Elementarz twrczego ycia o koncepcji pracy szkoy Dorota

Elementarz twórczego życia – o koncepcji pracy szkoły. Dorota Kulesza Zakopane, 29 marca 2015 r.

Twórcza szkoła, to taka szkoła, w której w sposób celowy i systematyczny (nie od święta i nie raz do roku) budzi się, wspiera i rozwija zdolności myślenia i działania twórczego. To taka szkoła, w której twórczy nauczyciele, nauczają w twórczy sposób! /K. J. Szmidt/

Skąd jesteśmy?

1. Patrz, pytaj, słuchaj

Ewaluacja wewnętrzna W roku szkolnym 2012/2013 postanowiliśmy sprawdzić, co o naszej koncepcji pracy myślą uczniowie, rodzice i nauczyciele. W jaki sposób możemy pracować nad jej modyfikacja, jeśli istnieje taka konieczność. W marcu 2013 r. uczniowie wszystkich klas zostali poproszeni, aby w kilkuosobowych grupach narysowali mapy mentalne zatytułowane: moja szkoła. Mapy miały wskazywać obszary, które uczniom kojarzą się z naszą placówką, co jest jej wyróżnikiem, szerzej – na ile znają koncepcję pracy szkoły. W badaniu wzięło udział 95 uczniów (na 101). Po przeanalizowaniu wizualnych wypowiedzi naszych uczniów uporządkowaliśmy trzy najważniejsze obszary wyróżnione przez naszych uczniów.

Ewaluacja wewnętrzna 1/ Szkoła jest miejscem, w którym uczniowie czują się dobrze, wskazują na bardzo dobry klimat, relacje w niej panujące, miejsce spotkań, przyjaźni, ale także nauki, gdzie panuje dobry nastrój. Pojawiają się informacje, że mała szkoła pozwala na stworzenie lepszej atmosfery, uczniów się nie różnicuje, dba o integrację, nie ma podziału między uczniami, gdzie są dobre relacje pomiędzy nauczycielami i nauczycielami. Pojawiają się sformułowania, że w szkole można się bawić, jest śmiech, a także, że otrzymują w niej pomoc, również w wyborze dalszej szkoły. Uczniowie wymieniają kilkakrotnie osobę Patrona szkoły – ks. Jana Twardowskiego, nawet cytując fragment wiersza: „Miłości się nie szuka, jest albo jej nie ma”.

Ewaluacja wewnętrzna 2/ Przestrzeń szkolna wg uczniów pozwala na różne aktywności, są zadowoleni z sali gimnastycznej, a także siłowni (ale pojawia się uwaga, że jest zepsuta), z sali komputerowej, sali kolumnowej, która jest kojarzona z aktywnościami artystycznymi, z biblioteki. Kilkakrotnie wskazują na tzw. box jako miejsce dobre spędzanie czasu. Zauważają nietypowy układ ławek, który pozwala na inną komunikację z nauczycielem. Pozytywne jest to, że można na przerwach wychodzić na podwórko i boisko. Kilka map mentalnych jest wizualnym wyobrażeniem szkoły z biedronką w tle.

Ewaluacja wewnętrzna 3/ Zdecydowanie najwięcej wskazań ma Szkolna Liga Twórczości, która wspiera rozwój wszystkich klas i lekcje twórczości, powtarzają się hasła o rozwijaniu umiejętności uczniowskich, odkrywaniu talentów i wspieraniu pomysłów. Uczniowie wymieniają metodę pracy w grupie, burze mózgów, naukę przez zabawę, wskazują na pomoce dydaktyczne, które lubią (np. metodniki czy tablicę interaktywną).

Ewaluacja wewnętrzna Ważne dla uczniów są aktywności internetowe, szkoły, np. na YT. Atrakcyjność szkoły wg nich zapewniają zajęcia artystyczne, które cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. Także zajęcia dodatkowe są ważnym elementem życia szkoły – wymieniane są najczęściej artystyczne (w tym warsztaty np. filcowania), muzyczne, teatralne (bardzo często wymienianie), biologiczne (w tym badanie wody), ale także kulinarne (tak na zajęciach lekcyjnych, jak i „gotowanie z panią Moniką”).

Ewaluacja wewnętrzna Dużym uznaniem cieszy się pomysł Szkolnej Ligi Sportowej, a z wymienianych dyscyplin najczęściej powtarza się siatkówka i tenis stołowy. Uczniowie wymieniają projekty unijne realizowane w szkole, ciekawe programy nauczania i dobrze dobrane grono pedagogiczne. Atrakcyjne są dla nich wycieczki organizowane przez szkołę. Uczniowie wymieniają też maratony filmowe i teatralne, ale też działalność w samorządzie czy Młodzieżowej Radzie Niepołomic. Wskazują na to, że lekcje odbywają się w plenerze. Wymieniają też, co bardzo cenne w kontekście znajomości koncepcji pracy szkoły edukację ekologiczną i regionalną.

2. Nie szufladkuj Nauczanie do twórczości (teaching for creativity) to takie nauczanie, które jest nakierowane na rozwijanie indywidualnych zdolności uczniów do twórczego myślenia i działania. Nauczanie twórczości wyzwala również twórcze nauczanie, ponieważ pobudzanie twórczości uczniów angażuje własne umiejętności twórcze nauczyciela /K. J. Szmidt, Pedagogika twórczości, 2013/.

Według zdecydowanej większości autorytetów w dziedzinie edukacji, wpływ jakości nauczycieli na wyniki uczniów jest kluczowy – ważniejszy od wielkości klas, wyposażenia szkół czy nakładów finansowych na edukację. /Raport o Kapitale Intelektualnym Polski/

3. Trafiaj w sedno

Jak podkreśla jeden z twórców polskiej szkoły pedagogiki kreatywności Z. Pietrasiński: „wbrew tradycyjnemu pojmowaniu twórczości, nie jest ona wyłącznie przywilejem artystów i uczonych, lecz może ona mieć miejsce w każdej strefie ludzkiej aktywności. Produkt zasługujący na miano twórczego może mieć dowolną postać i być nie tylko dziełem sztuki, odkryciem czy oryginalną maszyną, lecz równie dobrze projektem organizacyjnym, metodą treningu sportowego, żartem itd. „ I tak w roku szkolnym 2003/2004 odbyła się I edycja Szkolnej Ligi Twórczości.

4. Puszczaj wodze wyobraźni

Szkolna Liga Twórczości Autorski projekt realizowany w Gimnazjum Niepublicznym im. ks. Jana Twardowskiego w Zabierzowie Bocheńskim od roku 2003. Twórcze działanie w formie turnieju międzyklasowego, rozpoczynające się corocznie w październiku, a kończące na początku czerwca, realizowane w miarę możliwości raz w miesiącu. Konkurencje Ligi polegają na wspólnym, klasowym rozwiązywaniu problemu, tworzeniu dzieła, prezentowaniu się podczas występów, są oceniane przez Jury i kończą się wyłonieniem najlepszej klasy - Mistrza Szkolnej Ligi Twórczości. Generowaniem pomysłów, pracą nad scenariuszami imprez i wszystkim, co się wiąże z funkcjonowaniem Ligi zawiaduje Szkolna Kapituła Twórczości.

Trening twórczości Wszyscy mamy zdolności ogólne i niejednokrotnie jakieś zdolności specjalne, a być może i talent. Warto zatem rozpoznać to, co robimy na ponadprzeciętnym poziomie i w czym, w jakiej dziedzinie, mamy szczególne dokonania, a potem systematycznie rozwijać wiedzę i sprawności w tej dziedzinie, albowiem zdolności – jak mięśnie – można powiększyć. /Krzysztof J. Szmidt/

5. Kombinuj

6. Nie oceniaj pochopnie Najistotniejsze inhibitory (czynniki hamujące, utrudniające podjęcie procesu twórczego, ograniczające jego zasięg i przebieg lub powodujące przedwczesne jego przerwanie), związane z postawami nauczycieli i metodami nauczania: Ø Ø Ø dominacja pytań nauczyciela i tłumienie myślenia pytajnego uczniów terror jedynej odpowiedzi - dominacja problemów zamkniętych niechęć do metod odwołujących się do wyobraźni uczniów karząca funkcję oceny i krytykę wytworów i zachowań twórczych nieustający pęd do rywalizacji /K. J. Szmidt, Pedagogika twórczości, 2013/

7. Toleruj wieloznaczność

Twórczego ucznia wesprze nauczyciel, który nie trwa uporczywie przy jednym poglądzie, stanowisku, sposobie działania, rezygnuje z wcześniejszych pomysłów rozwiązania problemu, na nowo określa znaczenie swojego działania. Istotą twórczości jest więc zmiana, a rdzeniem charakteru twórcy dążenie do zmiany. /K. J. Szmidt, Elementarz twórczego życia, 1994/

8. Bądź oryginalny

9. Skup się na zadaniu

Konkurencja nr 8 - 10 maja 2011 „Pamiętajcie o ogrodach” Opis zadaniai nr 1 Oddelegujcie dwie osoby, które udadzą się z zadaniem nr 1 do pracowni komputerowej. Wymagana będzie umiejętność integrowania wiedzy i umiejętności informatycznomatematyczno-przyrodniczych • Opis zadania nr 3 To zadanie związane jest z umiejętnościami plastycznymi, a konkretnie z techniką orgiami. Dołączamy Wam kartki kolorowego papieru i instrukcje wykonania – spróbujcie się tym pobawić. Wykonajcie żurawia z koloru jasnego, mapę Polski z koloru zielonego, serce z koloru czerwonego, a irys z koloru niebieskiego – to jest najtrudniejsze, ale liczymy na Wasze umiejętności • • Opis zadania nr 2 1. Oddelegujcie dwie osoby, które w imieniu Waszej klasy posadzą drzewka, które w przyszłości staną się nie tylko szkolnym ogrodem, ale domem dla ptaków. Pielęgnujcie ten ogród, by stał się przyjaznym miejscem dla jego mieszkańców. Tę konkurencję ocenimy w czerwcu – zobaczymy, jak je pielęgnujecie. 2. Pozostałe osoby w klasie zmierzą się z zadaniem literackim – uruchomcie wyobraźnię i pomyślcie o ogrodach, o których można powiadomić mieszkańców przy pomocy lokalnych mediów – zapiszcie ten tekst na papierze kancelaryjnym. 3. Na arkuszu papieru kancelaryjnego sporządźcie tabelę porównawczą dotyczącą ogrodów.

Szkolna Liga Twórczości – Pamiętajcie o ogrodach maj 2011 • Instrukcja Podział zadań w grupie

Szkolna Liga Twórczości – Pamiętajcie o ogrodach maj 2011 Umiejętności matematyczno-informatyczne Rozwiązanie testu o „śladzie klimatycznym” w internecie

Szkolna Liga Twórczości – Pamiętajcie o ogrodach maj 2011 Umiejętności tworzenia tekstu literackiego

Informacja o ogrodzie dla ptaków dla lokalnej społeczności

Szkolna Liga Twórczości – Pamiętajcie o ogrodach maj 2011 Umiejętności planistyczne I trochę siły fizycznej

Szkolna Liga Twórczości – Pamiętajcie o ogrodach maj 2011 Umiejętności plastyczne Origami

10. Wykorzystuj okazje

Maski karnawałowe

11. Nie rozpamiętuj - działaj

Cele Szkolnej Ligi Twórczości • • • integrowanie zespołów klasowych, uczenie współpracy w grupie, doskonalenie formuły pracy metodą projektu, kształtowanie kompetencji kluczowych i umiejętności ponadprzedmiotowych, zwiększenie poziomu identyfikacji uczniów ze szkołą, wyzwalanie, rozwijanie i promowanie twórczości, tworzenie przykładów mądrej i pożytecznej zabawy, identyfikacja uzdolnień, wyłonienie najlepszej klasy – Mistrza Szkolnej Ligi Twórczości

Harmonogram SLT • Wrzesień – decyzja RP, poznanie uczniów klas I z zasadami SLT • Październik – zadania związane z jesienią • Listopad – Twórcze Obchody Święta Niepodległości • Grudzień – konkursy świąteczne i Konkurs Kolęd • Styczeń – zadania związane z zimą • Luty – zadania walentynkowo – karnawałowe • Marzec i kwiecień – w zależności od daty świąt wielkanocnych jedna konkurencja związana jest z wiosną, druga ze świętami • Maj – zadania sprawdzające zasady udzielania zasad pierwszej pomocy • Czerwiec – Święto Patrona Szkoły – ks. J. Twardowskiego • Czerwiec – zadania sportowe • Czerwiec – podsumowanie Ligi ale – jesteśmy elastyczni!

12. Wyrażaj siebie

Dziękujemy za uwagę