmayan insanların anlattıkları ve anladıkları iletiler de farklıdır ve bu nedenle anlas maları c ok zordur. • Kis ilerin beklentileri, duygu ve du s u nceleri, deneyimleri, deg erleri, bilgi ve tutumları, statu leri, yas ları, cinsiyetleri ve eg itim du zeyleri kis ilerarası iletis imi etkileyen o zelliklerdendir. Bu o zelliklerin o nemi hem kaynak hem de alıcı ic in gec erlidir. • Bir dig er o nemli unsur ise iletis imi olumsuz etkileyen gu ru ltu du r. Gu ru ltu , fiziksel olarak ortamdaki ses olabileceg i gibi kis ilerin psikolojik durumları da olabilir. • Fiziksel gu ru ltu yu as mak daha kolayken ruhsal gu ru ltu daha zor fark edilir ve bu nedenle de c o zu mu zor gerc ekles ir. Ruhsal durumu iletis im kurmaya uygun olmayan bir kis iyle kurulan iletis imin bas arılı olma ihtimali du s u ktu r.

Kişilerarası İletişim • Ruhsal gu ru ltu deyince ilk akla gelenlerden biri o nyargılardır. O nyargı, kis inin kendisine yo nelik olabildig i gibi kars ıdakine, topluma veya du nyaya dair de olabilmektedir. • Kis i-ic i iletis imi sag lıklı olmayan, ic sel iletis iminde problem yas ayanlar kendilerini iyi tanımamakta, kendileri hakkındaki o nyargılarıyla hareket etmektedirler. • Kendisine yo nelik o nyargının yanında, iletis im kurulan kis i ya da kis ileri bilmeme, yanlıs bilme de o nyargıya ve dolayısıyla bas arısız bir iletis ime neden olmaktadır.

Kişilerarası İletişim • Kis ilerarası iletis imde kelimeler ve so zlu ifadelerin o nemi kadar, hatta daha fazla, so zsu z iletis im unsurları ve beden dilinin kullanımı da etkilidir. • Burada devreye so zsu z iletis im bas lıg ında da ifade edileceg i u zere mesafe ve zaman kullanımı, sesin bic imi, jest ve mimikler, vu cudun durus u girmektedir. Kis inin ne so yledig i kadar nasıl so yledig i de belirleyicidir. • Sesin tonu, hızı, kelimelerdeki vurgu, sesin alc alıp yu kselmesi sesin bic imini ifade etmektedir. Sesin bic imi ve beden dili so zlu ifadeyi destekleyip anlamı gu c lendirebileceg i gibi uyumsuz oldug unda da etkiyi zayıflatmaktadır. • Kis iler arası iletis imde etkili unsurlardan biri kullanılan arac tır. I letis im yu ze kurulabildig i gibi telefon veya mektup gibi arac lar kullanılarak da gerc ekles tirilebilmektedir. • Aracın devreye girdig i hallerde ilis ki bic iminin etkisinin yanına aracın dog asının etkisi eklenmektedir.

Örgütsel İletişim • O rgu tlerde sag lıklı bir iletis im hayati derecede o nemlidir. Bunun sag lanmadıg ı kurumlarda kaosun ortaya c ıkması kuvvetle muhtemeldir. • C ok ku c u k yapılar ic in bu durum bir engel u retmese de o rgu t bu yu yu p genis ledikc e iletis im yapısının iyi organize edilmesi daha fazla o nem kazanmaktadır. • Gelis mis ve genis lemis kurumlarda hiyerars ik yapı net olarak c izilmekte ve yapıya uygun bir iletis im du zeni tesis edilmektedir. Kimin kiminle nasıl bir bilgi alıs veris inde bulunacag ı bellidir. • Burada ast-u st ilis kisi gelis tig i ic in c ift taraflı bir ileti akıs ı so z konusudur. ‘Dikey iletis im’ olarak tanımlanan bu iletis im tu ru nde u stten asta emirler, direktifler yo nelirken asttan u ste raporlar, o neriler, notlar ulas maktadır. ‘Yatay iletis im’ ise kurumsal yapıda aynı seviyede olan kis iler arasında gerc ekles mektedir. Koordinasyon komiteleri, gayrı resmi iletis im, kars ılıklı bilgi ve fikir alıs veris i yatay iletis imin o rnekleridir. • O rgu tte iyi bir iletis im ve sag lıklı bilgi akıs ı o kurumun hem gu c lu hem de kalıcı olmasını sag lamaktadır.

Örgütsel İletişim • U lkemizdeki kurumlarda go ru len ve kurum-ic i iletis imin olumsuz ve gayrı resmi bir bic imi olarak dedikodunun asgari du zeye du s u ru lmesi gerekmektedir. Bir bilginin beklenti, duygu ve ihtiyac lara go re zihinlerde do nu s tu ru lerek bozulması ve bo ylece iletilmesi olan dedikodu, etkin iletis im ortamını engelleyen o nemli unsurlardandır. • Dedikodu, c og u zaman resmi iletis imden daha hızlıdır ve c alıs anlar u zerinde daha etkilidir. C • alıs anların duygularını, algılarını ve beklentilerini o g renmek gibi maksatlarla kullanıldıg ında yararlı olmakla birlikte genellikle kurumu olumsuz etkilemektedir. • Bundan dolayı c alıs anlara kendilerini rahat ifade etme imka nları olus turularak dedikodunun o nu ne gec ilmesi gereklidir

Kitle İletişimi • Bir ileti veya iletiler grubunu topluma, kitleye, u lkelere iletme amac landıg ında bunun ic in kullanılan arac lar kitle iletis im arac larıdır. • Tarih boyunca iletis im arac larıyla o do nemin teknik veya teknoloji seviyesi arasında sıkı bir ilis ki olmus tur. I nsanlıg ın tarihi aslında iletis im ic in kullanılan ka g ıt, yazı, telefon, fotog raf, film, televizyon, uydu, bilgisayar gibi arac ların gelis tirilip yaygın bir s ekilde kullanılmasının da tarihidir. • Yaygın bir bic imde kullanılan iletis im aracı ekseninde o do nemin toplumu ve teknolojisi hakkında bilgi sahibi olmak mu mku n oldug u gibi teknolojiye bakarak da toplum ve iletis im bic imi hakkında fikir edinme imka nı vardır. C u nku teknolojinin en go ru nu r oldug u, ilk etkiledig i alanlardan biri iletis imdir. • Bugu n, iletis im teknolojileri sayesinde du nyanın her tarafından anında ileti ve haber alınabilmektedir.

Kitle İletişimi • Teknoloji, iletis en bir varlık olarak insanı du nyaya ac maktadır. Ancak, insan aynı zamanda kitle iletis im arac larının u rettig i ic eriklerin tu keticisi olmaktadır. • Bundan dolayı tu m du nyada ku ltu r, din, etnisite farkı go zetmeden herkes bu iletiler aracılıg ıyla tas ınan anlamlara maruz kalmaktadır. Aynı ic erikleri ve anlamları tu keten insanlar da benzes mekte, adeta aynı kalıba do ku lmektedir. • Tektiples meyi, du nyanın kitle iletis im arac ları tarafından s ekillendirilmesini eles tiren Dog an, as ırı iletis imi dehs et verici olarak go rmekte ve bu c ag ı “dehs et c ag ı” s eklinde nitelendirmektedir.

Kitle İletişimi • Medyanın, kitleleri ve du nyayı etkilemesinin yanında dig er olumsuz o zellikleri arasında insanları pasifize etme, eg lendirerek uyus turma ve devletin ya da sistemin istedig i tipte insan yaratılmasına hizmet etme de vardır. • Kitle iletis im arac ları devletin/sistemin ideolojik bir aygıtı olarak hegemonyanın kurulmasına, su rdu ru lmesine, rıza ve iknanın u retilmesine yardımcı ve aracı olmaktadır. • Kitle iletis iminde kitle kavramı ac ıklanmaya muhtac tır. Kitle, ırk, sınıf ve cinsiyet farklarından yoksun, heterojen, bireysellig in kayboldug u, birbiriyle ilis kisiz genis bir nu fus demektir. • Kitle iletis imi ise birkac kis inin bu toplulug a yo nelik ic erik u retmesi ve onlara iletmesidir.

Kitle İletişimi • “Kitle iletis imi terimi kamuya, kitlelere yo nelik ileti u retimi ve dag ıtımının kurumsallas mıs bic imlerini anlatmaktadır: genis o lc u tte is lev go ren kitle iletis imi bu yu k c apta is bo lu mu nu , basım, film, bant kaydı ve fotog raf gibi karmas ık arac ları ic ermektedir”. • Kurumsal bir s ekilde c alıs an gazete, dergi, radyo, televizyon, sinema ve bilgisayar gibi arac lar eliyle eg lence, eg itim, haber verme, propaganda ve reklam gibi deg is ik ic erik ve is levler genis bir kitleye iletilmektedir. • Kitle iletis iminde kaynak tek kis i deg il, bir o rgu t ya da profesyonel iletis imcilerdir.

Kitle İletişimi • Kitle iletis imi, teknolojik bir kitle iletis im aracıyla aracılanmıs iletis im bic imidir. Bunun bas langıcı olarak matbaanın icadı veya etkin bir s ekilde kopyalama ic in kullanılması alınmaktadır. • Genis kalabalıklara, toplumlara veya kitlelere aynı ic erig i u retip iletme ac ısından yaklas anlar ic in ise matbaa ve sonrasında kitap, gazete, dergi, fotog raf, film, telgraf, telefon, radyo, televizyon, bilgisayar ve internet gibi arac lar kitle iletis im aracı olma o zelliklerine sahiptir. • Bu tu n bu arac ların tarihsel seyri ve o zellikleri dikkate alındıg ında go rsellig in ve hız artıs ının merkezilig i go ru lmektedir. Bir yandan iletinin alıcıya ulas ma hızı saniyeye kadar du s erken dig er yandan da go rsellik boyutu gittikc e artmaktadır. • Bu durum ise bireysellig in artmasını, belleg in zayıflamasını, o nyargı ve kanaatlerle hareket etmeyi, iletilerden daha fazla etkilenmeyi, sorgulamamayı beraberinde getirmektedir. • Bo ylece kaynak, ileti tasarlayıcıları veya kitle iletis im arac larının ic erik u reticileri daha etkin bir konuma yu kselirken alıcı daha pasif, tamamen tu ketici konumuna du s mektedir: • “Kapitalist medya sistemi ve ileti teknolojisi edilgen, eg lence ve tatmini o nceleyen, hafızası zayıf, dikkati c abuk dag ılan, c og unlug a go re davranan bir insan modelinin olus masını besler“

Araca Göre İletişim Türleri • I letis im tu rlerini sınıflandırmada kullanılan kriterlerden biri de kullanılan arac tır. Arac , iletis imin dog asını belirleyen o nemli etmenlerden biridir. • İetis im su recinde kullanılan teknolojik aygıtlar iletis imin hangi duyu organına yo nelik oldug unu go stermektedir. • Bu noktada, toplam iletis im olgusu pastasındaki so zlu , so zsu z ve yazılı iletis imin payları du s erken go rsel iletis imin dilimi bu yu mektedir.

Sözlü iletişim • I nsan deg er yaratan, deg er veren, anlam u reten ve ins a eden, bilen bir varlık olmasının yanında konus an bir varlıktır. • Kısacası, bir dile ve kelimelere, kavramlara sahiptir ve kendisinde olanı bas kalarına bildirmektedir. Humbolt’a go re insan, dili sayesinde ancak insan olabilir • Rousseau’nun toplumsallas mamıs , du nyada tek bas ına yas ayan ilkel insanı, bas ka insanlarla iletis im halinde olmadıg ı ic in bir dile sahip deg ildir. • Bundan dolayı da bilginin birikiminden so z edilememekte, du nyada insanın yas ı ilerlese de insanlık hep c ocuk kalmaktadır. I nsanlık ancak toplumsallas mayla, yani dil ve iletis imle, bilgi birikimiyle bu c ocukluktan kurtulabilmis tir

Sözlü iletişim • So zlu iletis imde en o nemli noktalardan biri dildir. I letis im kuranların ortak bir dile ve anlamlara sahip olması temel ilkedir. • I nsanlar bir dilin ve dolayısıyla bir du s u nme bic iminin, zihniyetin ic ine dog maktadır. “Dil insanın evidir” ve insan bu tu n du nyayı ve hayatı evinin ic inden yorumlamaktadır. • I nsan, anlamları ve dili bu yu k oranda hazır bulmaktadır. Farklı kars ılas malar ve bu yu k c aba go stermeden bir bas ka dil evrenine girmek de zordur. • So zlu iletis imde so zel ifadenin dog ru yapılandırılması etkili bir konus manın ve iletis imin bas arısı hususunda aranan temel s artlardandır.

Sözlü iletişim • I letis imin bic imi ile ic inde yas anılan ku ltu r arasında ilis ki c ok gu c lu du r. Bir yandan iletis im bic imi ku ltu ru n tas ıyıcısı iken dig er yandan ku ltu r de iletis imin s ekillendiricisidir. • So zlu iletis im de so zlu ku ltu ru n tas ıyıcısı durumundadır. So zlu ku ltu rde deneyimlerle dil ve iletis im, iletis imle bellek arasında sıkı bir bag vardır. So zu n uc uculug u ve gec icilig ine kars ın deneyimler ve hatırlanması gerekenler su rekli yinelenerek, so ze do ku lerek korunmaya, devamlılıg ı sag lanmaya c alıs ılmaktadır. • So zlu ku ltu rde bellek canlıdır ve insanlar bellek is levi go rmektedir. Su rekli yinelemeler belleg i canlı ve zinde tutmakta, olması gerektig i gibi c alıs tırmaktadır. • Unutulması gerekenler ayıklanıp unutulmakta, hatırlanması gerekenler ise so zlu ku ltu ru n bir o g esine do nu s tu ru lerek kalıcı s ekilde belleg e kaydedilmektedir.

Sözsüz iletişim • So zsu z iletis im, iletis imin en temel bic imlerinden biri olarak so zcu kler olmadan iletis im kurmayı ifade etmektedir. • Antropologlara go re insanlar so zlu iletis ime gec meden o nce bedenlerini kullanarak iletis im kurmus lardır. • I lkel insandan kalma bu so zsu z is aret ve ipuc ları halen kullanılmaktadır. • Gu nu mu zdeki so zsu z iletis imi sadece beden dili olarak anlayıp as ırı anlam yu kleyenleri eles tiren Erdog an, so zsu z iletis im tu rlerini yer ve mesafe tutma, dokunma, jestler, go z ve bakıs , zaman ve statu kullanımı, ses dili, maddeler ve es yalar, fiziksel go ru nu s olmak u zere sekiz bas lıkta saymaktadır. • Ona go re bu tu n bu tu rler so zsu z iletis im ic in o nemli is lev go rmektedir.

Sözsüz iletişim • So zsu z iletis imde kis inin so yledikleriyle, so zlu ifadelerle beden dili ve so zsu z unsurların arasında sıkı bir bag vardır ve bu bag aracılıg ıyla so zel ifadenin anlamı ve etkisi gu c lendirilir veya zayıflatılır. • Bir iletis imde so zlu ve so zsu z ifadelerin etkisine yo nelik aras tırmalarda so zsu z unsurların c ok daha fazla etkili oldug u ortaya konulmus tur. • Mehrabian tarafından yapılan aras tırmada iletis imde %55 beden dili, %38 sesin bic imi ve tonu, %7 ise so zcu klerin etkili oldug u go ru lu rken Birduthistell’in aras tırmasında %65 beden dili, %35 de so zlu iletis im etkilidir. I • ki aras tırmadan da go ru ldu g u u zere so zsu z unsurların bir iletis imdeki payı so zcu klerden, so zel ifadelerden daha fazladır.

Yazılı iletişim • I letinin yazılı ve go rsel sembollerle aktarılması demek olan yazılı iletis imin bas langıcı bundan yaklas ık bes bin yıl o nce Su merler tarafından yazının icat edilmesiyledir. • Daha o nceleri duvarlara ve tas lara c izilen resimler, tarihsel su rec te, harfler ve alfabenin ortaya c ıkmasına zemin hazırlamıs tır. • Zamanla farklı toplumlar kendi alfabelerini ve yazılarını gelis tirmis tir. Buna kars ın yazının, okuma-yazmanın yaygınlas ması c ok gec olmus tur.

Yazılı iletişim • Matbaanın icadı ve okuma-yazmanın yaygınlas masıyla eskinin so zlu iletis iminin yerini yazılı iletis ime bırakmasına neden olmus tur. I letis im bic iminin deg is imi, ku ltu ru de etkilemis ve yazılı ku ltu re gec is olmus tur. • Gec mis te so z c ag ı vardır ve so z yerini yazıya, go rsel is aret ve sembollere bırakmaktadır. • So zlu ku ltu rde nesilden nesle aktarımı gerc ekles tiren anlatıcıların yerini yazılı metinler almıs tır. Yazı nedeniyle insanın bellekle, hatırlama ve unutmayla ilis kisi de deg is mis tir. • Artık kulak deg il go z o nemlidir. Dolayısıyla duymak ve anlatmak deg il okumak o n plandadır.

Yazılı iletişim • Okumanın bas at bir eylem olması, insanın du nyayla, bilgiyle kurdug u ilis kiyi etkilemis tir. • Deneyimle o g renilen bilgiden daha fazla okunarak o g renilen bilgi so z konusudur. Deneyimin yerini okumak almaktadır. • Bo ylece insanın du nyayla ve varlıkla kurdug u ilis ki azalmakta, insanın du nyayla ve varlıkla mesafesi olus makta ve bu mesafe gittikc e artmaktadır. Olus an mesafe ise yabancılas maya neden olmaktadır. • Bu yabancılas ma kendini toplumsal hayatta da go stermektedir. • Arac ların kendi kullanma bic imini dayatması gibi yazı ve okuma da kendi bic imini s art kos maktadır. • Okumak ic in kenara ve kendi kabug una c ekilmek, yalnızlas mak, bireyselles mek gereklidir. Bu noktada, bireyselles me ile yazının ve yazılı iletis imin tarihsel seyrinin c akıs ması dikkate deg erdir.

Yazılı iletişim • Bireyselles en insanın c evresiyle ve toplumuyla bag ı sorunlu hale gelmektedir. • Toplumla bag ı zayıflayan bireyler bu rokrasinin ve kurumsal yapıların c arkında kaybolmakta, sayısal bir veriye do nu s mektedir. • Artık ku ltu r insanların zihninde canlı olarak yer almamakta, yazılı metinlerde saklanmakta, insanın gu ndelik hayat pratiklerinden uzaklas arak zamanla c ıkmaktadır. • Yazı, belge nitelig iyle belleg in yerine gec mekte, ku ltu ru n deposu haline gelmektedir. • Yazı belleg in yerine gec ince insanın belleg inin, zihninin c alıs masına, diri kalmasına gerek kalmamaktadır. Bellek, dolayısıyla insan gu c kaybederken yazma eyleminin s ekilsellig inden dolayı du s u nce de bir kalıba girmektedir.

Görsel iletişim • I nsanın en o nemli duyu organlarından biri go zdu r. Go rme sayesinde insan c evresini daha iyi ve kolay tanıyabilmekte, c evresine ve du nyaya nu fuz edebilmektedir. • Buna kars ın go rsel iletis imin tarihi so zlu iletis imin bas langıcından c ok sonraya denk gelmektedir. • Fransa’daki Chauvet Mag arası’nın duvarlarındaki resimlerden beri yaklas ık 30 bin yıldır insanlık go rsel dille iletis im kurmaktadır. Ancak geldig imiz noktada go rsel dil ve iletis im dig er iletis im tu rlerini geride bırakarak c ag a adını verir duruma gelmis tir. • Du nyaya bugu n, o zellikle teknolojinin gelis imiyle go rsel ku ltu r ve bu ku ltu ru n tas ıyıcısı olarak go rsel iletis im ha kimdir.

Görsel iletişim • Gec tig imiz yu zyılla birlikte, go rsel imgelerle ve go rsellig e dayalı kitle iletis im arac larıyla dolu bir c ag a girilmis tir. I nsanlar, go rsel imgelerle kus atılmıs bir ku ltu r ve du nya ic inde yas amaktadır. • Afis , film, gazete, dergi, televizyon, video arac larından herhangi birinin iletisine takılmayan bir hayat imka nsız durumdadır. • Bu go rsel imge ve mesaj bombardımanı altındaki insan, ag ır bir yu ku omuzlamıs tır. Ancak bu go ru ntu uygarlıg ı sadece yu k deg il imka nlar da sunmaktadır. • I nsanlar, du nyanın her yerinden her an haber alma, ulas ma, ilis ki kurabilme ve devam ettirebilme olanaklarına sahiptir.

Görsel iletişim • Go rsel ku ltu ru n egemen olmasında insanlıg ın teknolojik olarak geldig i seviyenin, go rsellig in tes vik edilmesinin yanında, go rme duyusunun o neminin artması da etkilidir. • Gu nu mu zde go ze hitap eden s eyler hem daha fazla dikkat c ekici hem de daha inandırıcı bulunmaktadır. • “I nsanlar, c evrelerindeki olguları, olayları ve nesneleri algılarken %34 dokunma, %9 is itme, %87 go rme duyularından yararlanmaktadır”. Gelis en teknolojiyle birlikte artık ekran cebe girmekte, insanı yirmi do rt saat yalnız bırakmamaktadır.

Görsel iletişim • Gu nu mu zde insanlar c og unlukla ileti paylas ımı ic in telefon, bilgisayar, internet gibi arac ları kullanmaktadır. • Eskinin telgrafı, mektubu s ekil deg is tirerek teknolojiye ayak uydurmus ve bu yu k oranda cebe girmis tir. Bo yle bir iletis im, hız ve ulas ma ac ılarından bu yu k avantaj sag lamaktadır. Buna kars ın yu ze iletis imin gereklilikleri olan sevgi, saygı, dig erka mlık, anlayıs , duygudas lık ve sorumluluk gibi deg erlerin paylas ımı azaltmaktadır. • Televizyon, bilgisayar ve internet go rsellig i o ne c ıkarmaktadır. I nsanlarda dig er duyularından daha c ok go zleri o nem kazanmaktadır. • Duydukları ya da dokundukları s eylere deg il go rdu klerine daha fazla inanmaları gerektig ini du s u nmektedirler. I nsanlar, su rekli go rsel mesaj alınca okuma, du s u nme, kes fetme, o g renme becerilerini kaybetmektedir.

Görsel iletişim • Ekran kars ısındaki insan edilgen bir konumdadır. Etkiles im ortadan kalkmakta, sorumluluk yok olmaktadır. • Gerc eklig i ekrana bag lı olarak algılayan, go rdu g u ne inanan insanlar o zgu rlu klerini kaybetmekte ve kitle haline gelmektedir. • Duydug una ya da okudug una deg il go rdu g u ne inanınca insanlar, eskinin anlatıcısı veya okuyucusu deg il go stericisi deg erli olmaktadır. Dolayısıyla go rsel imgelerle dolu kitle iletis im arac ları ve bu arac lara ic erik u retenler iletis im du zeninin ve ku ltu ru n merkezine yerles mektedir.

Görsel iletişim • Arac , kendi kullanım ve dog asına uygun s ekilde du s u nme bic imini insanlıg a benimsetmektedir. • Hızın egemen oldug u c ag da, hızla akan imgeler insanları ekrana bag lamakta, onların kanaatlerini desteklemekte, eg lendirmekte, onları oyalamaktadır. Kapitalist sistemin en o nemli ikna ve oyalama aracı olarak kitle iletis im arac ları seyirciyi ekrana bag lamakta, bu sayede istedig i o lc u de kar edebilmektedir. • u nku bu teknolojinin ve arac ların temel gelir kaynag ı reklamdır. Daha c ok reklam daha c ok gelir demektir. • Bunun ic in de daha fazla insanı ekrana odaklayabilmelidir. Bunun yolu ise insanın duygu ve zaaflarıyla oynanmasıdır. Dolayısıyla kitle iletis im arac larının ic erig ini eg lence, ro ntgencilik, tes hircilik, cinsellik, c atıs ma ve s iddet doldurmaktadır. • Bo ylece toplumlar, sistemi sorgulamadan, sistemin dıs ına herhangi bir s ekilde c ıkmadan, hatta c ıkmayı du s u nmeden hayatlarına devam etmektedir.

Görsel iletişim • Tamamen belleg in canlı, diri ve insanın gu ndelik hayat pratiklerinin ic inde oldug u so zlu ku ltu rden yazılı ku ltu re gec ilirken bellek zayıflamıs , insanlar bireyselles mis , ancak bilginin sabit kaynag ı olarak yazılı metinler olus mus tur. • Bireyselles en, yalnızlas an, belleg i zayıflayan insanlar, go rsel ku ltu r c ag ında hızın da etkisiyle bilgiyle sahici ilis kisini de kaybetmis tir. • Bellek tamamen ortadan kalkmıs , yalnız kalan insan, ekranın sundug u renkli du nyaya teslim olmus ve tamamen yo netilebilir bir ha le gelmis tir.

SON 11. Dersin Sonu Teşekkürler

KAYNAKÇA • Küçükalkan, Y. (2017). İletişime Giriş içinde İletişim Türleri. Erzurum: Atatu rk U niversitesi Ac ıko g retim Faku ltesi Yayınları. • Geçikli, F. (2017). Halkla İlişkiler. Erzurum: Atatu rk U niversitesi Ac ıko g retim Faku ltesi Yayınları. • KALENDER, A. , PELTEKOG LU, Z. F. , BAYC U, S. , ERGU VEN, M. S. , YILMAZ, R. A. , OKAY, A. , & GO ZTAS , A. (2018). Halkla İlişkiler. Eskişehir: T. C Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları Fakültesi Yayınları NO: 1676.