Wiskunde is leuker dan je denkt is nog

Wiskunde is leuker dan je denkt is nog leuker als je denkt Marleen Duerloo marleen. duerloo@vsko. be Nascholer wiskunde

Sessie 2 • Opfrissen inhoud sessie 1 + vragenronde • Beeld van de ijsberg • Voorstellen van uitgewerkt materiaal uit ‘Met rekenogen gelezen’ • Leerlijn en activiteiten metend rekenen Leerlijn en activiteiten meetkunde 2

Sessie 2 • Opfrissen inhoud sessie 1 + vragenronde • Wat is goed wiskundeonderwijs in de kleuterklas, in de eerste graad? • Wat zijn de algemene doelen van het leerplan wiskunde? • Het belang van getalbegrip • Tellen → leerlijn en het belang ervan • Subiteren → getalbeelden • Hoeveelheden herkennen • Het stellen van goede denkvragen • Uitdaging Werken vanuit een prentenboek • Kies uit Met rekenogen gelezen een prentenboek. • Werk de ideeën uit, voeg eigen ideeën toe. • Maak hierbij concreet materiaal. • Neem foto’s van lerende kinderen. • Stel dit alles voor op de studiedag van maart. 3

4

1 emmer fijn zand 1 000 000 korrels 5

Hoeveel mensen zijn er op aarde? 7. 000 Hoeveel Belgen? 6

Hoe stellen we breuken voor? 7

Beeld van de ijsberg ? 8 ? ?

Preventie Remediëring Evaluatie Huidig aanbod in de klas: deel boven water Investeren in drijfvermogen Is dit de ‘perfecte ijsberg’? Zie Commentaar en suggesties bij IDP 6 2012 wiskunde 9

Voorstellen materiaal Met rekenogen gelezen ? 10 ? ?

Meten en metend rekenen ? 11 ? ?

(Leren) Meten is best moeilijk Lengte van de klas meten 12 12

Reflectie • Waar hebben deze kinderen problemen mee? • Welke indeling vind je in het leerplan? 13 13

Wiskunde: meer dan rekenen metend rekenen meetkunde 14 14

Kleuters meten • Bij een kwalitatieve vergelijking ontstaat een ordening door een bepaalde eigenschap van dingen te vergelijken zonder dat je getallen en meetinstrumenten gebruikt. – Strategieën ontdekken om te vergelijken • Op het moment dat je een soort eenheid en getallen gebruikt, ben je kwantitatief aan het vergelijken met meetinstrumenten – met natuurlijke maateenheden – met standaardmaateenheden (vanaf 1 e leerjaar) 15 15

Het historisch meetproces als basis voor hetrekenen leerplan wiskunde metend metriek stelsel als systeem verfijnen van de standaardmaat behoefte aan een standaardmaat samenstellen natuurlijke maateenheden Rangschikken (seriëren) Ordenen (classificeren) Conserveren 16 3. 2. 4 Toepassingen 3. 2. 3 Meten en metend rekenen met standaardmaateenh 3. 2. 2 eden Meten met natuurlijke maateenheden (kwantitatief 3. 2. 1 vergelijken) Vergelijken zonder een maateenheid te gebruiken (kwalitatief vergelijken) wiskundig oriënteren op kenmerkende eigenschappen: lengte, gewicht, inhoud, oppervlakte, volume, tijd, …

Vergelijken zonder maateenheid Welke strategieën kun je inzetten om de sterren volgens grootte te rangschikken? 12 3 4 5 6 17 17

18 18

19

Het belang van (leren) schatten Groeiend maatbesef Welk ‘dekseltje’ op welk ‘potje’? Rekening houden met kenmerkende eigenschappen: grootte, vorm, kleur, materiaal… 20

Matrix Eerste stap naar lezen en interpreteren van data in diagrammen en grafieken 21

Vergelijken met natuurlijke maateenheden 22

Werken met natuurlijke maateenheden: lengte, afstand 23

Werken met natuurlijke maateenheden: gewicht 24 24

• Omtrek 25

• oppervlakte 26

Zelfgemaakte meetinstrumenten 27 27

Zelfgemaakte balans 28 28

29

Tijd zichtbaar maken Zelfgemaakte zandlopers Waarmee rekening houden? 30

31

32

33

Chronologisch rangschikken 34

Activiteiten plaatsen bij ijsberg • Rangschik de activiteiten bij de doelstellingen 35 35

Meetkunde ? 36 ? ?

Meetkunde? • Wat beogen we? – inzicht verwerven in de ruimte, in meetkundige objecten en in meetkundige relaties • Indeling in leerplan – Ruimtelijke oriëntatie – Vormleer – Meetkundige relaties – Toepassingen 37 Goed le ren kijke n Verwoo rden Manipu lere Onderzo n eken Van 1 3 dimen Problem 2 sie en leren oplossen s

Denken stimuleren bij vormgevende materialen • Ongevormde materialen: zand, klei en water. Kinderen verkennen het materiaal en ontdekken de eigenschappen ervan. • Vormgevende materialen: mozaïek, blokken, kralenplanken en stokjes en ringen, maar ook papier en tekenmaterialen. Kinderen vervormen en bewerken het materiaal om een idee met behulp van het materiaal en bijbehorende technieken zichtbaar te maken. • Gerichte ontwikkelingsmaterialen: lotto’s (kaarten op een rij leggen van klein naar groot), puzzels, werkbladen en materialen die de ontluikende geletterdheid en gecijferdheid stimuleren. 38

Halen we alle mogelijkheden uit zandtafel/zandbak? 39

40

Ontwikkelingsmaterialen verrijken Door het laten ervaren van de wereld om hen heen – Hoe voelt klei, droog en nat papier? – Hoe ziet zand eruit als ik er water bij doe? leren kinderen (reken)taal te geven aan hun ervaringen in het werken met ongevormde materialen. – Welke volgorde kies jij voor je kralenpatroon? – Wat gebeurt er met de gele driehoek als ik deze omkeer? zijn bijvoorbeeld vragen als je met vormgevende ontwikkelingsmaterialen werkt. 41

Zelfgemaakte puzzels Puzzelboek 42

Patronen of constructies? 43

Leerlijn: tangram 44

Hoe helpen we deze kleuter? Is dit een makkelijke puzzel? Leerlijn puzzelen 45

Leerlijn puzzelen 46

Hoe maken we een insteekpuzzel makkelijker? 47

Hoe maken we een insteekpuzzel makkelijker? 48

Spiegels en spiegelingen Onderzoeken meer dan waard 49

Het Piet Huysentruytmoment Oogst Wat wil ik daarmee doen? Plan Verwachtingen 50 Wat heb ik vandaag geleerd? Wat zie ik wel zitten? Waar verwacht ik problemen?