Pojcie wsparcia i natura wsparcia w procesie rehabilitacji

Pojęcie wsparcia i natura wsparcia w procesie rehabilitacji. Modele wsparcia (efektu głównego i buforowy), rodzaje wsparcia. Różnica między podejściem dyrektywnym a uczestniczącym we wsparciu.

Wsparcie „powinno być rozumiane jako specyficzny sposób pomagania, odwołujący się przede wszystkim do zasobów osoby wspomaganej, stanowiący zachęcenie i motywowanie człowieka do uruchamiania działań samopomocowych” ograniczenia w funkcjonowaniu rodziny wynikające z faktu niepełnosprawności stanowią realne zagrożenie marginalizacją lub nawet wykluczeniem z życia społecznego. Rodzina nie jest w stanie wyjść z kryzysu samodzielnie, stąd istotną rolę do spełnienia mają instytucje i organizacje pomocowe. Wsparcie społeczne udzielone osobie niepełnosprawnej i jej rodzinie powinno przybierać różne formy – od emocjonalnego, przez informacyjne, po okazywanie akceptacji i dodawanie otuchy.

Kompleksowe działania rehabilitacyjne optymalnie powinny mieć więc charakter dwutorowy: • z jednej strony mają dotyczyć samej osoby z niepełnosprawnością w zakresie pełnej aktywizacji jej rezerw biologicznych i psychicznych, • z drugiej zaś – maksymalnego uwzględnienia potrzeb i możliwości osób z różnymi rodzajami dysfunkcji w organizacji ich środowiska społecznego i materialnego. Wszystkie te zabiegi, które dotyczą rehabilitacji kompleksowej, muszą przewidywać perspektywę przydatności osób z niepełnosprawnością do wypełniania typowych zadań i ról społecznych w oparciu o zachowane, bądź odtworzone zasoby zdrowotne.

OBSZARY KONIECZNEGO WSPARCIA OBIEKTYWNY OBRAZ NIEPEŁNOSPRAWNOĆCI SUBIEKTYWNY OBRAZ NIEPEŁNOSPRAWNOĆCI STANDARDOWE PROCEDURY „RADZENIE SOBIE” Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ: • ROZPOZNANIE WŁASNEJ SYTUACJI • AKCEPTACJA CELÓW I PROCEDUR • AKCEPTACJA SPOSOBU DZIAŁANIA • PRAWNE • SOCJALNE • MEDYCZNE • EDUKACYJNE • PSYCHOLOGICZNE • AKTYWNE UCZESTNICTWO • SAMOKONTROLA

W przypadku subiektywnego obrazu niepełnosprawności wsparcia wymaga sama jednostka z dysfunkcjami. Celem działań wspierających jest wzmacnianie zachowanych sprawności, zapewnienie warunków samorealizacji i doskonalenie sposobów radzenia sobie z ograniczeniami wynikającymi ze stanu zdrowia. Pokonywanie barier, które tkwią w osobach ze zwiększonymi potrzebami to ważny warunek, ale też często największa trudność w maksymalnej aktywizacji ich uczestnictwa w życiu społecznym.

Budowanie subiektywnego obrazu niepełnosprawności przekłada się na miarę poziomu jakości życia, w odniesieniu do definicji rehabilitacji jako procesu medyczno-społecznego należy założyć, że jego sprawny przebieg i powodzenie wymagają znacznie szerszych interakcji środowisk i podmiotów wspierających (dawców) z osobą niepełnosprawną (biorcą). Interakcje te mają charakter związków: – formalnych (instytucjonalnych, profesjonalnych), – nieformalnych, naturalnych (rodzina, znajomi, grupy wsparcia) środowisk wspierających.

Warto zaznaczyć, że ze względu na dużą różnorodność w zakresie możliwości i ograniczeń rozwojowych, wyróżnia się niepełnosprawności bardziej głębokie i mniej głębokie. Zakres autonomii osób dorosłych z niepełnosprawnością w stopniu głębokim, rozumianej jako: samodzielność, zaradność, podejmowanie decyzji, jest nie tylko ograniczony, ale także zróżnicowany.

Dopasowanie rehabilitacji Celem ogólnym rehabilitacji i wsparcia jest zwiększenie udziału w życiu społecznym i zawodowym oraz poprawa jakości życia osób niepełnosprawnych. Cele szczegółowe to: odkrycie indywidualnego potencjału osób niepełnosprawnych intelektualnie i umożliwianie im realizacji naturalnej potrzeby aktywności, umożliwienie bądź poprawa komunikacji z otoczeniem, wypracowanie i wzmocnienie kluczowych kompetencji w zakresie pracy, wskazanie i udzielenie wsparcia rodzicom/opiekunom prawnym/rodzeństwu.

Treści wymiany społecznej w relacjach wspierającyc RODZAJE WSPARCIA W UJĘCIU FUNKCJONALNYM WSPARCIE EMOCJONALNE WSPARCIE INFORMACYJNE WSPARCIE INSTRUMENTALNE OKAZYWANIE TROSKI, EMPATIA POCZUCIE PRZYNALE WIEDZA – UDZIELANIE PORAD, RAD I WSKAZÓWEK DOT. SYTUACJI ŚWIADCZENIE USŁUG, POMOC W WYKONYWANIU CZYNNOŚCI WSPARCIE RZECZOWE ŚWIADCZENIE POMOCY MATERIALNEJ, RZECZOWEJ I FINANSOWEJ WSPARCIE WARTOŚCIUJĄCE AKCEPTACJA W WYMIARZE OSOBISTYM, ROLA SPOŁ. , TWÓRCZOŚĆ WSPARCIE DUCHOWE KONTEMPLACJA SENSU ŻYCIA, BÓLU, CIERPIENIA

Jedną z form aktywności wspomagającej proces rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych prowadzonej są warsztaty terapii zajęciowej. Podstawowym celem zajęć terapeutycznych jest: - usamodzielnienie osób niepełnosprawnych, - nabycie przez nich podstawowych umiejętności wykonywania czynności życia codziennego, - zaradności osobistej oraz rozwijania psychofizycznych sprawności, - podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, - umożliwienie uczestnictwa w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy w warunkach chronionych.

Korzyści wynikające z udziału w terapii zajęciowej: • zwiększenie samodzielności (m. in. sprawniejsze wykonywanie codziennych czynności takich jak higiena osobista, ubieranie się, przygotowywanie posiłków itd. ); przygotowanie do pracy zawodowej; • poprawa stanu fizycznego (m. in. usprawnienie manualne i koordynacyjne); • złagodzenie napięcia nerwowego; • odwrócenie uwagi pacjenta od choroby i związanych z nią problemów; • rozwój zainteresowań, pasji; • doskonalenie umiejętności interpersonalnych.

Główne rodzaje terapii zajęciowej to: • ergoterapia – terapia poprzez pracę, polega na wykonywaniu czynności manualnych (np. malarstwo, rzeźbienie, tkactwo, krawiectwo, wikliniarstwo, ogrodnictwo); • arteterapia – terapia poprzez szeroko pojętą sztukę – muzykę, książki, teatr, taniec; • estetoterapia – terapia poprzez kontakt z pięknym otoczeniem i przedmiotami (np. wyjścia do muzeum, spacery po lesie, chodzenie brzegiem morza); • kinezyterapia – terapia poprzez ruch (np. gimnastyka, gry zespołowe, taniec i spacery); • socjoterapia – terapia poprzez gry i zabawy w gronie innych uczestników oraz zajęcia mające na celu rozwój umiejętności interpersonalnych; • zajęcia relaksacyjne – terapia wykorzystująca techniki relaksacyjne. Jej celem jest obniżenie napięcia nerwowego, złagodzenie objawów stresu, depresji, likwidacja stanów lękowych.

Działają one na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 września 2002 r. w sprawie zasad tworzenia, działania i finansowania warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. Nr 167, poz. 1376). K. Sadowska (2003) podkreśliła wagę indywidualnego programu dla każdego uczestnika.

Ten indywidualny program powinien obejmować następujące punkty: • zaradność osobista; • samodzielność społeczna, wypełnianie różnych ról społecznych; • formy komunikowania się, mowa bierna i czynna oraz umiejętności nawiązywania i podtrzymywania kontaktów; • umiejętność uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej; • kondycja psychiczna oraz fizyczna sprzyjająca niezależności, samodzielności i aktywności oraz radzeniu sobie w trudnych sytuacjach; • umiejętności niezbędne we współżyciu i współpracy; • umiejętności wykonywania czynności wynikających z form terapii zajęciowej; • psychofizyczne sprawności niezbędne w pracy; • sprawność ruchowa.

Styl dyrektywny jest to jeden ze stylów pomagania skierowany bardziej na zainteresowanie osiąganymi wynikami, niż zainteresowanie ludźmi. ma na celu wykonanie zadania, bez brania pod uwagę potrzeb i poziomu motywacji. W stylu dyrektywnym ciężko jest zaobserwować integrację a dużo częściej obserwuje się zniechęcenie, apatię i brak chęci przez co wypracowanie jakiegokolwiek sukcesu graniczy z cudem. Styl ten jest bardzo wygodny dla niektórych pacjentów ponieważ zdejmuje z niego wszelką odpowiedzialność.

Zajęcia niedyrektywne (bez wydawania poleceń, bez odpytywania, bez chwalenia i oceniania) służą uruchomieniu aktywności własnej. Jeżeli nie chwalimy (nie wzmacniamy) to nagrodą i wzmocnieniem staje się przyjemność bycia aktywnym. AKTYWOŚĆ to taki samograj – rozwija swój potencjał we wszystkich obszarach rozwojowych. Po pierwsze inne są cele pracy niedyrektywne i dyrektywnej. W sposób dyrektywny nie możemy nauczyć i wyzwolić aktywności własnej po za zajęciami, ani nauczyć bycia z ludźmi (umiejętności społecznych).

Bibliografia: 1. Dominik Juszczyk , , STYL DYREKTYWNY” na https: //mfiles. pl/pl/index. php/Styl_dyrektywny? fbclid=Iw. AR 3 Rv. Yy. GNnf 4 dhf. Hj. MJh 3 m. Ns. A 041 UFb. FPwy. Wk. Fvd. Bq-PSs. G_IDI_J 43 wpg; 2. KATARZYNA KUTEK-SŁADEK System wsparcia osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin w Polsce, UNIWERSYTET PAPIESKI JANA PAWŁA II W KRAKOWIE; 3. Elżbieta Rutkowska Akademia, Wsparcie jako element rehabilitacji kompleksowej osób z niepełnosprawności, Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie; 4. http: //www. pcpr. powiatlomzynski. pl/index. php? wiad=707; 5. Jakość życia w naukach medycznych, red. L. Wołowicka, Poznań, Akademia Medyczna, 2002, s. 321 6. J. Mellibruda, Ja – ty – my. Psychologiczne możliwości ulepszania kontaktów międzyludzkich, Warszawa 1986, s. 238; 7. file: ///C: /Users/Dell/Downloads/03_Elzbieta_Rutkowska. pdf, 44 s; 8. https: //www. mp. pl/etyka/terapia_chorob/202228, rola-rehabilitacji-w-rozwoju-osob-niepelnosprawnychintelektualnie? fbclid=Iw. AR 1 t. U 91 OILOPLJOTYQp 1 ii 2 POek. Bp. Cm 11 m 5 v. B 4 Y 3 Djb 3 Zz. Vu. SNN 6 Rcoho. BI; 9. https: //www. pfron. org. pl/o-funduszu/projekty-ue/program-operacyjny-kap/zakonczone-projekty/wsparcie-osob-zniepeln/? fbclid=Iw. AR 24 -x 8 -de. Uq 8 Wa 1 q. Nj. Hts 2 Beu. THQ 6 OCYryq. ZTh. Il. VZZkw. WYEYUU 6 Ae 3 Oj. E; 10. https: //repozytorium. amu. edu. pl/bitstream/10593/9700/1/Wspomaganie%20 rozwoju%20 os%C 3%B 3 b%20 niepe%C 5%82 nosprawnych%20 i ntelektualnie. pdf? fbclid=Iw. AR 3 x 3 Oi. Ae. E 6 S_3 Ic-4 ct. IWNg 7 N 2 EFjn 4 Sgqmqq 10 ZID-0 Ts. HJq. EHu. MDnv. Go; 11. https: //www. poradnikzdrowie. pl/psychologia/zdrowie-psychiczne/terapia-zajeciowa-metody-rehabilitacji-i-aktywizacji-osob-niepelnospra-aazr. VN-WYCV-m. THM. html? fbclid=Iw. AR 0 HHpw 7 i. Qs. Nrbb 9 squ. Xa. Smc. OC 1 QOji. ZFKYy 32 BCj. FDw 4 p. DOSLujkc 2 JY 0 o; 12. http: //www. ostoja. org. pl/pliki/Cytowska_B. pdf? fbclid=Iw. AR 24 -x 8 -de. Uq 8 Wa 1 q. Nj. Hts 2 Beu. THQ 6 OCYryq. ZTh. Il. VZZkw. WYEYUU 6 Ae 3 Oj. E; 13. http: //psonicieszyn. org/source/ksiazka. pdf? fbclid=Iw. AR 3 vqn. V 1 E 128 m 2 Ct. F 48 d. In. QQD 2 yy 1 V 793 Dhk. F 1 VLKOKx. NVqmi. PTAr 5 EZk 9 w; 14. file: ///C: /Users/Dell/Downloads/0_6_69 -86_Król. pdf; 15. file: ///C: /Users/Dell/Downloads/A-Kacperczyk-Wsparcie-społeczne. pdf; 16. file: ///C: /Users/Dell/Downloads/rodzina_z_osoba_niepelnosprawna_w_spolecznym_systemie_wsparcia. pdf; 17. file: ///C: /Users/Dell/Downloads/kutek-sladek. pdf; 18. file: ///C: /Users/Dell/Downloads/Cytowska_B. pdf.

Dziękujemy za uwagę Wykonała: Maria Dzirbuk