ZPR PWr Zintegrowany Program Rozwoju Politechniki Wrocawskiej KOMUNIKACJA

„ZPR PWr – Zintegrowany Program Rozwoju Politechniki Wrocławskiej” KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA DR ANNA BORKOWSKA KATEDRA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA PWR

ZŁOŻONOŚĆ POJĘCIA KOMUNIKOWANIA SIĘ Komunikowanie się jako: l transmisja – przekazywanie informacji, idei, emocji; l oddziaływanie – używanie znaków i symboli dla wywarcia wpływu, l rozumienie – proces uwspólniania myśli i uczuć; l interakcja społeczna dokonywana za pomocą symboli; l łączenie – tworzenie wspólnoty i budowanie tożsamości jej członków; l wymiana – proces wymiany znaczeń, informacji, uczuć; l składnik procesu społecznego – proces wyrażania norm grupowych, sprawowania ról, kontrolowania jednostek i procesów społecznych w ramach pewnej kultury.

PROCES KOMUNIKOWANIA SIĘ Porozumiewanie się jako podstawowe narzędzie przekazywania doświadczenia zbiorowego; l Dziedziczenie genetyczne vs dziedziczenie społeczne; l Rola komunikowania się z otoczeniem społecznym w rozwoju świadomości i umysłu (perspektywa rozwoju gatunku oraz rozwoju osobniczego); l „Najważniejszym środkiem, dzięki któremu dziecko uczy się być istotą ludzką, jest komunikowanie się” (Matson i Montangue, 1967). l

PODSTAWOWE POJĘCIA l l l l l Język (naturalny) – środek porozumiewania się w danej grupie społecznej, kulturze; Znaki i systemy znaków – słowo mówione, gest, mimika, obraz; Komunikat – treść przekazu, informacje, emocje, postawy; Nadawca – osoba, grupa osób, instytucja, organizacja nadająca (kodująca, emitująca komunikat); Odbiorca - osoba, grupa osób, instytucja, organizacja odbierająca (percepująca, rekodująca, interpretująca) komunikat; Kanał – fizyczna, bądź symboliczna lub wirtualna przestrzeń (fragment), w której odbywa się nadawanie i odbieranie przekazu; Kod – oparty na konwencji system przypisujący prostym desygnatom – znaczenie; Nośniki sygnałów – powietrze i jego drgania, fale świetlne, papier, taśma, płyty itp. ; Instrumenty pozwalające na odbiór, transmisję i zapis komunikatów; Instytucje, tworzące przekazy.

MODEL KOMUNIKACJI SHANNONA I WEAVERA

WYMIARY CHARAKTERYZUJĄCE PROCES KOMUNIKACJI l l l Zakres (ludzkie vs biologiczne i cybernetyczne); Intencjonalność (wola vs przypadkowość); Skuteczność (każdy komunikat vs wyłącznie skuteczny komunikat); Perswazyjność (wpływanie na odbiorcą vs przekazywanie informacji, emocji i symboli) Kierunek przekazu (proces jedno- vs dwustronny)

EWOLUCYJNY I HISTORYCZNY ROZWÓJ KOMUNIKOWANIA SIĘ LUDZI l l l Era znaków i sygnałów, wywodząca się od instynktownych zachowań komunikacyjnych wyższych ssaków, Era mowy i języka (usymbolicznienie, to jest oderwanie znaku od jego desygnatu) – mowa artykułowana, począwszy od człowieka z Cro Magnon (90 tys. - 40 tys. lat temu), Era pisma, Era druku i komunikowania się masowego, Era telekomunikacji i informatyzacji, Era komputerów osobistych, sieci i interaktywności komunikacyjnej

ROZWÓJ MOWY I EWOLUCJA CZŁOWIEKA Robin Dunbar, amerykański antropolog i psycholog ewolucyjny, badał zdolności naczelnych do zawierania i utrzymywania trwałych więzi społecznych, tj. takich, w których osobniki znają się i pozostają ze sobą w jakiejś relacji. Założenia jego teorii: • Język jako element wyróżniający ludzi od innych gatunków zwierząt. • Iskanie jako główny mechanizm, występujący u małp umacniający więzy grupowe, w przeciwieństwie do ludzi, którzy używają języka. • Kiedy pojawiła się mowa (artykulacja)? • U ludzi kanał nerwu podjęzykowego (elementu czaski) jest znacząco większy niż u wielkich afrykańskich małp człekokształtnych (szympansów i goryli). Również inne dane anatomiczne i archeologiczne. • Dość trudno jest ustalić dokładną datę przełomu i pozostaje nam mówić, że nastąpił on w jakimś momencie od 2 milionów do 300 tysięcy lat wstecz.

ROZWÓJ MOWY I EWOLUCJA CZŁOWIEKA cd. • Hipoteza magicznej liczby: Wg niej liczba więzi społecznych, „przyjaźni” między osobnikami jest ograniczona zdolnościami poznawczymi ich mózgów (magiczna liczba Dunbara = 150) „Cognitive limit to the number of individuals with whom any one person can maintain stable relationships" • Hipoteza społecznego iskania się: Język powstał jako substytut łagodzącego konflikty i tworzącego trwałe więzi iskania się małp, potrzebowaliśmy go do plotkowanie i small-talków.

POGADUSZKI Z MAŁPAMI

POGADUSZKI Z MAŁPAMI WASHOE

POGADUSZKI Z MAŁPAMI WASHOE W 1967 małżeństwo naukowców Allen i Beatrice Gardner założyło w Reno projekt, którego celem było nauczenie Washoe amerykańskiego języka migowego (ASL). W ciągu 32 miesięcy trwania eksperymentu Washoe nauczyła się m. in. imion swoich trenerów, słów opisujących różne rodzaje jedzenia, picia, ubrań, lalek itp. , a także wyrażać życzenia takie jak: szybciej, więcej, proszę.

POGADUSZKI Z MAŁPAMI KOKO

POGADUSZKI Z MAŁPAMI KOKO l l Pierwotny pomysł polegał na podobnym założeniu, co w przypadku Washoe - na przeprowadzeniu eksperymentu językowego i nauczeniu zwierzęcia amerykańskiego języka migowego. Związek z kotem, opiekunami, „znajomymi”. Ekspresja głębokiego smutku po stracie przyjaciela All Balla oraz śmierci Robina Willamsa, którego poznała osobiście. Neologizmy: pierścień, imię kota, „wygodne miejsce” po śmierci.

DZIKIE DZIECI - ROZWÓJ MOWY l Dzikie dzieci, wilcze dzieci – dzieci egzystujące w społecznej izolacji, wychowywane przez zwierzęta lub posiadające jedynie pośredni kontakt z ludźmi (np. dzieci trzymane w niewoli i nie kontaktujące się z innymi ludźmi). l Hipoteza okresu krytycznego (critical period hypothesis) – dotyczy przyswajania języka, autorstwa E. Lennebrga amerykańskiego językoznawcę i psychologa. Hipoteza mówi, iż jeśli nabycie języka nie nastąpi przed zakończeniem okresu dojrzewania, nigdy nie będzie możliwe jego przyswojenie w pełni funkcjonalnej formie. Po upływie okresu krytycznego, Mechanizm Przyswajania Języka Chomsky’ego ulega zanikowi i nabycie języka bez jego pomocy jest praktycznie niemożliwe.

DZIKIE DZIECI - GENIE

DZIKIE DZIECI - GENIE Genie (ur. 18 kwietnia 1957) – kobieta, która do trzynastego roku życia była więziona w swoim pokoju bez kontaktu z otoczeniem. l Była okrutnie traktowana przez zaburzonego ojca (przywiązywana do łóżeczka, zamiast mowy, posługiwano się wobec niej szczekaniem i warczeniem). l Została odkryta przez władze Los Angeles 4 listopada 1970 w bardzo złym stanie, ważyła 26 kg, nie mogła wyprostować rąk i nóg, nie potrafiła przeżuwać i była niemal całkowicie niema. l Jest jednym z najsłynniejszych dzikich dzieci, jej przypadek posłużył do weryfikacji hipotezy okresu krytycznego. „Genie” to pseudonim nadany dziewczynie przez opiekujących się nią lekarzy i terapeutów. l Terapie i dalsza opieka i terapia nie wydawały się, niestety całkiem właściwe. W 2008 telewizja ABC News poinformowała, że Genie znajduje się w prywatnym ośrodku dla opóźnionych umysłowo dorosłych w Południowej Kalifornii. Posługuje się tylko kilkoma słowami, ale pamięta język migowy, którego nauczyła się w czasie stosunkowo krótkiej terapii.

EKSPRESJA EMOCJI

PAUL EKMAN

l https: //www. ted. com/talks/amy_cuddy_your_ body_language_shapes_who_you_are l https: //www. ted. com/talks/pamela_meyer_ho w_to_spot_a_liar l https: //www. youtube. com/watch? v=7 tr. P 7 jvz. HE