METODY I FORMY PRACY Z UCZNIEM ZDOLNYM NA

METODY I FORMY PRACY Z UCZNIEM ZDOLNYM NA LEKCJACH WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

W większości krajów europejskich kryteria klasyfikacji, odnoszące się do ucznia, który określony jest mianem uzdolnionego, dotyczą zarówno wyników testów i sprawdzianów potencjalnych zdolności, jak i aspektów interpersonalnych, umysłowych, psychomotorycznych czy artystycznych.

Uczeń uzdolniony ruchowo to taki, który charakteryzuje się jednocześnie wysokim potencjałem rozwojowym zdolności motorycznych i umiejętności ruchowych oraz zdecydowanie wyższym niż rówieśnicy poziomem kompetencji poznawczych.

O tym, że dziecko może być uważane za uzdolnione ruchowo decydują proporcje i interakcje pomiędzy tymi komponentami. Ważne są też takie cechy, jak: � Pamięć, � Wyobraźnia ruchowa, � Poczucie szybkości, rytmu, � Trwałość uczenia się.

Praca z uczniami zdolnymi może być prowadzona w różnych strukturach organizacyjnych: szkoły/klasy dla uczniów uzdolnionych, specjalne programy, indywidualny tok pracy, wielopoziomowe nauczanie w tradycyjnych zespołach klasowych. Rozpoczynając pracę z uczniami zdolnymi, należy wstępnie rozpoznać ich potrzeby, a następnie ustalić wspólny plan działania. Należy w odpowiedni sposób dobrać styl nauczania oraz metody i formy pracy.

I. METODY PRACY Z UCZNIEM ZDOLNYM NA LEKCJACH WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Metoda RUCHOWEJ EKSPRESJI TWÓRCZEJ Rudolfa Labana Improwizacja ruchowa, charakterystyczna dla tej metody, pozwala na pobudzanie uczniów do samodzielnego wyboru rozwiązania i wykonania postawionego zadania ruchowego zgodnie z własną inwencją twórczą. Charakterystyczną cechą jest brak schematu zajęć, a większość ćwiczeń odbywa się w ustawieniu – rozsypka. Zajęcia takie nie są prowadzone według tradycyjnego toku lekcyjnego, odbywają się jednak zgodnie z zasadami: wszechstronności, stopniowania wysiłku, przemienności pracy mięśniowej.

Zajęcia prowadzone metodą Ruchowej Ekspresji Twórczej dotyczą następujących tematów: - wyczucie (świadomość) własnego ciała - wyczucie ciężaru ciała - wyczucie przestrzeni - rozwijanie wyczucia płynności ruchu, ciężaru ciała, przestrzeni, czasu - kształtowanie umiejętności współdziałania z partnerem, zespołem - użycie własnego ciała jako urządzenia w różnych czynnościach utylitarnych - rozpoznawanie i doskonalenie podstawowych rodzajów czynności ruchowych - kształtowanie wyczucia rytmu pracy.

Metoda EKSPRESJI RUCHOWEJ Karla Orffa Jest znana w pedagogice wychowania muzycznego, ale ma także zastosowanie w wychowaniu fizycznym. Metoda zakłada, iż kulturę fizyczną dziecka należy rozwijać w ścisłej korelacji z kulturą rytmiczno – muzyczną oraz z kulturą słowa. Szeroko rozbudowany i wciąż otwarty repertuar ćwiczeń i zabaw daje okazję do rozwijania swoich zdolności zarówno dzieciom bardzo utalentowanym, jak i zaniedbanym, które mają szansę wyrównać swoje braki.

Metoda ZABAWOWA NAŚLADOWCZA Nauczyciel stwarza sytuację zadaniową, polegającą na wywołaniu u dzieci chęci naśladowania określonego przedmiotu czy zjawiska ( naśladowanie – wg. własnego wyobrażenia i inwencji ).

Metoda ZABAWOWA KLASYCZNA Dzieci stawiane są w sytuacji zadaniowej, polegającej na podaniu przez nauczyciela fabuły zabawy lub przepisów gry i podjęciu odpowiednich czynności organizacyjnych (przygotowanie trenu zabawy, przyborów). Zachowanie uczniów jest swobodne i samodzielne, jedynymi ograniczeniami są fabuła i przepisy.

Metoda EDUBAL Andrzeja Rokity i Tadeusza Rzepy Stosuje się ją w pracy na początkowych etapach edukacji (przedszkolna, wczesnoszkolna) wykorzystując zestaw 94 piłek edukacyjnych z nadrukowanymi literami, cyframi, znakami interpunkcyjnymi.

Metoda PROJEKTÓW W metodzie tej chodzi o stworzenie uczniom możliwości planowania, organizowania, selekcjonowania informacji oraz rozwijania kreatywności i samodzielności w rozwiązywaniu problemów (zadań), przy jednoczesnej pracy w zespole oraz indywidualnej odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Metoda szczególnie sprzyjająca rozwijaniu potencjału uczniów uzdolnionych ruchowo i sprawnych organizacyjnie. Ze względu na dużą skalę trudności rzadko wykorzystywana.

Metoda PROBLEMOWA � Jedna z metod pokrewnych, które także warto wprowadzać. � Metoda, w której rozwijanie samodzielności i odpowiedzialności za efekt końcowy spoczywa bardziej na uczniu/uczniach niż nauczycielu. � Fazy realizowania nauczania metodą problemową: � 1. dostrzeganie problemu � 2. analiza sytuacji problemowej � 3. wytwarzanie pomysłów rozwiązania � 4. weryfikacja pomysłów

Metoda oparta na współdziałaniu CO-OPERATIVE LEARNING Polega na zabawie w małych zespołach uczniów o zróżnicowanym poziomie umiejętności i wyznaczaniu dla nich różnorodnych zadań. Najlepszy przykład to zadanie , w którym każdemu z członków grupy przydziela się inny fragment całości zadania.

Metoda PYTAŃ Doskonała do stymulowania dalszego rozwoju uczniów najbardziej uzdolnionych, aby nie spoczywali na laurach, ale starali się doskonalić swój potencjał. Pytania mogą być zadawane na początku lub w trakcie realizacji procesu nauczania, powinny zmierzać w kierunku rozwinięcia logicznego rozumowania i praktycznego aplikowania umiejętności w grze.

Metoda PRÓB I BŁĘDÓW Stosuje się ją czasami z uczniami szczególnie uzdolnionymi, chcąc osiągnąć postęp w opanowaniu techniki danej dyscypliny sportowej. Polega na pozornie chaotycznie wykonywanych czynnościach odbiegających od „utartych” schematów tak długo, aż uzyskany zostanie efekt w postaci oczekiwanego lub nowego, lepszego rozwiązania.

Metoda INTERFERENCJI KONTEKSTUALNYCH Metoda ta zakłada, że najefektywniejsze i trwałe jest uczenie się tego samego zadania ruchowego, ale w zmieniających się wciąż warunkach. Zmusza to ucznia do poszukiwania lepszych, bardziej precyzyjnych sposobów rozwiązania nowych zadań.

FORMY ( SPOSOBY ORGANIZACJI ) PRACY Z UCZNIEM ZDOLNYM NA LEKCJACH WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

�Wśród wykorzystywanych sposobów ( form ) pracy na lekcjach wychowania fizycznego istnieje kilka, które można zastosować w pracy z uczniem zdolnym.

PRACA W GRUPACH Podstawowe założenia: - Zespół podzielony na mniejsze grupy - Grupy mogą zmieniać stanowiska o zmiennym stopniu trudności - Można wykorzystać zastępy sprawnościowe ( trudność zadania w danej grupie) - Nauczyciel więcej uwagi poświęca grupie z trudniejszymi lub nowymi zadaniami

PRACA W GRUPACH Z ZADANIEM DODATKOWYM Podstawowe założenia: - Takie jak w pracy w grupach, ale uzupełnione o dodatkowe formy aktywności, realizowane w trakcie oczekiwania na zadanie główne - Sposób organizacji uatrakcyjniający, likwidujący „martwe punkty” lekcji, rozwijający inicjatywę ucznia zdolnego (uczeń sam może zaproponować ćwiczenie) - Głównie dla II –VI etapu - edukacyjnego

OBWÓD STACYJNY Podstawowe założenia: - Zespół podzielony na małe grupy - Określony jest czas ćwiczeń i przerw - Liczba stacji zależy od bazy i możliwości sprzętowych, liczby uczestników i celu zadań - Na każdej stacji znajdują się dwie opcje ćwiczeń: łatwiejsze i trudniejsze, uczeń zdolny ruchowo wybiera opcję trudniejszą - Głównie dla III – IV etapu edukacyjnego

TOR PRZESZKÓD Podstawowe założenia: - Uczniowie pokonują różne przeszkody - Duża liczba kombinacji pokonania przeszkód (sposób trudniejszy i łatwiejszy), z użyciem różnych przyborów - Może to być forma w różnym stopniu intensyfikująca dla różnych uczniów

MAŁY OBWÓD ĆWICZEBNY Podstawowe założenia: - Forma wykorzystywana najczęściej przy nauczaniu lub doskonaleniu określonego zadania ruchowego - Strukturę obwodu stanowią zadania ruchowe dążące do jednego, głównego zadania ruchowego - Na kolejnych stanowiskach występują coraz trudniejsze elementy - Uczeń może rozpocząć ćwiczenie od wybranego stanowiska (poziomu trudności) w zależności od poziomu umiejętności ruchowych, wybór jest uzgadniany z nauczycielem

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ