Metody aktywne w nowoczesnym nauczaniu Joanna Dembowa DEFINICJE
Metody aktywne w nowoczesnym nauczaniu Joanna Dembowa
DEFINICJE To taki sposób nauczania, w którym nauczyciel nie przekazuje dzieciom gotowej wiedzy, lecz stwarza warunki do samodzielnego uczenia się o
DEFINICJE - cd o To całokształt działań grupy i prowadzącego, służących uczeniu się przez doświadczenie, która zwiększa czynny udział uczących się w zajęciach dydaktycznych, ograniczając rolę nauczyciela do pomagania uczącym się w realizacji celów i kontroli postępów.
Metody nauczania według Okonia: podające (przyswajanie), o problemowe (odkrywanie), o waloryzacyjne (przeżywanie), o praktyczne (działanie) o
METODY PROBLEMOWE o o wykład problemowy, wykład konwersatoryjny, klasyczna metoda problemowa, metody aktywizujące.
Stożek doświadczeń Dale 'a Ludzie generalnie pamiętają : poziom abstrakcji 10% tego co czytają 10% tego co słyszą 30% tego co widzą 50% tego co widzą i słyszą 70% tego co mówią i piszą 90% tego co mówią podczas wykonywania czytanie słuchanie Odbiór werbalny oglądanie obrazków nieruchomych oglądanie obrazków ruchomych Aktywne zwiedzanie Dramatyczne prezentacje Gry z podziałem na role i symulacje Zastosowanie w praktyce odbiór wizualny słyszenie mówienie widzenie i robienie
Metody aktywne to wskazówki, które pomogą uczniom: o o pogłębić zainteresowanie wspólną zabawą, przyswoić bez trudu nową wiedzę oraz nabyć przydatne umiejętności rozwinąć własne pomysły i idee, komunikować się i tym samym doprowadzić do dobrych relacji pracy zespołowej,
o o o dyskutować i spierać się na różne tematy, wypracować nietypowe, twórcze rozwiązania, zainteresować i zmotywować do pracy, nauczyć w sposób praktyczny demokracji, podjąć działania na rzecz szkoły.
Nauczyciel pracując metodami aktywnymi odchodzi od roli nauczyciela eksperta w kierunku nauczyciela: doradcy, który jest do dyspozycji, gdy uczniowie mają problem z rozwiązywaniem trudnego zadania, czegoś nie rozumieją, są niepewni, o animatora, który inicjuje metody i objaśnia ich znaczenie dla procesu uczenia się, przedstawia cele uczenia się i przygotowuje materiał do pracy, o
o o o obserwatora i słuchacza, który obserwuje uczniów przy pracy i dzieli się z nimi tymi obserwacjami, uczestnika procesu dydaktycznego, który nie musi być doskonały i jest przykładem osoby, która uczy się przez całe życie, partnera, który jest gotowy modyfikować przygotowaną wcześniej lekcję w zależności od sytuacji w klasie.
Rola nauczyciela i ucznia o o Nauczyciel i uczeń są tak samo odpowiedzialni za wyniki, wspólnej pracy. Razem decydują o sposobach dochodzenia do wyników. Nauczyciel przestaje być wszystkowiedzącym, natomiast uczeń przeobraża się z biernego odbiorcy działań dydaktycznych w aktywnego uczestnika planowania, organizowania i oceniania własnej pracy
o Uczeń, aby przygotować się do samodzielnej pracy-potrzebuje wskazówek, jak organizować własny warsztat pracy, jak racjonalnie planować czas, jak się uczyć samodzielnie i poza szkołą (w domu, przy realizacji projektów, w czasie pracy indywidualnej na lekcji).
Nauczyciel i uczeń są twórczy i posiadają ogromny potencjał, który trzeba uruchomić. Nie potrzebują gotowych rozwiązań, lecz tylko przykładów, impulsów i zachęt do eksperymentowania i różnego dochodzenia do wiedzy. o Nauczyciel i uczeń potrzebują zweryfikowanych w praktyce wskazówek, jak optymalnie wykorzystać dany pomysł, na co zwracać uwagę, czego unikać, mając na uwadze to, iż w procesie dydaktycznym nie ma idealnych rozwiązań. o
UWAGA! o Metody bez powiązania z celami, ramami organizacyjnymi, a przede wszystkim z potrzebami ucznia i preferencjami nauczyciela nie mają wartości.
Wybierając metodę nauczyciel musi: o o Przygotować wcześniej materiały, Zaaranżować miejsce nauki (odpowiednio ustawić krzesła, ławki, itd. ) Pokonać własną niepewność przed eksperymentem na lekcji, Doskonalić swe umiejętności metodyczne, co nie jest łatwe i wymaga dodatkowej pracy, ale procentuje to w przyszłości na wielu płaszczyznach.
Do przeszkód organizacyjnych można zaliczyć: o o Nieodpowiednie miejsce, sztywno ustawione ławki, brak materiałów, trudności w zorganizowaniu kącików do pracy grupowej, niemożność powielania materiałów. Brak dostępu do źródeł wiedzy, nieodpowiednia pomoce dydaktyczne.
Bariery wynikające z postawy prowadzącego: o o Błędy w planowaniu, ustalenie zbyt krótkiego czasu w stosunku do oczekiwanych osiągnięć, zbyt szczegółowe trzymanie się planu, mała elastyczność. Niechęć do dodatkowego wysiłku, starannego planowania i przygotowywania zajęć. Brak czasu. Niewiara w możliwości uczniów, wtrącanie się w ich pracę, narzucanie gotowych rozwiązań.
Jak usprawnić lekcję, na której uczniowie pracują w grupach? o o Nie nadużywaj tej metody, ale stosuj ją Planując pracę na cały rok pozwól sobie i uczniom na komfort zwiększonej ilości jednostek lekcyjnych, na których przewidujesz zajęcia w grupach. Zmieniaj sposób dzielenia na grupy, by ograniczyć do minimum stratę czasu i pobudzić emocjonalnie uczniów Polecenia zawsze zapisz na kartkach i wręcz je uczniom. Zapisz je także na tablicy,
o o Każdej grupie przydzielaj inne zadanie Wyznacz w każdej grupie: strażnika ciszy, łącznika - osobę do kontaktu z nauczycielem, sekretarza do zapisu, lidera - kierownika grupy. o o Kontaktuj się zwłaszcza z grupą, którą podejrzewać możesz o niezrozumienie zadania. Zapisane na dużych arkuszach papieru wnioski uczniów prezentuj na forum klasy Nie bój się oceniania. Czasami poproś dzieci o informację zwrotną.
Przegląd metod aktywnych
Metody tworzenia i definiowania pojęć Kula śnieżna Mapa pamięci
Metody hierarchizacji Promyczek Diament Piramida
Metody dyskusyjne 6 myślących kapeluszy Akwarium Pro-contra
Metody twórczego rozwiązywania problemów Dywanik pomysłów Rybi szkielet 6 -3 -5 Asocjogram Fabuła z kubka
Metody planowania Metoda projektu Gwiazda pytań
Metody grupowego podejmowania decyzji Drzewo decyzyjne Tort decyzyjny
Gry dydaktyczne Prawda – fałsz Gry planszowe
Metody ewaluacyjne Tarcza Kosz i walizeczka Pociąg Obcy przybysz
Metody integracyjne Pajęczynka Krasnoludek
- Slides: 29