Model edukacyjny Stres w pracy nauczyciela Autor Lidia

Model edukacyjny Stres w pracy nauczyciela Autor: Lidia Nowak Kwiatkowska Projekt: Praktyka Czyni mistrza Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania Im. Gen. Jerzego Ziętka w Katowicach

Sposoby radzenia sobie ze stresem KARTY PRACY W MODELU EDUKACYJNYM mgr LIDIA KWIATKOWSKA- NOWAK

RADZIMY SOBIE ZE STRESEM Umiejętność radzenia sobie ze stresem to proces postępowania z wewnętrznymi i zewnętrznymi wymaganiami postrzeganymi jako wyczerpujące lub przekraczające zasoby jednostki. Radzenie sobie może obejmować behawioralne, emocjonalne, motywacyjne reakcje lub myśli człowieka. Proces radzenia sobie ze stresem pełni dwie funkcje: a) Instrumentalną – zorientowaną na rozwiązaniu problemu, który był źródłem stresu, poprzez zmianę własnego działania albo zmianę zagrażającego otoczenia, b) Uregulowanie emocji – obniżenie przykrego napięcia i innych negatywnych stanów emocjonalnych oraz stymulowanie emocji w celu mobilizacji do działania

Strategie radzenia sobie ze stresem wg. R. S. Lazarusa i S. Folkmana 1. 2. Strategie zorientowane problemowo – czyli konsekwentne osiąganie celu pomimo istniejącego stresu, np. konfrontacja planowe rozwiązywanie danego problemu Strategie zorientowane emocjonalnie – to nie realizacja pierwotnego celu, ale redukcja negatywnych emocji połączonych z uczuciem porażki, np. dystansowanie się ucieczka w świat fantazji samoobwinianie się nadmierna samokontrola pozytywne przewartościowanie poszukiwanie wsparcia

Strategie Z. Ratajczaka 1. 2. 3. 4. Strategia prewencyjna – można ją zastosować przed nastąpieniem zagrożenia, które może mieć miejsce w przewidywalnej przyszłości. Strategia walki, ataku, aktywnego mierzenia się z „agresywnym” czynnikiem bezpośrednio zagrażającym życiu, zdrowiu itp. Strategia obrony (ochrony) siebie, oszczędzania sił i środków, ukrywania się, zasłaniania i czekania aż zagrożenie zmniejszy się samo. Strategia ucieczki to powszechnie znany sposób radzenia sobie w tzw. sytuacjach beznadziejnych, gdy już nic nie można zrobić, zmienić. Człowieka ogarnia wówczas poczucie bezradności, niemożności podjęcia jakiegokolwiek działania, a takie odczucia same w sobie tworzą syndrom rzeczywistej bezradności i faktycznego braku siły.

Style radzenia sobie ze stresem – J. D. A. Parker i N. S. Endler Autorzy wyszczególnili trzy style: Zorientowany na zadanie – przez poznawcze przekształcenia albo próby zmiany sytuacji dokonuje się rozwiązania danego problemu b) Zorientowany na emocje – zmniejszenie napięcia emocjonalnego poprzez koncentrację na własnych przeżyciach i fantazjowanie c) Zorientowany na unikanie – w wyniku angażowania się w środki zastępcze i odwracanie uwagi a)

Działania antystresowe Jeśli znane są teorie, które wyjaśniają zjawisko stresu psychologicznego, stresory oraz możliwe strategie i style radzenia sobie z tym zjawiskiem, warto podjąć konkretne działania antystresowe, do których zalicza się: 1. Podpowiedzi instynktowne – płacz, śmiech, żart, które są symptomami radzenia sobie z trudną sytuacją. Pełnią one funkcję raczej oczyszczającą i rozładowującą napięcie emocjonalne. 2. Dialog wewnętrzny – rozmowa z samym sobą, której celem jest wzmacnianie zaufania do własnych sił i możliwości. 3. Ćwiczenia fizyczne – zdaniem specjalistów różne formy aktywności fizycznej niwelują negatywny wpływ stresu. Ćwiczenia fizyczne sprzyjają relaksacji, obniżają poziom agresji, rozwijają motywację. 4. Ćwiczenia relaksacyjne – polegające na kontroli oddechu, aby osiągnąć odprężenie umysłowe i fizyczne, bądź też masaż 5. Medytacja

Cykl H. Miller i A. D. Smith Człowiek przeżywający wypalenie zawodowe nie jest zdany tylko na pomoc z zewnątrz. Wg Miller i Smith potrafi on się sam otrząsnąć i z nowym zapasem energii przywyknąć do każdej sytuacji. Cykl ten składa się z pięciu faz: 1. Faza miesiąca miodowego – to okres, kiedy pracownik cieszy się z nowej pracy, wyzwań. 2. Stopniowo kiedy zapał ostyga, zaczynamy dostrzegać pewne niedogodności i minusy dotychczasowej pracy. To faza przebudzenia. 3. Negatywnych wrażeń przybywa i zaczynamy odczuwać monotonię każdego dnia. Gdy znika entuzjazm i stajemy się coraz bardziej rozczarowani, znajdujemy się w fazie poparzenia, 4. Które jest zwiastunem czwartej fazy, czyli w pełni rozwiniętego syndromu wypalenia. 5. Ostatnim etapem jest fenomen Feniksa, czyli czas odrodzenia i „powstania z popiołów”.