PANDEM DNEMNDE HJYEN KURALLARI KOVD19 PANDEM DNEMNDE SALIKLI

PANDEMİ DÖNEMİNDE HİJYEN KURALLARI

KOVİD-19 PANDEMİ DÖNEMİNDE SAĞLIKLI HİJYEN EĞİTİMİ

3. 2. Standart Enfeksiyon Kontrol Önlemleri (SEKÖ) Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Eylem Planlamasȉ Standart Enfeksiyon Kontrol Önlemleri (SEKÖ), bulaşıcı ajanların hem bilinen hem de bilinmeyen kaynaklardan bulaşma riskini azaltmak için gerekli olan temel enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleridir. SEKÖ, tüm hizmet alanlarında her zaman organizasyon planına uygun olarak, tüm personel tarafından dikkatle uygulanmalıdır. Bu önlemler genel olarak şunlardır:

�El hijyeni Uygulamalarının Yaygınlaştırılması �Kuruluş içinde hijyen ve sanitasyon kaynaklı salgın hastalık için alınmış genel tedbirlere uygun hareket edilmesi, Fiziki mesafenin korunması, Uygun kişisel koruyucu donanımın kullanılması (maske takılması vb. ) Uygun temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin sağlanması, Solunum hijyeni ve öksürük/hapşırık adabına uyulması,

3. 3. Bulaş Bazlȉ Önlemlerin (BBÖ) Planlanmasȉ �SEKÖ, bulaşıcı bir ajanın çapraz bulaşmasını önlemek için tek başına yetersiz olduğunda Bulaşıcı Bazlı Önlemler (BBÖ) uygulanır. BBÖ, bilinen veya şüpheli bir enfeksiyöz etken ile enfekte olan bir hastaya hizmet sunumu sırasında gerekli olan ek enfeksiyon kontrol önlemleridir.

�. BBÖ, bulaşıcı etken bulaş yolu ile kategorize edilir. Bu önlemler genel olarak hijyen ve sanitasyondan kaynaklı salgın hastalık şüphei veya tanısı almış kişilere temas sırasında ve sonrasında yapılacak işlemlerdir. Bunlar;

�a) Kişinin izole edilmesinin ve izole kalmasının sağlanması b) Kişiye müdahale dahil, kontamine materyallerle iş ve işlem yapılırken uygun KKD kullanılması c) Kontamine malzeme ve alanlar için uygun dezenfeksiyon işlemlerinin yapılması d) El hijyeni sağlanması e) Hastalık şüphesi veya tanı almış kişinin bulunduğu ortamın havalandırılmasının ve uygun temizliğinin sağlanması

Salgın Hastalıkların Yayılımı �Salgın hastalıklar 4 Yolla yayılım gösterir: �A)Solunum yoluyla(COVID, GRİP) �B)Sindirim yoluyla(Kolera, Dizanteri) �C)Temas Yoluyla(Tetanoz, Kuduz) �D)Vektörler aracılığıyla(KKK, Sıtma)

HİJYEN

HİJYEN Kelime olarak “sağlam’’, “sağlıklı’’ anlamına gelir. Sağlıklı yaşama şartlarını öğreten bir bilim dalıdır. Aynı zamanda birey ve toplum olarak insan sağlığının korunması ve geliştirilmesini hedefler.

Günümüzde insanların uygarlık düzeyini gösteren ana ölçü temizliktir. Uygar insan vücut, giyecek ve çevre temizliğine önem veren insandır.

Hijyen; -Kişisel Hijyen -Çalışma Hijyeni -Okul Hijyeni -Çevre Hijyeni -Sosyal Hijyen

KİŞİSEL HİJYEN

KİŞİSEL HİJYEN Bireyin sağlığını sürdürmek için yaptığı ÖZBAKIM’’ uygulamalarını içerir.

KİŞİSEL HİJYENİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER o. Kültür o. Sosyal – Ekonomik Durum o. Aile o. Kişilik o. Hastalık

HİJYENİK UYGULAMALARIN AMAÇLARI o Vücut salgılarının, atıklarının ve geçici mikroorganizmaların vücuttan uzaklaştırılması yoluyla temizliği sağlamak. o Bireyin rahatlamasını, dinlenmesini, gevşemesini ve kas gerilimini azaltmak.

o. Vücuttaki kötü kokuları (ter kokusu) gidermek. o. Bireyin genel görünümünü olumlu hale getirmek, kendine olan güvenini arttırmak. o. Deri sağlığını sürdürmek.

Kişisel Hijyen Konusu İçinde; ü Vücut Bakımı Ve Temizliği, ü Yüz-boyun Temizliği, ü El Temizliği, ü Ayak Temizliği, ü Kulak Temizliği, ü Saçların Temizliği, ü Ağız- Diş Bakımı, ü Tuvalet Alışkanlığı ve Temizliği ü Giyim Konuları yer almaktadır.

Suda Mikroorganizmalar Havada Toprakta Hayvanlarda İyi yıkanmamış sebze ve meyvelerde İyi pişirilmemiş et ve balıklarda İyi yıkanmamış kaplarda İnsan ve hayvanların dışkılarında bulunur.

Mikroorganizmalar Nasıl Bulaşır? Mikroorganizmalar en çok; Kirli eller ve kirli sular ile bulaşır.

Elleri su ve sabunla yıkamak mikroorganizmala rı uzaklaştırmanın en etkili yoludur ve hastalıkları önlemeye yardımcıdır.

Ellerimizi ; W. C Tuvalete girmeden önce ve sonra l

Ellerimizi ; Hayvanları sevdikten sonra

Ellerimizi ; Gıdalara el sürmeden önce ve sonra

Ellerimizi ; Çiğ et, balık, veya tavukla temas ettikten sonra yıkamalıyız.

Eller öksürüp-hapşırdıktan sonra mutlaka yıkanmalıdır. Özellikle grip gibi hastalıklarda öksürüp-hapşırdıktan sonra ellerin yıkanmaması bulaşmaya neden olur.

Hijyenik El Yıkama Nasıl Olmalı? o Ellerimizi bol sabun ile akan su altında 10 -20 saniye kuvvetli şekilde, parmaklarımız ve bileklerimiz dahil ovalayarak yıkamalıyız.

o Tırnaklarımızın kısa ve temiz olmasına özen göstermeliyiz. o Tırnak uçlarının altında bir çok mikrop kolayca yerleşip üreyebilir. Bu nedenle, tırnak diplerinin temizliği çok önemlidir.

UNUTMAYIN! Mikroplar kuru yüzeylerde büyüyemez ve çoğalamazlar. Bu nedenle ellerimizi yıkadıktan sonra iyice kurulamalıyız.

Kişisel bakım amacıyla (sakal traşı, manikür. . vb. ) berbere gidiliyor ise; mutlaka kişinin kendine ait bakım malzemelerinin kullanılması, kan yoluyla bulaşan hastalıkların ( Hepatit B, AIDS. vb. ) önlenmesi için önemlidir.

KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI Vücuttaki istenmeyen tüylerin (koltuk altı ve kasık bölgesi) temizliğine dikkat edilmeli ve kısa aralıklarla alınmalıdır. o Çünkü tüylü bölgelerde nem oranı fazla olduğu için terleme sonucu nahoş kokular oluşmaktadır. o Bunu önlemenin en iyi yolu perine ve koltuk altı tüylerinin alınmasıdır. o

KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI o Temizlik denilince sadece vücut temizliği veya konut temizliği anlaşılmamalıdır. o Yaşadığımız ve çalıştığımız, eğlendiğimiz her yerde sağlığımız açısından temizlik üzerinde ciddiyetle durulmalıdır.

KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI Kirletilmiş çevreyi temizlemek zordur. Ama kirletmemek ve korumak daha kolaydır.

KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI o En az haftada bir defa banyo yapma, çamaşır ve giyecekleri sık değiştirme. o Haftada bir defa el ve ayak tırnaklarını kesme. o Yemeklerden önce ve sonra elleri su ve sabun ile yıkayıp kurulama. o Tuvaletten sonra elleri bol su ve sabun ile yıkayıp kurulama.

KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI Kadınlarda perine temizliği önden arkaya doğru yapılmalı ve kuru tutulmalıdır. o Akşamları yatmadan önce ayakların yıkanması, elbiselerin çıkarılıp pijama veya gecelik giyilmesi. o İşten veya okuldan eve gelindiğinde el, yüz ve ayakları yıkamak. o

KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI o o o Günde en az iki defa diş fırçalamak. Her gün saçları taramak. Sık sık uygun şampuanla yıkamak. Yere düşen bir yiyeceği yememek. Çiğ meyve ve sebzeleri yıkamadan yememek. Açıkta satılan yiyecekleri tüketmeme.

oÇöp torbalarının ağızları kapatılmalı ve kapaklı çöp kovalarında muhafaza edilmeli

Tuvalet temizliğine özen gösterilmeli

Sonuç olarak; Başta kişinin kendi sağlığı olmak üzere, başkalarının da sağlığını korumanın en önemli aracı temizliktir. Sadece beden ve besin temizliği değil, kullanılan her şeyi ve her ortamı temiz tutmak temiz olmanın gereğidir.

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANMA �Tüm personelin kullanȉlacak KKD’nin doğru kullanȉmȉ konusunda eğitilmesi ve farkındalıklarının artȉrȉlmasȉ sağlanmalıdır.

� 9. 1. Maskeler Solunum yolu ile bulaşan salgın hastalıklar için; a) İlgili standartlara/kriterlere uygun olmalıdır. b) Kullanım için gerekli olana kadar temiz/kuru bir alanda kirlenmesi önlenmiş şekilde (son kullanma tarihlerine uygun) muhafaza edilmelidir.

�c) Ulusal/uluslararasȉ sağlık otoritelerinin tavsiyelerine uygun maske kullanılmalıdır. Maskeler (kullanım); d) Burnu ve ağzı iyi bir şrkilde kapatmalıdır. e) Kullanım sırasında veya kullanımdan sonra kullanıcının boynuna sarkmamalıdır.

�H İj. YEN ŞARTLARININ GEL İTİ R İLMESİ VE ENFEKSİYON ÖNLEME KONTROL KILAVUZU �f) Bir kez takıldıktan sonra ön yüzüne dokunulmamalıdır. g) Solunum zorlaşȉrsa, maske hasar görür veya bozulursa maske bertaraf edilmeli ve değiştirilmelidir. h) Islanan, nemlenen, kirlenen maske yenisi ile değiştirilmelidir. i) Maske takılırken ve çıkarıldıktan sonra el hijyeni yapılmalıdır.

� 9. 2. Personel/Öğrenci Giysi ve Formalarȉ Kuruluşa, uygun ve gerekli olduğu durumlarda personelin ve öğrencilerin kuruluşa varȉşta formalarȉnȉ/giysilerini değiştirebileceği soyunma odalarȉ/alanlarȉ sağlamalȉdȉr. Giysi ve formalar personele özgü olmalȉdȉr. Özellik gerektiren işler ve alanlar için (yemekhane gibi) işe uygun kȉyafetler giyilmelidir. işe uygun kȉyafetler mümkün mertebe ilgili alan dȉşȉnda giyilmemeli ve ilgili alanȉn dȉşȉna çȉkartȉlmamalȉdȉr.

� 9. 3. Tek Kullanȉmlȉk Eldiven (işe uygun eldiven) Eldivenlerin, özel alanlar ve işlemler dȉşȉnda kullanȉlmasȉ önerilmez. Hasta veya salgȉn hastalȉk şüphelisi kişilerin taşȉnmasȉ veya temas edilmesi durumunda kullanȉlmalȉdȉr. Eldiven, işlem sonrasȉnda veya görev tamamlandȉktan sonra uygun şekilde çȉkartȉlmalȉ ve hemen el hijyeni sağlanmalȉdȉr.

� 9. 4. Göz Koruyucu/Yüz Koruyucu Siperlik : İletişim sağlamaya yönelik personelin, solunum yolu ile bulaşȉcȉ hastalȉk söz konusu olduğu durumlarda (danȉşma, güvenlik vb. ) uygun maske ile birlikte yüz koruyucu siperlik kullanmasȉ önerilir.

TEŞEKKÜRLER