ST SIIR LETMELERNDE KORUYUCU HEKMLK UYGULAMALARI Veteriner Hekim

SÜTÇÜ SIĞIR İŞLETMELERİNDE KORUYUCU HEKİMLİK UYGULAMALARI Veteriner Hekim Tahir S. YAVUZ

Süt sığırcılığı yapan işletmelerde buzağıların, danaların ve ineklerin sağlıkları, işletmenin karlılığı ve devamlılığı “KORUYUCU HEKİMLİK” ilkelerinin uygulanmasıyla mümkündür.

üKorumak ucuz ve garantili üTedavi etmek pahalı ve zordur. üTedavi her zaman başarılı olmayabilir.

Koruyucu Hekimlik üUygun barınakları üUygun yemlemeyi üUygun boğa kullanımını üProfesyonel yardımları üAşılama programlarını Kapsar

Sürüde Koruyucu Hekimliğin uygulanmasıyla ineklerin Gizli Dertlerini önleyebiliriz.

İneklerin 4 gizli derdi vardır (SUBKLİNİK Hastalıklar) üGizli hipokalsemi üGizli asidoz üGizli ketosis üGizli mastitis

Koruyucu Hekimlik ilkelerine uyulmazsa: üÖlümlerle olan kayıplar üVerim azalması üKarlılığın azalması üTedavi masrafları sonucunda ZARAR

Koruyucu Hekimlik uygulamalarıyla, üGüç doğumlar üMastitis üDöl verimi problemleri üAyak hastalıkları, tırnak çürüğü üKetosis üBuzağı ölümleri, ishal ve öksürük önlenebilir.

Güç Doğumlar: Holstein düvelerin sorunlarından biridir. Çözümü: Doğum kolaylığı önceden bilinen boğaların spermalarını kullanmak başlıca çözüm önerisidir.

GÜÇ DOĞUM ORANI %5 MAN O MAN

Mastitis: Sütçü sığır işletmelerinin en büyük dertlerinden biridir. ØGizli mastitis ØKlinik mastitis

Çözüm Önerileri: v. Temiz ve Kuru ilkesi v. Kuru sağım vÖn daldırma v. Son daldırma v. Doğru sağım teknikleri v. Mastitis’e karşı aşılama v. Kuru dönem tedavisi v. Mastitisli ineklerin en son veya ayrı sağılması v. Problemi çözülemeyen ineklerin sürüden çıkarılması v. Periyodik olarak somatik hücre sayımı veya Kaliforniya Mastitis Testi

D Döl tutma problemleri : Çok çeşitli sebepleri olan, işletmenin süt ve döl verimliliğini, dolayısıyla kazancını etkileyen en büyük sorundur.

Döl tutma problemleri sonucunda kayıp 2 yönlüdür. 1. Buzağı kaybı 2. Pahalıya mal edilmiş süt (Yemin süte dönüşüm oranı)

Çözüm Önerileri: üEnerji eksikliğinin giderilmesi üEnerji / Protein dengesizliğinin giderilmesi üKuru dönem ve geçiş dönemi yemlemesine dikkat edilmesi üSerinletmeye önem verilmesi üLoğusa inek takip programı üDoğum öncesi ve sonrası profesyonel yardım ( Enerji. Vitamin-Mineral Katkıları) üKoruyucu olarak hormonal uygulamalar üKızgınlık takibi üKayıt tutma ( İyi Kayıt - İyi Gözlem) (SGG = SGS = Sağımda geçen günler, sağımdaki gün sayısı) Sürü Ortalaması Boş günler, Buzağılama aralığı

Tırnak çürüğü, Topallıklar: Topallık sürüde problem haline geldiğinde, başka problemlerin de başlamasına sebep olur. Döl tutmama genellikle topallık ile kombine olabilir. Tırnak çürüğü ve topallıklar genellikle besleme hatalarıyla birlikte, mikroorganizmaların yol açtığı problemlerdir.

Çözüm Önerileri: • Asidozu önlemek *Uygun yem formülü *Selüloz ve özellikle kaliteli selüloz gereksinimi *Serbest ulaşımlı yemek sodası *Serinletme • Tırnağı dayanıklı kılacak katkılar *Kalsiyum *Çinko *İyot

1 Dakika çalışacak Ortam Sıcaklığı 22 – 25°C‘nin üstüne çıktığında sensörler vasıtasıyla devreye girecek

Ketosis: Ketosis özellikle Kuru Dönemdeki besleme hatalarıyla ortaya çıkan, ineğin karaciğerini tahrip eden bir metabolik bozukluktur. Döl tutma problemleriyle ve rahim iltihaplarıyla birlikte görülebilir.

Çözüm Önerileri: üKuru Dönemde inekleri şişmanlatmamak üKuru dönemde silajı azaltmak veya silaj vermemek üGeçiş dönemi yemlemesi üKaliteli kaba yem (Yonca dışındaki kuru otlar) üDoğuma yakın günlerde uygun yem katkı maddeleri ile profesyonel yardım. (Doğum öncesi – doğum sonrası)

Buzağı Ölümleri: Buzağılar; ØGüç Doğum ØSeptisemi Øİshal ØÖksürük gibi sebeplerden kaybedilir.

Çözüm Önerileri: üÖzellikle düvelerde güç doğum özelliği olmayan boğa spermaları kullanmak üAnneye aşı, buzağıya antiserum üİshale erken müdahale (ishal görülür görülmez su kaybını önleyen, ishali kesen katkılarla müdahale) üBuzağıları dayanıklı kılacak destekler üAğız sütünün ilk 2 saat içinde en az 2 litre, ilk 12 saat içinde en az 6 litre içirildiğinden kesinlikle emin olunması.

Hasta buzağı yoktur. Yetersiz Kolostrum (Ağız sütü) vardır. Ddddddddddddddd

Yetersiz ağız sütü ØMiktar olarak ØKalite (içerik) olarak yetersizlik anlamına gelir.

Öksürük, pneumoni, zatürre, solunum yolu enfeksiyonu. Kötü çevre koşulları, kötü besleme, nakliye, stres, viruslar ve bakterilerin bir araya gelerek oluşturdukları, birçok sebebi olan bir hastalıktır.

Çözüm Önerileri: o. Strese engel olmak o. Kötü barınak, kötü havalandırma, kötü beslemeden sakınmalı. o. Nakliye sonrası, yem değiştirme, yer değiştirme ve her türlü değişiklik sonrası destekleme o. Anneye aşı, buzağıya antiserum o 3 ayını dolduran danaya aşılamalar (pasteurella + virus aşıları) o. Uygun sütten kesme programı

Buzağı doğar doğmaz; *Hazır antiserum uygulanır *Göbek kordonu iyotlu bir solüsyona batırılır. *Ağız sütü içirilir. *Buzağı annesinden ayrılarak temiz ve kuru bir yere konulur.

12. Hafta (Buzağı 3 ayını doldurduğunda) *Öksürük aşılarının ilki yapılır. *Karma Klostridyum aşısı yapılır. *İlk Brusella aşısı yapılır. (Göze uygulanır)

14. Hafta *Öksürük aşıları (Pasteurella ve viruslara karşı) tekrar edilir. *Karma Klostridyum aşıları tekrarlanır.

Buzağı 4 aylık olunca; üİlk şap aşısı uygulanır. üŞap aşısı her 4 ayda bir uygulanarak 8 inci ve 12 inci aylarda tekrarlanır. Daha sonra 6 ayda bir tekrarlarla sürdürülür. Böylece tam bir bağışıklık sağlanmış olur.

Düveler: Øİlk tohumlamadan önce (14 -15 aylıkken) ØViral aşı, ihtiyaç varsa Leptospirosis aşısı, Klostridyum aşıları, Mastitis aşıları ugulanır. Bu aylarda ikinci bir Brusellosis Göz Aşısı yapılırsa ömür boyu bağışıklık sağlanır.

Doğuma 45 gün kala; * Septisemi * Mastitis * Öksürük aşıları uygulanır.

NOT: Mastitis aşıları 7 ayın üzerindeki dişilere her 6 ayda bir düzenli yapılırsa, tam bir bağışıklık sağlanmış olur.

İNEKLERİN Aşılama ve Koruyucu Hekimlik Programı: İnekler kuruya alınırken; * Memelere Kuru dönem ilacı uygulanır. * Karma Klostridyum aşıları uygulanır * Öksürük aşıları uygulanır * İç ve dış parazit mücadelesi yapılır.

Doğumdan 3 hafta önce üÖksürük aşıları üİhtiyaç varsa Leptospirosis aşısı üMastitis aşısı üA, D, E vitamini ve Selenyum + E vitamini desteklemeleri üKarma Klostridyum aşıları yapılır.

Doğuma 1 hafta kala; (Doğumdan 2 -8 gün önce) * Yüksek dozda (10 milyon ünite) D 3 vitamini enjekte edilir.

Bölgesel olarak kenelerin mevsimsel etkinliğinin başlamasından 2 ay önce (tahminen ŞUBAT ayında) Theileriosis aşısı uygulanır.

+ BİYOGÜVENLİK

www. atafen. com. tr info@atafencom. tr TEŞEKKÜR EDERİZ…