SIE WSPARCIA KOORDYNATORW POMOCY PSYCHOLOGICZNOPEDAGOGICZNEJ IPET WOPFU DOSTOSOWANIE

SIEĆ WSPARCIA KOORDYNATORÓW POMOCY PSYCHOLOGICZNOPEDAGOGICZNEJ IPET, WOPFU, DOSTOSOWANIE Włodawa, 14 marca 2018 roku

Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2017 r. , poz. 1578) § 6 ust. 9. Zespół, co najmniej dwa razy w roku szkolnym, dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając ocenę efektywności programu w zakresie, o którym mowa w ust. 1, oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu. Okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia i modyfikacji programu dokonuje się, w zależności od potrzeb, we współpracy z poradnią psychologicznopedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną, a także – za zgodą rodziców ucznia – z innymi podmiotami.

10. Wielospecjalistyczne oceny, o których mowa w ust. 4 i 9, uwzględniają w szczególności: 1) indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne, mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia ucznia; 2) w zależności od potrzeb, zakres i charakter wsparcia ze strony nauczycieli, specjalistów, asystentów lub pomocy nauczyciela, o których mowa w § 7 ust. 1– 5; 3) przyczyny niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu ucznia, w tym bariery i ograniczenia utrudniające funkcjonowanie i uczestnictwo ucznia w życiu przedszkolnym lub szkolnym, a w przypadku ucznia realizującego wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego lub zajęcia edukacyjne indywidualnie lub w grupie liczącej do 5 uczniów, zgodnie ze wskazaniem zawartym w programie – także napotykane trudności w zakresie włączenia ucznia w zajęcia realizowane wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego – wspólnie z grupą, oraz efekty działań podejmowanych w celu ich przezwyciężenia.

11. Rodzice ucznia albo pełnoletni uczeń mają prawo uczestniczyć w spotkaniach zespołu, a także w opracowaniu i modyfikacji programu oraz dokonywaniu wielospecjalistycznych ocen, o których mowa w ust. 4 i 9. Dyrektor przedszkola, szkoły lub ośrodka, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1, 2 i 4– 9, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną – osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego, zawiadamia pisemnie, w sposób przyjęty w danym przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub ośrodku, rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia o terminie każdego spotkania zespołu i możliwości uczestniczenia w tym spotkaniu.

Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia musi zawierać informację o: • indywidualnych potrzebach rozwojowych *, • indywidualnych potrzebach edukacyjnych *, • mocnych stronach, • predyspozycjach, • zainteresowaniach, • uzdolnieniach, • zakresie wsparcia ze strony nauczycieli i specjalistów, • przyczynach niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu ucznia, • barierach i ograniczeniach utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu szkoły • trudnościach napotykanych we włączaniu ucznia w zajęcia realizowane wspólnie z oddziałem (w przypadku ucznia realizującego wybrane zajęcia indywidualnie lub w grupie do 5 osób).

Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia powinna zawierać także: • dane ucznia (imię i nazwisko, klasa), Imię i nazwisko ucznia: • rozpoznanie z orzeczenia, Źródła informacji: • opis najważniejszych obszarów funkcjonowania ucznia (w zależności od wieku i możliwości), Rozpoznanie: Obszar funkcjonowania Sprawność fizyczna Funkcjonowanie poznawcze • opis słabych stron ucznia, Procesy emocji i motywacji • opis źródeł informacji, Komunikacja …… inne Mocne strony Słabe strony Potrzeby wynikające z opisu

Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia może zawierać ponadto: • informację o stanie zdrowia ucznia, w tym o przyjmowanych lekach, • informacje z innych obszarów ważnych z punktu widzenia funkcjonowania ucznia, • opis zmian w funkcjonowaniu ucznia, • informację o potrzebach ucznia wynikających z analizy jego funkcjonowania, • opis proponowanych modyfikacji IPETu.

Indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne

ü Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi to te, u których stwierdza się spektrum objawów utrudniających lub uniemożliwiających funkcjonowanie: ruchowe, sensoryczne, poznawcze, w zakresie komunikacji, emocjonalnospołeczne i/lub psychiczne, wpływających na jakość życia i pełnienie ról społecznych teraz i/lub w przyszłości. ü Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi to te, u których stwierdza się zagrożenie niepełnosprawnością, wszelkie dysfunkcje, dysharmonie lub niesprawności mogące mieć negatywny wpływ na dalszy rozwój.

INDYWIDUALNE POTRZEBY rozwojowe edukacyjne • rozpoznajemy je u dzieci w wieku od urodzenia do rozpoczęcia nauki w szkole • rozpoznajemy je u dzieci – i młodzieży - od momentu rozpoczęcia nauki w szkole do jej ukończenia • rozpoznajemy je u dzieci w wieku od urodzenia do 3. roku życia • rozpoznajemy je u dzieci od 3. roku życia i młodzieży do ukończenia nauki

Pomocną w określaniu potrzeb dziecka może okazać się diagnoza ograniczeń aktywności i uczestniczenia oraz analiza barier lub braku ułatwień, dokonana zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia. Wersja dla Dzieci i Młodzieży (ICF–CY) z 2007 roku.

Potrzeby dziecka ze SPR i ucznia ze SPE i sposoby ich zaspokajania potrzeba • odpowiednia grupa, akceptująca i tolerująca dziecko lub ucznia sposoby zaspokajania • świadoma rekrutacja

potrzeba • usamodzielnienie się sposoby zaspokajania • edukacja środowiska; • „przekierowanie” uwagi rodzica tak, aby uczeń mógł realizować własne potrzeby; • samodzielność na miarę możliwości – tyle wsparcia, ile jest konieczne.

potrzeba • autonomia, samorealizacja sposoby zaspokajania • umiejętne wycofywanie wsparcia, stawianie zadań na miarę możliwości, ale z pobudzaniem strefy najbliższego rozwoju; • dostosowanie wsparcia do dynamiki rozwoju dziecka; • udział w zajęciach rozwijających zainteresowania; • równy dostęp dla wszystkich dzieci w szkole do różnych form aktywności (wycieczki, zabawy, przedstawienia, aby miały radość z uczestnictwa).

potrzeba • stabilne środowisko życia, w tym edukacji sposoby zaspokajania • jasne reguły postępowania wobec ucznia ze SPE; • uwzględnienie w regulaminie szkolnym możliwych odstępstw, dostosowań dla ucznia ze SPE; • przestrzeganie zasad higieny psychicznej (rytm aktywności i odpoczynku – czas dla siebie).

potrzeba • akceptacja, zrozumienie, dowartościowanie, pozytywne doświadczenia sposoby zaspokajania • pogłębianie przez nauczycieli i terapeutów wiedzy o trudnościach ucznia; • przygotowanie środowiska klasowego do przyjęcia ucznia; • przygotowanie rodziców; • nauczyciel stwarzający sytuacje gwarantujące uczniowi poczucie sukcesu; • nauczyciel w pełni akceptujący ucznia i kształtujący taką postawę wśród ogółu uczniów.

potrzeba • poczucie bezpieczeństwa sposoby zaspokajania • zachowanie tajemnicy o diagnozie, a jednocześnie przygotowanie dzieci do przebywania z niepełnosprawnym kolegą; • przestrzeganie granic, jasne zasady, rutyna, elastyczność tam, gdzie t o jest potrzebne; • środowisko bezpieczne dla dziecka, zasady BHP, dostosowania architektoniczne; • dostępność wsparcia, pomocy psychologicznej w szkole i poza nią – informacja dla rodziców; • organizacja właściwej opieki w czasie lekcji, przerw, wycieczek.

potrzeba • potrzeba uwagi, poznania, szacunku sposoby zaspokajania • wczesna diagnoza i terapia; • dostosowanie warunków i metod pracy; • szybkie i elastyczne reagowanie na potrzeby ucznia.

potrzeba • potrzeba więzi sposoby zaspokajania • więzi rówieśnicze w odpowiedniej grupie; • edukacja jak najbliżej miejsca zamieszkania; • udział w wycieczkach, imprezach okolicznościowych; • zabawy integracyjne w klasie, czynny udział w zajęciach pozaszkolnych.

potrzeba • potrzeba wsparcia psychicznego sposoby zaspokajania • zajęcia psychoterapeutyczne; • zabiegi wyrównujące emocjonalnie – nauczyciele i wszyscy pracownicy szkoły uczestniczą w bieżącej pracy z uczniem.

potrzeba • właściwa organizacja czasu wolnego na terenie szkoły sposoby zaspokajania • świetlica dostosowana architektonicznie do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami i uczniów z innymi trudnościami; • plan zajęć świetlicowych i plan opieki nad uczniem, uwzględniający specjalne potrzeby rozwojowe i edukacyjne ucznia; • zapewniona opieka podczas przerw śródlekcyjnych; • informacje dla prowadzących zajęcia dodatkowe o potrzebach ucznia ze SPE.

Mocne strony ucznia

• Próba odpowiedzi na pytania: w czym uczeń jest dobry? , z czym sobie dobrze radzi? Źródło: www. protender. pl, pobrano 04. 03. 2018 r. • Może być ogólnie lub w odniesieniu do różnych sfer funkcjonowania ucznia, w tym do: rozwoju fizycznego, funkcjonowania poznawczego, procesów emocjonalnomotywacyjnych, procesów sensorycznych, funkcjonowania społecznego, komunikacji, samodzielności. * ĆWICZENIE ?

Predyspozycje ucznia

• Opis predyspozycji ucznia rozumianych jako wrodzona skłonność lub zdolność do czegoś. • Tu również rozpoznanie dotyczące stylu uczenia się: wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk.

Zainteresowania ucznia

Źródło: www. gogle. pl, pobrano 05. 12. 2017 r. • Opis tego, czym uczeń się interesuje, do zdobywania jakiej wiedzy lub jakich umiejętności dąży… Źródło: www. sppsary, boo. pl, pobrano 04. 03. 2018 r.

Uzdolnienia ucznia

• Opis wrodzonych predyspozycji, przejawiających się ponadprzeciętnym stopniem sprawności w danej dziedzinie lub zdolnością do szybkiego uczenia się jej, np. : • uzdolnienia językowe (lingwistyczne) • uzdolnienia literackie • uzdolnienia matematyczne • uzdolnienia techniczne • uzdolnienia muzyczne • uzdolnienia plastyczne • uzdolnienia społeczne • uzdolnienia sportowe • Tu rozpoznanie dominującej inteligencji.

Zakres wsparcia ze strony nauczycieli i specjalistów

• W zależności od potrzeb w WOPFU opisuje się zakres i charakter wsparcia ze strony nauczycieli, specjalistów, asystentów lub pomocy nauczyciela: czy zostali zatrudnieni, w jakim wymiarze godzin, jakie są ich zadania, jak uczeń reaguje na wsparcie itp. Np. : • pomoc nauczycielom w dostosowywaniu wymagań edukacyjnych odpowiednio do potrzeb ucznia; • współpraca z nauczycielami w zakresie przygotowania się do zajęć, w tym w doborze form i metod pracy z uczniem; • wsparcie ucznia w bieżącej pracy podczas zajęć edukacyjnych adekwatnie do potrzeb i zgodnie z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu.

• wskazywanie uczniowi właściwego fragmentu tekstu do przeczytania, kiedy grupa czyta cały tekst, • zakreślanie (najlepiej na kolorowo) najważniejszych informacji, podczas gdy grupa ma je samodzielnie znaleźć, • upewnianie się dodatkowo, indywidualnie, czy uczeń zrozumiał polecenie, • monitorowanie pracy ucznia; sprawdzanie, czy podąża za tokiem lekcji, • w miarę potrzeb zadawanie pytań dodatkowych, które naprowadzają ucznia na właściwą odpowiedź, pozwalają znaleźć rozwiązanie, • dostarczanie wskazówek pomocniczych ("szkieletu"), które pomogą w wykonaniu złożonego zadania, np. opis bohatera lektury - musi zawierać prezentację postaci, opis wyglądu zewnętrznego, cech charakteru itd. , • decydowanie o zrobieniu przerwy śródlekcyjnej, np. by dać uczniowi możliwość wyciszenia się, • sygnalizowanie konieczności wydłużenia czasu na wykonanie zadania przez ucznia, • decydowanie, że dane zadanie będzie dokończone później lub następnego dnia, • informowanie nauczycieli o postępach i trudnościach ucznia w toku zajęć, • możliwość ustalania konkretnych zadań dla ucznia, gdy pracuje on w grupie z innymi dziećmi.

Przyczyny niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu ucznia

PRZYCZYNY wewnętrzne • niewystarczające możliwości poznawcze ucznia; • brak lub niska motywacja do nauki; • brak umiejętności uczenia się; • funkcjonowanie układu nerwowego, w tym jego męczliwość; • stan zdrowia ucznia; • i wiele innych… * ĆWICZENIE ? zewnętrzne • sytuacja bytowa ucznia; • niewystarczające wsparcie i pomoc ze strony najbliższego środowiska; • brak odpowiednich sprzętów, technologii itp. ; • atmosfera w szkole, osobowość nauczyciela; • wyposażenie szkoły, pracowni itp. ; • i wiele innych… * ĆWICZENIE ?

Bariery i ograniczenia utrudniające funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu szkoły

1) Produkty i technologia Ø produkty lub substancje do osobistego spożycia (żywność, diety eliminacyjne, leki); Ø produkty i technologie do osobistego użytku w życiu codziennym (protezy, aparaty ortopedyczne, pompy insulinowe, urządzenia stymulujące, kontrolujące); Ø produkty i technologie służące do indywidualnego poruszania się i transportu we wnętrzu i na zewnątrz (urządzenia do wspomagania chodzenia, np. kule, wózki inwalidzkie, skutery itp. ); Ø produkty i technologie służące do porozumiewania się (specjalistyczne urządzenia optyczne i elektrooptyczne, specjalistyczne urządzenia do pisania na klawiaturze komputera lub ekranie dotykowym, rysowania i pisania ręcznego, systemy sygnalizacyjne, specjalne oprogramowanie i urządzenia komputerowe, implanty ślimakowe, aparaty słuchowe, systemy wzmacniające FM, protezy głosu, tablice do komunikowania się, okulary i soczewki kontaktowe); Ø produkty i technologie stosowane w edukacji.

2) Środowisko naturalne i jego zmiany dokonane działalnością człowieka Ø światło – intensywność światła, jakość światła, kontrastowość barw – warunki znaczące dla oświetlenia stanowiska uczenia się ucznia słabowidzącego; Ø dźwięk – poziom dźwięku, jakość dźwięku – w przypadku ucznia niedosłyszącego; Ø obecność zanieczyszczeń w powietrzu: spalin, roztoczy, innych alergenów – utrudniająca oddychanie dzieciom i uczniom, m. in. z astmą oskrzelową, pyłkowicą.

3) Wsparcie i wzajemne powiązania Ø najbliższa rodzina (wsparcie rodziny i dziecka, pomoc w zidentyfikowaniu potrzeb dziecka, pomoc w procesie wspierania rozwoju dziecka oraz kształcenia ucznia, rola rodzica w życiu klasy, współpraca z nauczycielem); Ø dalsza rodzina (identyfikowanie źródeł pomocy w dalszej rodzinie, np. wśród krewnych – dotyczy to wybranych obszarów, z założeniem wspierania instytucjonalnego); Ø przyjaciele, znajomi, rówieśnicy, osoby obce; Ø zwierzęta [zwierzęta domowe: psy, koty, ptaki, rybki itp. , zwierzęta uczestniczące w indywidualnym przemieszczaniu się i transporcie (pies przewodnik ucznia niewidomego), zwierzęta uczestniczące w terapii: pies – w dogoterapii, koń – w hipoterapii]; Ø specjaliści pracujący z uczniem.

4) Postawy Ø dotyczy postaw, które są zauważalnymi konsekwencjami zwyczajów, obyczajów, ideologii, wartości, norm, faktów i przekonań religijnych. Te postawy wpływają na zachowanie osób i ich życie społeczne na wszystkich poziomach, od kontaktów międzyludzkich, powiązań społecznych do struktur politycznych, ekonomicznych i prawnych; Ø postawy członków najbliższej rodziny, postawy członków dalszej rodziny, postawy przyjaciół, znajomych, rówieśników, kolegów, sąsiadów i członków społeczności lokalnej, postawy osób obcych, postawy specjalistów pracujących z dzieckiem, postawy społeczne;

5) Usługi, systemy i polityka Ø Usługi obejmujące świadczenia, programy strukturalne i działania w różnych sektorach społecznych, przygotowane do zaspokojenia potrzeb indywidualnych osób (usługi obejmują także osoby, które je świadczą). Ø Systemy dotyczące kontroli administracyjnej i zorganizowanych mechanizmów ustalonych przez władze na szczeblu lokalnym, regionalnym, państwowym i międzynarodowym lub przez inne uznane władze. Ø Politykę stanowią reguły, przepisy, konwencje i standardy ustalone przez władze na szczeblu lokalnym, regionalnym, państwowym i międzynarodowym lub inne uznane podmioty.

Trudności napotykane we włączaniu ucznia w zajęcia realizowane wspólnie z oddziałem

Dotyczy ucznia realizującego wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego lub zajęcia edukacyjne indywidualnie lub w grupie liczącej do 5 uczniów, zgodnie ze wskazaniem zawartym w programie. * ĆWICZENIE ?

Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2017 r. , poz. 1578) § 6. 1. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, o którym mowa w art. 127 ust. 3 ustawy, zwany dalej „programem”, określa: 1) zakres i sposób dostosowania odpowiednio programu wychowania przedszkolnego oraz wymagań edukacyjnych, o których mowa w art. 44 b ust. 8 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, z późn. zm. 2), do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z uczniem;

2) zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem, a w przypadku ośrodków, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 5– 9 – także wychowawców grup wychowawczych prowadzących zajęcia z wychowankiem w tym ośrodku, ukierunkowane na poprawę funkcjonowania ucznia, w tym – w zależności od potrzeb – na komunikowanie się ucznia z otoczeniem z użyciem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC), oraz wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu przedszkolnym lub szkolnym, w tym w przypadku: a) ucznia niepełnosprawnego – działania o charakterze rewalidacyjnym, b) ucznia niedostosowanego społecznie – działania o charakterze resocjalizacyjnym, c) ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym – działania o charakterze socjoterapeutycznym;

3) formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologicznopedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy; 4) działania wspierające rodziców ucznia oraz – w zależności od potrzeb – zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi, innymi instytucjami oraz podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży, a w przypadku przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i oddziałów, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1 lit. a–c, pkt 2, 3 i pkt 4 lit. a–c – również ze specjalnymi ośrodkami szkolno-wychowawczymi, młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi i młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii;

5) zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia, a także: a) w przypadku ucznia klasy VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum – zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, b) zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy;

6) zakres współpracy nauczycieli i specjalistów, a w przypadku ośrodków, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 5– 9 – także wychowawców grup wychowawczych, z rodzicami ucznia w realizacji przez przedszkole, oddział przedszkolny w szkole podstawowej, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub ośrodek zadań wymienionych w § 5; 7) w przypadku uczniów niepełnosprawnych – w zależności od potrzeb – rodzaj i sposób dostosowania warunków organizacji kształcenia do rodzaju niepełnosprawności ucznia, w tym w zakresie wykorzystywania technologii wspomagających to kształcenie; NOWOŚĆ! 8) w zależności od indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia wskazanych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego lub wynikających z wielospecjalistycznych ocen, o których mowa w ust. 4 lub 9 – wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego lub zajęcia edukacyjne, które są realizowane indywidualnie z uczniem lub w grupie liczącej do 5 uczniów. NOWOŚĆ!

Zakres i sposób dostosowania programu wychowania przedszkolnego oraz wymagań edukacyjnych

dostosowanie treści kształcenia metod pracy form pracy sposobu sprawdzania wiedzy

TREŚCI KSZTAŁCENIA • nauczyciel dobiera treści kształcenia zgodnie z podstawą programową dla swojego przedmiotu

METODY PRACY • podające (opowiadanie, wykład, opis, pogadanka); • eksponujące (pokaz z elementami przeżycia); • programowe (w oparciu o program nauczania, przy użyciu książki, komputera itp. ); • praktyczne (metoda projektu, ćwiczenia laboratoryjne); • problemowe (wykład problemowy, klasyczna metoda problemowa, w zakresie tych metod można umieścić także metody aktywizujące).

• oparte na słowie – – – opowiadanie wykład pogadanka dyskusja praca z książką • oparte na obserwacji i pomiarze – pokaz – pomiar rzeczy, zjawisk i procesów • oparte na działalności praktycznej – metoda laboratoryjna – metoda zajęć praktycznych

• Metody asymilacji wiedzy. (Podająca) – – pogadanka dyskusja wykład (opis, opowiadanie) praca z książką • Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy. (Problemowa) – – – klasyczna metoda problemowa metoda przypadków metoda sytuacyjna burza mózgów mikronauczanie gry dydaktyczne • Metody praktyczne – ćwiczebne – realizacji zadań • Metody waloryzacyjne (Eksponujące) – impresyjne – ekspresyjne

FORMY PRACY • Indywidualna • Grupowa • Zespołowa (zbiorowa)

SPOSÓB SRAWDZANIA WIEDZY pytania szczegółowe zamiast „dokonaj porównania…” proste polecenia jedno zadanie na raz prace pisemne w mniejszych częściach więcej czasu na odpowiedź upewniać się czy dziecko zrozumiało stosowanie kart pracy prace pisemne np. na komputerze czas na wykonanie jasno określony – używanie stopera, zegara

Zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów prowadzących z uczniem zajęcia ukierunkowane na poprawę jego funkcjonowania oraz wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu przedszkolnym lub szkolnym

Dziękujemy za spotkanie i uwagę Zespół Poradni Psychologiczno. Pedagogicznej we Włodawie Joanna Litwiniuk-Kupisz Anna Suska Magdalena Bondarczuk