AklcAkll Laboratuvar Uygulamalar A zen Akyrek AklcAkll Lab

Akılcı/Akıllı Laboratuvar Uygulamaları A. Özen Akyürek Akılcı/Akıllı Lab.

Sunum Planı Ø Sağlık Bakanlığı Akılcı Test İstemi Prosedürü Ø Medicare National Coverage Determination (NCD) Ø Unified Medical Language System (UMLS) Ø Kuzey Anadolu KHB Akılcı Test İstem Uygulaması Ø Sağlık Bakanlığı Onay Destek Sistemi Konulu Yazı Ø Onay Destek Sistemleri ile ilgili çalışmalar Ø Örnek Onay Destek / Akıllı Onay Uygulamaları Ø Sağlık Bakanlığı Refleks/Reflektif Test Tanımı Ø Sağlık Bakanlığı Karar Sınırı (Eşik Değer), Kritik Değer (Panik Değer) ve Ölçüm Birimlerinin Harmonizasyonu Konulu Yazı Ø Sağlık Bakanlığı Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporları Konulu Yazı

Sağlık Bakanlığı Akılcı Test İstemi Prosedürü √ Test İstem Süresi X ICD 10 (Tanı/Öntanı) X Referans Kaynak Tek Sağlık Tesisi Akılcı/Akıllı Lab.

Medicare National Coverage Determination (NCD) √ Test İstem Süresi √ ICD 10/CM √ Referans Kaynak https: //www. cms. gov/medicare-coveragedatabase/indexes/lab-ncd-index. aspx Akılcı/Akıllı Lab.

Unified Medical Language System (UMLS) Akılcı/Akıllı Lab.

Unified Medical Language System (UMLS) ICD 10/TR SNOMED Me. SH Med. DRA ICD 10/CM İlaç Etken Madde SUT CPT SUT ICD 10/TR Etken Madde Rx. Norm 851 farklı türde 33, 162, 194 Milyon İlişki (UMLS 2017 AA) Akılcı/Akıllı Lab. LOINC

Kuzey Anadolu KHB Akılcı Test İstem Uygulaması √ Test İstem Süresi √ ICD 10 (Tanı/Öntanı) √ 18 Sağlık Tesisi Akılcı/Akıllı Lab.

Sağlık Bakanlığı Onay Destek Sistemi Konulu Yazı Hasta Bilgileri Yaş* Cinsiyet* Tanı (*) İlgili klinik (*) İlaç kullanım bilgisi (**) Biyolojik faktörler (Örnek: Gebelik, SAT) (*) Ayaktan hasta / yatan hasta bilgisi (*) Numune Bilgileri Numune alım zamanı* Laboratuvar kabul zamanı (*) Analitik Bilgiler Numune Bilgileri Numune tipi* Numune bütünlük değerlendirmeleri Serum indeksleri: Hemoliz, Lipemi, İkter** Pıhtı, jel oluşumu Cihaz Bilgileri Kalibrasyon durumu* Kalite kontrol durumu* Cihaz uyarı işaretleri (Flag)* Metoda özgü interferans bilgileri Sonuç Bilgileri Sonuç, sonuç birimi* Test uyarı işaretleri* Değerlendirme kriterleri* Analitik ölçüm limitleri Post-analitik Bilgiler Sonuç Bilgileri Delta Check değerlendirmeleri** İlişkili testler, aynı ya da farklı numune** Referans aralıkları, klinik karar düzeyi veya belirlenmiş onay aralıkları (*) Kritik değerler Hesaplamalı testler** *Yazılım tarafından desteklenmesi gerekli zorunlu kriterler. (Sağlık Bakanlığı) **Gerekli ve mümkün görülen durumlarda kullanılır (Sağlık Bakanlığı) −Özen Akyürek tarafından eklenmiş olanlar. Akılcı/Akıllı Lab.

Onay Destek Sistemleri ile ilgili çalışmalar Errors in a stat laboratory: Types and frequencies 10 years later Biological variation data are necessary prerequisites for objective autoverification of clinical laboratory data Validation of biochemical laboratory results using the DNSev expert system Lab. Respond: a tool for autoverification VALAB: Expert system for validation of biochemical data How autoverification through the expert system VALAB can make your laboratory more efficient Detecting Blood Laboratory Errors Using a Bayesian Network: An Evaluation on Liver Enzyme Tests Artificial Neural Network Approach in Laboratory Test Reporting Expert systems for clinical pathology reporting Autoverification in a core clinical chemistry laboratory at an academic medical center P. Carraro ve M. Plebani 2007 C. G. Fraser, H. P. Stevenson, ve I. M. G. Kennedy S. Storari vd. J. P. Kuijsters P. M. Valdiguié, E. Rogari, ve H. Philippe L. Prost ve E. Rogari 2002 2003 2002 1992 2002 Q. A. Le, G. Strylewicz, ve J. N. Doctor F. Demirci, P. Akan, T. Kume, A. R. Sisman, Z. Erbayraktar, ve S. Sevinc G. A. Edwards M. Krasowski vd. 2011 Bayes Ağları kullanarak Predictive Logistic Regression ve Multinomial Logistic Regression ve yapay sinir ağları (ANN), destek vektör makinesi (SVM) gibi istatistiksel yöntemler kullanılmıştır Eğitim Araştırma Hastanelerinde Laboratuvar İş Yükü ve Test Çeşitliliği Laboratuvar %70 iş yükü ~50 farklı test Laboratuvar %80 iş yükü ~70 farklı test Laboratuvar %90 iş yükü ~100 farklı test Akılcı/Akıllı Lab. 2016 2008 2014

Örnek Onay Destek / Akıllı Onay Uygulamaları 9 Eylül Üniversitesi Merkez Laboratuvarı (2011, Ventura) 9 Eylül Üniversitesi Merkez Laboratuvarı (2017 , Ventura) İzmir Halk Sağlık Laboratuvarı (2016 , Ventura) Acıbadem Labmed Abbott AMS Uygulamaları* Beckman Remisol Uygulamaları* (*) 20 Haziran 2018 itibari ile Sağlık Bakanlığı 2015/17 Sayılı Genelgeye Göre Kayıt Tescil Sistemine Kayıtlı Değil Akılcı/Akıllı Lab.

Sağlık Bakanlığı Refleks/Reflektif Test Tanımı Refleks Test: Hasta numunesindeki ilk sonuçlara göre belli algoritmalar kapsamında yeni test(ler)in otomatik olarak eklenmesi işlemi refleks test uygulamasıdır. Refleks test, ilgili kurum/kuruluş yönetiminin bilgisi dâhilinde uygulanır (https: //dosyamerkez. saglik. gov. tr/Eklenti/15130, akilcilaboratuvar-kullanimi-refleks-test-ve-refleustyazipdf. pdf? 0) Örnek: Antibiyogram Duyarlık Testi*, Hipertiroidi veya hipotiroidi taramasındaki TSH-s. T 4 -s. T 3 döngüsü* (*) Tüm IHE Senaryolarında HL 7 OBX (Observation/Result Segment) içerisinde LBYS’den HBYS’ye aktarılmaktadır. IHE Laboratory Technical Framework Supplement Inter-Laboratory Workflow (ILW) - Trial Implementation s. 11 Akılcı/Akıllı Lab.

Sağlık Bakanlığı Refleks/Reflektif Test Tanımı Reflektif Test: Hasta numunesindeki sonuçlara göre, hastanın diğer klinik ve laboratuvar bilgileri de değerlendirilerek, klinisyenin bilgisi dâhilinde, aynı hasta numunesinde yeni testlerin çalışılması işlemi reflektif test uygulamasıdır. (https: //dosyamerkez. saglik. gov. tr/Eklenti/15130, akilci-laboratuvarkullanimi-refleks-test-ve-refleustyazipdf. pdf? 0) Teknik olarak, aynı örnek için T. C Sağlık Bakanlığı’nın tanımı ile klinisyenin bilgisi dahilinde (genel kabul görmüş tanıma göre böyle bir zorunluluk olmadan) laboratuvar uzmanı tarafından yeni bir test eklenmesinden başka bir şey değildir. IHE senaryoları tarafından doğası gereği desteklenir. Akılcı/Akıllı Lab.

Sağlık Bakanlığı Refleks/Reflektif Test Tanımı Temel zorluk: Örneklere yeniden erişim. Çözüm 2: Bilgi Sistemi Çözüm 1: Storage Akılcı/Akıllı Lab.

Ölçüm Birimlerinin Harmonizasyonu Eski ? Altı ay süre ile eski test birimleri ve yeni test birimlerinin birlikte sunulması gerekmektedir. ? Bu değişiklikler yapılırken cihazlarda ve bilgi işlem sisteminde eş zamanlı değişiklikler yapılması gerekmektedir. ? Küsüratların azaltılması 0. 014 μg/L 14 ng/L Akılcı/Akıllı Lab. Yeni Açıklama mg/m. L g/L x 1 µg/m. L mg/L x 1 ng/m. L µg/L x 1 pg/m. L ng/L x 1 µU/m. L m. U/L x 1 m. U/m. L U/L x 1 mg/d. L mg/L x 10 g/d. L g/L x 10 mg/d. L g/L x 100